Danıştay 8. Daire Başkanlığı         2021/2408 E.  ,  2022/888 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/2408
Karar No : 2022/888

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …Mermer Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : …İşleri Genel Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : …Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Karaman İli, Merkez İlçesi, …Köyü sınırları dahilinde ve davacı şirket uhdesinde bulunan S: …numaralı II (b) grubu (mermer) maden arama ruhsatının 3213 sayılı Maden Kanunu’nun 24. maddesinin 1. fıkrası uyarınca 04/11/2019 tarihi itibariyle iptal edilmesine ilişkin Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü’nün …tarih ve E….sayılı işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: …. İdare Mahkemesince verilen …tarih ve E:…, K:…sayılı karar ile; 3213 sayılı Kanun’un 24. maddesinin 1. fıkrasında, diğer kategorisinde yer alan II (b) grubu (mermer) madenler için işletme ruhsat taleplerinin arama ruhsat süresi sonuna kadar vadesi geçmiş borcu bulunmamak kaydıyla işletme ruhsat taban bedeli ve işletme ruhsat bedeli yatırılarak yapılabileceği, arama ruhsat süresi sonuna kadar işletme ruhsat bedelinin ödenmemesi durumunda işletme ruhsat talebinin reddedileceğinin hükme bağlandığı, bu çerçevede, işletme ruhsat bedelinin süresi içerisinde yatırılmaması halinde ruhsatın iptal edilip edilmeyeceği hususunda idareye takdir hakkı tanınmamış olduğu ve emredici biçimde ruhsatın iptal edileceği, bu konuda idarenin bağlı yetki içerisinde olup mevzuatın öngördüğü işlemi tesis etmek durumunda olduğu, uyuşmazlıkta davacı şirket tarafından işletme ruhsat bedelinin arama ruhsatı süresi sonu olan 03/11/2019 tarihine kadar yatırılması gerekirken bu süre geçirildikten sonra yatırıldığı, bu durumda, davacı şirketin arama ruhsat süresi sonuna kadar işletme ruhsat bedelini yatırmadığından bahisle tesis edilen dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: …Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı vekili tarafından, işletme ruhsat bedelinin sehven ödenmediği, eksikliğin giderilmesi yönünde taraflarına herhangi bir uyarıda bulunulmadığı, mali eksiklik için taraflarına süre verilmesini engel bir durumun bulunmadığı, işletme ruhsat başvurusuna ilişkin diğer bütün belgelerinin de tamamlandığı, dava konusu işlem ile temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararının hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, dava konusu işlem ile temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararının hukuka uygun olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle,
1. Temyiz isteminin reddine,
2. …Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının ONANMASINA,
3. Kesin olarak, 16/02/2022 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.

KARŞI OY :
(X)- Dava; Karaman İli, Merkez İlçesi, …Köyü sınırları dahilinde ve davacı uhdesinde bulunan S: 201701060 numaralı, II (b) grubu (mermer) maden arama ruhsatının 3213 sayılı Maden Kanunu’nun 24. maddesinin 1. fıkrası uyarınca iptal edilmesine dair Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü’nün …tarih ve E….sayılı işleminin iptali istemiyle açılmıştır.
3213 sayılı Maden Kanunu’nun “Ruhsat bedeli, cezalar ve diğer yaptırımlar” başlıklı 13. maddesinin 4. fıkrasında; “(Değişik fıkra:14/2/2019-7164/13 md.) I. Grup (a) bendi maden ruhsatları hariç diğer grup madenlerde ruhsat birleştirme, izin alanı değişikliği, ihale, küçük alanların ihalesi, rödövans ve devir talepleri, 16 ncı maddenin onbirinci fıkrası gereğince yapılan talepler, işletme ruhsatı ve süre uzatımı taleplerinde işletme ruhsat taban bedelinin Genel Müdürlüğün bütçesine gelir kaydedilmek üzere Genel Müdürlüğün muhasebe birimi hesabına yatırılması ve 6183 sayılı Kanun’un 22/A maddesi kapsamında vadesi geçmiş borcun bulunmaması hâlinde müracaat edilir. I. Grup (a) bendi madenlerde ise işletme ruhsat taban bedelinin büyükşehir belediyesi olan illerde yatırım izleme ve koordinasyon başkanlığı, diğer illerde ise il özel idaresi