Danıştay 8. Daire Başkanlığı         2021/4266 E.  ,  2023/1087 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/4266
Karar No : 2023/1087

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Genel Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi… İdari Dava Dairesinin … gün ve E:…, K:… sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı tarafından, Karabük Polis Meslek Eğitim Merkezi (POMEM) Müdürlüğünde 23. Dönem polis adayı olarak eğitim görmekte iken durumunun Emniyet Teşkilatı Sağlık Şartları Yönetmeliği’nin (ETSŞY) EK-3-11-A maddesine uymadığından bahisle hakkında okulla ilişiğinin kesilmesine ilişkin Polis Akademisi Başkanlığı’nın 29/05/2019 olur tarihli işleminin iptali ve yoksun kaldığı parasal haklarının ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; davacının Karabük POMEM’de 23. Dönem polis adayı olarak eğitim görmekte iken almış olduğu sağlık kurulu raporlarının incelenmesi neticesinde durumunun ETSŞY EK-3-11-A maddesine uymadığından bahisle hakkında ” Öğrenci Olamaz” kararı verilerek okulla ilişiğinin kesilmesi üzerine bakılan davanın açıldığı, uyuşmazlıkta, Mahkemenin 07/08/2019 tarihli ara kararıyla, davacının ETSŞY EK-3-11-A maddesi uyarınca polis meslek eğitim merkezi öğrencisi olup olamayacağının tespiti için sevk edildiği hakem hastane olan Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesince düzenlenen … tarih ve … sayılı Sağlık Kurulu Raporunun karar hanesinde; “Alınan öyküden hastanın yaklaşık 2,5 yıl önce sosyal ortamlarda artış gösteren göz kırpma davranışı nedeni ile psikiyatri başvurusu olduğu, başvurusunda moklobemid tedavisi başlandığı ve 7 ay kadar düzenli kullandığı, şikayetlerinin gerilediği öğrenilmiştir. 6 ay önce uyku problemleri yaşayan hastanın aile hekimine başvurduğu ve fayda gördüğü tedavinin yeniden başlandığı ancak düzenli kullanım olmadığı öğrenilmiştir. Hastanın mevcut haliyle yapılan ruhsal durum muayenesinde duygudurumunun ötimik, duygulanımının uygun olduğu, düşünce yapısının ve içeriğinin olağan, yargılamasının normal olduğu saptanmıştır. Yapılan psikometrik testlerin muayene bulguları ile uyumlu olduğu görülmüştür. Tüm bulgular birlikte değerlendirildiğinde hastanın geçirilmiş kaygı bozukluğu olduğu, son tedavi kullanımının ve hastalık belirtilerinin 6 ay önce olduğu göz

önünde bulundurulduğunda ilgili mevzuat gereği şu anki haliyle POMEM öğrencisi olamayacağı, durumun gerekli süre tamamlandıktan sonra yeniden değerlendirilmesinin uygun olduğu” şeklinde karar verildiği, bu durumda; hakkında “Polis Meslek Eğitim Merkezi Öğrencisi olamayacağı” şeklinde rapor verilen ve ETSŞY’de aranan şartları taşımadığı anlaşılan davacının Eğitim Merkezi ile ilişiğinin kesilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka ve mevzuata aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti:… Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince;
06/06/2015 tarih ve 29378 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Polis Meslek Eğitim Merkezleri Giriş Yönetmeliği’nin “Geçici kayıt” başlıklı 17. maddesinde;
“(1) POMEM’lere, kesin başarı listesine göre planlanmış asıl adayların geçici kayıtları yapılır. Geçici kayıtları yapılan adayların sağlık kurulu raporları incelenmek üzere Sağlık İşleri Dairesi Başkanlığına gönderilir. İlgili daire başkanlığı inceleme sonucuna göre raporunda eksiklik görülen adayların eksikliklerini tamamlatır. Gerekirse öğrenciyi yeniden muayene edebilir veya ettirebilir. Sağlık Yönetmeliğine göre POMEM öğrencisi olup olamayacağına ilişkin karar verir ve bu kararı, gereği yapılmak üzere Başkanlığa bildirir.
