9. Daire 1997/2792 E. , 1998/2160 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 1997/2792
Karar No: 1998/2160
Temyiz İsteminde Bulunan : Gördes Vergi Dairesi Müdürlüğü, Gördes/MANİSA
Karşı Taraf : …
İstemin Özeti : Halıcılık faaliyetini 31.8.1993 tarihinde terk eden yükümlü adına, defterler incelemeye ibraz edildiği halde belgelerin ibraz edilmemesi nedeniyle takdir komisyonu kararına dayanılarak tarh edilen katma değer vergisi ile kesilen kaçakçılık cezasının kaldırılması istemiyle açılan davayı; olayda yükümlünün yasal defterlerini kanuni süresi içinde idareye verdiği, ancak buna ilişkin belgelerini ibraz etmediğinin anlaşıldığı, belge ibraz etmeme fiili takdir nedeni sayılmadığından olayda takdir sebebinin bulunmadığı, bu durumda tarhiyatın dayanağının kalmadığı gerekçesiyle kabul ederek tarhiyatı kaldıran … Vergi Mahkemesinin … tarih ve … sayılı kararının; defter ve belgeler birbirini tamamladığından, belge ibraz etmeme fiilinin de takdir sebebi sayıldığı ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Yasal dayanaktan yoksun olan temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmuştur.
Savcı …’un Düşüncesi : Uyuşmazlık,vergi dairesi müdürlüğünün, takdir edilen matrah üzerinden salınan cezalı katma değer vergisini terkin eden vergi mahkemesi kararının bozulması isteğine ilişkindir.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 30 uncu maddesinin 4 üncü fıkrasında “Defter kayıtları ve bunlarla ilgili vesikalar, vergi matrahının doğru ve kesin olarak tesbitine imkan vermiyecek derecede noksan usulsuz ve karışık olması dolayısıyle ihticaca salih bulunmazsa” vergi matrahının tamamen veya kısmen defter, kayıt ve belgelere veya kanuni ölçülere dayanılarak tesbitinin mümkün olmadığı kabul edilir, hükmü yer almıştır.
Dava dosyasının incelenmesinden; vergi dairesi müdürlüğünce, inceleme yapılmak üzere defter ve belgelerinin yükümlüden istendiği, mükellefin kanuni defterlerini teslim ederek defter kayıtlarına ilişkin belgeleri ibraz etmemesi nedeniyle 213 sayılı Kanunun 30 uncu maddesi uyarınca takdire gidildiği ve takdir edilen matrah üzerinden cezalı katma değer vergisi tarh edildiği anlaşılmıştır.
Vergi mahkemesince; 213 sayılı Kanunun 30 uncu maddesinin 3 üncü fıkrasında defter ve belgelerin birlikte ibraz edilmemesi hali resen vergi tarh sebebi sayıldığı olayda kanuni defterler ibraz edilmiş bulunması nedeniyle ortada resen takdir sebebi bulunmadığı gerekçesiyle tarhiyat terkin edilmiştir.
Takdir komisyonları ve yargı merciileri ileri sürülen takdir sebebleriyle bağlı olmayıp ortada yasada öngörülen takdir sebeplerinden herhangi birinin olması resen takdir için yeterlidir.
Olayda; mükellef tarafından kanuni defter kayıtlarına ilişkin belgelerin ibraz edilmemiş olması nedeniyle defter kayıtlarının vergi matrahının doğru ve kesin olarak tesbitine imkan vermiyecek derecede noksan olması nedeniyle defter kayıtları ihticaca salih bulunmadığından ortada 213 sayılı Kanunun 30/4 üncü maddesi uyarınca resen tarh sebebi vardır. Bu nedenle vergi mahkemesi kararında yasal isabet görülmemiştir.
Yukarıda açıklanan nedenle, vergi dairesi müdürlüğünün temyiz isteminin kabul edilerek, temyiz konusu vergi mahkemesi kararının bozulmasının uygun olacağı düşünülmüştür.
Tetkik Hakimi …’ın Düşüncesi : 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 253,256 ve 30. madde hükümleri karşısında belgelerin de incelemeye ibrazının zorunlu olduğu anlaşıldığından ve ibraz edilmemesi hali resen takdir sebebi sayılacağından, aksi yönde verilen mahkeme kararının bozulması gerekeceği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince işin gereği görüşüldü:
İstem, halıcılık faaliyetini 31.8.1993 tarihinde terk eden yükümlünün incelemeye defterlerini ibraz edip, belgelerini ibraz etmemesi nedeniyle takdir komisyonu kararına dayanılarak tarh edilen katma değer vergisi ile kesilen kaçakçılık cezasına karşı açılan davayı kabul eden vergi mahkemesi kararının bozulmasına ilişkin bulunmaktadır.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 30/3. maddesinde, bu Kanuna göre tutulması mecburi olan defterlerin vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlara herhangi bir sebeple ibraz edilmemesi halinde verginin resen tarh edileceği açıklanmıştır.
Vergi Mahkemesince; 213 sayılı Kanunun 30/3. maddesine göre belgelerin incelemeye ibraz edilmemesinin resen takdir nedeni sayılmadığı gerekçesiyle tarhiyatın terkinine karar verilmiş ise de; incelemeye ibraz edilen defterlerde yer alan kayıtların doğruluk derecesinin tesbiti ancak bu kayıtlara dayanak alınan belgelerin ibraz edilmesi ve incelemesi ile mümkün olacağından, incelemeye sadece kanuni defterlerin ibrazı yeterli olmayıp belgelerin ibrazı da zorunlu bulunduğundan, belgelerin incelemeye ibraz edilmemesi hali de resen takdir nedeni sayılacağından, mahkemece verilen kararda yasal isabet görülmemiştir.
Bu itibarla olayda belgelerin incelemeye ibraz edilmemesi nedeniyle takdire gidilmesi yasal olup, vergi mahkemesince takdir komisyonunca takdir edilen matrahın yerinde bulunup bulunmadığı hususunun incelenmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulüne, … Vergi Mahkemesinin … tarih ve … sayılı kararının bozulmasına, dosyanın anılan mahkemeye gönderilmesine 26.5.1998 tarihinde oybirliği ile karar verildi.