Danıştay 8. Daire Başkanlığı         2021/7257 E.  ,  2022/936 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/7257
Karar No : 2022/936

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : …Birliği Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

DAVALI YANINDA MÜDAHİL : …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF(DAVACI) : …Bakanlığı
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : …Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesinin …gün ve E:…, K:…sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: ÖSYM Başkanlığında sözleşmeli uzman olarak görev yapmakta iken 23/07/2016 tarih ve 29779 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 667 sayılı KHK’ya istinaden kamu görevinden çıkarılan …hakkında Ankara Barosu Yönetim Kurulunca verilen staj listesine yazılma talebinin reddine dair …tarih ve …sayılı karara karşı adı geçen tarafından yapılan itiraz üzerine, Türkiye Barolar Birliği Yönetim Kurulunca verilen itirazın kabulü ile kararın kaldırılmasına ve staj listesine yazılma talebi hakkında karar verilmek üzere dosyanın Ankara Barosu’na gönderilmesine ilişkin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararın bir daha görüşülmek üzere geri gönderilmesine ilişkin Adalet Bakanlığı’nın …tarih ve …sayılı Olur’u üzerine ilk kararda ısrar edilmesine yönelik …tarih ve E:…, K:…sayılı Türkiye Barolar Birliği Yönetim Kurulu kararının iptaline karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: …. İdare Mahkemesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararıyla; Mahkemelerinin …tarih E:…K:…sayılı kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun …Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesi’nin …tarih ve E:…K:…sayılı kararıyla reddine karar verilerek kararın kesinleşmesi üzerine müdahil tarafından yapılan bireysel başvuru sonucunda Anayasa Mahkemesi’nin 04/11/2020 tarih ve Başvuru Numarası: 2018/12324 sayılı kararıyla hakkaniyete uygun yargılanma hakkının ihlal edildiği yönünde verilen karar uyarınca ihlalin sonuçlarını ortadan kaldırmak üzere yeniden yapılan yargılamada, kamu görevinden çıkarılan kişilerin kamu hizmetlerinde istihdam yasağının bir serbest meslek faaliyeti olan avukatlık yapmayı kapsamadığı, müdahil hakkında ……. Ağır Ceza Mahkemesinin …tarih ve E:…, K….sayılı kararı ile FETÖ silahlı terör örgütüne üye olma suçunu işlediği gerekçesiyle “6 yıl 3 ay hapis cezası” verilmiş ise de, bu kovuşturmanın davacı idare tarafından gerek staj listesine yazılma talebinin reddine yapılan itiraz üzerine Türkiye Barolar Birliği Yönetim Kurulunca müdahil itirazının kabul edilerek staj listesine yazılma talebi hakkında karar verilmek üzere dosyasının barosuna gönderilmesine dair kararın bir daha görüşülmek üzere geri gönderilmesi kararında gerek dava dilekçesinde sebep unsuru olarak gösterilmediği, dava dosyasında bu hususa değinilmediği gibi ilgili kovuşturmanın dava konusu işlemin tesis edilmesinden sonra başladığı anlaşılmakta olup, müdahil hakkında bu kovuşturma içeriğine göre davalı idare tarafından 1136 sayılı Avukatlık Kanunu uyarınca yeniden işlem tesis edilebileceği açık olduğundan tesis edilen işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: …Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesince; Anayasa Mahkemesinin ihlal kararında açıkladığı ihlali ve sonuçlarını ortadan kaldıracak şekilde yeniden yargılama yapılması gereği açık ise de olayda Anayasa Mahkemesi kararı gerekçesine göre kamu görevinden ihraç edilen müdahilin bu gerekçeyle baro staj listesine yazılmasına engel bulunmamakla birlikte idare yargıda taleple bağlı olmaksızın resen araştırma ilkesiyle, tesis edilen işlemin her