Danıştay 8. Daire Başkanlığı         2020/7669 E.  ,  2022/8165 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2020/7669
Karar No : 2022/8165

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Üniversitesi
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Afyonkarahisar Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Dalı’nda uzmanlık eğitimi yapan davacının, eğitiminin sonlandırılmasına ilişkin … tarih ve E… sayılı Afyonkarahisar Sağlık Bilimleri Üniversitesi Personel Dairesi Başkanlığı işleminin iptaline karar verilmesi istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararında; her ne kadar Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı’nın, çift uyruğa sahip vatandaşlardan işlemlerini Türk vatandaşı statüsünde yürütmesi gerektiği halde yabancı uyruklu kontenjanlarına yerleşenlerin uzmanlık eğitimine başlatılmaması, eğitime başlatılanların eğitimlerinin sonlandırılması, eğitimini tamamlamış olanların durumlarının ise Sağlık Bakanlığı’nca değerlendirilmesi gerektiği yönündeki yazısı gereği davacının uzmanlık eğitiminin sonlandırılmasına karar verilmiş ise de; hem Türk vatandaşı, hem Bulgaristan vatandaşı olan davacının, 2017 yılı Tıpta Uzmanlık Eğitimi Giriş Sınavı (TUS) Başvuru Kılavuzu’nda yer verilen Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nün “uyruğundan biri T.C. olan çift uyruklu adaylar ileride hukuki sorun yaşamamak için diplomaları tescil edilirken esas alınan uyruklarına göre başvuruda bulunmak zorundadırlar” uyarısına uygun olarak aday başvuru kayıt bilgilerinde yer alan “uyruğu” kısmını -diplomasına uygun bir şekilde- “yabancı uyruklu” olarak ÖSYM’den onaylattığı, 2017 yılı Tıpta Uzmanlık Eğitimi Giriş Sınavı (TUS) Başvuru Klavuzu ile çift uyruklu vatandaşlara tanınan tercih hakkını kullanarak “yabancı uyruklu kontenjanlarından yararlanmak istiyorum” seçeneğini işaretlediği ve bu tercih hakkının idarece de kabul edildiği anlaşılan davacının, yabancı uyruklu kontenjanından yararlanarak Afyonkarahisar Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Dalı’nda uzmanlık eğitimine hak kazandığı açık olduğundan, uzmanlık eğitiminin sona erdirilmesine ilişkin … tarih ve E… sayılı Afyonkarahisar Sağlık Bilimleri Üniversitesi Personel Dairesi Başkanlığı işleminde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: Diplomasının tescilini Türk vatandaşlığı üzerinden yaptırmış olan davacının, sınav başvurusu sırasında bulunduğu statünün bir gereği olarak T.C. seçeneğini işaretlemesi gerekirken yabancı uyruklu seçeneğini işaretlediği ve bu nedenle eğitimin sonlandırıldığı ve yabancı uyruklu kontenjanından yaptığı başvuru ile elde ettiği statünün (hakkın hukuka uygun bir zeminde kazanılmaması nedeniyle) kazanılmış hak kapsamında değerlendirilemeyeceği sonucuna varıldığından dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı, hukuk güvenliği ilkesi açısından da olay değerlendiriliğinde, bu ilkenin, hukuk normlarının öngörülebilir olmasını, bireylerin tüm eylem ve işlemlerinde devlete güven duyabilmesini, devletin de yasal düzenlemelerinde bu güven duygusunu zedeleyici yöntemlerden kaçınmasını gerekli kıldığı, 2017 yılı Tıpta Uzmanlık Eğitimi Giriş Sınavı (TUS) Başvuru Kılavuzu’nun açık hükümleri karşısında davacıya uygulanan hukuk normunun sarih bir şekilde öngörülebilir nitelikte olduğu görüldüğünden, olayda hukuk güvenliği ilkesinin de ihlal edilmediği gerekçesiyle istinaf başvurusunun kabulü ile Mahkeme kararının kaldırılmasına, davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Hem Türk vatandaşlığına hem de Bulgaristan vatandaşlığına sahip olduğu, 2017 yılı Temmuz ayında girdiği TUS sınavı sonucunda uzmanlık eğitimi almaya hak kazandığı, söz konusu sınavını ÖSYM’nin yaptığı, işlem yapma yetkisinin bu kurumda olduğu, girdiği TUS sınavının koşullarını belirleyen sınav kılavuzunda çifte vatandaşlığa sahip olan adaylara isterlerse yabancı uyruklu vatandaşlık üzerinden kontenjana yerleşebilme hakkının verildiği, kendisinin de bu haktan yararlandığı, ancak eğitiminin 2. yılında iken Türk vatandaşlığına sahip olup da yabancı uyruklu kontenjan üzerinden yerleşerek eğitim alanların eğitimlerinin sonlandırılmasına ilişkin … tarih ve E… sayılı YÖK görüşüne istinaden tesis edilen dava konusu işlemin hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : İstemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle,
1. Temyiz isteminin reddine,
2. .. Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına, posta gideri avansından artan tutarın Mahkeme tarafından iadesine, kullanılmayan 89,60 TL yürütmenin durdurulması harcının istemi halinde davacıya iadesine,
