Danıştay 8. Daire Başkanlığı 2022/971 E. , 2023/1628 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2022/971
Karar No : 2023/1628
TEMYİZ EDENLER : (DAVACILAR) 1- …
2- …
3- ..
VEKİLİ : Av. …
(DAVACI YANINDA MÜDAHİLLER)
1- …
2- …
3- …
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Büyük Şehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … gün ve E:…, K:… sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacılar tarafından, Antalya ili Alanya ilçesi Mahmutlar ve Kargıcak toplu taşıma hatlarının Alanya şehiriçi hatlarıyla birleştirilmesine ilişkin Antalya Büyükşehir Belediye Başkanlığı Ulaşım Koordinasyon Merkezi Genel Kurulunun … tarih … sayılı kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; mevzuat hükümleri, dosya içeriğindeki bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesinden, dava konusu Alanya ilçesi Mahmutlar ve Kargıcak toplu taşıma hatlarının Alanya şehiriçi hatlarıyla birleştirilmesine ilişkin işlemin, hat üzerinde faaliyet gösteren içlerinde davacıların da üye olduğu Kooperatifin de bulunduğu Kooperatifler tarafından imzalanan mutabakat metninin davalı idareye sunulmasından sonra belirli bir plan ve program doğrultusunda tesis edildiği, tesis edilen işlemin yapılan bilirkişi incelemesi neticesinde birleşmenin hattı kullanacak yolcuların daha konforlu yolculuk yapmasına olanak sağlayacağı, planlama esasları, şehircilik ilkeleri, ulaşım planlaması ve ulaşım teknikleri açısından uygun olduğu hususuna da yer verilmesi karşısında, dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır. Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu kararın hukuka ve usule uygun olduğu ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, Alanya ilçesi Mahmutlar mahallesi arasında toplu taşımacılık faaliyetinde bulundukları ve bu durumun kazanılmış hak olduğu, alınan kararda kamu yararının açıklanmadığı, kooperatif üyelerine ait hatların iktisadi değerinin yarı oranında düştüğü, alternatif çözüm yolları varken bu yollara başvurulmaksızın güzergah birleştirilmesi yapıldığı, takdir yetkisi sınırlarının ihlal edildiği, mülkiyet hakkının ihlal edildiği, UKOME kararlarının büyükşehir belediye başkanı onayıyla yürürlüğe gireceğinin düzenlendiği, mevcut kararın Antalya Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreteri tarafından imzalandığı, bu durumun yetki açısından hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.
MÜDAHİLLER BEYAN ÖZETİ : Hükme esas alınan bilirkişi raporunun eksik incelemeye dayalı olduğu, dava konusu işlemle eşitsizlik meydana geldiği, temyiz denetimine elverişli yeni bir rapor aldırılması gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI :Davalı idare tarafından, işlemin kamu yararı ilkesi gereği tesis edildiği, işlemin dayanağının birleştirilen hatların Kooperatiflerinin başkanlarının imzası ile gerçekleştirildiği, bir kamu hizmeti lan toplu taşıma hakkında tasarruf yetkisinin belediyeye ait olduğu ve bu durumun mülkiyet hakkını ihlal etmesinin mümkün olmadığı, araç kapasitelerinin arttırılmış olması sebebiyle gelirde azalma değil artış meydana geleceği, kamu yararı ve hizmet gereği sürdürülebilir bir toplu taşıma sistemi kurulması ve hizmet kalitesinin arttırılması amacıyla tesis edilen işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’NIN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Antalya ile Alanya ilçesinde topluma taşıma faaliyeti yürüten Kooperatifler tarafından faaliyet alanlarında bulunan tüm hatlarda elektronik ücret toplama havuz sistemi içinde dönüşümlerin yapılarak kapasite artışları ile ilgili düzenlemelerin yapılmasının talep edilmesi üzerine … tarih ve … sayılı UKOME kararı ile anılan Kooperatiflere ait araçların bir kısmı için kapasite artışına ilişkin karar verildiği, bu kararın ardından UKOME Genel Kurulunun … tarih ve … sayılı kararıyla Alanya ilçesi Mahmutlar ve Kargıcak toplu taşıma hatlarının Alanya şehir içi hatları ile birleştirilmesine karar verildiği ve anılan karar gereğince 02.01.2020 tarihinde ortak rotasyonda çalışmaya başlanıldığı, davacılar tarafından UKOME Genel Kurulunun … tarih ve … sayılı kararının iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
