9. Daire 1997/1706 E. , 1998/992 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 1997/1706
Karar No: 1998/992
Temyiz İsteminde Bulunan Taraflar: 1- Gazikent Vergi Dairesi Müdürlüğü
GAZİANTEP
2- …
İstemin Özeti : Tekstil ürünleri ticareti yapan yükümlü şirketin 1994 yılına ait işlemlerinin incelenmesi sonucunda dövizle yapılan taksitli satışlara ilgili taksitlerin tahsil edildiği tarihte ortaya çıkan kur farkları için katma değer vergisi hesaplanıp beyan edilmediğinin tespiti üzerine düzenlenen inceleme raporuna istinaden Mayıs-Haziran/1994 dönemleri için tarh edilen kusur ve kaçakçılık cezalı katma değer vergilerinin terkini istemiyle açılan davayı; olayda ilgili yıl içinde … A.Ş’ne Amerikan Doları karşılığı vadeli olarak …, …, .. ve … nolu 4 adet fatura ile satışların olduğu, aynı yıl içinde tahsil edilen ve … ve … numaralı faturalara ilişkin olarak tahsil edilen … lira için kur farkı faturası düzenlenerek hesaplanacak katma değer vergisinin beyan edilmediğinden bahisle cezalı tarhiyat yapıldığının anlaşıldığı, döviz karşılığı vadeli satışlardan elde edilen … liranın … liralık kısmının kur farkı olduğu, bunun da 3065 sayılı Kanunun 20 ve 24 maddelerine göre matraha dahil unsurlar içinde bulunduğu, bu miktar üzerinden katma değer vergisi tarhiyatı yapılmasının yerinde olduğu, ancak matrah farkının yükümlünün defter ve belgeleri üzerinden tespit edilmesi nedeniyle olaya kusur cezası uygulanması icabedeceği gerekçesiyle kısmen kabul ederek vergi aslını onayıp, kaçakçılık cezasını kusur cezasına çeviren … Vergi Mahkemesinin … tarih ve … sayılı kararının; vergi dairesi müdürlüğü tarafından, kesilen kaçakçılık cezasının 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 344/8 maddesine uygun olduğu, yükümlü şirket tarafından ise; uyuşmazlık konusu emtianın yurt dışından dolar mukabili ithal edilerek yurt içinde dolar karşılığı satıldığı, emtianın aktifde kaldığı süre içerisinde oluşan kur farkının emtianın maliyetine eklenmesi gerektiği yapılan tarhiyatın yasa hükümlerine aykırı olduğu ileri sürülerek bozulması istenmektedir.
Savunmanın Özeti : Taraflarca cevap verilmemiştir.
Savcı …’ün Düşüncesi : Uyuşmazlık, yükümlü şirket tarafından, … A.Ş.’na Amerikan doları karşılığı yapılan satış nedeniyle doğan kur farkı bedeli için fatura düzenlemediği ve Katma Değer Vergisi hesaplamayarak bu tutara isabet eden vergiyi beyan dışı bıraktığı için salınan kaçakçılık ve kusur cezalı Katma Değer Vergisine karşı açılan davayı kısmen kabul ederek tarhiyatı kusur cezalı olarak onayan Vergi Mahkemesi kararının taraflarca, bozulması isteminden doğmuştur.
3065 sayılı Kanunun 10.maddesinin (a) fıkrasında; “Mal teslimi ve hizmet ifası hallerinde,malın teslimi veya hizmetin yapılması” ile vergiyi doğuran olayın meydana geldiği belirtilmiş, 26.maddesinde de, “Bedelin döviz ile hesaplanması halinde döviz, vergiyi doğuran olayın meydana geldiği andaki cari kur üzerinden Türk parasına çevrilir.
Cari kuru belli olmayan dövizlerin Türk parasına çevrilmesine ilişkin esasları Maliye ve Gümrük Bakanlığı belirler.” denilmiştir.
Yukarıda açıklanan bu yasal düzenlemelerden de anlaşılacağı üzere verginin matrahını teşkil eden satış bedelinin döviz olarak ödenmesi halinde, ödenen dövizin, vergiyi doğuran olayın meydana geldiği tarihteki cari kur üzerinden muhasebeleştirilerek gelir kaydedilmesi zorunlu olup, zaman içinde oluşan kur farkınında, satış karşılığını oluşturan bedel içinde kabul edilerek matraha dahil edilmesi mümkün bulunmamaktadır.
Bu durumda, kur farkınında matraha dahil olduğu yolundaki mahkeme kararında isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, yükümlü temyiz isteminin kabulü ile Vergi Mahkemesi kararının bozulmasına, Vergi Dairesi temyiz isteminin ise reddine karar verilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.
Tetkik Hakimi …’nın Düşüncesi : İleri sürülen iddialar usule ve hukuka uygun Vergi Mahkemesi kararının bozulmasını gerektirecek nitelikte bulunmadığından temyiz isteminin reddi gerekeceği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince işin gereği görüşüldü:
Temyiz edilen … Vergi Mahkemesinin … tarih ve … sayılı kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinin 1. fıkrasında sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisinin bulunmadığı anlaşıldığından taraflar temyiz istemlerinin reddine, anılan Mahkeme kararının onanmasına …- lira ilam harcının yükümlü şirketten alınmasına 9.3.1999 tarihinde oybirliği ile karar verildi.