9. Daire 1997/269 E. , 1998/696 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 1997/269
Karar No: 1998/696
Temyiz İsteminde Bulunan : Boğaziçi Kurumlar Vergi Dairesi Başkanlığı
İSTANBUL
Karşı Taraf : … Bankası A.Ş.
İstemin Özeti : Yükümlü bankaya, Hazine Müsteşarlığının … gün ve … sayılı işlemiyle İstanbul Altın Borsasında faaliyette bulunma izni verilmesi nedeniyle 1996 yılı için ihtirazi kayıtla tahsil edilen harcın red ve iadesi ile kesilen kusur cezasının terkini istemiyle açılan davayı; 492 sayılı Harçlar Kanununun 8 sayılı Tarifesine 4008 sayılı Kanunun 34.maddesiyle eklenen XI.bölümünde, finansal faaliyet izin belgesi harcı ödemekle yükümlü kurumların dokuz başlık halinde yer aldığı, bu bölümün 9/a başlığında diğer finansal kurumların kuruluş, faaliyet ve izin belgeleri için her yıl harç ödeneceği hükmüne yer verildiği, parantez içindeki açıklamada da “diğer finansal kurumlar, yukarıda belirtilen kurumların dışında kalan, ancak finansal hizmet vermek üzere kuruluşu veya faaliyetleri yetkili kamu mercilerinin iznine tabi gerçek ve tüzel kişiler” olduğunun belirtildiği, yükümlü bankanın esas işlev olarak finansal faaliyette bulunması nedeniyle 8 sayılı tarifenin XI/9. maddesi uyarınca harca tabi tutulmaması gerektiği, ancak faaliyette bulunan bankaların “finansal faaliyet izin belgesi harcı” ile mükellef tutulmalarının XI.bölümün 1 ve 3 numaralı pozisyonlarına göre mümkün olduğu, bu nedenle İstanbul Altın Borsasında faaliyet göstermek üzere belge alan bankanın 8 sayılı tarifenin XI/9 maddesine göre harca tabi tutulmasında ve kusur cezası kesilmesinde yasaya uyarlık görülmediği gerekçesiyle kabul ederek cezalı tarhiyatı terkin eden ve tahsil edilen harcın yükümlü bankaya iadesine karar veren … Vergi Mahkemesinin … tarih ve … sayılı kararının; bankaların bankacılık faaliyetlerinden başka finansal faaliyette bulunmaları halinde ayrıca harca tabi oldukları ileri sürülerek bozulması isteminden ibarettir.
Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.
Savcı …’ın Düşüncesi : İleri sürülen bozma nedenleri, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinin 1 numaralı bendinde öngörülen nedenlerden hiçbirisine girmediğinden, temyiz isteğinin reddi ile hukuka ve usul hükümlerine uygun bulunan Vergi Mahkemesi kararının onanması gerekeceği düşünülmektedir.
Tetkik Hakimi …’in Düşüncesi : İleri sürülen iddialar usule ve hukuka uygun vergi mahkemesi kararının bozulmasını gerektirecek nitelikte bulunmadığından temyiz isteminin reddi gerekeceği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince işin gereği görüşüldü:
492 sayılı Harçlar Kanununun 8 sayılı Tarifesine 4008 sayılı Kanunun 34.maddesiyle eklenen XI. bölümünde, 8 madde halinde finansal faaliyet türleri ve bu faaliyetler için alınacak izin belgesi harçları sayıldıktan sonra 9.maddede, diğer finansal kurumların kuruluş ve faaliyet izni belgesi için her yıl belli miktarda harç alınacağı hükme bağlanmış ve parantez içinde, diğer finansal kurumlar, “yukarıda belirtilen kurumların dışında kalan, ancak finansal hizmet vermek üzere kuruluşu veya faaliyetleri yetkili kamu mercilerinin iznine tabi gerçek veya tüzel kişiler” olarak tanımlanmıştır.
Öte yandan 13.2.1994 tarih ve 21848 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan İstanbul Altın Borsası Yönetmeliğinin 4.maddesinde, borsa üyelerinin, borsada kendi nam ve hesabına, başkası nam ve hesabına, kendi namına ve başkası hesabına altın alım satım faaliyetinde bulunabilecekleri açıklanmıştır.
Dairemizin E:1996/6130 sayılı dosyasında bulunan Maliye Bakanlığı, Gelirler Genel Müdürlüğünün İstanbul Valiliğine gönderdiği … sayılı yazıda Hazine Müsteşarlığınca verilen “altın borsası faaliyet izin belgeleri” ile belge sahiplerinin sadece emtia ticareti meyanında fiziki altın alım satımı yapmalarına müsaade edildiği ve dolayısıyla bu belgelerin finansal faaliyet izin belgeleri kapsamında mütalaa edilmemesi gerektiği sonucuna varıldığı belirtilmiş ve söz konusu yazıda adları belirtilen şirketlerden tahsil edilen harçların iadesi istenmiş olup, anılan Dosyada Nuruosmaniye Vergi Dairesi Başkanlığının Dairemizin ara kararına verdiği 19.1.1998 gün ve B.07.DEF.4.34.53.30/8 sayılı cevapta, Maliye Bakanlığının yazısında belirtilen şirketlere harç ve cezalarının iade edildiği belirtilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden, Hazine Müsteşarlığının … gün ve … sayılı işlemi ile yükümlü şirkete İstanbul Altın Borsasında faaliyet gösterme hususunda izin verildiği, daha sonra “diğer finansal kurumlar kuruluş ve faaliyet izin belgesi harcı”nın yatırılmasının istenmesi üzerine ihtirazi kayıtla ödendiği ve kusur cezası kesildiği anlaşılmaktadır.
Yukarıda açıklanan Kanun ve Yönetmelik hükümleri ile Maliye Bakanlığının sözü edilen yazısı birlikte değerlendirildiğinde; altın borsasında faaliyet göstermenin altının fiziki olarak alım satımına yönelik (üyelerin kendi nam ve hesabına, başkası nam ve hesabına, kendi namına ve başkası hesabına alım-satım) olması nedeniyle finansal faaliyet olarak değerlendirilemeyeceği sonucuna ulaşılmış olup, 492 sayılı Harçlar Kanununda altın borsasında faaliyet gösterme izni verilmesi durumunda harç alınacağına ilişkin bir hüküm de bulunmadığından “diğer finansal faaliyet izin harcı” tahsil edilmesinde ve kusur cezası kesilmesinde isabet görülmemiştir.
Bu durumda dava konusu harcın ve kusur cezasının terkini ile tahsil edilen harcın red ve iadesine karar veren Vergi Mahkemesi kararı sonucu itibarıyla yerinde bulunmaktadır.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin reddine, sonucu itibariyla yerinde olan … Vergi Mahkemesinin … tarih ve … sayılı kararının onanmasına 24.2.1998 tarihinde oybirliği ile karar verildi.