Danıştay 8. Daire Başkanlığı 2023/136 E. , 2023/133 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2023/136
Karar No : 2023/133
YETKİLİ YARGI YERİNİN BELİRLENMESİ
…vekili Av. … tarafından, Hava Kuvvetleri Komutanlığı bünyesinde İzmir İli, Gaziemir İlçesinde muvazzaf subay adayı olan davacının, hakkında yaptırılan güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının olumsuz sonuçlandığından bahisle Temel Askerlik ve Subaylık Anlayışı Kazandırma Eğitiminden ilişiğinin kesilmesine ilişkin işlemin iptaline karar verilmesi istemiyle … Bakanlığı’na karşı açılan davada; Danıştay 8. Dairesinin 15/04/2022 tarih ve E:2022/1994, K:2022/2787 sayılı kararı ile bakılan davanın görüm ve çözümünde yetkili yargı yerinin Ankara İdare Mahkemesi olduğu belirtildiğinden uyuşmazlığın görüm ve çözümünde Ankara İdare Mahkemelerinin yetkili olduğuna ilişkin İzmir 6. İdare Mahkemesinin 13/10/2022 tarih ve E:2022/2020, K:2022/1632 sayılı yetki ret kararı ile idari yargıda yetki kurallarının kamu düzenine ilişkin bulunması, yetki konusundaki yasal değişikliğin derhal uygulanması gerektiği ilkesi ve bu hususunun yargılamanın her aşamasından re’sen nazara alınması gerektiği ve Danıştay 8. Dairesinin bozma kararından sonra 13/07/2022 tarihli ve 31892 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun “Askerî hizmete ilişkin idari işlem ve eylemlerden doğan uyuşmazlıklara dair hükümler.” başlıklı 20/C maddesi ile özel bir yetki kuralı getirildiği görülmekle, özel yetki kuralı uyarınca askeri hizmete ilişkin idari işlemden kaynaklandığı anlaşılan (diğer bir ifadeyle askeri hizmete ilişkin hukuka aykırı işlemden kaynaklandığı ileri sürülerek açılan davanın) iş bu davanın görev ve çözümünde; davacının görev yaptığı yer olan İzmir’in idari yargı yetkisi yönünden bağlı olduğu bölge idare mahkemesinin bulunduğu yerdeki idare mahkemesi olan İzmir İdare Mahkemelerinin yetkili olduğuna ilişkin Ankara 14. İdare Mahkemesinin 30/11/2022 tarih ve E:2022/2314, K:2022/2654 sayılı yetki ret kararıyla ortaya çıkan yetki uyuşmazlığı üzerine 2577 sayılı Kanunun 43. maddesi uyarınca oluşturulan dosya incelenerek gereği düşünüldü;
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 20/C maddesinin 1. fıkrasında “1. Bu madde; Millî Savunma Bakanlığı kadrolarında çalışan kamu görevlileri ile 25/6/2019 tarihli ve 7179 sayılı Askeralma Kanunu kapsamında askerlik hizmetini yerine getiren yedek subaylar ve yedek astsubaylar ile erbaş ve erleri ilgilendiren ve askerî hizmete ilişkin idari işlem ve eylemlerden doğan uyuşmazlıklar hakkında uygulanır. (Ek cümle:30/6/2022-7415/8 md.) Bu uyuşmazlıkların çözümünde ilgilinin görev yaptığı yerin idari yargı yetkisi yönünden bağlı olduğu bölge idare mahkemesinin bulunduğu yerdeki idare mahkemesi yetkilidir.”, 32. Maddesinin 1. fıkrasında “Göreve ilişkin hükümler saklı kalmak şartıyla bu Kanunda veya özel kanunlarda yetkili idare mahkemesinin gösterilmemiş olması halinde, yetkili idare mahkemesinin, dava konusu olan idari işlemi veya idari sözleşmeyi yapan idari merciin bulunduğu yerdeki idare mahkemesidir.” hükmü yer almaktadır.