(2) Sağlık İşleri Dairesi Başkanlığınca “Polis Meslek Eğitim Merkezi Öğrenci Adayı Olamaz” kararı verilen adayların ilişikleri, Başkanlık onayı ile kesilir ve POMEM’lere gereği yapılmak üzere bildirilir…” hükmünün yer aldığı,
03/01/2018 tarih ve 30290 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Emniyet Teşkilatı Sağlık Şartları Yönetmeliği (ETSŞY)’nin dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte bulunan Ek-3/11’de;
“11- Ruh Sağlığı ve Hastalıkları
A) Bu sisteme ait kronik hastalığı, sürekli diyet veya ilaç tedavisiyle kontrol altında tutulmayı gerektirecek bir hastalığı olanlar öğrenciliğe kabul edilmezler.
Bu bölümde ifade edilmemiş tanılarda, kişinin muayenesini yapan ilgili uzman doktor ve sağlık kurulu, hastalığın seyri ve derinliğini dikkate alarak, bu Yönetmeliğin 21 nci maddesine göre uygun olan dilim için karar verir.
B-C-D dilimlerinde tanımlanan hastalıklar öğrenciliğe engeldir.
1)Ruhsal yönden sağlam olacaktır. Geçmişinde ve halen hiçbir ruhsal hastalık, intihar girişimi, hafif ve orta derecede konuşma bozuklukları ve kişilik bozukluğu olmayacaktır, bulunması durumunda öğrenciliğe engeldir.
Açıklama: Son iki yılın semptomsuz ve tedavisiz geçirilmesi psikiyatrik yönden sağlam kabul edilir. Fakat C ve D diliminde geçen tanılar için süre ayrımı yoktur, öğrenciliğe engeldir.
Ayrıca onikofaji (tırnak yeme), trikotilomani (saç, kirpik, kaş vb yolma) gibi durumların mevcudiyetinde daha ayrıntılı değerlendirilerek A dilimi kapsamında olup olmadığına karar verilir.
2- Self mutilasyon (kendine zarar verme girişimi, yıkıcı davranım, dürtü kontrol ve davranım bozukluğu) öğrenciliğe engeldir. 
B)
1) D diliminde yer alan kişilik bozuklukları dışında kalan (narsistik, obsesif kompulsif, histrionik, bağımlı ve çekingen) kişilik bozuklukları.
Açıklama: Bu maddelere girecek olanların iş ortamlarına uyumlarının ve kişiler arası işlevselliklerinin bozulmamış olması, çalışma gücü ve verimlerinin azalmamış olması gerekmektedir. Bu tanıların, sosyalliği ve işlevselliği etkileyen şiddetli formları D dilimi kapsamında değerlendirilir.
2) Geçirilmiş ruhsal bozukluklar:
a) Depresyon bozuklukları,
b) Anksiyete bozuklukları… ” hükmü yer almakta iken;
davaya konu işlemin tesis edildiği tarihten sonra yürürlüğe giren 29/09/2019 tarih ve 30903 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Emniyet Teşkilatı Sağlık Şartları Yönetmeliği’nin eki Ek-3/11’de;
“11- Ruh Sağlığı ve Hastalıkları
A Dilimi
Bu sisteme ait kronik hastalığı, sürekli diyet uygulamasıyla veya ilaç tedavisiyle kontrol altında tutulmayı gerektirecek bir hastalığı, tedavisiz şekilde remisyonda olsa dahi sürekli olarak kontrol altında tutulmayı gerektirecek bir hastalığı olanlar öğrenciliğe kabul edilmezler.
Bu bölümde ifade edilmemiş tanılarda, kişinin muayenesini yapan ilgili uzman doktor ve sağlık kurulu, hastalığın seyri ve derinliğini dikkate alarak, bu Yönetmeliğin 21 nci maddesine göre uygun olan dilim için karar verir.
