9. Daire 1995/2645 E. , 1997/363 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 1995/2645
Karar No: 1997/363
Temyiz İsteminde Bulunan : İl Özel İdare Müdürlüğüne izafeten …Valiliği
Vekili : …
Karşı Taraf : … Belediye Başkanlığı
Vekili : …
İstemin Özeti : … Belediyesi sınırları içindeki … Ören Yerine ve Örenyeri içerisinde bulunan otopark ve piknik yerine girişte … İl Özel Müdürlüğünce alınan giriş ücretinin % 40’ının …Belediyesine ödenmesi isteğini reddeden … gün ve … sayılı … Valiliği işleminin iptali ile elde edilen gelirin % 40’ının … Belediyesine verilmesi istemiyle açılan davayı; 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununun mükerrer 97/a maddesinde, belediye ve mücavir alan sınırları içinde gerçek ve tüzel kişilerce işletilen her türlü müzelerin giriş ücretlerinin % 40’ının belediye payı olarak ayrılacağı, belediye payı olarak ayrılan miktarın, tahsilini takip eden ayın 15.günü akşamına kadar müzenin bulunduğu yer belediyesine ödenmesinin mecburi olduğunun hükme bağlandığı, davaya konu olan yerin açık hava müzesi olarak nitelendirilip nitelendirilemeyeceği, bu yerin gezilip görülebilmesi için ayrı bir ücret gerekip gerekmediği hususlarının saptanması amacıyla … İdare Mahkemesince mahallinde keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırıldığı, bilirkişi raporunda; Hierapolis antik kenti hakkında açıklama yapıldıktan sonra söz konusu yerde henüz arkeolojik kazı çalışmalarının sürdürüldüğü, çıkan arkeolojik eserlerin restore edilerek kronolojik bir şekilde tasnif ve sergilemeye girmemesi, inzibati tedbirlerle koruma altına alınmasına rağmen henüz ilmi korumanın sağlanamaması nedeniyle bu antik alanın açık hava müzesi olarak isimlendirilemeyeceği, ancak örenyeri tabirini kullanmanın yerinde olacağı, ayrıca turnikelerden … İl Özel İdare Müdürlüğünce bastırılıp gişe sorumlularına teslim edilen bileti almak suretiyle örenyerinin gezilebileceği, kapalı mekan müzesinin ise Kültür Bakanlığınca bastırılıp Bakanlık personelince satılan biletlerle gezilebildiği, örenyerinde alınan giriş ücretlerinin … İl Özel İdare Müdürlüğü hesabına dekont edildiği, anılan Müdürlükçe örenyerinde ayrı bölümler için ayrı giriş ücreti uygulanmasının mükerrer ücret alımına girdiğinin belirtildiği, bilirkişi tarafından söz konusu yerin açık hava müzesi olmadığı vurgulanmış ise de, bu yer içinde eski çağlardan günümüze kadar gelen medeniyetlerin sosyal, ekonomik, mimari ve kültürel özelliklerini yansıtan kent kalıntıları bulunduğundan ve bu haliyle de aynı yerde bulunan taşınır eserlerin korunduğu ve sergilendiği kapalı müzenin tamamlayıcı bir unsuru niteliği taşıdığından, 2464 sayılı Kanunun mükerrer 97/a maddesinde sözü edilen “her türlü müze tabiri” içinde yer aldığının ve giriş ücretlerinin % 40’ının belediye payı olarak ayrılmasının kabulü gerektiği, ancak örenyeri içinde ayrı ücreti gerektiren park, piknik yeri gibi yerlerin aynı kapsamda değerlendirilmesinin mümkün olmadığı gerekçesiyle kısmen kabul ederek dava konusu işlemin örenyeri giriş ücretine ilişkin kısmının iptaline, dava tarihinden itibaren … İl Özel İdare Müdürlüğünce … (…) ören yerine girişte elde edilen gelirin % 40’ının … Belediyesine verilmesine, örenyeri içerisindeki oto park ve piknik yeri giriş ücretine ilişkin kısmının reddine hükmeden … Vergi Mahkemesinin … gün ve … sayılı kararının; … … örenyeri olarak adlandırılan yerin açık hava müzesi durumunda bulunmadığının bilirkişi raporunda belirtilmesine rağmen Mahkemece her türlü müze tabiri içinde yorumlanmak suretiyle giriş ücretlerinden belediyeye pay verilmesine hükmedilmesinin yasalara uygun olmadığı, bu yerin doğal güzellikleri ve tarihi harabeleri içeren örenyeri olduğu, İl Özel İdaresince bastırılan biletlerle bu yere girildiği ve elde edilen gelirin Özel İdare Müdürlüğüne ait olduğu, aynı yerde bulunan kapalı müzeye girişte elde edilen gelirden ise belediyeye yasa gereği % 40 pay verildiği, ayrıca bu yerin iki ayrı girişi bulunduğu ve ikinci girişin … Belediyesi sınırları içinde kaldığı, bu husus da Mahkemece dikkate alınmadığından kararın eksik incelemeye dayandığı ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.