Dosyanın incelenmesinden; dava konusu işlemin iptali istemiyle açılan davada İzmir 6. İdare Mahkemesinin 30/03/2018 tarih ve E:2017/1033, K:2018/415 sayılı ”iptal” kararının istinaf incelemesi neticesinde İzmir Bölge İdare Mahkemesi 5. İdari Dava Dairesinin 28/11/2018 tarihli ve E:2018/5258, K:2018/5443 sayılı kararıyla istinaf başvurusunun reddine karar verildiği, bu kararın ise temyiz incelemesi neticesinde Dairemizin 15/04/2022 tarih ve E:2022/1994, K:2022/2787 sayılı kararıyla davanın görüm ve çözümünde yetkili mahkemenin Ankara İdare Mahkemeleri olduğu gerekçesiyle bozulması üzerine, istinaf mercii olan İzmir Bölge İdare Mahkemesi 5. İdari Dava Dairesinin 04/10/2022 tarih ve E:2022/1414, K:2022/1141 sayılı kararıyla bozma kararına uyularak bozma kararındaki gerekçe doğrultusunda yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın İzmir 6. İdare Mahkemesine gönderilmesine karar verildiği, anılan Mahkemenin 13/10/2022 tarih ve E:2022/2020, K:2022/1632 sayılı kararıyla davanın yetki yönünden reddine karar verilerek dosyanın Ankara İdare Mahkemesine gönderilmesine karar verdiği, Ankara 14. İdare Mahkemesi de 2577 sayılı Kanununun 20/C maddesinin 1. fıkrasına yetkiye ilişkin yeni bir düzenleme eklendiği, bu çerçevede yetkili yargı yerinin yeni düzenleme uyarınca İzmir İdare Mahkemesi olduğundan bahisle uyuşmazlığa ilişkin yetkili yargı yerinin belirlenmesi amacıyla dosyanın Dairemize gönderildiği anlaşılmaktadır.
2577 sayılı Kanunun 20/C maddesindeki yetkiye ilişkin düzenlemenin uygulanabilmesi için ya Millî Savunma Bakanlığı kadrolarında çalışan kamu görevlileri ya da 7179 sayılı Askeralma Kanunu kapsamında askerlik hizmetini yerine getiren yedek subaylar ve yedek astsubaylar ile erbaş ve erleri ilgilendiren ve askerî hizmete ilişkin idari işlem ve eylemlerden doğan uyuşmazlık olmak üzere iki gruptan birinin kapsamında bulunulması gerekir.
Somut olayda; davacının muvazzaf subay adayı olduğu ve uyuşmazlığın “kamu görevinden” değil, “öğrenci ve öğrenim işlerinden kaynaklandığı”, ayrıca davacının 7179 sayılı Kanun kapsamında olmadığı anlaşılmakta olup, uyuşmazlığın yukarıda belirtilen iki grup kapsamına girmediği görüldüğünden ilgili maddedeki yetkiye ilişkin hükmün uygulanamayacağı sonucuna ulaşılmıştır.
Bu durumda, muvazzaf subay temini kapsamında yapılan seçim aşaması sınavlarında başarılı olan davacının adaylık işlemlerinin, yetkili kurumdan hakkında gelen bilginin Milli Savunma Bakanlığı Üst Değerlendirme Komisyonu üyelerince mevzuat hükümleri uyarınca değerlendirilerek, güvenlik soruşturmasının olumsuz olduğuna karar verilmesi neticesinde iptal edildiği anlaşılmış olup, davacının ilişiğinin kesilmesine yönelik işlemin iptali istemiyle …Bakanlığı’na karşı açılan davada, genel yetki kuralı uyarınca uyuşmazlığın görüm ve çözümünde işlemi tesis eden idarenin bulunduğu yer idare mahkemesi olan Ankara İdare Mahkemesi yetkili bulunmaktadır.
Açıklanan nedenlerle; dava konusu uyuşmazlığın görüm ve çözümünde Ankara İdare Mahkemesinin yetkili olduğunun belirlenmesine, dava dosyasının Ankara 14. İdare Mahkemesine gönderilmesine, kararın birer örneğinin İzmir 6. İdare Mahkemesi’ne ve taraflara bildirilmesine, 25/01/2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.