Danıştay 8. Daire Başkanlığı 2022/7839 E. , 2023/256 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2022/7839
Karar No : 2023/256
DAVACI : … Madencilik Ticaret ve Sanayi Anonim Şirketi
VEKİLİ : Av. …
DAVALI : … Bakanlığı
DAVANIN KONUSU :
Çanakkale ili, Yenice ilçesi, Yeşilköy Köyü hudutları ile Balıkesir ili, Gönen ilçesi, … köyü dahilinde II-b Grubu mermer maden işletme sahasında faaliyet gösteren davacı tarafından, Ihlamur RES projesinin yürütüleceği ER:… sayılı alanla çakışmalı konumda bulunan S:… sayılı IV. Grup işletme ruhsatı ile S:…, S:…, S: … ve S:… sayılı II-b grubu işletme ruhsat sahalarındaki madencilik faaliyetlerinin olumsuz olarak etkilenmeyeceği ve her iki yatırımın birlikte yürütülebileceği, Ihlamur RES projesinin ekte belirtilen koordinatlar dahilindeki 300,52 hektar alanda yapılmasında herhangi bir sakınca olmadığı, söz konusu proje alanının sistem kayıtlarında madenciliğe kapalı alan haline getirilmeyerek ER: … sayılı Ihlamur RES özel izin alanı olarak işlenmesine ilişkin … tarih ve … sayılı Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü Özel Alanlar ve Harita Dairesi Başkanlığı işleminin, Sicil … sayılı maden işletme ruhsatı yönünden iptaline karar verilmesi istenilmiştir.
Danıştay Tetkik Hakimi : …
Düşüncesi : Dava konusu uyuşmazlık, 2575 sayılı Yasanın 24. maddesi kapsamında Danıştay’ın ilk derece Mahkemesi sıfatı ile bakacağı uyuşmazlıklar arasında bulunmadığından, davanın görev yönünden reddi ile dosyanın davaya bakmakla görevli ve yetkili … İdare Mahkemesine gönderilmesi gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 14. maddesi uyarınca dava dosyası incelenerek işin gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
USUL YÖNÜNDEN:
2576 sayılı Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin Kuruluşu ve Görevleri Hakkında Kanun’un 1. maddesinde, bölge idare mahkemeleri, idare mahkemeleri ve vergi mahkemelerinin bu Kanunla verilen görevleri yerine getirmek üzere kurulmuş “genel görevli” mahkemeler olduğu; 5. maddesinde, idare mahkemelerinin, vergi mahkemelerinin görevine giren davalarla ilk derecede Danıştay’da çözümlenecek olanlar dışındaki davaları çözümleyeceği kurala bağlanmış; 2575 sayılı Danıştay Kanunu’nun 24/1-c maddesinde, “Bakanlıklar ile kamu kuruluşları veya kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarınca çıkarılan ve ülke çapında uygulanacak düzenleyici işlemlere” karşı açılacak idarî davaların ilk derece mahkemesi olarak Danıştay’ca karara bağlanacağı tahdidî olarak sayılmıştır.
2577 sayılı İdarî Yargılama Usulü Kanunu’nun 34. maddesinin birinci fıkrasında, “İmar, kamulaştırma, yıkım, işgal, tahsis, ruhsat ve iskan gibi taşınmaz mallarla ilgili mevzuatın uygulanmasında veya bunlara bağlı her türlü haklara veya kamu mallarına ilişkin idari davalarda yetkili mahkeme taşınmaz malların bulunduğu yer idare mahkemesidir.”; kuralı yer almakta olup 14/3-a maddesinde, dilekçelerin görev ve yetki yönünden inceleneceği; 15/1-a maddesinde, 14. maddenin 3/a bendine göre adlî yargının görevli olduğu konularda açılan davaların reddine, idarî yargının görevli olduğu konularda ise görevli veya yetkili olmayan mahkemeye açılan davanın görev veya yetki yönünden reddedilerek dava dosyasının görevli veya yetkili mahkemeye gönderilmesine karar verileceği düzenlenmiştir.
