9. Daire 1996/1800 E. , 1996/3959 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 1996/1800
Karar No: 1996/3959
Temyiz İsteminde Bulunan : Seyhan Belediye Başkanlığı – ADANA
Vekili : …
Karşı Taraf : …
İstemin Özeti : Seyhan İlçesinde faaliyette bulunan bankanın … Caddesi Şubesinde yapılan kontrolde işyeri açma izin belgesi alınmadığının tespit edilmesi üzerine 1995 yılı için tahakkuk ettirilen işyeri açma izni harcı tesis küşat ücreti, heyet kontrol ücretlerinin terkini istemiyle açılan davayı; uyuşmazlık konusu banka şubesinin 1580 sayılı Yasanın 15/3. maddesinde sayılan işyerlerinden olmadığı, yasada belediyelerin banka şubelerinin açılmasına izin vereceğine dair herhangi bir yasal düzenleme bulunmadığı, bu nedenle banka şubesinin açılması için belediyeden izin alınmasına gerek olmadığı, tüm işyerleri ve işletmelere belediyelerin işyeri açma ve çalışma ruhsatı verme ve yasaklama yetkisini düzenleyen 3572 sayılı Yasanın 17.6.1989 tarihinde yürürlüğe girdiği, yükümlü banka şubesinin bu tarihten önce 4.6.1973 tarihinde açılarak faaliyete başladığı, belediyeden işyeri açma izni almaya ve buna ilişkin harcı ödemeye zorunlu ve yükümlü olmayan banka adına, işyeri açma izni harcı ile bu tür işyerlerinin açılmasında isteğe bağlı olarak belediyece hiçbir hizmet yapılmadığından belediye ücret tarife kararına istinaden tesis küşat ve heyet kontrol ücreti tahakkuk ettirilmesinde yasal isabet görülmediği gerekçesi ile kabul ederek tarhiyatı terkin eden … Vergi Mahkemesinin … gün ve … sayılı kararının; yükümlü banka şubesi, 2464 sayılı Yasanın yürürlük tarihinden önce faaliyete başlamış olsa bile halen bu faaliyetini sürdürdüğünü tahakkuk ettirilen harç ve ücretlerin yasa hükümlerine uygun olduğu ileri sürülerek bozulması istenmektedir.
Savunmanın Özeti : Yasal dayanağı bulunmayan temyiz isteminin reddi gerekeceği yolundadır.
Savcı …’ın Düşüncesi : İleri sürülen bozma nedenleri, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinin 1 numaralı bendinde öngörülen nedenlerden hiçbirisine girmediğinden, temyiz isteğinin reddi ile hukuka ve usul hükümlerine uygun bulunan Vergi Mahkemesi kararının onanması gerekeceği düşünülmektedir.
Tetkik Hakimi …’nın Düşüncesi : 2464 sayılı Yasanın 81. maddesine istinaden banka şubeleri işyeri açma izni harcına tabidir.
Ancak olayda 4.6.1973 tarihinden beri bankacılık faaliyetini sürdüren banka şubesi için bankanın faaliyete başladığı tarihten sonra yürürlüğe giren 3572 sayılı Yasa hükümlerinin olaya uygulanma imkanı bulunmadığından işyeri açma izni harcı tahakkuk ettirilmesinde yasal isabet görülmemiştir.
Bu itibarla mahkeme kararının sonucu itibariyle onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince işin gereği görüşüldü:
Uyuşmazlığın esasını, banka şubesinin işyeri açma izni harcına tabi olup olamıyacağı ve öteden beri bankacılık faaliyetinde bulunan ve halen bu faaliyetini sürdüren banka şubelerinin bu harcı ödeyip ödemiyeceği hususu teşkil etmektedir.
1.7.1981 tarihinde yürürlüğü giren 2464 sayılı Belediye Gelirleri Yasasının 81. maddesinde, belediye sınırları veya mücaviralanlar içinde bir iş yeri açılmasının işyeri açma harcına tabi olduğu hükme bağlanmış, 21.8.1981 gün ve 17435 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Yönetmeliğin 10. maddesinde, bu harcın uygulanmasında işyerinin; mağaza, yazıhane, idarehane, muayenehane, imalathane, fabrika, şube, depo, otel, kahvehane, eğlence, dinlenme ve spor yerleri, tarla, bağ, bahçe, çiftlik, hayvancılık tesisleri, dalyan ve voli mahalleri, madenler, taşocakları, inşaat şantiyeleri, vapur büfeleri gibi ticari, sınai, zirai ve mesleki bir iş ve girişimin yapılmasına ayrılan ya da bu faaliyet, iş ve teşebbüslerde kullanılan yerler olduğu belirtilmiş, “İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına Dair” 3572 sayılı Kanunun birinci maddesinde, bu kanunun amacının sanayi, tarım ve diğer işyerleri ile her türlü işletmelere, işyeri açma ve çalışma ruhsatlarının verilmesi işlemlerinin basitleştirilmesi ve olaylaştırılması” olarak açıklanmış olup, 3/b maddesinde, belediye hudutları ve mücavir alan içinde kalan tüm işyerleri ve işletmelere işyeri açma ve çalışma ruhsatının belediyelerce verileceği hükme bağlanmıştır.
Belediye Gelirleri Kanununun ilgili maddesinin kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önceki olaylara uygulanma imkanı bulunmamaktadır.
Bu nedenle kanunun yürürlük tarihinden önce 4.6.1973 tarihinden itibaren bankacılık faaliyetinde bulunan ve halen bu faaliyetini sürdüren banka şubesinin işyeri açma ruhsatı alması ve işyeri açma izni harcı ödeme zorunluluğu bulunmadığından tarhiyatı terkin eden mahkeme kararı sonucu itibariyle yerindedir.
Açıklanan nedenlerle … Vergi Mahkemesinin … gün ve … sayılı kararının bozulmasına ilişkin temyiz isteminin reddine, …- lira ilam harcının temyiz isteminde bulunandan alınmasına 28.11.1996 günü oyçokluğu ile karar verildi.
KARŞI OY : 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununun 81 inci maddesinde, belediye sınırları veya mücavir alanlar içinde bir işyerinin açılmasının “İşyeri Açma İzni Harcına” tabi olduğu hükmü yer almaktadır.
Bu hükümden, belediyelerden işyeri açma izni almak zorunda olan işyerlerinin bu harcı ödeyeceği anlamı çıkmaktadır.
Bankaların merkez ve şubelerinin açılışı için işyeri açma izni alınmasını zorlayan bir hüküm bulunmadığından bunlardan “işyeri açma izni harcı” da alınmadığı dosya içeriğinden anlaşılmaktadır.
Ancak, 28.2.1989 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan, İşyeri Açma ve Çalışma ruhsatlarına Dair 353 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ve daha sonra kanun halini alan 3572 sayılı Kanunda, bu gibi işyerleri için de belediyelerden “İşyeri Açma İzni” alınması zorunluluğu getirilmiştir.
Bu kanunda, kanunun yürürlüğünden önce açılmış banka merkez ve şubelerinin işyeri açma izni almayacağına dair bir geçici hüküm bulunmadığına göre söz konusu işyerleri için “işyeri açma izni” alınması ve “İşyeri Açma İzni Harcı” ödenmesi zorunludur.
Belirtilen nedenle, karara katılmıyoruz.