Danıştay 8. Daire Başkanlığı         2022/4222 E.  ,  2023/1733 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2022/4222
Karar No : 2023/1733

TEMYİZ EDEN (DAVALILAR): 1- …Valiliği
2- …Valiliği
VEKİLLERİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …Eğitim ve Rehabilitasyon İnşaat Turizm
Temizlik Gıda Yemekçilik Reklam ve Organizasyon
İthalat ve İhracat Sanayi Ticaret Limited Şirketi
VEKİLİ : Av. ….

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: … Mahallesi, … Caddesi, … adresinde faaliyet gösteren “… Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi” isimli iş yerinin, 652 sayılı KHK’nın 43. maddesinin 2. fıkrasındaki fiilleri ikinci kez ihlal ettiği gerekçesiyle, adı geçen kurumun, kurum açma izni ile iş yeri açma ve çalıştırma ruhsatının iptal edilmesi, yönetici, öğretmen ve öğrencilerle ilgili defter, dosya ve diğer evrakın Etimesgut ilçe Milli Eğitim Müdürlüğüne devrine ilişkin … tarih ve … sayılı işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: …. İdare Mahkemesinin …. tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; özel eğitim merkezlerindeki ders devam takibinin kameralı görüntüleme sistemi ile yapılması gerektiğinin kabulüne dayanılarak, Yönetmelikte ödeme yapılabilmesi için öngörülen “eğitime devam etme” koşulunun görüntüleme sistemi ile sağlanamadığını kabul ederek diğer şartlar ve olağanüstü durumlar hiç nazara alınmaksızın ödeme yapılmamasının hakkaniyet ilkesi ile bağdaşmayacağı gibi ilgili Yönetmelik’in ödeme şartlarının düzenlendiği 29. maddesinde de görüntüye ilişkin kayıtların ödeme şartları arasında açıkça belirtilmediği, Ekim 2019 dönemine ait engelli birey eğitimlerinin kurum tarafından yapılıp yapılmadığı, devamın sağlanıp sağlanmadığına yönelik eğitim alan birey veya öğrenci velileri nezdinde veya iş yeri kamera sistemine ilişkin destek veren teknik servis nezdinde gerekli araştırmanın yapılmadığı, davalı idare tarafından yeterli inceleme yapılmaksızın eksik inceleme neticesinde, sırf kamera kayıtları olmadığı halde ücret talep edildiğinin kabulüyle tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık görülmediği gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu kararın hukuka ve usule uygun olduğu ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, kararın hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

MADDİ OLAY:
Dava, … Mahallesi, … Caddesi, … adresinde faaliyet gösteren “…” isimli iş yerinin, 652 sayılı KHK’nın 43. maddesinin 2. fıkrasındaki fiilleri ikinci kez ihlal ettiği gerekçesiyle, adı geçen kurumun, kurum açma izni ile iş yeri açma ve çalıştırma ruhsatının iptal edilmesi, yönetici, öğretmen ve öğrencilerle ilgili defter, dosya ve diğer evrakın Etimesgut ilçe Milli Eğitim Müdürlüğüne devrine ilişkin … tarih ve … sayılı işlemin iptali istemiyle açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
652 sayılı Özel Barınma Hizmeti Veren Kurumlar ve Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin “Özel eğitim giderleri” başlıklı 43. maddesinde “(1) Özürlü sağlık kurulu raporu düzenlemeye yetkili sağlık kurum veya kuruluşlarınca verilen sağlık kurulu raporuyla asgarî % 20 oranında özürlü olduğu tespit edilen ve özel eğitim değerlendirme kurulları tarafından da eğitsel değerlendirme ve tanılamaları yapılarak 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu kapsamında açılan özel eğitim okulları ile özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinde verilen destek eğitimini almaları uygun görülen görme, işitme, dil-konuşma, spastik, zihinsel, ortopedik veya ruhsal özürlü bireylerin eğitim giderlerinin her yıl Maliye Bakanlığınca belirlenen tutarı, Bakanlık bütçesine bu amaçla konulan ödenekten karşılanır. Bu özürlü bireylerin özür grupları ve dereceleri ile özür niteliğine göre eğitim programlarının kapsamı ve eğitim süreleri, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığının görüşü alınmak suretiyle yönetmelikle belirlenir.
(2) Birinci fıkrada belirtilen eğitim hizmetini sunan veya yararlananların gerçek dışı beyanda bulunmak suretiyle fazladan ödemeye sebebiyet vermeleri durumunda bu tutarlar, iki katı ve kanunî faiziyle birlikte ilgililerden müteselsilen tahsil edilir. Bu fiillerin özel eğitim okulları ile özel eğitim ve rehabilitasyon merkezleri tarafından tekrarı hâlinde, ayrıca kurum açma izinleri iptal edilir.
(3) (Ek fıkra: 02.12.2016 – 6764 S.K/Madde 10) Engelli bireylerin özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerine veya birimlerine kayıt ve kabul işlemleri ile engelli birey ve eğitim personelinin ders devam takibi, 1/9/2018 tarihinden itibaren biyometrik kimlik doğrulama sistemi veya kameralı görüntüleme sistemi ile yapılır. Bu yöntemlerle ders devam takibi mümkün olmayan engelli bireylerin ders devam takibi ile kimlik doğrulama sistemi veya kameralı görüntüleme sistemine ilişkin diğer usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir. hükmüne yer verilmiştir.
