Danıştay 8. Daire Başkanlığı 2023/90 E. , 2023/183 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2023/90
Karar No : 2023/183
YETKİLİ YARGI YERİNİN BELİRLENMESİ
Davacı …İnşaat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi vekili Av. …tarafından, Bingöl İli, Karlıova İlçesi sınırları içerisinde bulunan ER:…sayılı IV.Grup maden sahası ile ilgili olarak tarafına verilen S:…sayılı IV.Grup maden arama ruhsatının iptaline ilişkin …tarih ve …sayılı işlem sebebiyle oluştuğu ileri sürülen 1.554.080,57-TL zararın yasal faizi ile birlikte tazminine karar verilmesi istemiyle …Bakanlığı ile …Genel Müdürlüğü’ne karşı açılan dava sonucunda; özel yetki kuralını düzenleyen 2577 sayılı Kanun’un 34. maddesinin 1. fıkrası uyarınca, taşınmaz mallara ve bu taşınmazlarla ilgili haklara ilişkin olduğu anlaşılan uyuşmazlığın çözümünün, taşınmazın bulunduğu Bingöl İlinin idari yargı yetkisi bakımından bağlı bulunduğu yer mahkemesi olan Erzurum İdare Mahkemesi’nin yetkisinde olduğuna ilişkin Ankara 8. İdare Mahkemesinin 27/07/2022 gün ve E:2022/1550, K:2022/1913 sayılı yetki ret kararı ile, uyuşmazlığa konu tazminat talebinin “Bingöl ili hudutlarında bulunan ER:… sayılı IV. Grup maden sahası arama ruhsatı ihalesinin hukuka aykırı olması nedeniyle idarece iptal edilmesi ve bu işlem karşı açılan dava sonucu davanın reddine karar verilmesi nedeniyle hukuka uygun olduğu tespit edilen işlem sonucu olarak davacı adına düzenlenen arama ruhsatının iptal edilmesinden” iddiasından kaynaklandığı dikkate alındığında, zararı doğuran idarî uyuşmazlığın, 2577 sayılı Kanun’un 34. maddesinin birinci fıkrası kapsamında imar, kamulaştırma, yıkım, işgal, tahsis, ruhsat ve iskân gibi taşınmaz mallarla ilgili mevzuatın uygulanmasına veya taşınmaza bağlı hak kapsamında bulunan bir işleme yönelik olmadığı ve ihale işleminden kaynaklandığı anlaşıldığından, uyuşmazlığı çözümleme yetkisinin, 2577 sayılı Kanun’un 36. maddesinde birinci fıkrasının (a) bendinde yer alan özel yetki kuralı ve 32. maddesinin birinci fıkrasında yer alan genel yetki kuralı uyarınca, zararın doğmasına sebep olduğu ileri sürülen söz konusu maden sahası ihalesini gerçekleştiren Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü’nün bulunduğu yerdeki idare mahkemesi olan Ankara İdare Mahkemesi’ne ait olduğuna ilişkin Erzurum 2. İdare Mahkemesinin 23/12/2022 gün ve E:2022/1341, K:2022/2258 sayılı kararı üzerine ortaya çıkan yetki uyuşmazlığında, 2577 sayılı Yasanın 43. maddesi uyarınca dava dosyası incelenerek işin gereği görüşüldü:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 32. maddesinde, “Göreve ilişkin hükümler saklı kalmak şartıyla bu Kanunda veya özel kanunlarda yetkili idare mahkemesinin gösterilmemiş olması halinde, yetkili idare mahkemesinin, dava konusu olan idari işlemi veya idari sözleşmeyi yapan idari merciin bulunduğu yerdeki idare mahkemesidir.” hükmü; 34. maddesinin 1. fıkrasında, “İmar, kamulaştırma, yıkım, işgal, tahsis, ruhsat ve iskan gibi taşınmaz mallarla ilgili mevzuatın uygulanmasında veya bunlara bağlı her türlü haklara veya kamu mallarına ilişkin idari davalarda yetkili mahkeme taşınmaz malların bulunduğu yer idare mahkemesidir.” hükmü; 36. maddesinde ise; “İdari sözleşmelerden doğanlar dışında kalan tam yargı davalarında yetkili mahkeme, sırasıyla;
a- Zararı doğuran uyuşmazlığı çözümlemeye yetkili,
b- Zarar, bayındırlık ve ulaştırma gibi bir hizmetten veya idarenin herhangi bir eyleminden doğmuş ise, hizmetin görüldüğü veya eylemin yapıldığı yer,
c- Diğer hallerde davacının ikametgahının bulunduğu yer idare mahkemesidir.” hükmü yer almaktadır.
Dosyanın incelenmesinden; Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü’nce …tarihinde Bingöl ili hudutlarında bulunan ER:…sayılı IV. Grup maden sahası arama ruhsatı ihalesi gerçekleştirildiği, teklif zarflarının sunulmasından sonra 2 (iki) istekli arasında uygulanan açık artırma usulünün sonucunda davacı şirketin uhdesinde bırakılarak ihale sonuçlandırıldığı, İhale Komisyonu’nun ihaleyi sonuçlandıran kararı, 2018/8 sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesi uyarınca Taşınmaz Komisyonu’na sunulduğu ve Taşınmaz Komisyonu’nun …tarih ve …sayılı kararı ile söz konusu ihalenin uygun bulunmadığına karar verilmesi üzerine davacı tarafından bu işleme karşı dava açıldığı dava sonucu Ankara 16. İdare Mahkemesi’nin 10/03/2021 tarih ve E:2021/73, K:2021/545 sayılı kararı ile dava konusu işlemin iptaline karar verildiği, bu karar karşı yapılan temyiz başvurusu sonucunda Danıştay 13. Dairesinin 07/02/2022 tarih ve E:2021/2847, K:2022/279 sayılı kararı ile dava konusu işlemin iptaline ilişkin karar bozularak davanın reddine kesin olarak karar verildiği, bu karar üzerine davacı adına düzenlenen arama ruhsatının iptaline yönelik olarak işlem tesis edilmesi üzerine davacı tarafından arama ruhsatının iptal edilmesinden kaynaklandığı belirtilen zararının tazmine yönelik olarak bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Bu durumda, zararı doğuran idarî uyuşmazlık 2577 sayılı Kanunun 34/1. maddesinde sayılan tahsis, ruhsat ve benzeri mevzuatın uygulanmasından kaynaklanan bir işlem olmadığından, uyuşmazlığı çözümleme yetkisinin, 2577 sayılı Kanun’un 36. maddesinde birinci fıkrasının (a) bendinde yer alan özel yetki kuralı ve 32. maddesinin birinci fıkrasında yer alan genel yetki kuralı uyarınca, zararın doğmasına sebep olduğu ileri sürülen söz konusu maden sahası ihalesini gerçekleştiren Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü’nün bulunduğu yerdeki idare mahkemesi olan Ankara İdare Mahkemesi’nin yetkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Açıklanan nedenlerle; dava konusu uyuşmazlığın görüm ve çözümünde Ankara İdare Mahkemesinin yetkili olduğunun belirlenmesine, dava dosyasının Ankara 8. İdare Mahkemesine gönderilmesine, kararın birer örneğinin Erzurum 2. İdare Mahkemesi’ne ve taraflara bildirilmesine, 26/01/2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.