B-C-D dilimlerinde tanımlanan hastalıklar öğrenciliğe engeldir.
(1) Ruh sağlığı ve hastalıkları yönünden;
a) Ruhsal yönden sağlam olacaktır. Geçmişinde ve halen hiçbir ruhsal hastalık, intihar girişimi, hafif ve orta derecede konuşma bozuklukları ve kişilik bozukluğu olmayacaktır, bulunması durumunda öğrenciliğe engeldir. Son iki yılın semptomsuz ve tedavisiz geçirilmesi psikiyatrik yönden sağlam kabul edilir. Fakat C ve D diliminde geçen tanılar için süre ayrımı yoktur, öğrenciliğe engeldir.
b) Geçmiş muayene ve tedavi ayrıntıları ile geçmiş ilaç kayıtlarını gösteren sistemler üzerinden, kişilerin son iki yıl içerisinde psikiyatrik yönden muayene olduklarına veya psikotrop ilaç kullandıklarına dair kayıtları görüldüğünde;
1) Psikotrop ilacın reçete edildiği ilgili sağlık hizmeti sunucusundan, bahse konu tarihte kişiye psikotrop ilaç reçete edilmesine neden olan muayene ayrıntılarını, tüm klinik bulguları ve diğer ayrıntıları açıklayan bir epikriz raporu getirmesi istenir ve bahse konu psikotrop ilacın hangi sebeple reçete edildiği anlaşılmaya çalışılır. Bu epikriz raporunu kişi kendisi temin ederek getirir.
2) Epikriz raporu görülmesi halinde; psikotrop ilacın reçete edildiği tarihte, kişinin, psikiyatrik tanı kriterlerini karşılayacak düzeyde psikopatolojisinin olup olmadığına, bahse konu psikotrop ilacın psikiyatrik tanı haricindeki diğer branş muayenelerindeki patolojik sürece destek olması amacıyla yazılıp yazılmadığına karar verilir. Bahse konu psikotrop ilacın, psikiyatrik tanı ve tedavi amacıyla yazılmadığına, epikriz raporundaki klinik durumun kısa süreli semptomlarla seyreden ancak psikiyatrik hastalık sınıflaması içinde yer almayan bir klinik durum olduğuna veya tanı kriterlerini doldurmayan geçici bir klinik durum olduğuna karar verilmesi halinde kişi hakkında öğrenci olur kararı verilebilir. (C ve D diliminde geçen tanılar için süre ayrımı yoktur, öğrenciliğe engeldir) Son iki yıl içerisinde psikiyatrik tanısı olduğu anlaşılanlara öğrenci olamaz kararı verilir.
3) Son iki yıl içerisinde kişilerin psikiyatrik yönden muayene olduklarına veya psikotrop ilaç kullandıklarına dair kayıtları görüldüğünde ve psikotrop ilacın reçete edildiği zamana ait epikriz raporu görülemediğinde, psikiyatrik tedavi geçmişi nedeniyle kişi hakkında öğrenci olamaz kararı verilir.
c) Onikofaji (tırnak yeme), trikotilomani (saç, kirpik, kaş vb yolma) gibi durumların mevcudiyetinde daha ayrıntılı değerlendirilerek A dilimi kapsamında olup olmadığına karar verilir.
B Dilimi
(1) D diliminde yer alan kişilik bozuklukları dışında kalan (narsistik, obsesif kompulsif, histrionik, bağımlı ve çekingen) kişilik bozuklukları.
Açıklama: Bu maddelere girecek olanların iş ortamlarına uyumlarının ve kişiler arası işlevselliklerinin bozulmamış olması, çalışma gücü ve verimlerinin azalmamış olması gerekmektedir. Bu tanıların, sosyalliği ve işlevselliği etkileyen şiddetli formları D dilimi kapsamında değerlendirilir.