Savcı …’in Düşüncesi : Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Yasasının 49. maddesinin 1. fıkrasında belirtilen nedenlerden hiçbirisine uymayıp vergi mahkemesince verilen kararın dayandığı hukuki ve yasal nedenler karşısında, anılan kararın bozulmasını gerektirir nitelikte görülmemektedir.
Açıklanan nedenle temyiz isteminin reddi ile vergi mahkemesi kararının onanmasının uygun olacağı düşünülmektedir.
Tetkik Hakimi …’ın Düşüncesi : Uyuşmazlıkta … Belediyesi sınırları içinde bulunan ve … …. Örenyeri olarak isimlendirilen yerin, açıkhava müzesi niteliğinde bulunmayıp örenyeri olduğu ve giriş ücretlerinin İl Özel İdare Müdürlüğünce tahsil edildiği anlaşılmıştır.
2464 sayılı Kanunun mükerrer 97/a maddesinde örenyerlerinden söz edilmediğinden, örenyeri giriş ücretlerinden belediyeye pay verilmesi mümkün değildir.
Bu nedenle temyiz isteminin kabulü ile Vergi Mahkemesi kararının işleminin iptaline ilişkin kısmının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince işin gereği görüşüldü :
Uyuşmazlık, … Belediyesi sınırları içindeki … Örenyerine ve Örenyeri içerisinde bulunan otopark ve piknik yerine girişte … İl Özel İdare Müdürlüğünce alınan giriş ücretinin %40’ının … Belediyesine ödenmesi isteğini reddeden … Valiliği işleminin iptali ile elde edilen gelirin % 40’ının belediyeye verilmesi istemiyle açılan davayı kısmen kabul ederek işlemin; örenyeri giriş ücretine ilişkin kısmının iptaline ve dava tarihinden itibaren … İl Özel İdare Müdürlüğünce örenyerine girişte elde edilen gelirin %40’ının belediyeye verilmesine, örenyeri içerisindeki otopark ve piknik yeri ücretine ilişkin kısmının reddine hükmeden Vergi Mahkemesi kararının; İl Özel İdare Müdürlüğüne izafeten … Valiliği tarafından bozulması istemine ilişkin bulunmaktadır. 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununa 3239 sayılı Kanunun 126. maddesiyle eklenen mükerrer 97/a maddesinde, Türkiye Büyük Millet Meclisine bağlı milli saraylar hariç belediye ve mücavir alan sınırları içinde gerçek ve tüzel kişilerce işletilen her türlü müzelerin giriş ücretlerinin % 40’ının belediye payı olarak ayrılacağı, belediye payı olarak ayrılan miktarın tahsilini takip eden ayın 15 inci günü akşamına kadar müzenin bulunduğu yer belediyesine ödenmesinin mecburi olduğu hükme bağlanmıştır.
Diğer taraftan, 2552 sayılı Kültür Bakanlığı Döner Sermaye Kanununun 5/a. maddesinde, müzelerin giriş ücretlerinin döner sermayenin geliri olduğu belirtilmiş, İl Özel İdaresi Kanununun değişik 80 inci maddesinde de milli park statüsünde bulunmayan, doğal güzellikleri taşıyan veya tarihi harabe niteliğinde olup Kültür ve Turizm Bakanlığınca ücretli girişe tabi tutulmayan yöreler için valilerin teklifi Kültür Ve Turizm Bakanlığının onayı ile alınacak giriş-gezi ücretlerinin İl Özel İdaresinin gelirleri arasında sayılacağı açıklanmış bulunmaktadır.