4. Kesin olarak, 27/12/2022 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.

KARŞI OY :

(X)- Dava, Afyonkarahisar Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Dalı’nda uzmanlık eğitimi yapan davacının, eğitiminin sonlandırılmasına ilişkin … tarih ve E… sayılı Afyonkarahisar Sağlık Bilimleri Üniversitesi Personel Dairesi Başkanlığı işleminin iptaline karar verilmesi istemiyle açılmıştır.
2017 yılı TUS başvuru kılavuzunun “Aday Başvuru Formunun Doldurulması” başlıklı 2.3 maddesinin “uyruğu” başlıklı 10. bendinde;
“a)T.C. uyruklular T.C. seçeneğini işaretleyeceklerdir.
b)Uyruğundan biri T.C. olan çift uyruklular T.C. seçeneğini işaretleyeceklerdir.
g) Birden fazla uyruğu olan adaylar, bu alanda birden çok seçeneği işaretleyebileceklerdir ancak, diğer uyruk bilgilerinin sisteme işlenebilmesi için değişikliğe esas belgelerini dilekçe ekinde Merkezimize göndermelidir. Uyruk bilgileri T.C. vatandaşı, Mavi Kartlı, 9 ile başlayan KKTC ve/veya Yabancı Uyruklu adaylar için sistem tarafından otomatik olarak işaretli olarak gelir ve aday veya başvuru merkezi görevlisi tarafından değiştirilemez. Adaylar uyruk bilgilerindeki değişiklik taleplerini doğrudan ÖSYM’ye iletmelidir.” şartı bulunmaktadır.
Aynı Kılavuzun “Tercihlerin Bildirilmesi ve Yerleştirme İşlemleri” başlıklı 5. maddesinin 5.8 bendinde; T.C. uyruklu adaylar ve KKTC uyruklu adaylar genel kontenjanları; Mavi Kartlı adaylar ile 2527 uyruklu adaylar genel kontenjanlar ile yabancı uyruklu kontenjanlarını (tercih aşamasında hangi kontenjanlardan yararlanacaklarını sistemde seçerek); Yabancı uyruklu adaylar yabancı uyruklu kontenjanlarını tercih edebileceklerdir. Yerleştirme işlemleri de yukarıda belirtilen uyruk bilgilerine göre yapılacaktır.
Birden fazla uyruk bilgisi olması nedeniyle hem genel kontenjandan hem de yabancı uyruklu kontenjanından tercih hakkı bulunan adaylar, tercih aşamasında hangi kontenjandan yararlanacaklarını sistemde belirterek tercih yapacaklardır. Kılavuzdaki KKTC Kontenjanlarını sadece KKTC uyruklu veya uyruğundan biri KKTC olan adaylar tercih edebileceklerdir.
SAĞLIK BAKANLIĞI SAĞLIK HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ’NDEN UYARI!
Uyruğundan biri T.C. olan çift uyruklu adaylar ileride hukuki sorun yaşamamak için Diplomaları tescil edilirken esas alınan uyruklarına göre başvuruda bulunmak zorundadırlar.” kuralına yer verilmiştir.
Söz konusu kılavuzun “Yabancı Uyruklu Adaylar” başlıklı 8′ inci maddesinde de “’UYRUĞU’ alanında sadece ‘Yabancı Uyruklular’ seçeneği işaretli olan adaylar bu kılavuzdaki Yabancı Uyruklu Kontenjanlarını tercih edebilecekler, diğer kontenjanları tercih edemeyeceklerdir.
‘Yabancı Uyruklular’ seçeneği yanında diğer uyruk alanları da işaretli olan adaylardan, tercih ekranında ‘Yabancı uyruklu kontenjanlarından yararlanmak istiyorum.’ seçeneğini işaretleyen adaylar yabancı uyruklu kontenjanını tercih edebileceklerdir. Uyruğundan biri ‘Yabancı Uyruklular’ olan adaylardan tercih ekranında ‘Yabancı uyruklu kontenjanlarından yararlanmak istiyorum.’ seçeneğini işaretlemeyenler bu kılavuzdaki genel kontenjanlardan tercih yapabilecek, yabancı uyruklular için açılmış kontenjanları tercih edemeyeceklerdir.” düzenlemesine yer verilmiştir.