(2) Geçirilmiş ruhsal bozukluklar;
(…)
b) Anksiyete bozuklukları.” düzenlemelerinin yer aldığı,
Olayda, Dairenin 18.02.2021 tarihli ara kararıyla, davacıda “geçirilmiş anksiyete bozukluğu” bulunup bulunmadığının sorularak, gerek 03/01/2018 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan ETSŞY ve gerekse de yukarıda hükümlerine yer verilmiş olan 29.09.2019 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmelik değişikliği hükümleri doğrultusunda davacıya tanısı konulan hastalığın yeniden değerlendirilmesi zorunlu bulunduğundan yeni yönetmelik hükümleri doğrultusunda davacının POMEM öğrencisi olup olamayacağı hususunda bir rapor alınmasının Ankara Şehir Hastanesi’nden istenilmesi üzerine, ara kararına cevaben adı geçen hastane tarafından düzenlenen … tarih … sayılı raporda; “POMEM
öğrencisi olup olamayacağı sorulan …’ın muayenesi 01.04.2021 tarihinde yapılmıştır. 24 Y, E, lisans mezunu, garsonluk yapıyor. Ekli evrakları incelendiğinde, Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi’nin 18.03.2021 tarihinin durum bildirir raporunda 26.08.2019 tarihinde POMEM öğrenciliği için sağlık kurulu raporuna başvurduğu, 2017 yılından sosyal ortamlarda göz kırpma nedeniyle 7 ay süreyle moklobemid tedavisi aldığı, 2019 yılının başında şikayetinin yenilemesi ve uykusuzluk nedeniyle yeniden tedaviye başlandığı, o ancak POMEM öğrencisi olması nedeniyle hiç kullanmadığı ve en son ilaç kullanımının 6 ay önce olması nedeniyle o dönemde POMEM olamaz raporu verildiği anlaşılmıştır.Alınan anamnezde ilk psikiyatri başvurusunun 2017 yılında stresle indüklenen göz kırma şeklinde motor tikleri olması nedeniyle 7 ay süreyle moklobemid 300 mg/gün kullandığı, okulun bitmesiyle birlikte stresinin azaldığı ve motor tiklerinin gerilemesiyle birlikte ilacı kestiği, 2019 yılında polis öğrencisi olup olamayacağıyla ilgili belirsizlik sürecinde anksiyete belirtileri nedeniyle tekrar başlandığı ancak ilacı kullanmadığını belirtmiştir. E-nabız kayıtlarında son reçetesinin Ocak 2019’da olduğu görüldü. Alkol ve madde öyküsü tariflemiyor. Geçmişte özkıyım girişimi olmadığını beyan etti. MMPI testi istenildi. MMPI testinde psikopatoloji saptanmadığı rapor edildi. Ruhsal durum muayenesinde göz ilişkisi kuruyor, işbirlikçi. Konuşma miktarı ve volümü normal sınırlarda. Zekası klinik olarak normal sınırlarda. Dikkat – bellek muayeneleri doğal. Duygulanımı ötimik, düşünce içeriğinde psikopatoloji yok. Algı patolojisi saptanmadı. Gerçeği değerlendirme ve yargılaması korunmuş. Self-mutilatif kesi izleri yok. Uyku-iştah normal. Karar: Geçirilmiş anksiyete bozukluğu+ tik bozukluğu (son 2 yılı semptomsuz), bu haliyle POMEM öğrencisi olmasına engel ruhsal bozukluk saptanmamıştır.” şeklinde tespitlerde ve “Ek-3; 11-A-(1)-a’ya uygundur. POMEM öğrencisi olur” yönünde kanaatte bulunulduğu, bu durumda; hakem hastanece düzenlenen raporda belirtilen tespitler uyarınca davacının ETSŞY Ek-3-11-A maddesinde belirtilen sağlık şartlarını taşıdığı sonucuna varıldığından, bu maddede belirtilen sağlık şartlarını taşımaması gerekçe gösterilerek POMEM ile ilişiğinin kesilmesine ilişkin dava konusu işlemde sebep unsuru yönünden hukuka uygunluk, aksi yöndeki mahkeme kararında ise hukuki isabet görülmediği, öte yandan, idarenin, hukuka aykırılığı yargı kararıyla saptanan bir işlemi varsa ve bu işlemin uygulanmasından idare edilenler için zarar veya zararlar doğmuşsa, bu zararların işlemi tesis eden idare tarafından tazmin edilmesi Hukuk Devleti ilkesinin