Danıştay 8. Daire Başkanlığı         2022/6129 E.  ,  2023/294 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2022/6129
Karar No : 2023/294

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Valiliği
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Muş ili, Bulanık ilçesi, … Köyünde güvenlik korucusu olarak görev yapan davacı tarafından, Güvenlik Korucuları Yönetmeliğinin 17/1-(ç) maddesinin 11. alt bendi uyarınca görevine son verilmesine ilişkin Muş Valiliği’nin 16/11/2020 tarihli işleminin iptali ile bu işlem nedeniyle yoksun kaldığı özlük ve parasal haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; görevli askeri personellerce davacının da aralarında bulunduğu güvenlik korucularına kendilerine emanet edilen silah ve teçhizatlarını karakol nizamiye girişi önüne bırakıp gitmemeleri yönünde defaatle emir ve ikaz edilmelerine rağmen davacının emre itaat etmediği ve emir 3 kere tekrarlanmasına rağmen emre itaatsizlikte ısrarcı olunduğu, davacının emre itaatsizlikte ısrarcı olduğunun tutulan tutanak ve görüntü kayıtlarıyla sabit olduğu, davalı idare tarafından da yukarıda yer verilen Yönetmeliğe uygun olarak disiplin soruşturması yapılmak suretiyle davacının usulüne uygun savunmasının alındığı ve yetkili makamca davacının görevine son verildiği anlaşıldığından, dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı, öte yandan, dava konusu göreve son verilmesine ilişkin disiplin cezasının ölçülülük ilkesine aykırı olup olmadığı değerlendirildiğinde; davacının eyleminin gerekçesinin … Köyü Güvenlik Korucusu … ‘ın “Suç İşlemek Amacıyla Örgüt Kurmak ve Nitelikli Hırsızlık” suçlaması nedeniyle … Sulh Ceza Hakimliğince tutuklanması ve görevine son verilmesine tepki ve göreve iade edilmesi için olduğu, özlük hakları, çalışma koşulları gibi mesleki hususlara yönelik bir eylem olmadığı, bu tepki ve talep için ise kamu kurumları tarafından kendisine verilen korumak ve gözetmekle yükümlü olduğu silah ve teçhizatı kullandığı, silah ve teçhizatı yola bırakmak suretiyle koruma ve gözetim yükümlülüğünü de yerine getirmediği, neticeten davacının silah ve teçhizat bırakma eylemi ile yargı organlarınca tutuklanmasına karar verilen bir korucunun göreve iade edilmesi için kamu kurumunu zorlamaya çalıştığı ve ifa ettiği güvenlik görevinden kaynaklı kendisine verilen teçhizatı görevini kötüye kullanarak eyleminde kullandığı, davacının gerçekleştirdiği eylem ve eyleminde kullandığı araçların bölgenin güvenlik açısından sıkıntılı olması nedeniyle ayrı bir önem ifa eden güvenlik görevinde zaafiyet yaratması nedeniyle dava konusu göreve son verilmesine ilişkin işlemin ölçülülük ilkesini ihlal etmediği, diğer yandan; dava konusu işlem hukuka uygun görüldüğünden, bu işlemden dolayı yoksun kalınan parasal hakların tazmini talebinin de kabulüne olanak bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: Bölge İdare Mahkemesi kararıyla; bir Kanun ya da KHK’nın uygulanması nedeniyle dava açmak durumunda kalan ve Anayasanın 153. maddesi uyarınca itiraz yoluyla Anayasa Mahkemesine başvurulmasını isteme hakkına sahip olan kişilerin de, hak veya menfaatlerini ihlal eden kuralın iptal davası veya itiraz yoluyla daha önce yapılan başvuru sonucunda Anayasa Mahkemesince iptal edilmiş olması halinde iptal hükmünün hukuki sonuçlarından yararlanmaları gerektiği, aksi halde Anayasa Mahkemesince verilen iptal kararının uygulama tarihinin ayrıca belirlenmesi halinde iptal edilen yasa kuralının uygulanmasının sürdürülmesi nedeniyle bu uygulamaya karşı dava yoluna başvuracakların iptal kararının hukuki sonuçlarından yararlanamayacaklarının