9. Daire         1997/3810 E.  ,  1998/262 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 1997/3810
Karar No: 1998/262

Temyiz İsteminde Bulunan : Boğaziçi Kurumlar Vergi Dairesi Başkanlığı
İSTANBUL
Karşı Taraf : …
Vekili : …

İstemin Özeti : 1996 yılında açılan banka şubesi için süresinde harç ödenmediğinden bahisle yükümlü banka adına tarh edilen kusur cezalı Finansal Faaliyet İzin Belgesi Harcına karşı açılan davayı; yükümlü bankanın 1996 yılında açmış olduğu şube sayısının 10 adedin altında olduğu, Bankalar Kanununun 14.maddesi gereğince 10 adedin altında şube açmalarda Hazine Müşteşarlığına sadece bilgi verildiği ve izin alınmasına gerek olmadığı, yükümlü bankanın izne tabi olmayan şube açılışından dolayı Finansal Faaliyet İzin Belgesi Harci ile mükellef tutulamayacağı gerekçesi ile kabul ederek cezalı tarhiyatı terkin eden … Vergi Mahkemesinin … tarih ve … sayılı kararının; Bankalar Kanununun 14.maddesi hükmü çerçevesinde 10 adede kadar şube açma izninin peşinen bankalara tanınmış bulunması nedeniyle bankaların, 1 takvim yılı içinde açacakları şubelerle ilgili harçları ödemelerinin kanuni bir zorunluluk olduğu, aksine bir görüş ve uygulamanın ise kanunla getirilen bir mükellefiyetin tatbiki yönünden vergilemedeki eşitlik prensibinin zedelenmesi sonucunu doğuracağı ileri sürülerek bozulması isteminden ibarettir.
Savunmanın Özeti : Yasal dayanaktan yoksun olan temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmuştur.
Savcı …’in Düşüncesi : Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Yasasının 49. maddesinin 1. fıkrasında belirtilen nedenlerden hiçbirisine uymayıp vergi mahkemesince verilen kararın dayandığı hukuki ve yasal nedenler karşısında, anılan kararın bozulmasını gerektirir nitelikte görülmemektedir.
Açıklanan nedenle temyiz isteminin reddi ile vergi mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
Tetkik Hakimi …’ın Düşüncesi : İleri sürülen iddialar usule ve hukuka uygun vergi mahkemesi kararının bozulmasını gerektirecek nitelikte bulunmadığından temyiz isteminin reddi gerekeceği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince işin gereği görüşüldü:
Uyuşmazlık, yükümlü banka adına tarh olunan kusur cezalı Finansal Faaliyet İzin Belgesi Harcına karşı açılan davayı kabul eden vergi mahkemesi kararının bozulmasına ilişkin bulunmaktadır.
492 sayılı Harçlar Kanununa bağlı 8 sayılı tarifenin XI.bölümünün Banka Kuruluş ve Faaliyet İzin Belgeleri başlıklı 1.maddesinin c bendinde; bütün bankaların, serbest bölgedekiler de dahil olmak üzere açacakları şubeler için düzenlenen belgelerden (her şube için) Finansal Faaliyet İzin Belgesi Harcı alınacağı ve 1996 yılı için maktu harç miktarının …-lira olduğu belirtilmiştir.
3182 sayılı Bankalar Kanununun 16.6.1994 tarih ve 538 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile değişik 14.maddesinin 2.fıkrasında ise, maddenin 1.fıkrası dışında kalan bankaların açacakları şubeleri açılış tarihinden itibaren en az 30 gün önce Hazine Müsteşarlığına bildirmek zorunda oldukları, bir takvim yılı içinde 10 adedin üzerinde şube açılmasının Hazine Müsteşarlığının iznine bağlı olduğu hüküm altına alınmıştır.
Bahsi geçen Kanun hükümlerinden, bankaların 1 yılda 10 adedin altında şube açması durumunda, Hazine Müsteşarlığından izin alınmaksızın, sadece bildirimde bulunmak suretiyle açılan şubelerin faaliyete başlayabileceği ancak Finansal Faaliyet İzin Belgesi Harcının açılacak her banka için izin alınsın yada alınmasın ödenmesinin zorunlu olduğu anlaşılmaktadır.
Olayda da yükümlü banka tarafından 1996 yılında Salihli’de açılan şube nedeniyle harç ödenmediği görülmüş olup yukarıda yapılan açıklamalar karşısında yükümlü bankanın ihtilafa konu harcı ödemesi gerektiğinden, tarh edilen Finansal Faaliyet İzin Belgesi Harcında kanuna aykırılık bulunmamaktadır.
Herne kadar yükümlü banka tarafından 1 yılda 10 adedin altında şube açmaları nedeniyle 3182 sayılı Bankalar Kanununun 14.maddesi gereğince Finansal Faaliyet İzin Belgesi Harcı mükellefi olmadıklari iddia edilmekte ise de; ilgili Kanun maddesinde harçlarla ilgili bir düzenleme mevcut olmayıp 1 yılda açılacak banka şubelerine yönelik olarak Hazine Müsteşarlığınca verilecek olan finansal faaliyet izninin oluşum şartları belirtildiğinden ileri sürülen iddia yerinde bulunmamıştır.
Bu itibarla Vergi Mahkemesince tarh edilen cezalı harcın onanması gerekirken yükümlü bankanın yasa gereği izne tabi olmayan şube açılışından dolayı Finansal Faaliyet İzin Belgesi Harcı ile mükellef tutulamayacağı gerekçesi ile terkinine karar verilmesinde isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulüne, … Vergi Mahkemesinin .. tarih ve … sayılı kararının bozulmasına, dosyanın anılan mahkemeye gönderilmesine 27.1.1998 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.

KARŞI OY : Harç, bir kamu hizmetinin karşılığı olup, idarenin kendi yaptığı veya yaptırdığı bir işlemden veya düzenlemiş olduğu bir belgeden dolayı alınan paradır. Eğer harç bir belgeye bağlanmış ise; burada “vergiyi doğuran olay” bu belgenin düzenlenmesi ve alınması, “mükellefi” ise bu belgenin verildiği kişidir.
Bankalar Kanununun “Bankalar, merkez şubeleri hariç olmak üzere açacakları veya nakledecekleri her şube için Bakanlıktan izin almak zorundadırlar.” şeklindeki 14.madde hükmü, 1 Ocak 1994 tarihinde 538 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile değiştirilerek, bir yıl içinde 10 şubeye kadar olan açılışlarda izin şartı kaldırılmış, ancak bilgi verme zorunluğu getirilmiştir.
Uyuşmazlığa konu olan harç, finansal faaliyet izin belgesi verilmesine bağlandığına, oysa 10 adet şube açılışı için böyle bir izin belgesi aranmadığına göre, olayda davacı bankadan istenen harcın yasal dayanağı bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle tarhiyatın terkinine ilişkin temyiz konusu mahkeme kararının onanması gerekeceği oyu ile karara katılmıyorum.