9. Daire         1997/2616 E.  ,  1998/2251 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 1997/2616
Karar No: 1998/2251

Temyiz İsteminde Bulunan : Beşiktaş Belediye Başkanlığı-İSTANBUL
Vekili : …
Karşı Taraf : …

İstemin Özeti : Yükümlünün sahibi olduğu … ili, … ilçesi, … mahallesi … pafta, … ada, … parsel sayılı taşınmazın 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanununun 30. maddesinde belirtilen kısıtlılık hükmünden yararlanamayacağına ilişkin davalı idare işleminin iptali istemiyle açılan davayı; 2960 sayılı Boğaziçi Kanununun 5. maddesinin 1. fıkrasında Boğaziçi alanında orman sayılmayan kamu kurum ve kuruluşlarına veya özel mülkiyete ait koru, koruya katılacak alan, çayır, mesire yeri, bostan ve benzeri alanların yeşil alan sayılacağı ve bitki varlıklarının geliştirilerek muhafaza edileceğinin öngörüldüğü, 17. maddesinde ise bu Kanun hükümlerine göre yapı hakkı verilmeyip ticari geliri de olmayan arsalar ile üzerinde kültür ve tabiat varlığı bulunan arsaların emlak vergisinden muaf olduğunun hükme bağlandığı, 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanununun 1610 sayılı Kanunla değişik 30. maddesinin 3. fıkrasında da, kanunlar veya diğer kamu düzeni koyan mevzuatla tasarrufu kısıtlanan bina, arsa ve arazinin vergisinin kısıtlamanın devam ettiği sürece 1/10 oranında tahsil olunacağı kuralına yer verildiği, dosyanın incelenmesinden, davacının sahibi olduğu taşınmazın üzerinde bulunduğu arsaların birkısmının yeşil alanda kaldığı, inşaat izni verilmediği, diğer kısımlarına Boğaziçi Öngörünüm Uygulama Planında kısmen inşaat izni verildiği, bu hususun Boğaziçi İmar Müdürlüğünün 11.7.1996 tarih ve 4278 sayılı yazısında açıkça yazılı olduğunun anlaşıldığı, 3194 sayılı İmar Kanununun 47/9 maddesinin Anayasa Mahkemesince iptal edilmiş olması nedeniyle uygulama yapılamadığı, bu haliyle bahse konu taşınmazın kısıtlı olduğunun kabulü ile emlak vergisinin kısıtlılık hükümlerine göre tahsili icabettiği gerekçesiyle kabul ederek davaya konu işlemi iptal eden … Vergi Mahkemesinin … tarih ve … sayılı kararının; taşınmaz üzerinde yapılaşmanın tartışmasız olduğu, bu hususun mahkemece de kabul edildiği, taşınmazın bir bölümünün yeşil alanda kalmasının imar planı gereği olup taşınmazın tamamına bina oturtulmasının çok istisnai olduğu, ön-yan ve arka bahçe mesafeleri öngörülerek bu bu bölümlere yapılanma için izin verilmediği, diğer yandan binanın yüksekliğinin de imar planıyla belirlendiği, uyuşmazlık konusu taşınmaza yapı izni verildiği, kısıtlanmadığı, ayrıca aynı taşınmaz üzerindeki diğer kat malikleri tarafından aynı konuda açılan davaların diğer mahkemelerce reddedildiği ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Haksız ve yasal dayanaktan yoksun temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.
Savcı …’ün Düşüncesi : Uyuşmazlık, davacının sahibi bulunduğu taşınmazın kısıtlılıktan yararlandırılmamasına ilişkin işlemin iptali istemiyle açtığı davayı kabul eden Vergi Mahkemesi kararının bozulması isteminden doğmuştur.
1319 sayılı Emlak Vergisi Kanununun 1610 sayılı Kanunla değişik 30. maddesinin 3. fıkrasında, kanunlar veya diğer kamu düzeni koyan mevzuatla tasarrufu kısıtlanan bina, arsa ve arazinin vergisinin kısıtlamanın devam ettiği sürece 1/10 oranında tahsil olunacağı hükme bağlanmış ve hangi arsa, arazi ve binaların tasarrufunun kısıtlı sayılacağı ise bu maddenin verdiği yetkiye istinaden hazırlanan yönetmeliğin 2 ve 4. maddelerinde açıkça belirtilmiştir.