hesabına gelir kaydedilmek üzere yatırıldığına dair belge ve 6183 sayılı Kanun’un 22/A maddesi kapsamında vadesi geçmiş borcun bulunmaması hâlinde müracaat edilir. Aksi takdirde bu fıkra kapsamındaki müracaatlar ruhsat taban bedelleri iade edilmeksizin reddedilir.” hükmüne, “İşletme ruhsatı ve madenin işletilmesi” başlıklı 24. maddesinin 1. Fıkrasında; “(Değişik birinci fıkra:14/2/2019-7164/17 md.) İşletme ruhsatı taleplerinde, I. Grup (b) bendi ve II. Grup (a) ve (c) bendi madenler için ihale bedelinin yatırılmasından itibaren iki ay içinde, diğer maden grupları için arama ruhsat süresi sonuna kadar, 6183 sayılı Kanunun 22/A maddesi kapsamında vadesi geçmiş borcunun bulunmaması şartıyla Genel Müdürlüğün bütçesine gelir kaydedilmek üzere işletme ruhsat taban bedeli ve işletme ruhsat bedeli yatırılarak, yetkilendirilmiş tüzel kişilerce maden mühendisinin sorumluluğunda hazırlanmış işletme projesi ve bu projenin uygulanabilmesi için gerekli olan mali yeterliliğine ilişkin belgelerin ve aktif edilmiş tebligata esas kayıtlı elektronik posta adresinin (KEP) veya kurumsal elektronik tebligat sistemi (e-Tebligat) adresinin ruhsat sahibi tarafından Genel Müdürlüğe verilmesi zorunludur. Aksi hâlde talep reddedilir ve ilgili saha ihalelik saha konumuna getirilerek ihale yolu ile ruhsatlandırılır. Projedeki teknik eksiklikler iki ay içerisinde Genel Müdürlük tarafından ruhsat sahibine bildirilir, eksiklikler yapılan bildirimden itibaren üç ay içinde tamamlanır. Eksikliklerini verilen sürede tamamlamayanlara 31.054 TL idari para cezası uygulanarak süre üç ay daha uzatılır. Bu süre sonunda projedeki teknik eksiklikleri tamamlamayanların talepleri kabul edilmez ve ilgili saha ihalelik saha konumuna getirilerek ihale yolu ile ruhsatlandırılır. Talebin kabul edilmemesi hâlinde yatırılan işletme ruhsatı taban bedeli iade edilmez, işletme ruhsat bedeli ise iade edilir. Taleplerin uygun görülmesi hâlinde bir ay içinde işletme ruhsatı düzenlenir.” hükmüne yer verilmiştir.
Dava dosyasının incelenmesinden; Karaman İli, Merkez İlçesi, …Köyü sınırları dahilinde bulunan ve 03/11/2017 – 03/11/2019 tarihleri arasında yürürlükte olmak kaydıyla 2 yıl süreyle geçerli olmak üzere 201701060 sicil numaralı, II (b) grubu (mermer) maden arama ruhsatının davacı şirket adına düzenlendiği, arama çalışmaları sonucunda ruhsat sahası için hazırlanan işletme projesi ve eki diğer belgelerle birlikte …tarih ve …sayılı dilekçe ile işletme ruhsat talebinde bulunulduğu, davalı idarece arama ruhsat süresi sonuna kadar işletme ruhsat bedelinin yatırılmadığından bahisle 3213 sayılı Maden Kanun’un 24/1. maddesi uyarınca davacı şirkete ait ruhsatın …tarih ve E….sayılı işlem ile iptal edilmesi üzerine bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlıkta; işletme ruhsatı talebinde bulunan davacı şirketin başvurusu üzerine arama ruhsat süresi sonuna kadar işletme ruhsat bedelinin yatırılmadığından bahisle davacı şirket uhdesinde bulunan maden arama ruhsatının 3213 sayılı Maden Kanunun 24/1. maddesi uyarınca davalı idarenin …tarih ve E….sayılı işlemi ile iptal edilmiş ise de, davacı şirketin ekonomik durumu ve yatırılması istenilen miktarın şirket cirosuna oranı ile yatırılması unutulan ve dava konusu işleme sebep olan bedelin davacı şirketçe 08/11/2019 tarihinde (dava konusu işlem tarihinde önce de) yatırmış olduğu hususları da dikkate alındığında davacıya herhangi bir bildirimde bulunulmaksızın ve süre verilmeksizin, salt ruhsat süresi sonuna kadar ruhsat bedeli yatırılmadığı gerekçesiyle işletme ruhsat talebinin reddine ve maden arama ruhsatının iptaline yönelik tesis edilen dava konusu işlemde hukuka ve hakkaniyete uyarlık bulunmamaktadır.
Bu durumda, dava konusu işlemin iptaline karar verilmesi gerekirken davanın reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine ilişkin temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, davacının temyiz isteminin kabulü ile temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği görüşü ile aksi yönde verilen çoğunluk kararına katılmıyorum.