Danıştay 8. Daire Başkanlığı 2022/5228 E. , 2022/7873 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2022/5228
Karar No : 2022/7873
Kararın Düzeltilmesi İsteminde Bulunan (Davalı) : … Bakanlığı
Vekili : Av. …
Karşı Taraf (Davacılar) : 1- …’a Velayeten …, …
2- …
Vekili : Av. …
İstemin Özeti : Danıştay Sekizinci Dairesinin 26/04/2022 tarih ve E:2018/5264, K:2022/3053 sayılı kararının hukuka aykırı olduğu öne sürülerek, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.
Danıştay Tetkik Hakimi : …
Düşüncesi:Kararın, yargılama giderleri yönünden düzeltilerek karar düzeltme isteminin reddedilmesi gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
Dava, Bingöl ili, … Köyü İlköğretim Okulu öğrencisi olan davacılar kızının, 26/09/2013 tarihinde verilen yemekten zehirlenmesi nedeniyle baba … için 20.000,00-TL manevi, kızı …için 20.000,00-TL manevi olmak üzere toplam 40.000,00-TL tazminatın olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle açılmıştır.
492 sayılı Harçlar Kanunu’nun ‘Mevzuu’ başlıklı 2. maddesinde; yargı işlemlerinden bu Kanuna bağlı (1) sayılı tarifede yazılı olanların yargı harçlarına tâbi bulunduğu, ‘Mükellef’ başlıklı 11. maddesinde; genel olarak yargı harçlarını davayı açan veya harca konu işlemin yapılmasını isteyen kişilerin ödemekle mükellef olduğu, ‘Harçdan müstesna işlemler’ başlıklı 13. maddesinin (j) fıkrasında; Genel Bütçeye dahil idarelerin bu Kanunun 1 ve 3 sayılı tarifelerine giren bütün işlemlerinin harçtan muaf olduğu belirtilmekle birlikte, parantez içi hükmünde yukarıdaki işlemlerin hesaplanacak harçlarının, Genel Bütçeye dahil idarelerin haklılığı nispetinde karşı taraftan tahsiline igili yargı merciince karar verileceği düzenleme altına alınmış olup, ‘Harç alma ölçüleri’ başlıklı 15. maddesinde, yargı harçlarının (1) sayılı tarifede yazılı işlemlerden değer ölçüsüne göre nispi esas üzerinden, işlemin nev’i ve mahiyetine göre maktu esas üzerinden alınacağı, ‘Değer esası’ başlıklı 16. maddesinde; değer ölçüsüne göre harca tabi işlemlerde (1) sayılı tarifede yazılı değerlerin esas olduğu, ‘Harcın nispeti’ başlıklı 21. maddesinde; yargı harçlarının (1) sayılı tarifede yazılı nispetler üzerinden alınması gerektiği, ‘Nispi harclarda ödeme zamanı’ başlıklı 28. maddesinde ise; (1) sayılı tarifede yazılı nispi karar harcının dörtte birinin peşin, geri kalanının kararın verilmesinden itibaren bir ay içinde ödeneceği kurala bağlanmıştır.
Anılan Kanun’un, yargı harçlarının gösterildiği (1) sayılı tarifesinde, konusu belli bir değerle ilgili bulunan davalarda esas hakkında karar verilmesi halinde hüküm altına alınan anlaşmazlık konusu değer üzerinden, binde 68,31 oranında nispi karar harcı alınacağı belirtilmiştir.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun ‘Yargılama giderlerine hükmedilmesi’ başlıklı 332. maddesinde; “Yargılama giderlerine, mahkemece resen hükmedilir. Yargılama gideri, tutarı, hangi tarafa ve hangi oranda yükletildiği ve dökümü hüküm altında gösterilir. Hükümden sonraki yargılama giderlerini hangi tarafın ödeyeceği, miktarı ve dökümü ile bu giderlerin hangi tarafa yükletileceği, mahkemece ilamın altına yazılır.” hükmü yer almıştır.
Davanın manevi tazminatlara ilişkin kısmı yönünden:
Danıştay dava daireleri ve İdari veya Vergi Dava Daireleri Kurulları tarafından verilen kararlar hakkında karar düzeltilmesi yoluna başvurulabilmesi 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 54. maddesinde yazılı nedenlerin bulunmasına bağlıdır.
Davalı idare tarafından öne sürülen düzeltme nedenleri sözü edilen maddede belirtilen nedenlerden hiçbirisine uymadığından manevi tazminatlara ilişkin düzeltme istemlerinin reddine karar verilmesi gerekmektedir.
Hükmedilen yargılama giderlerine ilişkin kısım yönünden:
… İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının hüküm fıkrasında; “…11,13-TL’nin davalı idare üzerinde bırakılmasına, ancak davalı idarenin harçtan muaf olması sebebiyle tahsiline yer olmadığına,…,hükmedilen tazminat üzerinden hesaplanan 136,62.-TL nispi karar harcının davalı idareden tahsili gerekmekte ise de davalı idare harçtan muaf olduğundan tahsiline yer olmadığına” şeklinde karar verildiği görülmektedir.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri uyarınca, yargılama giderlerine hükmedilmesi kamu düzeninden olup re’sen incelenerek, bu kapsamda yapılan değerlendirmelerin aleyhe bozma yasağı kapsamı dışında olduğunun kabulü gerekmektedir.
Ayrıca, hüküm altına alınan anlaşmazlık konusu değer üzerinden hesaplanacak nispi karar harcının tümüyle haksız çıkan tarafa, başka bir deyişle davalı idareye yükletileceği, nispi karar harcı dışında kalan yargılama giderleri için haklılık oranına göre değerlendirme yapılacağı hususu açıktır.
Bu durumda, hüküm fıkrasında yer alan “…11,13-TL’nin davalı idare üzerinde bırakılmasına, ancak davalı idarenin harçtan muaf olması sebebiyle tahsiline yer olmadığına,…,hükmedilen tazminat üzerinden hesaplanan 136,62.-TL nispi karar harcının davalı idareden tahsili gerekmekte ise de davalı idare harçtan muaf olduğundan tahsiline yer olmadığına” ibaresinin, “…11,13-TL’nin davalı idareden tahsili için ilgili tahsil dairesine müzekkere yazılmasına,…,hükmedilen tazminat üzerinden hesaplanan 136,62-TL nispi karar harcının davalı idareden tahsili için ilgili tahsil dairesine müzekkere yazılmasına” şeklinde düzeltilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmaktadır.
Açıklanan nedenlerle, manevi tazminatlara ilişkin olarak karar düzeltme isteminin reddine, yargılama giderleri yönünden yukarıda belirtilen şekilde düzeltilerek karar düzeltme isteminin reddine, karar düzeltme giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına, 21/12/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.