18/05/012 tarihli ve 28296 sayılı Millî Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim Kurumları Yönetmeliği’nin “Günlük çalışma saatleri ve devam devamsızlık takibi” başlıklı 25. maddesinin 9. fıkrasında; “(Ek:RG-5/9/2019-30879) Kurumlar, engelli birey ve eğitim personelinin yüzünün net bir biçimde görülebileceği şekilde kamera sistemini kurmakla ve elektrik kesintisi, kayıtların kaybolması, teknik arıza gibi durumlarda kayıt alınmasının kesintiye uğramaması için her türlü önlemi alır. Verilen destek eğitimlerine ilişkin kamera görüntülerinin sunulamaması halinde gerçekleşen ödemelerle ilgili olarak 652 sayılı Özel Barınma Hizmeti Veren Kurumlar ve Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 43 üncü maddesinin ikinci fıkrası hükümleri uygulanır.” hükmüne; “İnceleme, Soruşturma ve Denetim” başlıklı 27. maddesinde ise; “(1) Kurumlar, Genel Müdürlükçe veya Milli Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliğinin 67 nci maddesinde yer alan hükümler doğrultusunda denetlenir.
(2) (Ek fıkra: 05.09.2019 – 30879 s. R.G. Yön./12. md.) Bakanlık maarif müfettişleri/Bakanlık maarif müfettiş yardımcıları veya il millî eğitim müdürlüklerince görevlendirilen il millî eğitim müdür yardımcıları/il veya ilçe millî eğitim şube müdürleri veya diğer denetim yetkisi bulunanlarca yapılan inceleme/soruşturma/denetimlerde onayın alındığı aydan önceki geriye dönük olarak en az 90 günlük kamera kayıtlarını sunamayan ve/veya kamera kayıtlarında Engelli Birey Modülü üzerindeki eğitim saatleriyle kamera görüntüleri arasında uyuşmazlık bulunan kurumlara ödemenin yapılmış olması hâlinde, 652 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 43 üncü maddesi ikinci fıkrasında yer alan hükümlere uygun işlem yapılır.” hükmüne yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer alan hükümlerden de anlaşıldığı üzere; 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu kapsamında açılan özel eğitim okulları ile özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinde verilen destek eğitimini almaları uygun görülen görme, işitme, dil-konuşma, spastik, zihinsel, ortopedik veya ruhsal özürlü bireylerin eğitim giderlerinin her yıl Maliye Bakanlığınca belirlenen tutarı, Bakanlık bütçesine bu amaçla konulan ödenekten karşılanacak olup; bu kapsamda Bakanlıkça yapılacak ödemeler kurumların, ilgili bireylere eğitim verdiklerine ilişkin beyanları ve bu beyanları destekleyen bilgi ve belgenin idareye sunulması üzerine gerçekleşmektedir.
652 sayılı Özel Barınma Hizmeti Veren Kurumlar ve Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin “Özel eğitim giderleri” başlıklı 43. maddesinde de, kurumlarca, engelli bireylere eğitim verilmediği halde verilmiş gibi bilgi ve belge düzenlemek suretiyle gerçeğe aykırı beyan ile yersiz ve haksız ödemeye sebebiyet verilmesi halinde, bu tutarların, iki katı ve kanunî faiziyle birlikte ilgililerden müteselsilen tahsil edileceği ve bu fiillerin özel eğitim okulları ile özel eğitim ve rehabilitasyon merkezleri tarafından tekrarı hâlinde ise, ayrıca kurum açma izinlerinin iptal edileceği kurala bağlanmıştır.
Yine, 652 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 43. maddesinde yer alan; engelli bireylerin özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerine veya birimlerine kayıt ve kabul işlemleri ile engelli birey ve eğitim personelinin ders devam takibinin, 01/09/2018 tarihinden itibaren biyometrik kimlik doğrulama sistemi veya kameralı görüntüleme sistemi ile yapılacağı kuralına benzer hükümlere 18/05/012 tarihli ve 28296 sayılı Millî Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim Kurumları Yönetmeliği’nde de yer verilerek kamera kaydının sunulamaması halinde 652 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 43 üncü maddesi ikinci fıkrasında yer alan hükümlere uygun işlem yapılacağı kuralı benimsenmiştir.
Görüldüğü üzere; gerek kamera kayıtlarının sunulamaması gerekse gerçeğe aykırı beyan nedeniyle yersiz ve haksız ödemeye sebebiyet verilmesinin tespiti halinde; kurumlara yapılan ödeme tutarları, iki katı ve kanunî faiziyle birlikte ilgililerden müteselsilen tahsil edilecek olup; bu fiillerin özel eğitim okulları ile özel eğitim ve rehabilitasyon merkezleri tarafından tekrarı hâlinde, ayrıca kurum açma izinleri iptal edilecektir.