açıdan hukuka uygun olup olmadığının değerlendirilmesi gerektiği, yargılamanın bu aşamasında UYAP kayıtları üzerinde yapılan incelemeyle müdahil hakkında …. Ağır Ceza Mahkemesinin …gün E:…, K:…sayılı kararı ile silahlı terör örgütüne üye olma suçundan 6 yıl 3 ay hapis cezası ile cezalandırıldığı, karar kesinleşmemekle birlikte baro staj listesine kaydın kovuşturma sonucuna kadar bekletilmesinin kamu yararı ve hizmet gereklerine uygun olacağı, aksi yönde tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık ve İdare Mahkemesi kararında yasal isabet bulunmadığı gerekçesiyle davacının istinaf isteminin kabulü ile …. İdare Mahkemesince verilen …gün ve E:…, K:…sayılı kararının kaldırılmasına ve dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı Türkiye Barolar Birliği tarafından; Anayasamızın 38. ve 15/4 maddeleri ile Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 6/2 maddesinde ifadesini bulan suçsuzluk karinesi gereği, hakkında suç isnadı bulunan bir kişinin, suçlu olduğuna dair kesin hüküm tesis edilene kadar masum sayılması gerektiği, hakkında kesinleşmiş mahkumiyet kararı bulunmayan müdahil hakkında bir tedbir mahiyetinde olan “bekletme kararı” verilmesini zorlayan bir değerlendirme yapılması mümkün olmadığından temyiz taleplerinin kabulü gerektiği, adı geçen hakkında baro levhasına yazılmasını engel bir halin ortaya çıkması durumunda 1136 sayılı Kanun’un ilgili maddeleri uyarınca İdarelerince yeni bir karar verilebileceği belirtilerek, Bölge İdare Mahkemesince verilen istinaf isteminin kabulüne ilişkin kararın hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.
Davalı Yanında Davaya Katılan Müdahil tarafından; müdahil hakkında ceza yargılaması sonucu verilen hapis kararı mevcutken Anayasa Mahkemesince hak ihlali kararı verildiği, müdahil hakkında verilen hapis cezasının Bölge Adliye Mahkemesince 25/10/2021 tarihinde kaldırıldığı, Anayasa Mahkemesi kararına rağmen müdahil aleyhine karar verilmesinin hukuk devleti ilkesi ile bağdaşmadığı, müdahil hakkında kesinleşmesi veya bozulması beklenen herhangi bir hapis cezasının bulunmadığı, Bölge İdare Mahkemesince yerindelik denetimi yapılarak karar verildiği, temyiz istemine konu kararın yerleşik içtihatlara aykırı olduğu belirtilerek, Bölge İdare Mahkemesince verilen istinaf isteminin kabulüne ilişkin kararın hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı Adalet Bakanlığı tarafından, temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararının usul ve yasaya uygun olduğu, bozulmasını gerektiren bir neden bulunmadığından temyiz isteminin reddi ile anılan kararın onanması gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …DÜŞÜNCESİ : Dava; ÖSYM Başkanlığında sözleşmeli uzman olarak görev yapmakta iken, 23/07/2016 tarih ve 29779 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 667 sayılı KHK’ya istinaden kamu görevinden çıkarılan …’in staj listesine yazılma talebinin reddine dair Ankara Barosu Yönetim Kurulu kararına yapılan itiraz üzerine “itirazın kabulü ile söz konusu kararının kaldırılması ve staj listesine yazılma talebi hakkında yeniden karar verilmek üzere dosyanın barosuna gönderilmesi” yönünde verilen kararda ısrar edilmesine ilişkin …tarih ve E:…, K:…sayılı Türkiye Barolar Birliği kararının iptali istemiyle açılmıştır.
2577 sayılı Kanun’un “Temyiz” başlıklı 46. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde; belli bir meslekten, kamu görevinden veya öğrencilik statüsünden çıkarılma sonucunu doğuran işlemlere karşı açılan iptal davaları hakkında bölge idare mahkemelerince verilen kararların Danıştay’da, kararın tebliğinden itibaren otuz gün içinde temyiz edilebileceği kurala bağlanmıştır.