Dava dosyasının incelenmesinden, davacının maliki bulunduğu … pafta … ada … parsel sayılı taşınmaz 22.7.1983 oranlı ve 1/1000 ölçekli Boğaziçi öngörünüm uygulama imar planında kısmen iskan alanında, kısmen de yeşil alan da kalmakta iken, 22.11.1983 tarih ve 2960 sayılı Boğaziçi kanunun 3/g maddesi ile bu bölgelerde (öngörünüm Bölgesi) konut yapımının yasaklandığı, ancak, uyuşmazlık konusu parsel üzerine … Kooperatif tarafından başlanılan inşaatların, imar mevzuatına aykırı olarak inşa edilmiş ve inşa halindeki bütün yapılar hakkında uygulanacak işlemleri düzenleyen 8.3.1984 tarihinde yürürlüğe giren 2981 sayılı İmar Affı yasasından faydalanarak tamamlandığı ve 12.6.1989 tarihinde de kat mülkiyetine çevrilerek dairelerin üyeler adına tescil edildiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda, üzerine 3 katlı 8 Blok kargir apartman yapılan taşınmazın bulunduğu parselin Boğaziçi öngörünüm bölgesinde inşaat yapma olanağının ortadan kalktığından bahisle 1319 sayılı Yasanın 30.maddesindeki kısıtlılık hükmünden faydalandırılması gerektiği yolundaki Vergi Mahkemesi kararında isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulü ile, Vergi Mahkemesi kararının bozulması gerekeceği düşünülmektedir.
Tetkik Hakimi …’nın Düşüncesi : Dosyanın incelenmesinden, davacının maliki olduğu taşınmazın Boğaziçi öngörünüm uygulama imar planında kısmen iskan kısmen de yeşil alanda kaldığı, 2960 sayılı Boğaziçi Kanununun 3. maddesinde Boğaziçi Öngörünüm Bölgesinde bina yapımının yasaklandığı, buna rağmen uyuşmazlık konusu taşınmaz üzerinde … Kooperatifince imar mevzuatına aykırı olarak 3 katlı 8 blok kargir apartman inşa edildiği, bu yapıların 2981 sayılı İmar Affı Kanunundan yararlanarak tamamlandığı ve 12.6.1989 tarihinde kat mülkiyetine çevrilerek dairelerin kooperatif üyeleri adına tapuya tescil edildiği anlaşılmış olup üzerinde tamamlanmış ve kat mülkiyetine çevrilerek daireleri şahıslara verilmiş binalar bulunan taşınmazın Boğaziçi Öngörünüm Bölgesinde inşaat yapma olanağı bulunmadığından bahisle Emlak Vergisi Kanununun 30. maddesindeki kısıtlılık hükmünden yararlandırılması icabettiğine ilişkin vergi mahkemesi kararında isabet bulunmadığından temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince işin gereği görüşüldü:
Uyuşmazlık yükümlünün sahibi olduğu … ili, … ilçesi, … mahallesi … pafta, … ada, … parsel sayılı taşınmazın 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanununun 30. maddesinde belirtilen kısıtlılık hükmünden yararlanamayacağına ilişkin davalı idare işleminin iptali istemiyle açılan davayı kabul eden vergi mahkemesi kararının bozulması istemine ilişkin bulunmaktadır.