kabulü; bir yandan dava yoluna başvuran herkes için Anayasa ile tanınmış olan itiraz hakkının bunlar için fiilen işlemez hale getirilerek ortadan kalkması ve iptal kararının uygulanamaması, öte yandan Anayasa’ya aykırılığı hükmen saptanmış olan bir yasa kuralının uygulanmasının hukuken korunması gibi bir sonuca neden olacağı, bu durumun, Anayasanın üstünlüğü ve Hukuk Devleti ilkesine aykırılık teşkil edeceği, öte yandan, hukuka aykırılığı saptanan dava konusu işlem nedeniyle davacının yoksun kaldığı parasal hakların Anayasanın 125. maddesinin son fıkrası uyarınca davacıya ödenmesi gerektiği gerekçesiyle davacının istinaf başvurusunun kabulüne, İdare Mahkemesi kararının kaldırılmasına, dava konusu işlemin iptaline, işlem sebebiyle davacının yoksun kaldığı parasal hakların normalde ödenmesi gerektiği tarihlerden itibaren hesaplanacak yasal faizleriyle birlikte davalı idarece davacıya ödenmesine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, dava konusu işlemin kanun ve yönetmeliğe uygun olarak idarelerine verilen yetkiye dayalı olarak tesis edildiği, hukuka aykırılık bulunmadığı, Anayasa Mahkemesi kararının sadece hükmünün esas alınıp ertelenmeye ilişkin kısmının dikkate alınmamasının hukuken kabul edilemeyeceği, bu durumun kamu yararına olumsuz etkisi olacağı, hukuki bir boşluk doğuracağı, dava konusu işlemin işlem tarihi itibarıyla hukuka uygun olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı vekili tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ … ‘UN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile Bölge İdare Mahkemesi kararının gerekçeli onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Her ne kadar Bölge İdare Mahkemesi tarafından, 24/03/2022 tarihli 31788 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Anayasa Mahkemesi’nin 24/02/2022 tarihli E:2021/2, K:2022/20 sayılı 442 sayılı Köy Kanununun ek 18. maddesinde yer alan “…uygulanacak disiplin cezaları…” ibaresinin iptaline ilişkin kararına dayanılarak iptal kararının uygulanması gerektiği gerekçesiyle istinaf başvurusunun kabulü yolunda karar verilmiş olsa da; Dairemizin bu husustaki içtihadı; Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararının yürürlüğe gireceği tarihe kadar Güvenlik Korucuları Yönetmeliğinin dayanağı olan 442 sayılı Köy Kanunun ek 18. maddesinde yer alan “…uygulanacak disiplin cezaları…” ibaresi yürürlükte olduğundan, uyuşmazlığın dava konusu işlemin tesis edildiği tarihteki mevzuat dikkate alınarak çözümlenmesi gerektiği yönündedir.
Ancak Anayasa Mahkemesi tarafından iptal kararının yürürlüğünün 9 ay ertelenmesine ilişkin süre dolmadan, 30/11/2022 tarih ve 32029 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7422 sayılı Kanun ile 442 sayılı Köy Kanunu’na “Güvenlik korucularına verilecek disiplin cezalarının çeşitleri ile ceza uygulanacak fiil ve haller” başlıklı 74/A, “Ağırlaştırıcı ve hafifletici nedenler” başlıklı 74/B, “Uygulanacak hükümler” başlıklı 74/C maddelerinin eklendiği görülmüştür.
Bu durumda kanun koyucu tarafından Anayasa Mahkemesi tarafından verilen iptal kararı erteleme süresi içerisinde kanuni düzenleme yapıldığından, Bölge İdare Mahkemesi kararı neticesi itibarıyla hukuka uygun bulunmuştur.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle,
1. Temyiz isteminin reddine,
2. … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının yukarıda belirtilen gerekçe ile ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına, posta gideri avansından varsa artan tutarın Mahkeme tarafından ilgili tarafa iadesine,
4. Kesin olarak, 02/02/2023 tarihinde oybirliği ile karar verildi.