9. Daire 1996/3981 E. , 1997/3610 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 1996/3981
Karar No: 1997/3610
Temyiz İsteminde Bulunan : Nevşehir Vergi Dairesi Müdürlüğü – NEVŞEHİR
Karşı Taraf : …
İstemin Özeti : Yükümlü şirket tarafından 1995 yılı maden işletme ruhsatnamesi harcının ödenmemesi nedeniyle düzenlenen ödeme emrinin iptali istemiyle açılan davayı; davanın süresi içerisinde açıldığı, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsili Usulü Hakkında Kanunun 55.maddesinde, amme alacağını vadesinde ödemeyenlere 7 gün içinde borçlarını ödemeleri veya mal bildiriminde bulunmaları lüzumunun bir ödeme emri ile tebliğ olunacağı,58.maddesinde, böyle bir borcu olmadığı veya kısmen ödediği veya zamanaşımına uğradığı sebeplerinden biri ile ödeme emrine itirazın mümkün olduğunun hükme bağlandığı, yükümlü şirketin, pomza maden işletmesi için on yıl süre ile aldığı… nolu işletme ruhsatını, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Maden İşleri Genel Müdürlüğünün izni ile 12.1.1995 tarihinde … A.Ş.’ne devrettiği, maden işletme ruhsat harcı borcunu yasada öngörülen 1 ila 31 Ocak tarihleri arasında ödemediği, adına düzenlenen vergi ve ceza ihbarnamelerine rağmen borcun ödenmemesi sonucu ödeme emrinin tebliğ edildiği, pomza maden işletmesi için 13.6.1994 tarihinde aldığı … nolu meden işletme ruhsatını Bakanlık izni ile 12.1.1995 tarihinde İnci … A.Ş.’ne devreden yükümlü şirketin, maden işletme devir ruhsat harcı ve işletme ruhsat harcı borcunun adı geçen şirket tarafından ödendiği gerekçesiyle kabul ederek ödeme emrini iptal eden … Vergi Mahkemesinin … gün ve E:…, K:… sayılı kararının; … tarihinde … nolu maden işletme ruhsatını Bakanlık izni ile … A.Ş.’ne devreden yükümlü şirketin 1995 yılı maden işletme ruhsat harcı borcunu ödemediği, tahsili için düzenlenen ödeme emrinin yerinde olduğu öne sürülerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Cevap verilmemiştir.
Savcı …’in Düşüncesi : Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Yasasının 49. maddesinin 1. fıkrasında belirtilen nedenlerden hiçbirisine uymayıp vergi mahkemesince verilen kararın dayandığı hukuki ve yasal nedenler karşısında, anılan kararın bozulmasını gerektirir nitelikte görülmemektedir.
Açıklanan nedenle temyiz isteminin reddi ile vergi mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
Tetkik Hakimi …’nun Düşüncesi : 492 sayılı Harçlar Kanununun 108, 111, 113.maddeleri ve bağlı (8) nolu tarifenin birlikte incelenmesinden başka bir işletmeye devretmiş olsa dahi mali yılın bayında maden işletme ruhsatına sahip olan yükümlü şirketin; harcı, her yıl otomatik tahakkuk etmesi nedeniyle ödenmesi gerekmektedir.
Ödeme emrini iptal eden Vergi Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince işin gereği görüşüldü:
Uyuşmazlık, pomza maden işletmesi için on yıl süreli 4183 nolu maden işletme ruhsatını, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Maden İşleri Genel Müdürlüğünden aldığı izin ile 12.1.1995 tarihinde … A.Ş.’ne devreden ve 1995 yılı maden işletme ruhsatnamesi harcını yasada öngörülen sürede ödemeyen yükümlü şirket adına düzenlenen ödeme emrini iptal eden vergi mahkemesi kararının temyizen incelenerek bozulması istemine ilişkin bulunmaktadır.
Ödeme emri, yükümlüler için kesinleşip zamanında ödenmeyen amme alacağının cebren tahsil ve takibine başlangıç olarak, bu alacağı vadesinde ödemeyenlere borçlarını ödemeleri veya mal bildiriminde bulunmalarını lüzumunu bildiren bir belgedir.
Diğer taraftan 492 sayılı Harçlar Kanununun İmtiyazname, Ruhsatname ve Diploma Harçlarına ilişkin sekizinci kısımdaki harçların mevzunu belirleyen 108.maddesinde, bu kanuna bağlı (8) sayılı tarifede yazılı olan imtiyazname, ruhsatname ve diplomaların harca tabi olduğu hükme bağlanmış ve sözü edilen (8) sayılı tarifenin, maden arama ruhsatnameleri, işletme imtiyazları ile ilgili III.bölüm 4.kısmında, maden işletme ruhsatnamelerinden her yıl için harç alınacağı öngörülmüştür.
Aynı Kanunun 111.maddesinde, bu kanunda ve ekli tarifede aksine hüküm bulunmayan hallerde, bu kısımda yazılı olup harca tabi tutulmuş olan belgelerin yenilenmelerinde veya devir suretiyle başkalarına intikallerinde ve herhangi bir sebeple iptal edildikten sonra yenilenmelerinde tekrar tam harç alınacağı kuralına yer verilmiş, 113.maddede ise yıllık harçların,her mali yılın ilk ayı içinde peşin olarak ödeneceği hükme bağlanmıştır.
Bu hükümlere göre, her yılın ilk ayında otomatik olarak tahakkuk etmiş olan maden işletme ruhsatnamesi harcının gene bu ay içinde tam olarak ödenmesi ve bu ruhsatnamenin devir suretiyle başka birine intikal etmesi halinde, harcın yeniden ve tam olarak yeni işletmeci tarafından da ayrıca ödenmesi gerektiği anlaşılmaktadır. Başka bir ifade ile, her mali yılın başında tahakkuk etmiş sayılan ve ilk ay içinde tam ve peşin olarak ödenmesi gereken harcın mükellefi, bu ruhsatnameye o tarihte sahip olan kişidir. Ruhsatnameyi bu tarihten sonra devir suretiyle iktisap eden kişi ise bu harcı tam olarak yeniden ödemek durumundadır.
Olayda, 4183 sayılı maden işletme ruhsatnamesi,12.1.1995 tarihinde başka bir firmaya devredilmiş olsa dahi, mali yılın başında bu belgeye sahip bulunan davacı şirketin, 492 sayılı Harçlar Kanununun yukarıda açıklanan hükümlerine göre harcın ödenmesinden yükümlü olduğunu kabul etmek gerekmektedir.
Bu durumda, vergi mahkemesince, uyuşmazlığa konu ruhsatname harcının, ruhsatnameyi 12.1.1995 tarihinde devralan … A.Ş. tarafından aynı gün ve … sayılı makbuzla ödenmesinden dolayı davacı şirketin borcunun bulunmadığı gerekçesi ile ödeme emrinin iptali yolunda verilen kararda isabet bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, vergi dairesi temyiz isteminin kabulü ile … Vergi Mahkemesinin … gün ve E:…, K:… sayılı kararının bozulmasına 18.11.1997 gününde oybirliği ile karar verildi.