9. Daire 1996/3270 E. , 1997/3335 K.
Daire : DOKUZUNCU DAİRE
Karar Yılı : 1997
Karar No : 3335
Esas Yılı : 1996
Esas No : 3270
Karar Tarihi : 23/10/997
ANONİM ŞİRKETİN KENDİ ORTAKLARINA ÖNEMLİ ÖLÇÜDE FAİZSİZ BORÇ PARA VERMESİ İŞLEMİ KURUMLAR VERGİSİ KANUNU 17/3.MADDESİ UYARINCA ÖRTÜLÜ KAZANÇ DAĞITIMI OLDUĞUNDAN, KATMA DEĞER VERGİSİNE DE TABİ OLMASI GEREKTİĞİ HK.
Yükümlü şirketin 1992 yılı hesaplarının incelenmesi sonucunda ortaklarına borç para verme işleminin “finans hizmeti” olduğu ve borç verilen paralar için faiz tahakkuk ettirilerek bunun üzerinden katma değer vergisi hesaplanarak ödenmediğinden bahisle Aralık 1992 dönemi için salınan kusur cezalı katma değer vergisinin kaldırılması istemiyle açılan davayı kabul ederek cezalı tarhiyatı terkin eden … Vergi Mahkemesi kararını onayan Danıştay 9. Dairesinin 31.1.1996 tarih ve 1996/308 sayılı kararının; şirket ortaklarına sunulan finansman hizmetlerinin katma değer vergisine tabi olduğu ileri sürülerek düzeltilmesi istenilmektedir.
Karar düzeltme dilekçesinde ileri sürülen düzeltme nedenleri 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 54. maddesi uyarınca yerinde görüldüğünden Dairemizin 31.1.1996 tarih ve E:1995/1497 K:1996/308 sayılı kararı ortadan kaldırıldıktan sonra işin gereği yeniden görüşüldü:
Uyuşmazlık, dokumacılık işi ile uğraşan yükümlü şirketin 1992 yılı hesaplarının incelenmesi sonucunda ortaklarına borç para verme işleminin “finans hizmeti” olduğu ve borç verilen paralar için faiz tahakkuk ettirilerek bunun üzerinden katma değer vergisi hesaplanarak
ödenmediğinden bahisle Aralık 1992 dönemi için salınan kusur cezalı katma değer vergisini terkin eden vergi mahkemesi kararının bozulmasına ilişkin bulunmaktadır.
5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 17. maddesi 3. bendinde, şirketin kendi ortakları ile olan münasebetlerinde emsaline göre göze çarpacak derecede yüksek veya düşük faiz ve komisyonlarla ödünç para alması ya da vermesinin örtülü kazanç dağıtımı olduğu hükme bağlanmış tır.
Dosyanın incelenmesinden, olayda yükümlü şirketin ortaklarına önemli ölçüde borç para verdiği, bu borç verme işleminden dolayı hiç faiz tahakkuk ettirmediği, Vergi Mahkemesince verilen kararda kurumlar vergisine ilişkin uyuşmazlığa yapılan atıfla Mahkemenin … tarih ve … sayılı kararında, uyuşmazlık konusu faiz tutarının örtülü kazanç olarak kabul edildiği ve saptanan … lira faiz geliri üzerin den yapılan tarhiyatın tasdik edildiği, bu kararın örtülü kazanç dağıtımına ilişkin kısmının Danıştay 3. Dairesinin 27.6.1996 tarih 1996/2635 sayılı kararı ile onandığı anlaşılmıştır.
Olayın banka ve sigorta muameleleri vergisine tabi olabilmesi için yükümlü şirketin borç para verme işiyle devamlı olarak uğraşması, sadece ortaklarına değil, üçüncü kişilere de bir yıl içinde müteaddit defa borç para vermesi, başka bir ifade ile, ikrazatçılık faaliyetinde bulunduğunun tespiti gerekmektedir. Oysa ortaklarla olan borç-alacak ve faiz ilişkisini ikrazatçılık olarak nitelendirmek ve bu nedenle olayı banka ve sigorta muameleleri vergisine tabi tutmak olanağı bulunmamaktadır.
Kurumlar vergisi açısından örtülü kazanç dağıtımında bulunduğu tespit edilen yükümlü şirketin ortaklarına borç para vermesi işlemi, Katma Değer Vergisi Kanununun 1.maddesi anlamında “ticari faaliyet çerçevesinde yapılan hizmet” olduğundan, katma değer vergisine tabi
olmalıdır.Vergi Mahkemesince bu işlemin, banka ve sigorta muameleleri vergisi kapsamına giren işlemlerden olduğu, bu nedenle Katma Değer Vergisi Kanununun 17/4-e maddesi uyarınca katma değer vergisinden istisna tutulduğu gerekçesiyle davanın kabulünde ve cezalı tarhiyatın terkininde isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, vergi dairesi temyiz isteminin kabulüne, … Vergi Mahkemesinin … sayılı kararının bozulmasına, karar verildi.