ve Anayasa’nın bu ilkeyi pozitif hukuk kuralı haline getiren 125. maddesinin bir gereği olduğu gerekçesiyle, davacı vekilince yapılan istinaf başvurusunun kabulüne, başvuruya konu mahkeme kararının kaldırılmasına; dava konusu işlemin iptaline, davacının dava konusu işlem nedeniyle mahrum kaldığı parasal haklarının davalı idare tarafından davacıya ödenmesine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, davacının sağlık durumunun ETSŞY Ek-3-11-A maddesine uygun olmadığı, dava konusu işlemin hukuka uygun olduğu, temyiz isteminin kabulü gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, sağlık durumunun ETSŞY Ek-3-11-A maddesine uygun olduğu, işlemin hukuka aykırı olduğu, istemin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile isteme konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Dava; davacının Karabük POMEM’de eğitim görmekte iken durumunun ETSŞY EK-3-11-A maddesine uymadığından bahisle okulla ilişiğinin kesilmesine ilişkin Polis Akademisi Başkanlığı’nın 29/05/2019 tarihli işleminin iptali ve yoksun kaldığı parasal haklarının ödenmesine karar verilmesi istemiyle açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
15/07/2015 tarih ve 29417 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Polis Meslek Eğitim Merkezleri Eğitim – Öğretim Yönetmeliği’nin “Eğitim Sonu Sınavı” başlıklı 21. maddesinde; “POMEM öğrencilerinin aday memur olarak atanmaları için öğrenim süresini başarıyla tamamlamaları ve eğitim sonunda Başkanlıkça yapılacak sınavda başarılı olmaları şarttır. Yapılacak sınavın usul ve esasları Başkanlıkça belirlenir.” hükmü yer almaktadır…

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Temyiz istemine konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi kararının; dava konusu işlemin iptaline yönelik kısmının incelenmesi;
Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
Temyiz istemine konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi kararının; dava konusu işlem nedeniyle yoksun kaldığı parasal haklarının davalı idarece davacıya ödenmesine yönelik kısmının incelenmesi;
Yukarıda belirtilen mevzuat gereği davacının ilişiğinin kesilmesinin dayanağı olan işlemin iptal edilmiş olmasının doğrudan davacının atanması anlamına gelmeyeceği, öğrenciliğe döndükten sonra eğitim sonunda yapılacak sınavda başarılı olması halinde davacının atamasının yapılacağı açıktır.
Bu durumda, İdare Mahkemesi kararı üzerine eğitimine yeniden başlayacak olan davacının henüz öğrenci olduğu, öğrencilikten ilişiğinin kesilmesine ilişkin işlemin iptaline karar verildiği tarihte davacının henüz atanıp atanamayacağı hususunun belirli olmaması nedeniyle bu aşamada yoksun kaldığı parasal ve özlük hakların faiziyle birlikte ödenmesi istemi hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerekmekte olup, … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi kararının bu kısmında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Temyiz isteminin kısmen kabulüne,
2. … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … gün ve E:…, K:… sayılı kararının; dava konusu işlemin iptaline yönelik kısmının ONANMASINA, dava konusu işlem nedeniyle yoksun kalınan parasal haklarının davalı idarece davacıya ödenmesine yönelik kısmının BOZULMASINA,
3.Bozulan kısım yönünden yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın yukarıda belirtilen Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine,
4. Kesin olarak 09/03/2023 tarihinde oybirliği ile karar verildi.