9. Daire 1995/754 E. , 1996/1230 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 1995/754
Karar No: 1996/1230
Temyiz İsteminde Bulunan :Çankaya Belediye Başkanlığı – ANKARA
Karşı Taraf : …
Vekili : …
İstemin Özeti : İş yeri açma izin harcı ödenmeden açılan muhasebe bürosunun işyeri açma izin belgesi alınıncaya kadar kapatılması ve para cezası tahsili gerektiğini içeren Çankaya Belediye Encümeninin … gün ve … sayılı kararının iptali istemiyle açılan davayı, idarenin savunmasında işyeri açma izin belgesi aldığı ve para cezasınıda ödediğini belirtmesi nedeniyle bu konuda ayrıca karar verilmesine yer olmadığı, tahsil edilen ….- lira iş yeri açma izin harcının ise, 2464 sayılı Kanunun 81. maddesinde, belediye sınırları veya mücavir alanlar içinde bir iş yeri açılmasının işyeri açma izin harcına tabi olduğunun hükme bağlandığı, anılan maddeyle açılması ve çalışmaları belediyelerin izin ve denetimine tabi bulunan kasap, lokanta, kahvehane, bakkaliye ve benzeri işyerlerinden iş yeri açma izin harcı alınmasının amaçlandığı, dava konusu iş yeri 3568 sayılı Yasanın 45. madde hükmü uyarınca kurulan ve serbest meslek faaliyetinin icra edileceği muhasebe bürosu olup meslek odasının izin ve denetimine tabi bulunduğunun anlaşıldığı, bu durumda belediyenin ruhsat vermekle ve denetlemekle görevli olmadığı bir iş yeri için işyeri açma izin harcı alınmasında yasal isabet görülmediği, diğer yandan davalı idare savunmasında emsal olarak gösterilen Danıştay kararının eczanelerle ilgili olduğu, aynı dairenin avukatlık bürolarının işyeri açma izin harcına tabi olmadığına dair 30.6.1987 gün ve K:1987/250 sayılı kararı bulunduğu gerekçesiyle kabul ederek tahsil edilen …- lira işyeri açma izin harcının red ve iadesine, işyeri kapatma işlemi hakkında ise ayrıca karar verilmesine yer olmadığına ilişkin … gün ve K:.. sayılı … Vergi Mahkemesi kararının; belediye ve mücavir alanlar içerisinde açılan tüm işyerleri işyeri açma izin harcına tabi tutulduğundan yükümlü şirket adına 2464 sayılı Yasanın 81. maddesi uyarınca yapılan işlemde yasaya aykırılık bulunmadığı ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Yasal dayanaktan yoksun bulunan temyiz isteminin reddi gerektiği yolundadır.
Savcı …’ın Düşüncesi : Uyuşmazlıkta, muhasebe bürosu nedeniyle tahsil edilen işyeri açma izin harcının iadesi isteğiyle yükümlü şirket tarafından açılan davayı, meslek örgütünün izin ve denetimine tabi olan işyeri için belediyenin ruhsat vermek ve denetlemek görevi olmaması nedeniyle işyeri açma izni harcı alınmasında isabet bulunmadığı gerekçesiyle kabul ederek iadesine karar veren Vergi Mahkemesi kararının, belediyece temyizen incelenmesi istenilmektedir.
2464 sayılı Belediye Gelirleri Yasasının 81.maddesinde “Belediye sınırları veya mücavir alanlar içinde bir iş yeri açılmasının işyeri açma harcına” tabi olduğu hükme bağlanmıştır.
Madde hükmü ile işyeri açma izninin belediye tarafından verilmesişartı aranmaksızın belediye hudutları ve mücavir alanları içinde herhangi bir işyeri açılması halinde işyeri açma izin harcının alınacağı öngörülmüştür.
