9. Daire 1996/687 E. , 1996/1762 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 1996/687
Karar No: 1996/1762
Temyiz İsteminde Bulunan Taraflar: 1- Mithatpaşa Vergi Dairesi Müdürlüğü
ANKARA
2- …
Vekili : …
İstemin Özeti : Yozgat İl Özel İdare Müdürlüğünün teşvik belgeli olarak inşa ettirmekte olduğu otel inşaatı nedeniyle … Bankasından alacağı kredi ile ilgili olarak yapılan sözleşmeden dolayı yatırımın teşvik belgeli olması nedeniyle tahsil edilmeyen damga vergisinin, yatırım teşvik belgesinin daha sonra İl Özel İdare Müdürlüğü tarafından iptal ettirilmesi üzerine kaçakçılık cezalı olarak tarh olunması üzerine açılan davayı; 488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 3/2 . maddesinde, resmi dairelerle kişiler arasındaki işlemlere ait kağıtların damga vergisini kişilerin ödeyeceği, 8. maddede de, bu kanunda yazılı resmi dairelerden maksadın genel ve katma bütçeli daire ve idarelerle İl Özel İdareleri, belediye ve köyler olduğunun hükme bağlandığı, bu hükümlere göre resmi dairelerden birisi ile fertler arasında düzenlenecek herhangi bir kağıt sebebi ile mükellefiyet resmi daireye terettüp etse dahi verginin fertlerden tahsil edileceği, bu nedenle resmi bir daire olan Yozgat İl Özel İdaresi ile … Bankası arasında yapılan kredi sözleşmesi ile ilgili olarak ödenmesi gereken damga vergisinin yükümlü bankadan tahsil edilmesinde yasal isabetsizlik olmadığı, ancak bankanın vergi kaçırma kastı ile hareket ettiği düşünülemeyeceğinden cezanın kusur cezasına çevrilmesi icabedeceği gerekçesiyle kısmen kabul ederek vergi aslını onayan kaçakçılık cezasını kusur cezasına çeviren … Vergi Mahkemesinin … gün ve … sayılı kararının; vergi dairesi müdürlüğü tarafından uygulanan kaçakçılık cezasının yasal olduğu ve aynen onanması gerektiği; yükümlü banka tarafından ise, teşvik belgesinin iptalinde hiçbir kusur ve sorumluluğu olmayan banka adına yapılan cezalı tarhiyatın yasal olmadığı ileri sürülerek bozulması istemidir.
Savunmanın Özeti : Karşı taraf temyiz isteminin reddi gerektiği yolundadır.
Savcı …’in Düşüncesi : Temyiz dilekçelerinde öne sürülen hususlar, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Yasasının 49. maddesinin 1. fıkrasında belirtilen nedenlerden hiçbirisine uymayıp vergi mahkemesince verilen kararın dayandığı hukuki ve yasal nedenler karşısında, anılan kararın bozulmasını gerektirir nitelikte görülmemektedir.
Açıklanan nedenlerle taraflar temyiz isteminin reddiyle vergi mahkemesi kararının onanmasının uygun olacağı düşünülmektedir.
Tetkik Hakimi …’in Düşüncesi : 488 sayılı Kanunun 3/2. maddesinde yer alan özel hüküm nedeniyle yükümlü bankadan damga vergisinin tahsil edilmesi yerindedir.
Uygulanan cezaya gelince; teşvik belgesinin iptal edilmesinde bankanın herhangi bir kusuru ve sorumluluğu bulunmadığına göre meydana gelen vergi ziyaından sorumlu tutulmasında isabet bulunmamaktadır. Nitekim İhracat ve Yatırımlarda Damga Vergisi ve Harç istisnası uygulanması Hakkındaki 1 seri nolu genel tebliğinde taahhüdün yerine getirilmemesi veya öngörülen şartların ihlali halinde uygulanacak cezada yükümlünün kastının gözönünde tutulacağı belirtilmektedir.
Bu durumda ceza uygulanmasında yasal isabet olmadığından cezanın tamamen terkini gerekeceği görüşü ile vergi dairesi temyiz isteminin reddi, yükümlü temyiz isteminin ise ceza yönünden kabulü gerekeceği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince işin gereği görüşüldü:
Temyiz edilen … Vergi Mahkemesinin … gün ve … sayılı kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinin 1. fıkrasında sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisinin bulunmadığı anlaşıldığından tarafların temyiz istemlerinin reddine, anılan mahkeme kararının onanmasına, ….- lira ilam harcının temyiz isteminde bulunan yükümlü bankadan alınmasına 16.5.1996 gününde oyçokluğu ile karar verildi.
X- KARŞI OY: Damga vergisinden muafiyet sağlayan teşvik belgesi Özel İdare tarafından iptal edilmiştir. Teşvik belgesinin iptalinde hiç bir kusur ve sorumluluğu olmayan banka adına yapılan tarhiyatın terkini gerekirken onanmasında isabet yoktur. Yükümlü temyiz isteminin kabulü ile mahkeme kararının bozulması ve tarhiyatın terkinine karar verilmesi gerekir. Temyizin reddine karşıyım.
XX- KARŞI OY: Davacı banka ile Yozgat İl İdare Müdürlüğü arasında 1986 yılında yapılan kredi sözleşmesinin, özel idarenin sahip olduğu teşvik belgesi uyarınca damga vergisine tabi tutulmadığı, bilahare özel idarenin talebi üzerine 1992 yılında teşvik belgesinin iptali nedeniyle ve Damga Vergisi Kanununun 3. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca kredi sözleşmesinden doğan damga vergisi borcunun kaçakçılık cezalı olarak davacı bankadan istendiği anlaşılmaktadır.
Vergi Usul kanununun 341. maddesinde vergi ziyaı, mükellefin veya sorumlunun vergilendirme ile ilgili ödevlerini zamanında yerine getirmemesi veya eksik yerine getirmesi yüzünden verginin zamanında tahakkuk ettirilmemesi veya eksik tahakkuk ettirilmesi olarak tarif edilmiş, 331. maddesinde de, vergi kanunları hükümlerine aykırı hareket edenlerin vergi cezaları ile cezalandırılacakları hükme bağlanmıştır. Bu hükümlerden anlaşıldığı gibi, vergi cezası vergi ziyaının bir müeyyidesi olup; ceza, verginin geç veya eksik ödenmesine sebebiyet veren kişi adına kesilebilir.
Olayda vergi ziyaına sebep olan, sahip olduğu teşvik belgesini kendi isteği üzerine iptal ettirmiş olan özel idare müdürlüğüdür. Damga Vergisi Kanununun, vergiye tabi kağıtları imzalayan taraflardan birinin resmi daire olması halinde vergiyi kimin ödeyeceğini düzenleyen 3. maddesinin ikinci fıkrası hükmündeki bu özel durumun, vergi cezalarına da teşmiline olanak bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, davacı banka adına salınan vergi cezasını, değişiklikle olsa dahi, yukarıda yazılı madde hükmüne dayanarak onayan temyiz konusu mahkeme kararının yasaya uygun olmadığı görüşü ile bozulması gerekeceği oyu ile karara karşıyım.