9. Daire         1994/179 E.  ,  1994/5451 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 1994/179
Karar No: 1994/5451

Temyiz İsteminde Bulunan : Fındıklı Belediye Başkanlığı – RİZE
Karşı Taraf : Türkiye Elektrik Kurumu Rize Elektrik Dağıtım Müessese Müdürlüğü
Vekili : …

İstemin Özeti : Elektrik Dağıtım Müessese Müdürlüğünün elektrik abonelerinden tahsil ettiği elektrik tüketim vergisini kanuni sürede belediyeye ödememesi nedeniyle gecikme zammıyla birlikte tahsili amacıyla düzenlenen ödeme emrinin iptali istemiyle açılan davayı; belediyenin elektrik tüketim bedeli nedeniyle Türkiye Elektrik Kurumuna borçlu olduğu, Türkiye Elektrik Kurumunun elektrik tüketim vergisi borcunu elektrik tüketim bedeli alacağından mahsubunu istediği, kamu idarelerinin birbirlerine olan borçlarının mahsup ve takas edilmesi kanunlarda yasaklanmadığından düzenlenen ödeme emrinde yasal isabet bulunmadığı gerekçesiyle kabul ederek ödeme emrini iptal eden … Vergi Mahkemesinin … gün ve … sayılı kararının; elektrik tüketim vergisi borcunun elektrik tüketim bedelinden mahsubunun mümkün olmadığı iddiasıyla bozulması isteminden ibarettir.
Savunmanın Özeti : Yasal dayanaktan yoksun olan temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.
Savcı …’ın Düşüncesi : Uyuşmazlık, vadesinde ödenmeyen Şubat 1993 dönemine ilişkin elektrik tüketim vergisinin tahsili amacıyla tanzim ve tebliğ olunan ödeme emrinin iptali isteğiyle açılan davayı kabul eden … Vergi Mahkemesi kararının, Fındıklı Belediyesince temyizen incelenerek bozulması istemine ilişkindir.
Yükümlü kurumun tahsil ettiği elektrik tüketim vergilerinden dolayı davalı idareye borçlu bulunduğu,elektrik bedeli alacağının tahsil edilememesi nedeniyle ödenmesi gereken elektrik tüketim vergisinden mahsup edildiği, belediyece mahsup edilen verginin tahsili amacıyla yükümlü kurum adına ödeme emri tanzim ve tebliğ olunduğu, açılan dava üzerine vergi mahkemesince mahsubun yasaklanmasına ilişkin bir hüküm bulunmadığı gerekçeyle davanın kabulüne karar verildiği dosyanın incelenmesinden anlaşılmıştır.
2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununun 35. maddesinin birinci fıkrasında, elektrik ve havagazı tüketenlerin Elektrik ve Havagazı Tüketim Vergisini ödemekle mükellef oldukları belirtilmiş, ikinci fıkrasında da elektrik ve havagazını dağıtan kuruluşların, satış bedeli ile birlikte bu verginin tahsilinden ve ilgili belediyeye yatırılmasından sorumlu oldukları hükme bağlanmıştır.
Sözü edilen madde hükmü uyarınca kurumun elektrik tüketim vergisini sorumlu sıfatıyla mükelleflerden tahsil edip ilgili belediyeye yatırması zorunludur.
Gerek 2464 sayılı yasada ve gerekse 213 sayılı Vergi Usul Kanununda, mükelleflerin (sorumlular dahil) vergi borçlarından alacaklarını kendiliklerinden mahsup edebileceklerine dair bir hüküm bulunmamaktadır.
Bu durumda yükümlü kurum adına ödeme emri tanzim ve tebliğinde bir isabetsizlik yoktur.
Elektrik bedeli alacağının ise yasal yollardan takibi gerekir.
Açıklanan nedenlerle Belediye temyiz isteminin kabulü ile ödeme emrini iptal eden vergi mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