Son olarak güncel 2019 TUS kılavuzu incelendiğinde; “5. Tercih Bildirimi ve Yerleştirme İşlemleri” başlıklı kısmının 5.7 numaralı maddesinde yukarıda anılan düzenlemeler dışında ayrıca uyruğundan biri T.C. olan çift uyruklu adayların, sadece genel kontenjanları tercih edebilecekleri, uyruğundan biri T.C. olan çift uyruklu adayların tercihlerini T.C. vatandaşı olarak genel kontenjanlardan yapmalarının adayların ileride hukuki sorunlarla karşılaşmaması için önem arz ettiği, bu nedenle uyruğundan biri T.C. olan çift uyruklu adayların yabancı uyruklular için ayrılmış kontenjanları tercih edemeyecekleri şeklinde açık hükümlere yer verildiği görülmüştür.
Dava dosyasının incelenmesinden, Afyonkarahisar Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Dalı’nda uzmanlık eğitimi yapan davacının, hem Türk vatandaşlığına hem de Bulgaristan vatandaşlığına sahip olduğu, 2017 yılı Temmuz ayında girdiği TUS sınavı sonucunda uzmanlık eğitimi almaya hak kazandığı, ÖSYM tarafından gerçekleştirilen TUS sınavının koşullarını belirleyen sınav kılavuzunda, çifte vatandaşlığa sahip olan adaylara isterlerse yabancı uyruklu vatandaşlık üzerinden kontenjana yerleşebilme hakkının verildiği, davacının da bu haktan yararlandığı, ancak eğitiminin 2. yılında iken Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı’nın … tarih ve … sayılı görüş yazısında Türk Vatandaşlık Kanunu’nun 3/l-(ç). maddesinde Türk vatandaşı ibaresinin Türkiye Cumhuriyeti Devleti’ne vatandaşlık bağı ile bağlı olan kişiyi, (d) bendinde ise yabancı ibaresinin Türkiye Cumhuriyeti Devleti ile vatandaşlık bağı bulunmayan kişiyi ifade ettiği, bu kapsamda çifte uyruğa sahip vatandaşlarımızdan işlemlerini Türk vatandaşı statüsünde yürütmesi gerektiği halde yabancı uyruklu kontenjanlarına yerleşenlerin uzmanlık eğitimine başlatılmaması, eğitime başlatılanların eğitimlerinin sonlandırılmasının gerektiği yönündeki görüş yazısının üniversitelere bildirilmesi üzerine dava konusu işlem ile davacının uzmanlık eğitiminin sonlandırılmasına karar verildiği anlaşılmaktadır.
Uyruğundan biri T.C. olan çift uyruklu adayların sadece genel kontenjanları tercih edebilecekleri ve yabancı uyruklular için ayrılmış kontenjanları tercih edemeyecekleri, aksi taktirde hukuki sorunla karşılaşabileceği yönünde güncel TUS kılavuzunda açık düzenlemelere ve uyarılara yer verilmesi, davacının başvuru yaptığı yıla ilişkin kılavuzda bu şekilde açık bir düzenleme bulunmaması ve bilakis ilgili sınav kılavuzunda buna imkan tanındığı anlamına gelebilecek düzenlemelere yer verilerek davacının ilgili uzmanlık eğitimi sınavı tercih döneminde yabancı uyruklu kontenjandan tercih yapabileceği butonların ÖSYM sisteminde aktif edilmesi, diğer bir ifadeyle davacının yabancı uyruklu kontenjanından başvurusunun engellenmemesi – kabul edilmesi hususları hep birlikte dikkate alındığında; davacının uzmanlık eğitimi sınavına başvuru/tercih aşamalarında herhangi bir hile veya idareyi yanıltmasından söz edilemeyeceği, burada sınav kılavuzunun yeterli açıklıkta düzenlememesi ve sistem üzerinden bu şekilde tercih yapılmasına imkan verilmesi nedeniyle bunun açık hata olarak kabulünün mümkün olmadığı, bu nedenle davacının bir yılı aşkın süredir devam ettiği uzmanlık eğitiminin artık kendisi için müesses (yerleşmiş) bir durum oluşturduğu, olayda yokluk ve mutlak butlan hallerinin de mevcut olmadığı, bu itibarla uyruğundan biri T.C. olan çift uyruklu davacının yabancı uyruklu sayılamayacağından bahisle söz konusu uzmanlık eğitiminin ancak eğitimine başladığı tarihten itibaren iptal davası süresi içinde sonlandırılabileceği, bu süre geçirildikten çok sonra hukuki güvenlik ve idari istikrar ilkesine aykırı olarak davacının uzmanlık eğitiminin sonlandırılmasına ilişkin dava konusu işlemde açıkça hukuka ve hakkaniyete aykırılık olduğu görüşüyle Mahkeme kararının bozulması gerektiği düşüncesiyle çoğunluk kararına katılmıyoruz.