İLGİLİ MEVZUAT:
5216 sayılı Büyükşehir Belediye Kanunu’nun 7. maddesinin (f) bendinde; “Büyükşehir ulaşım ana plânını yapmak veya yaptırmak ve uygulamak; ulaşım ve toplu taşıma hizmetlerini plânlamak ve koordinasyonu sağlamak; kara, deniz, su ve demiryolu üzerinde işletilen her türlü servis ve toplu taşıma araçları ile taksi sayılarını, bilet ücret ve tarifelerini, zaman ve güzergâhlarını belirlemek; durak yerleri ile karayolu, yol, cadde, sokak, meydan ve benzeri yerler üzerinde araç park yerlerini tespit etmek ve işletmek, işlettirmek veya kiraya vermek; kanunların belediyelere verdiği trafik düzenlemesinin gerektirdiği bütün işleri yürütmek.” büyükşehir belediyelerinin görev ve yetkileri arasında sayılmış, 9. maddesinde; “Büyükşehir içindeki kara, deniz, su, göl ve demiryolu üzerinde her türlü taşımacılık hizmetlerinin koordinasyon içinde yürütülmesi amacıyla, büyükşehir belediye başkanı ya da görevlendirdiği kişinin başkanlığında, yönetmelikle belirlenecek kamu kurum ve kuruluş temsilcilerinin katılacağı ulaşım koordinasyon merkezi kurulur. Büyükşehir ilçe ve ilk kademe belediye başkanları kendi belediyesini ilgilendiren konuların görüşülmesinde koordinasyon merkezlerine üye olarak katılırlar. Ulaşım koordinasyon merkezi toplantılarına ayrıca gündemdeki konularla ilgili kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının (oda üst kuruluşu bulunan yerlerde üst kuruluşun) temsilcileri de davet edilerek görüşleri alınır.
Bu Kanun ile büyükşehir belediyesine verilen trafik hizmetlerini plânlama, koordinasyon ve güzergâh belirlemesi ile taksi, dolmuş ve servis araçlarının durak ve araç park yerleri ile sayısının tespitine ilişkin yetkiler ile büyükşehir sınırları dahilinde il trafik komisyonunun yetkileri ulaşım koordinasyon merkezi tarafından kullanılır.
UKOME kararı, büyükşehir belediye başkanının onayı ile yürürlüğe girer.” hükmüne yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Uyuşmazlıkta, Antalya ile Alanya ilçesinde topluma taşıma faaliyeti yürüten Kooperatifler tarafından faaliyet alanlarında bulunan tüm hatlarda elektronik ücret toplama havuz sistemi içinde dönüşümlerin yapılarak kapasite artışları ile ilgili düzenlemelerin yapılmasının talep edilmesi üzerine … tarih ve … sayılı UKOME kararı ile anılan Kooperatiflere ait araçların bir kısmı için kapasite artışına ilişkin karar verildiği, bu kararın ardından UKOME Genel Kurulunun dava konusu edilen … tarih ve … sayılı kararıyla Alanya ilçesi Mahmutlar ve Kargıcak toplu taşıma hatlarının Alanya şehir içi hatları ile birleştirilmesine karar verildiği ve kararın Antalya Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreteri tarafından onaylandığı görülmektedir.
Bu durumda, 5216 sayılı Kanunun 9’uncu maddesinin 3. fıkrasında yer alan UKOME kararlarının Büyükşehir Belediye Başkanının onayı ile yürürlüğe gireceği hususu gözününe alındığında, Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreteri tarafından onaylanan dava konusu Antalya Büyükşehir Belediye Başkanlığı Ulaşım Koordinasyon Merkezi Genel Kurulunun … tarih … sayılı kararında yetki yönünden hukuka uygunluk bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun’un 49. maddesine uygun bulunan temyiz isteminin kabulüne,
2. … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … gün ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın yukarıda belirtilen Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine,
4. Kesin olarak 04/04/2023 tarihinde oybirliği ile karar verildi.