Dosyanın incelenmesinden, Çanakkale ve Balıkesir İlleri, Yenice ve Gönen İlçeleri sınırları dahilinde 104,4 MWm/60Mw gücünde kurulması planlanan Ihlamur RES projesinin 21.03.2021 tarih ve 31430 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanı (YEKA) ilan edildiği, YEKA Kullanım hakkının 03.06.2021 tarihli sözleşme ile … Üretim Santralleri AŞ’ye devredildiği, EPDK’nın … tarih ve … sayılı Kurul kararı ile … numaralı önlisans verildiği, bu bağlamda adı geçen şirket tarafından Ihlamur RES projesinin kurulacağı alanda, ekonomik olarak işletilebilecek rezerv ve kaliteye sahip hammadde bulunup bulunmadığı, projenin tesisi halinde söz konusu alan üzerinde bulunan ruhsat sahalarında kaynak kaybına yol açıp açmayacağı ve ruhsat sahalarında yapılacak madencilik faaliyetlerinin engellenip engellenmeyeceği hususlarında görüş alınması ve Ihlamur RES alanının sisteme özel izin alanı olarak işlenerek bu alan içerisinde maden ruhsatı verilmemesi ve maden arama-işletme faaliyetlerine müsaade edilmemesinin Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğünden istenilmesi üzerine yapılan incelemede Ihlamur RES proje alanı ile 6 adet II-b grubu ve 2 adet IV. Grup işletme ruhsat sahalarının çakışmalı olduğunun tespit edildiği, mahallinde tetkik ve değerlendirme raporunda, Ihlamur RES projesinin yapılması durumunda söz konusu RES projesinin … sayılı IV. Grup işletme ruhsatı ile S:…, S:…, S: … ve S:… sayılı II-b grubu işletme ruhsat sahalarındaki madencilik faaliyetlerinin olumsuz etkilenebileceği ve rezerv kaybına sebebiyet verilebileceği değerlendirildiğinden alanın revize edilmesi, alternatif alan olup olmadığının teknik ve bilimsel gerekçelerinin ortaya konulmasının adı geçen şirketten istenildiği, bunun üzerine yapılan türbin değişiklikleri sonrası söz konusu işletme ruhsat sahalarındaki madencilik faaliyetlerinin olumsuz etkilenmeyeceği ve her iki yatırımın birlikte yürütülebileceği, Ihlamur RES projesinin ekte belirtilen koordinatlar dahilinde toplam 300,52 hektar alanda yapılmasında sakınca olmadığı, proje alanının madenciliğe kapalı alan haline getirilmeyerek Ihlamur RES özel izin alanı olarak işlendiğinin bildirilmesine ilişkin dava konusu işlemin, çakışmalı bulunan S:… nolu II-b grubu işletme ruhsatı sahası yönünden iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
… İdare Mahkemesinin … tarih ve E:… K:… sayılı kararı ile işlemin birden çok idare mahkemesinin yetki alanına girdiği, mermer ocağının Çanakkale ve Balıkesir ili sınırları içinde yer aldığı, davacı tarafından altı adet maden işletme ruhsatının aynı formasyonda yer alan ve rezerv bütünlüğü olan sahalar olduğu, rezerv bakımından ruhsat alanlarının tamamına ihtiyaç duyulacağı iddiasında bulunulduğu, gerek davacının bu kapsamdaki iddialarının değerlendirilebilmesi gerekse de RES projesinin yürütüleceği özel izin alanının ve madencilik faaliyetlerinin yürütülmekte olduğu maden sahalarının bütüncül bir yaklaşımla ele alınarak hukuki ve teknik değerlendirme yapılmasını gerekli kılması karşısında, iş bu davanın görüm ve çözümünün 2575 sayılı Danıştay Kanunu’nun 24. maddesi uyarınca Danıştay’ın görevinde bulunduğu gerekçesiyle görev ret kararı verilmiş ise de; davacının Çanakkale İli Yenice İlçesinde bulunan II-b grubu maden işletme ruhsat sahası ile çakışmalı bulunan alan yönünden dava konusu işlemin iptalinin istenildiği, Türk Medeni Kanunu’nun 718. maddesinde, arazi üzerindeki mülkiyetin, altındaki arz katmanı ve kaynakları da kapsadığının belirtildiği, madenlerin önemine binaen Maden Kanununun 4. maddesinde ise; madenlerin devletin hüküm ve tasarrufu altında olduğu ve içinde bulunduğu arazi mülkiyetine tabi olmadığının düzenlendiği, bu itibarla madenlerin taşınmaz olarak nitelendirilmesi konusunda duraksama bulunmadığı ve özel yetki kuralını düzenleyen 2577 sayılı Kanun’un 34. maddesinin 1. fıkrası uyarınca, taşınmaz mallara ve bu taşınmazlarla ilgili haklara ilişkin olduğu anlaşılan uyuşmazlığın görüm ve çözümünde … İdare Mahkemesinin yetkili olduğu sonucuna ulaşılmaktadır.
Açıklanan nedenlerle, davanın 2577 sayılı Kanunun 15. maddesinin 1/a bendi uyarınca görev yönünden reddine ve dosyanın görevli ve yetkili olan … İdare Mahkemesine gönderilmesine, 01/02/2023 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.