9. Daire 1996/5154 E. , 1997/3174 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 1996/5154
Karar No: 1997/3174
Temyiz İsteminde Bulunan : Manavgat Vergi Dairesi Müdürlüğü
MANAVGAT-ANTALYA
Karşı Taraf : …
İstemin Özeti : Buzdolabı tamircisi olan yükümlü adına vergi inceleme raporuna dayanılarak 1994/Mayıs dönemi için tarhedilen kaçakçılık cezalı katma değer vergisinin terkini için açılan davayı; olayda, yükümlünün 30.11.1994 tarihinde … Şirketi adına düzenlediği iki adet faturayla …- liralık buzdolabı tamiri yaparak para aldığı halde Kasım 1994 dönemi için verdiği katma değer vergisi beyannamesinde matrah beyan etmediğinin anlaşılması üzerine defter ve belgelerin önce telefonla istendiği, ibraz edilmemesi üzerine 16.2.1995 tarihinde tebliğ edilen yazı ile istemin yenilendiği, ancak yükümlünün aynı tarihte çıkan yangında defter ve belgelerinin yandığı iddiasıyla ibraz edemeyeceğini beyan ettiği, bu durum Vergi Usul Kanununun 30/3.maddesine göre re’sen takdir sebebi sayılarak yapılan matrah takdirinde, yükümlü ile aynı ilçede olup aynı işi yapan bir başka mükellefin beyanı esas alınarak dönem safi kazancı ile yıllık hasılat tutarının yükümlü için aynen kabul edilip yıllık satış hasılatı üzerinden de katma değer vergisi tarhiyatı yapıldığının anlaşıldığı, defterlerin resmen istendiği gün işyerinde çıkan yangının bir tesadüf olması düşünülemiyeceğinden, bu durumun mücbir sebep teşkil etmediği, ancak inceleme elemanınca, emsal bir işletmenin yıllık safi karı, gideri ve yıllık hasılatını aynen almak suretiyle yapılan takdirde, işletme bazında tam emsal bulunmasının mümkün olmaması ve işletmenin yeri, yaptığı işin özelliği, müşteri durumu, v.b. sebepler işletme karını etkileyen faktörler olması nedeniyle, yasal isabet görülmediği gerekçesiyle kabul ederek cezalı tarhiyatı terkin eden … Vergi Mahkemesinin … gün ve … sayılı kararının; yapılan tarhiyatın yerinde olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Cevap verilmemiştir.
Savcı …’ın Düşüncesi :İleri sürülen bozma nedenleri, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinin 1 numaralı bendinde öngörülen nedenlerden hiçbirisine girmediğinden, temyiz isteğinin reddi ile hukuka ve usul hükümlerine uygun bulunan Vergi Mahkemesi kararının onanması gerekeceği düşünülmektedir.
Tetkik Hakimi …’ın Düşüncesi : İleri sürülen iddialar usule ve hukuka uygun vergi mahkemesi kararının bozulmasını gerektirecek nitelikte bulunmadığından temyiz isteminin reddi gerekeceği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince işin gereği görüşüldü:
Uyuşmazlık, buzdolabı tamircisi olan yükümlü adına vergi inceleme raporuna dayanılarak 1994/Mayıs dönemi için tarhedilen kaçakçılık cezalı katma değer vergisinin terkini istemiyle açılan davayı kabul eden … Vergi Mahkemesi kararının temyizen incelenerek bozulması istemine ilişkin bulunmaktadır.
Dava dosyasının ve vergi inceleme raporunun incelenmesinden, 30.11.1994 tarihinde … Şirketi adına düzenlediği iki adet fatura ile …-liralık buzdolabı tamiri yaparak para alan yükümlünün Kasım 1994 dönemi katma değer vergisi beyannamesinde bunu matraha dahil etmemesinin tespiti üzerine defter ve belgelerinin 16.2.1995 tarihinde tebliğ edilen yazıyla istendiği, ancak aynı gün çıktığı iddia edilen yangın nedeniyle ibraz edilmemesi üzerine yükümlü ile aynı ilçede buzdolabı tamirciliği yapan başka bir işletmenin 1994 yılı gelirleri, giderleri ve dönem safi kazancı emsal alınıp aynen takdir edilmek suretiyle, yıllık hasılat tutarı 12 aya bölünüp çıkan miktar üzerinden kaçakçılık cezalı katma değer vergisi tarhiyatı yapıldığı anlaşılmaktadır.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 30.maddesinde, resen vergi tarhı, vergi matrahının tamamen veya kısmen defter, kayıt ve belgelere veya kanuni ölçülere dayanılarak tespitine imkan bulunmayan hallerde takdir komisyonları tarafından takdir edilen veya vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlarca düzenlenmiş vergi inceleme raporlarında belirtilen matrah veya matrah kısmı üzerinden vergi tarholunması şeklinde tanımlanmış ve aynı maddenin 3.bendinde, bu Kanuna göre tutulması mecburi olan defterlerin hepsinin veya bir kısmının tutulmamış veya tasdik ettirilmemiş olması veya vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlara herhangi bir sebeple ibraz edilmemesinin re’sen takdir sebebi olduğu belirtilmiştir.
Re’sen vergi tarhı ile ulaşılmak istenen, vergi dairelerinin bilgisi dışında bırakılan kazancın gerçeğe en yakın miktarının saptanması olduğu, yukarıda bahsedilen madde hükmünden anlaşılmaktadır.
Yükümlünün defter ve belgelerini ibraz edememesi üzerine idarece, emsal işletme esas alınarak gelir ve gider tesbiti yapılmak suretiyle vergi dairesinin bilgisi dışında bırakılan dönem kazancının gerçeğe en yakın miktarının saptanması için yükümlü ile aynı ilçede buzdolabı tamirciliği yapan diğer işletmenin yıllık safi karı, gideri ve yıllık hasılatının emsal alınması suretiyle yapılan takdirde hukuka aykırılık bulunmadığından, işletme bazında tam emsal bulmanın mümkün olmadığı gerekçesiyle cezalı tarhiyatın kaldırılması yolundaki temyize konu vergi mahkemesi kararında yasal isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin kabulüne, … Vergi Mahkemesinin … gün ve … sayılı kararının bozulmasına, dosyanın anılan mahkemeye gönderilmesine 16.10.1997 gününde oybirliğiyle karar verildi.