Aynı yasanın 85.maddesi gereğince çıkarılan ve 21.8.1981 gün ve 17435 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan yönetmeliğin 10.maddesinde bu harcın uygulanmasında işyerinin; mağaza, yazıhane, idarehane, muayenehane, imalathane, fabrika, şube, depo, otel, kahvehane, eğlence, dinlenme ve spor yerleri, tarla, bağ, bahçe, çiftlik, hayvancılık tesisleri, dalyan ve voli mahalleri, madenler, taşocakları, inşaat şantiyeleri, vapur büfeleri gibi ticari, zınai, zirai ve mesleki bir iş ve girişimin yapılmasına ayrılan ya da bu faaliyet, iş ve teşebbüslerde kullanılan yerler olduğu belirtilmiştir.
2464 sayılı Yasanın 81 inci maddesi ve ilgili yönetmeliğin 10 uncu maddesi hükmü karşısında, anlaşmazlık konusu olayda, açılan işyerinin bağlı bulunduğu meslek örgütünün izin ve denetimine tabi olması, belediyece işyeri açma izni harcı istenmesine engel değildir.
Açıklanan nedenlerle, belediye temyiz isteğinin kabulü ile Vergi Mahkemesi kararının bozulması gerekeceği düşünülmektedir.
Tetkik Hakimi …’ın Düşüncesi : 2464 sayılı Yasanın 81. maddesinde belediye sınırları veya mücavir alanlar içinde bir işyeri açılmasının işyeri açma izin harcına tabi olduğu hükme bağlanmış olduğundan, belediye sınırları veya mücavir alanda açılacak işyerleri belediyeden izin alsın almasın işyeri açma izin harcına tabi tutulması gerekmektedir.
Olayda, muhasebecilik faaliyetinde bulunacak olan yükümlü şirketin bu faaliyetini yürütmek için açtığı muhasebe bürosunun söz konusu harçtan ayrık tutulması mümkün değildir.
Açıklanan nedenle temyiz isteminin kabulü ile mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince işin gereği görüşüldü:
Uyuşmazlık, serbest muhasebeci bürolarının açılmasının işyeri açma izin harcına tabi olup olmadığına ilişkin bulunmaktadır.
2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununun 81. maddesinde, belediye sınırları veya mücavir alanlar içinde bir işyeri açılmasının “İşyeri Açma İzin Harcına” tabi olduğu hükme bağlanmıştır.
Madde hükmü ile işyeri açma izninin belediye tarafından verilmesi şartı aranmaksızın belediye hudutları ve mücavir alanlar içinde her hangi bir işyeri açılması halinde işyeri açma izin harcının alınacağı öngörülmüştür.
Diğer yandan, anılan Kanunun 85. maddesi gereğince yayımlanan 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununun Çeşitli Harçlarla ilgili Hükümlerinin Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğin 10. maddesinin 1. bendinde belediye sınırları veya mücavir alanlar içinde bir işyeri açmanın işyeri açma izni harcına tabi olduğu belirtilmiş olup 2. bendinde ise bu harcın uygulamasında işyerinin; mağaza, yazıhane, idarehane, muayenehane, imalathane, fabrika, şube, depo, otel, kahvehane, eğlence, dinlenme ve spor yerleri, tarla, bağ, bahçe, çiftlik, hayvancılık tesisleri, dalyan ve voli mahalleri, madenler taşocakları inşaat şantiyeleri, vapur büfeleri gibi ticari, sınai, zırai ve mesleki bir faaliyetle başka bir iş ve girişimin yapılmasına ayrılan ya da bu faaliyet, iş ve teşebbüslerde kullanılan yerler olduğu düzenlenmiştir.
Olayda, Ankara Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odasının izni ile serbest muhasebecilik faaliyeti için kurulan şirket tarafından açılan büronun açıklanan madde hükümleri uyarınca işyeri açma izin harcına tabi tutulması suretiyle işlem tesisinde ve anılan harcın tahsilinde isabetsizlik bulunmamaktadır.
Diğer yandan, mahkeme kararının gerekçesinde avukatlık büroları ile ilgili Dairemiz kararından esas ve karar numarası verilmek suretiyle bahsedilmekte ise de, sözü edilen kararın bu konuda olmadığı anlaşılmıştır.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulü ile … Vergi Mahkemesinin … gün ve K:…sayılı kararının bozulmasına, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan mahkemeye gönderilmesine 3.4.1996 gününde oybirliği ile karar verildi.