Uyuşmazlık, mesleğin icrası için yapılan zorunlu staj başvurusuna ilişkin aşamada ortaya çıkmış ise de; ilgilinin meslek icra edebilmesi, mevzuat gereği meslek odasına kayıtlı olmasını zorunlu kıldığından, dava konusu işlemin mahiyeti nedeniyle belli bir meslekten çıkarılma sonucunu doğuran işlemlerden olduğunun kabulü ile temyize tabi kararlardan olduğu ve işin esasının incelenerek bir karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince davacının adli yardım istemi kabul edilerek işin gereği görüşüldü:

İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun “İstinaf” başlıklı 45. maddesinde, “1) İdare ve vergi mahkemelerinin kararlarına karşı, başka kanunlarda aksine hüküm bulunsa dahi, mahkemenin bulunduğu yargı çevresindeki bölge idare mahkemesine, kararın tebliğinden itibaren otuz gün içinde istinaf yoluna başvurulabilir.
3) Bölge idare mahkemesi, yaptığı inceleme sonunda ilk derece mahkemesi kararını hukuka uygun bulursa istinaf başvurusunun reddine karar verir. Karardaki maddi yanlışlıkların düzeltilmesi mümkün ise gerekli düzeltmeyi yaparak aynı kararı verir.
6) Bölge idare mahkemelerinin 46 ncı maddeye göre temyize açık olmayan kararları kesindir.” hükmü yer almış; aynı Kanun’un “Temyiz” başlıklı 46. maddesinde ise; “Danıştay dava dairelerinin nihai kararları ile bölge idare mahkemelerinin aşağıda sayılan davalar hakkında verdikleri kararlar, başka kanunlarda aksine hüküm bulunsa dahi Danıştayda, kararın tebliğinden itibaren otuz gün içinde temyiz edilebilir: (…) c) Belli bir meslekten, kamu görevinden veya öğrencilik statüsünden çıkarılma sonucunu doğuran işlemlere karşı açılan iptal davaları, d) Belli bir ticari faaliyetin icrasını süresiz veya otuz gün yahut daha uzun süreyle engelleyen işlemlere karşı açılan iptal davaları” (…) hükmüne yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinin değerlendirilmesinden; İdare Mahkemelerinin tek hakim sınırı dışında kalan bütün kararlarına karşı mahkemenin bulunduğu yargı çevresindeki bölge idare mahkemesine istinaf başvurusunda bulunulabileceği, bölge idare mahkemesince istinaf incelemesi üzerine verilen kararlara karşı ise sadece 2577 sayılı Kanun’un 46. maddesinde yer alan konular ile sınırlı olarak Danıştay’a temyiz başvurusunda bulunulabileceği, bölge idare mahkemelerince istinaf incelemesi üzerine verilen ve 46. madde kapsamı dışında olan kararların ise kesin olduğu görülmektedir.
Uyuşmazlık, davalı yanında davaya katılanın baro staj listesine yazılma isteminin reddine ilişkin Ankara Barosu Yönetim Kurulu kararının itirazen kaldırılmasına ilişkin Türkiye Barolar Birliği Yönetim Kurulu kararının Adalet Bakanlığınca usul ve yasaya uygun bulunmayarak tekrar görüşülmek üzere geri gönderilmesi üzerine Türkiye Barolar Birliğinin ilk kararında ısrar etmesine ilişkin işlemin iptali isteminden kaynaklanmaktadır.
Davaya konu edilen işlemin, ilgilinin meslekten çıkarılması sonucunu doğuran bir yönü bulunmadığı gibi uyuşmazlığın henüz staj listesine yazılma aşamasında doğduğu da dikkate alındığında temyiz istemine esas teşkil eden kararın Bölge İdare Mahkemesinin 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunun 46. maddesine göre temyiz yolu açık olmayan “kesin” kararlarından olduğu sonucuna varılmakta olup temyiz isteminin incelenmesine yasal olanak bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1- TEMYİZ İSTEMİNİN İNCELENMEKSİZİN REDDİNE,
2- Müdahilin adli yardım talebi Dairemizce kabul edildiğinden, temyiz aşamasında tahsil edilmeyen yargılama giderlerinin tahsiline ilişkin olarak Mahkemesince müzekkere yazılmasına,
Kesin olarak, 15/02/2022 tarihinde oybirliği ile karar verildi.