9. Daire 1997/4349 E. , 1998/3801 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 1997/4349
Karar No: 1998/3801
Temyiz İsteminde Bulunan : Karaelmas Vergi Dairesi Müdürlüğü – ZONGULDAK
Karşı Taraf : …
İstemin Özeti : Adi ortaklığa ait araçla ilgili giderlerden dolayı ödenen katma değer vergisini yükümlünün şahsi işiyle ilgili katma değer vergisi beyannamesinde indirim konusu yaptığının tesbit edilmesi üzerine düzenlenen inceleme raporuna dayanılarak yükümlü adına 1991/Mayıs-Aralık dönemleri için tarh edilen katma değer vergisi ile kesilen kaçakçılık cezasının kaldırılması istemiyle açılan davayı; katma değer vergisi beyannamesinin verilmemesi nedeniyle davacı adına yapılan tarhiyata karşı Mahkemelerinde açılan dava dosyasının incelenmesinden, … plaka numaralı araçtan dolayı adi ortaklık adınna gelir vergisi beyannamesinin … adı altında verildiği, katma değer vergisi beyannamelerinin ise …, … ve … plakalı araçlara ait olduğunun anlaşıldığı, bu nedenle … plaka numaralı aracın giderlerinden dolayı ödenen katma değer vergilerinin şahsi mükellefiyete ilişkin katma değer vergisi beyannamelerinde indirim konusu yapılması gerektiği, Gelir Vergisi Kanununa göre indirimi kabul edilmeyen bir gider de sözkonusu olmadığından, yapılan tarhiyatta isabet görülmediği gerekçesiyle kabul ederek cezalı tarhiyatı terkin eden … Vergi Mahkemesinin … tarih ve … sayılı kararının; adi ortaklığa ait katma değer vergisi ile şahsi işe ait katma değer vergisinin ayrı vergi numaralarında takip edilerek katma değer vergilerinin ayrı ayrı indirim konusu yapılması gerektiği ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.
Savcı …’in Düşüncesi : Dava, 1991 yılı, Mayıs ila Aralık dönemleri için re’sen yapılan kaçakçılık cezalı katma değer vergisi tarhiyatının iptali istemiyle açılmış vergi mahkemesince 193 sayılı Yasanın 30.maddesinden söz edildikten sonra dosyasın incelenmesinden davacının, adi ortaklığa ait araçla ilgili giderler nedeniyle ödenen katma değer vergilerini şahsi işiyle ilgili K.D.V. beyannamesinde indirim konusu yaptığı, adi ortaklık olarak verilen gelir vergisi beyannamesinin davacı adı altında verildiğinin anlaşıldığı, indirimi kabul edilmeyen bir giderin de söz konusu olmadığı, buna göre adi ortaklığa ait araç nedeniyle yapılan dolayısıyla ödenen K.D.V.nin davacı tarafından şahsi mükellefiyeti nedeniyle vermiş olduğu K.D.V. beyannamesinde indirim konusu yapmasında yasaya aykırılık görülmediği gerekçesiyle cezalı tarhiyatın iptaline karar verilmiş, davacı idarece karar temyiz edilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden uyuşmazlığın, davacının kendi adına otobüs işletmeciliğinin yanısıra İbrahim Sarıhan ile birlikte adı ortaklık şeklinde … plakalı otobüsü işlettiği, … ortaklık hesap numarası verildiği, ancak davacının sözü edilen araçla ilgili giderler nedeniyle ödenen katma değer vergilerini … nolu lşahsi mükellefiyetine ait hesap dolayısıyla verdiği KDV beyannamesinde indirim konusu yapmasından kaynaklandığı anlaşılmıştır.
Gerek ortak faaliyeti,gerekse ortakların bağımsız olarak yürüttükleri faaliyetler hukuksal açıdan ayrı bir işletme olup,ayrı ayrı veri hesap numaralarından işlem görmeleri gerektiği açıktır.Bu itibarla ortak otobüs işletmeciliği faaliyeti nedeniyle ayrı beyanname düzenlenmeli ve yüklenilen katma değer vergileri 3065 sayılı Yasanın 29.maddesi uyarınca bu beyannamede indirim konusu yapılmalıdır.Buna göre adi ortaklık şeklindeki faaliyet nedeniyle yüklenilen vergilerin şahsi mükellefiyet nedeniyle verilen KDV beyannamesinde indirim konusu yapılması mevzuata aykırı olup,aksi yolda verilen vergi mahkemesi kararında isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle temyize konu kararın bozulması gerektiği düşünülmüştür.
Tetkik Hakimi …’ın Düşüncesi : Adi ortaklık faaliyeti ile ortakların şahsi işleri ayrı bir işletme olup gelir vergisinden farklı olarak katma değer vergisi açısından ortaklık ve şahsi işletmenin ayrı vergi hesap numaralarında işlem görmeleri gerektiğinden, yükümlünün adi ortaklık adına ödediği katma değer vergisini şahsi işinden dolayı verdiği katma değer vergisi beyannamesinde indirim konusu yapması mümkün değildir. Bu nedenle aksi yönde verilen vergi mahkemesi kararının bozulması gerekeceği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince işin gereği görüşüldü:
İstem, adi ortaklığa ait araçla ilgili giderlerden dolayı ödenen katma değer vergisini şahsi işiyle ilgili katma değer vergisi beyannamesinde indirim konusu yapan yükümlü adına 1991/Mayıs-Aralık dönemleri için tarh edilen katma değer vergisi ile kesilen kaçakçılık cezasını kaldıran Vergi Mahkemesi kararının bozulmasına ilişkin bulunmaktadır.
Dosyanın incelenmesinden, yükümlünün … ve … plakalı araçlar ile otobüs işletmeciliği yaptığı, ayrıca İbrahim Sarıhan ile birlikte adi ortaklık şeklinde … plakalı otobüsü 1/2 hisse itibariyle çalıştırdıkları ve adi ortaklığın Karaelmas Vergi Dairesinin … vergi numarasında kayıtlı olduğu, ihtilafın yükümlünün ortaklığa ait araçla ilgili giderler nedeniyle ödenen katma değer vergisini şahsi işi için verdiği katma değer vergisi beyannamesinde indirim konusu yapmasından kaynaklandığı anlaşılmıştır.
Katma değer vergisi uygulamasında gelir vergisinden farklı olarak tüzel kişiliği bulunmayan adi ortaklık adına mükellefiyet tesis ettirilmesi ve ortaklık adına katma değer vergisi beyannamesinin verilmesi, ayrıca ortakların şahsi faaliyetlerinin de bulunması halinde ayrı bir mükellefiyet tesisi ve ortaklıktan ayrı olarak ferdi işletme ile ilgili katma değer vergisi beyannamelerinin verilmesi gerekmektedir.
Bu durumda ortaklığın ve yükümlünün şahsi faaliyeti ayrı hesap numaralarında takip edileceğinden, ortaklık adına düzenlenecek katma değer vergisi beyannamesinde indirim konusu yapılması gereken katma değer vergisinin, yükümlünün şahsi işi nedeniyle verdiği katma değer vergisi beyannamesinde indirim konusu yapması yasal olarak mümkün olmadığından, yapılan tarhiyat yerinde olup, aksi yönde verilen Vergi Mahkemesi kararında isabet görülmemiştir.
Bu durumda olayın özelliği de göz önünde bulundurularak tarhiyatın kusur cezalı olarak onanması gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulüne, … Vergi Mahkemesinin … tarih ve … sayılı kararının bozulmasına, dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine 21.10.1998 tarihinde oybirliği ile karar verildi.