Tetkik Hakimi …’in Düşüncesi : Elektrik tüketim vergisi ile elektrik tüketim bedelinin takas suretiyle ödenmesi mümkün bulunmadığından tahsil ettiği vergiyi süresinde ilgili belediyeye ödemeyen kurum adına düzenlenen ödeme emrinin onanması gerekirken aksi düşünceyle iptal edilmesinde yasal isabet görülmemiştir.
Bu nedenle mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmüştür.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince işin gereği görüşüldü:
Uyuşmazlık, Elektrik Dağıtım Müessese Müdürlüğünün elektrik abonelerinden tahsil ettiği elektrik tüketim vergisini kanuni sürede belediyeye ödememesi nedeniyle tahsili amacıyla tanzim ve tebliğ edilen ödeme emrini iptal eden mahkeme kararının bozulması istemine ilişkin bulunmaktadır.
2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununun 34. maddesinde, belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde elektrik vek havagazı tüketenlerin elektrik ve havagazı tüketim vergisine tabi olduğu, 39. maddesinde ise, elektrik ve havagazı tüketen kuruluşların tahsil ettikleri vergiyi tahsil tarihini takip eden ayın 20. günü akşamına kadar belediyeye bir beyanname ile bildirmeye ve vergiyi aynı sürede ödemeye mecbur oldukları hükme bağlanmıştır.
Olayda, Elektrik Dağıtım Müessese Müdürlüğünce Ocak/1993 döneminde tahakkuk ettirilerek elektriği tüketenlerden tahsil edilen elektrik tüketim vergisinin yasal süresi geçtiği halde belediyeye ödenmemesi üzerine tahsili amacıyla düzenlenerek tebliğ edilen ödeme emrinin iptali istemiyle açılandavada, anılan verginin davalı belediyenin kurumlarına olan elektrik ücretine ilişkin borçlarına mahsuben ödendiği iddia edilmiş, mahkemece de, bu iddia kabul edilmek suretiyle ödeme emrinin iptal edildiği anlaşılmıştır.
Türkiye Elektrik Kurumunun ilgili belediyelerden olan alacaklarını, tahsil ettikleri elektrik ve havagazı tüketim vergilerinden mahsubuna imkan veren 1990 yılı Bütçe Kanununun 16.maddesi, Anayasa Mahkemesinin 28.6.1990 gün ve 1990/17 sayılı kararı ile iptal edildiğinden anılan iki alacak arasında takas yapılması mümkün bulunmadığı gibi, amme alacağı niteliğinde olan elektrik tüketim vergisi ile özel hukuk ilişkisinden doğan elektrik ücretinin mahsubuna hukuken imkan bulunmamaktadır.
Bu durumda Elektrik tüketim vergisi ile elektrik ücretinin takas suretiyle ödenmesi mümkün olmadığından tahsil ettiği vergiyi süresinde ilgili belediyeye ödemeyen kurum adına düzenlenen ödeme emrinin onanması gerekirken aksi düşünceyle iptaline karar verilmesinde yasal isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulü ile … Vergi Mahkemesinin … gün ve … sayılı kararının bozulmasına, yeniden karar verilmek üzere dosyanın anılan mahkemeye gönderilmesine 29.12.1994 gününde oyçokluğu ile karar verildi.

-K A R Ş I O Y-
Bir iktisadi devlet teşekkülü olan TEK tarafından üretilen elektrik satış bedeli içinde bulunan belediyeye ait elektrik tüketim vergisinin belediyeye ödenmesi sırasında, belediyenin elektrik ücreti borcunun belediye alacağından mahsubunda usul ve mevzuata aykırılık yoktur.
TEK tarafından mahsuba tabi tutulan Elektrik Tüketim Vergisinin tahsili amacıyla düzenlenen ödeme emrinin mahkeme kararında yazılı nedenlerle iptali yerindedir.Temyizin reddi gerekir. Bozma kararına karşıyım.