1319 sayılı Emlak Vergisi Kanununun 30. maddesinin III. fıkrasında kanunlar veya diğer kamu düzeni koyan mevzuatla tasarrufu kısıtlanan bina, arsa, ve arazinin vergisinin kısıtlamanın devam ettiği sürece 1/10 oranında tahsil olunacağı, aynı maddenin 2350 sayılı Kanunla değişik VII. fıkrasında ise kısıtlamaların neler olduğunun, süresinin, tevsikinin ve kısıtlama koyan kamu organlarının görev ve sorumluluklarının yönetmelikle düzenleneceği hükme bağlanmıştır. 17.11.1986 tarih ve 19284 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Tasarrufu Kısıtlanan Bina, Arsa ve Arazi Hakkında Yönetmeliğin 2. maddesinde, imar planlarında, resmi yapılara, tesislere ve okul, cami, yol, meydan, otopark, yeşil saha, çocuk bahçesi, pazar yeri, hal, mezbaha ve benzeri umumi hizmetlere ayrılmış olması sebebiyle üzerinde inşaat yapılmasına izin verilmeyen arsalar ile esaslı değişiklik ve ilaveler yapılmasına izin verilmeyen binaların tasarrufunun kısıtlanmış sayılacağı, bu hallerde ksıtlı olarak vergilemenin, imar planının kesinleştiği tarihi izleyen yıl başından itibaren yapılacağı, kısıtlamanın ilgili arsa veya binanın bulunduğu alan imar programına alınıncaya (imar programının kesinleştiği tarihe) kadar devam edeceği, aynı Yönetmeliğe 15.5.1987 tarihli Yönetmelikle eklenen 8. maddede ise, kanunlarla veya kanunların verdiği yetkiye dayanarak kamu düzeni koyan mevzuatla satış, devir, kiralama, inşaat, bakım, onarım, tadilat, genişletme ve ilave yapılması gibi işlemlere izin verilmemesi veya belirli şartlarla izin verilmesi suretiyle tasarrufu sınırlandırılan binalardan, ilgili Bakanlıkların görüşü alınmak suretiyle Maliye ve Gümrük Bakanlığınca kabul edilenlerin bu haller devam ettiği sürece kısıtlılık hükümlerinden yararlanacağı hükmü altına alınmıştır.
Dosyanın incelenmesinden, yükümlünün maliki bulunduğu taşınmazı 22.7.1983 tarihli ve 1/1000 ölçekli Boğaziçi öngörünüm uygulama imar planında kısmen iskan, kısmen yeşil alanda kaldığı, 2960 sayılı Boğaziçi Kanununun boğaziçi öngörünüm bölgesinde yapılaşmayı yasaklayan 3/g maddesinin 3194 sayılı İmar Kanununun 47. maddesinin 9. fıkrası ile değiştirilerek bu bölgede konut inşaatına izin verildiği, ancak bu hükmün 18.4.1987 tarih ve 19435 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Anayasa Mahkemesinin 11.12.1986 tarih ve E:1985/11, K:1986/29 sayılı kararı ile iptal edildiği, bu arada uyuşmazlık konusu taşınmaz üzerinde … Kooperetifince imar mevzuatına aykırı olarak başlanılan konut inşaatlarının 8.3.1984 tarihinde yürürlüğe giren ve kısaca İmar Affı Kanunu olarak nitelendirilen 2981 sayılı İmar ve Gecekondu Mevzuatına Aykırı Yapılara Uygulanacak Bazı İşlemler ve 6785 sayılı İmar Kanununun Bir Maddesinin Değiştirilmesi Hakkında Kanundan faydalanarak tamamlandığı ve 12.6.1989 tarihinde kat mülkiyetine çevrilerek bağımsız bölümlerin kooperatif üyeleri adına tapuya tescil edildiği, bağımsız bölüm sahiplerinden yükümlü tarafından Emlak Vergisi Kanununun 30. maddesindeki kısıtlılık hükümlerinden yararlanmak amacıyla yapılan başvurunun davalı idarece reddedilmesi üzerine bu ret işleminin iptali amacıyla açılan davanın vergi mahkemesince kabul edildiği anlaşılmıştır.
Boğaziçi Öngörünüm Bölgesinde yapılaşmaya olanak veren 3194 sayılı İmar Kanununun 47. maddesinin 9. fıkrasının Anayasa Mahkemesince iptal edilmesi ve anılan bölgenin imara kapalı olmasına rağmen 2981 sayılı İmar Affı Kanunundan faydalanarak üzerinde 3 katlı 8 blok kargir apartman inşa edilen taşınmaz hakkında davalı idarece yapılaşmanın önlenememesi, hatta mevcut yapılaşmaya izin verilmek suretiyle 12.6.1989 tarihinde kat mülkiyetine geçildiğinin açık olması karşısında kısıtlılıktan söz etmenin imkanı bulunmadığından idarace tesis edilen işlemde mevzuata aykırılık bulunmamıştır.

Bu durumda aksi yönde tesis edilen vergi mahkemesi kararında isabet görülmemiştir. Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulüne, … Vergi Mahkemesinin … tarih ve … sayılı kararının bozulmasına, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan mahkemeye gönderilmesine 28.5.1998 tarihinde oybirliği ile karar verildi.