Dava dosyasının incelenmesinden; davacıya ait … Mahallesi, … Caddesi, …. … adresinde faaliyet gösteren “… Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi” isimli iş yerinde Ekim/2019 fatura döneminde 25/10/2019-30/10/2019 tarihleri arasında olan zaman diliminde kamera kayıtlarının bulunmadığı ve bu zaman aralığına ait fatura düzenlenerek ödeme talep edildiği iddiasıyla düzenlenen … tarih ve … sayılı soruşturma raporuna istinaden, davacının Özel Eğitim Kurumları Yönetmeliği’nin 25.maddesinin 3. fıkrasına aykırı davrandığı, Özel Saygın Akademi Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezine 652 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 43. maddesinin ikinci fıkrasının uygulanmasının gerektiğinin belirtilmesi üzerine, 652 sayılı KHK’nın 43. maddesinin 2. fıkrasındaki fiilleri ikinci kez ihlal ettiği gerekçesiyle adı geçen kurumun, kurum açma izni ile iş yeri açma ve çalıştırma ruhsatının iptal edilmesi, yönetici, öğretmen ve öğrencilerle ilgili defter, dosya ve diğer evrakın Etimesgut ilçe Milli Eğitim Müdürlüğüne devrine ilişkin dava konusu işlemin tesis edilmesi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlıkta; Mahkemece verilen … tarih ve E… sayılı kararda; davacı hakkında 652 sayılı KHK’nın 43/2.maddesi kapsamında daha önce tesis edilen ve tekerrüre esas alındığı belirtilen eylemin ve bu eyleme karşı tesis edilen işlemin gönderilmesinin istenilerek, bu işleme karşı varsa açılmış bir dava olup olmadığının sorulmasına karar verildiği, anılan karar uyarınca davalı idarece dosyaya sunulan bilgi ve belge kapsamında; … tarih ve … sayılı soruşturma raporuna istinaden … tarih ve … sayılı işlem ile gerçek dışı beyanda bulunmak suretiyle fazladan ödemeye sebebiyet verildiği gerekçesiyle … TL nin ödemesinin talep edildiği görülmektedir.
Dava konusu işlemin tekerrür hükümlerinin işletilmesi üzerine tesis edildiği dikkate alındığında; uyuşmazlığın çözümü için tekerrür hükümlerinin görülmekte olan uyuşmazlıkta nasıl uygulanması gerektiğinin açıklığa kavuşturulması gerekmektedir.
Yukarıda da ifade edildiği üzere; gerek gerçek dışı beyan ile yersiz ve haksız ödemeye sebebiyet verme gerekse kamera kaydı sunulaması halinde 652 sayılı Özel Barınma Hizmeti Veren Kurumlar ve Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 43. maddesinin 2. fıkrası uygulanacağından; bu kapsamda olan kurumların gerçek dışı beyanları ayrı kamera kaydı sunulamamasına ilişkin fiilleri ayrı olarak kendi içinde tekerrüre esas alınması gerekmektedir.
Bir başka ifadeyle; gerçek dışı beyanda bulunmak fiilin ikinci tekrarında ya da kamera kayıtlarının sunulamaması halinin ikinci kez gerçekleşmesi durumunda, kurum açma izinlerinin iptali gerekmekte olup; salt 652 sayılı Özel Barınma Hizmeti Veren Kurumlar ve Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 43. maddesinin 2. fıkrası uygulandığından bahisle gerçek dışı beyanda bulunarak yersiz ve haksız ödemeye sebebiyet vermek fiili ile kamera kaydı sunulamaması fiillerinin birlikte tekerrüre esas alınması mümkün değildir.
Bu itibarla; … tarih ve …sayılı soruşturma raporuna istinaden … tarih ve … sayılı işlem ile gerçek dışı beyanda bulunmak suretiyle fazladan ödemeye sebebiyet verildiği gerekçesiyle 4022,76 TL nin ödemesinin talep edildiği; … tarih ve … sayılı rapora istinaden … sayılı işlemle kamera kaydı sunulamadığından bahisle … TL’nin ödenmesinin talebi ile … tarih ve … sayılı işlem ile de tekerrür hükümlerinin uygulanması suretiyle kurum açma izninin iptal edildiği dikkate alındığında; anılan işlemlerin tekerrür hükümleri kapsamında birlikte değerlendirilemeyeceği tartışmasızdır.
Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
Bu durumda; hüküm fıkrası usul ve yasaya uygun olan Mahkeme kararına karşı yapılan istinaf kanun yolu başvurusunun reddi yolundaki Bölge İdare Mahkemesi kararının açıklanan gerekçe ile onanması gerekmektedir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle,
1. Temyiz isteminin reddine,
2. … Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…., K:… sayılı kararının yukarıda yer alan gerekçe ile ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına, posta gideri avansından artan tutarın Mahkeme tarafından iadesine,
4. 2577 sayılı Kanunun 50. maddesi uyarınca onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de belirtilen Bölge İdare Mahkemesine gönderilmesini teminen dosyanın İdare Mahkemesine gönderilmesine,
5. Kesin olarak, 07/04/2023 tarihinde oybirliği ile karar verildi.