Danıştay 8. Daire Başkanlığı 2022/5971 E. , 2023/1316 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2022/5971
Karar No : 2023/1316
TEMYİZ EDEN (DAVACI): … Derneği
VEKİLİ: Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI): … Valiliği
VEKİLİ: Av. …
İSTEMİN KONUSU: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … gün ve E:…, K:… sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı derneğe ait Kayseri ili, Melikgazi İlçesi, … Mahallesi, … Sokak, No: … adresinde bulunan binanın Özel … Yurdu olarak tescilini sağlamak amacıyla yapılan başvurunun, “kurum açılacak binanın inşaat ruhsatı veya yapı kullanma izin belgesi olmadığı, yapı kayıt belgesinin yapı kullanma izin belgesi yerine geçmeyeceği” gerekçesiyle reddine ilişkin Kayseri İl Milli Eğitim Müdürlüğü’nün … tarih ve … sayılı işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; 194 sayılı İmar Kanunu’nun geçici 16. maddesi doğrultusunda uygulamaya konulan yapı kayıt belgesi müessesesinin getiriliş amacı ile Özel Öğrenci Barınma Hizmetleri Yönetmeliği ve ilgili alt mevzuatta yer alan düzenlemeler dikkate alındığında, özel öğrenci barınma hizmeti verecek kurumlara ait yapıların, normal bir iş yeri statüsünde değerlendirilemeyeceği, nitekim yukarıda yer verilen hükümlerden de anlaşılacağı üzere özel öğrenci barınma hizmeti verecek kurum binalarının haiz olması gereken niteliklerine ilişkin bir kısım standartların belirlendiği, davalı idarenin de il millî eğitim müdür yardımcısı veya şube müdürünün başkanlığında şube müdürü veya resmi bir ortaöğretim kurumu müdüründen oluşan görevliler eliyle bu standartlara uygunluğun denetimi ile yükümlü tutulduğu, Yapı Kayıt Belgesi Verilmesine İlişkin Usul Ve Esaslar’ın 6. maddesinde düzenlenen Yapı Kayıt Belgesi verilen yapılarda işyeri açma ve çalışma ruhsatının yapı kullanma izin belgesi aranmaksızın verileceği yönündeki hükmün, kendi içerisinde yönetmelikle düzenlenmiş özel bir mevzuatı ve hükümleri bulunan özel öğrenci barınma hizmeti verecek kurum binaları için uygulanmasının kamu yararı ve her iki mevzuat ile varılmak istenen amaçla bağdaşmayacağı, bu kapsamda yukarıda zikredilen ve Yönergenin 5. maddesinin 1. fıkrasında yer alan “yapı kullanma izin belgesinin” davalı idareye ibrazının gerektiği, davacı tarafından sunulan yapı kayıt belgesinin yapı kullanma izin belgesi yerine geçmeyeceğiğ, dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davalı idare tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Davacı tarafından, temyiz istemine konu Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmesi gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Davalı idarece temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği savunulmaktadır.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ: …
DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin incelenmeksizin reddine karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun “İstinaf” başlıklı 45. maddesinde, “1) İdare ve vergi mahkemelerinin kararlarına karşı, başka kanunlarda aksine hüküm bulunsa dahi, mahkemenin bulunduğu yargı çevresindeki bölge idare mahkemesine, kararın tebliğinden itibaren otuz gün içinde istinaf yoluna başvurulabilir.
3) Bölge idare mahkemesi, yaptığı inceleme sonunda ilk derece mahkemesi kararını hukuka uygun bulursa istinaf başvurusunun reddine karar verir. Karardaki maddi yanlışlıkların düzeltilmesi mümkün ise gerekli düzeltmeyi yaparak aynı kararı verir.
6) Bölge idare mahkemelerinin 46 ncı maddeye göre temyize açık olmayan kararları kesindir.” hükmü yer almış; aynı Kanun’un “Temyiz” başlıklı 46. maddesinde ise; “Danıştay dava dairelerinin nihai kararları ile bölge idare mahkemelerinin aşağıda sayılan davalar hakkında verdikleri kararlar, başka kanunlarda aksine hüküm bulunsa dahi Danıştayda, kararın tebliğinden itibaren otuz gün içinde temyiz edilebilir: (…) d) Belli bir ticari faaliyetin icrasını süresiz veya otuz gün yahut daha uzun süreyle engelleyen işlemlere karşı açılan iptal davaları” (…) hükmüne yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinin değerlendirilmesinden; İdare Mahkemelerinin tek hakim sınırı dışında kalan bütün kararlarına karşı mahkemenin bulunduğu yargı çevresindeki bölge idare mahkemesine istinaf başvurusunda bulunulabileceği, bölge idare mahkemesince istinaf incelemesi üzerine verilen kararlara karşı ise sadece 2577 sayılı Kanun’un 46. maddesinde yer alan konular ile sınırlı olarak Danıştay’a temyiz başvurusunda bulunulabileceği, bölge idare mahkemelerince istinaf incelemesi üzerine verilen ve 46. madde kapsamı dışında olan kararların ise kesin olduğu görülmektedir.
Uyuşmazlık, davacı derneğe ait binanın özel ortaokul erkek öğrenci yurdu olarak tescili talebinin reddine dair işlemin iptali isteminden kaynaklanmaktadır.
Davaya konu edilen işlemin, hiç başlanılmamış bir ticari faaliyetin başlanılmasını amaçlayan başvurunun reddine ilişkin olduğu dikkate alındığında temyiz istemine esas teşkil eden kararın Bölge İdare Mahkemesi’nin 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 46. maddesine göre temyiz yolu açık olmayan “kesin” kararlarından olduğu sonucuna varılmakta olup temyiz isteminin incelenmesine yasal olanak bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1- TEMYİZ İSTEMİNİN İNCELENMEKSİZİN REDDİNE,
2- Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına, kesin olarak, 21/03/2023 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.
KARŞI OY :
(X)- 2577 sayılı Kanun’un “Temyiz” başlıklı 46. maddesinde, “Danıştay dava dairelerinin nihai kararları ile bölge idare mahkemelerinin aşağıda sayılan davalar hakkında verdikleri kararlar, başka kanunlarda aksine hüküm bulunsa dahi Danıştay’da, kararın tebliğinden itibaren otuz gün içinde temyiz edilebilir: … (d) bendinde; Belli bir ticari faaliyetin icrasını süresiz veya otuz gün yahut daha uzun süreyle engelleyen işlemlere karşı açılan iptal davaları… hükmüne yer verilmiştir.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükmünün değerlendirilmesinden, davacının yapmak istediği faaliyetin geçimini temin ettiği “ticari faaliyet” olarak nitelendirilebileceği ve kanun metninden de benzer sonucu doğuran her türlü işlemin temyize tabi olduğu anlaşıldığından, davacı derneğe ait binanın özel ortaokul erkek öğrenci yurdu olarak tescili talebinin reddine dair işlemin, davacının ticari faaliyetinin (mesleki faaliyetinin) hiç yapamama sonucunu doğurmasıyla icrasını otuz günden uzun süreyle engellenmesine sebebiyet verdiği sonucuna ulaşılmaktadır.
Bu itibarla, davacı derneğe ait binanın özel ortaokul erkek öğrenci yurdu olarak tescili talebinin reddine dair işlemin iptali istemiyle açılan davada temyiz yolunun açık bulunduğu görüşüyle aksi yöndeki çoğunluk kararına katılmıyorum.