Bu madde hükümlerinin birlikte incelenmesi sonucunda, 2464 sayılı Kanunun mükerrer 97/a maddesinde sözü edilen “her türlü müze” tabirinin, kapalı yer dışında taşınmaz nitelikteki eski eserleri ihtiva eden, özel koruma altına alınan ve Kültür Bakanlığınca ücretli girişe tabi tutulan yerleri de kapsadığı, bu yerlerin giriş ücretlerinin % 40’ının belediye payı olarak ayrılması gerektiği, ancak tarihi harebe olup Kültür Bakanlığınca ücretli girişe tabi tutulmayan yerlerden alınacak olan giriş-gezi ücretleri İl Özel İdare geliri sayıldığından bu gelirden belediyelere pay verilmesinin söz konusu olmadığı anlaşılmaktadır.
Bu durumda belediye sınırları içinde yer alan ve “… Örenyeri” olarak isimlendirilen bu yere ait giriş ücretlerinden belediyeye pay verilebilmesi için sözkonusu yerin niteliğinin tesbiti önem kazanmaktadır.
Bu amaçla, … İdare Mahkemesi tarafından yaptırılan bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen 14.12.1993 tarihli bilirkişi raporunda; bugün için örenyeri olarak isimlendirilen … Antik Kentinin Kültür Bakanlığınca 1. derece doğal sit ve arkeolojk sit alanı olarak koruma altına alındığı, burada arkeolojik kazı çalışmalarının devam ettiği, çıkan arkeolojik eserlerin restore edilerek kronolojik bir şekilde tasnif ve sergilemeye girmemesi, inzibati tedbirlerle koruma altına alınmasına rağmen henüz ilmi korumanın sağlanamaması nedeniyle bu antik alanı, açıkhava müzesi olarak isimlendirmenin yanlış olduğu, ancak örenyeri tabirini kullanmanın yerinde olacağı, diğer taraftan, Kültür Bakanlığı Döner Sermaye ve İşletme Müdürlüğünce müze ve örenyerlerinde uygulanacak ücret listelerinde … Müzesi ve Örenyerinin ayrı ayrı gösterilerek ayrı giriş ücretleri uygulandığı, ayrıca turnikelerden … İl Özel İdare Müdürlüğünce bastırılıp gişe sorumlularına teslim edilen bileti almak suretiyle bu yerin gezilebildiği, kesilen biletlerden alınan ücretlerin … Özel İdare Müdürlüğü hesabına dekont edildiği, kapalı müzenin ise Kültür Bakanlığınca bastırılıp, Bakanlık Personelince satılan biletle gezilebildiğinin görüldüğü belirtilmiştir.
Ayrıca Dairemizin 19.12.1995 tarihli ara kararı ile söz konusu yerin giriş ücretleriyle ilgili olarak Kültür Bakanlığından bilgi ve belge istenilmiş olup, gerek İl Özel İdare Müdürlüğünün gönderdiği 28.2.1996 tarihli … Valiliği İl Kültür Müdürlüğünün Kültür Bakanlığına yazdığı yazıda, gerekse Kültür Bakanlığı Hukuk Müşavirliğinin gönderdiği 4.3.1996 tarihli yazıda; Bakanlığın tesbit ettiği … örenyeri giriş-gezi ücretlerinin İl Özel İdare Müdürlüğünce bastırılan bilet karşılığı tahsil edildiği ve toplanan gelirlerin İl Özel İdare Bütçesine dahil edildiği açıklanmıştır.
Bütün bu bilgilerin değerlendirilmesinde, 1. derece doğal sit ve arkeolojik sit alanı ilan edilen ve giriş ücretleri İl Özel İdare Müdürlüğünce tahsil edilen bu yerin, açık hava müzesi niteliğinde bulunmadığı, örenyeri olduğu sonucuna varıldığından ve 2464 sayılı Kanunun mükerrer 97/a maddesinde örenyerlerinden söz edilmediğinden, bu yere ait giriş ücretlerinden belediyeye pay verilmesine kanunen imkan bulunmamaktadır.
Bu durumda Vergi Mahkemesince bu yerin açık hava müzesi olarak kabul edilmesinde ve gelirinden belediyeye pay verilmesi için Valilikçe tesis edilen red işleminin bu kısmının iptaline karar verilmesinde yasal isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulüne, … Vergi Mahkemesinin … gün ve … sayılı kararının bozulmasına, dosyanın anılan mahkemeye gönderilmesine 4.2.1997 gününde oybirliği ile karar verildi.