Danıştay 8. Daire Başkanlığı         2020/6635 E.  ,  2020/4734 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2020/6635
Karar No : 2020/4734

TTEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı tarafından, 27/06/2020 tarihinde yapılan Yükseköğretim Kurumları Sınavında sorulan 2020 TYT Türkçe Testi 2, 3, 4, 7, 15, 17, 18, 19, 21, 24, 26, 27, 28, 30, 31, 34, 35, 36, 39, 40 numaralı sorularının kendisi yönünden iptaline karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi’nce verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; asperger sendromu tanılı olan kişilerin kullanılan kelimelerin mecazi anlamını bilmediğini, mecazi kelime ve kavramları anlama engeli olduğunu iddia eden davacının, 2020 YKS kılavuzunun “özel Yetenek Sınavı İle Seçme Yöntemi” başlıklı 6. bölümünde yer alan düzenlemeye uygun bir şekilde başvuru yaparak TYT puanları (Türkçe Testi, Sosyal Bilimler Testi, Temel Matematik Testi ve Fen Bilimleri Testi) değerlendirmeye katılmadan (Kılavuzda yer alan formül kullanılmadan) kendisi ile aynı durumda olan adayların aralarında yapılacak ayrı bir yetenek sınavına girmesi gerekirken, TYT puanlarının (Türkçe Testi, Sosyal Bilimler Testi, Temel Matematik Testi ve Fen Bilimleri Testi) değerlendirildiği genel sınava bu sorulardan sorumlu olacağını bilerek başvuru yaptığı ve talebi doğrultusunda ayrı bir salonda ek süre verilerek girdiği sınavda daha sonra 2020 TYT Türkçe 2, 3, 4, 7, 15, 17, 18, 19, 21, 24, 26, 27, 28, 30, 31, 34, 35, 36, 39, 40 numaralı soruların kendisi yönünden iptalini istemesinde hakkaniyete, hukuka ve mevzuata uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, Mahkeme kararının gerekçesinin hukuka aykırı olduğu, kendisine Asperger Sendromu tanısı konulduğu, bu tanının konulduğu kişilerin yüksek düzeyde anlama yeteneğinden yoksun olduğu, bu kişilerin düz ve yalın olma eğiliminde olduğu, hayallerinin somut, soyutlamalarının zayıf olduğu ve kullanılan kelimelerin mecazi anlamlarını bilmedikleri, mecazi kelime ve kavramları anlama kabiliyetinden yoksun olmasına rağmen diğer tüm adaylarla aynı sorulara tabi tutulduğu, dava konusu edilen soruların kendisi yönünden iptali gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, öğretim programları kapsamında Milli Eğitim Bakanlığı tarafından belirlenen ve kamuoyuna duyurulan “ÖSYM Tarafından 2020 yılında Gerçekleştirilecek TYT ve AYT Sınavlarına Esas Ortak Derslere Ait Kazanımlar ve Açıklamalardaki” konu kazanım ve açıklamalar çerçevesinde soruların hazırlandığı, bir başka anlatımla soruların ortaöğretim müfredatı çerçevesinde hazırlandığı ve davacının da bu müfredat kapsamında eğitim aldığı, engelli/sağlık sorunu bulunan adaylara talep edilmesi halinde ek süre ve okuyucu ve/veya işaretleyici verildiği, yine talep edilmesi halinde adayların tekli salonda sınava alındığı, davacının da bu kapsamda tekli salonda sınava alındığı ve kendisine ek süre verildiği, adayların tüm sorulardan sorumlu olduğu, bu durumun Kılavuz’da açıkça belirtildiği, davacının talep ettiği muafiyet uygulamasının, diğer adaylar aleyhinde menfaat dengesini bozacağı belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’ın DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Mahkeme kararının gerekçesi değiştirilerek onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 20/B maddesi uyarınca işin gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:,
Dava, davacı tarafından, 27/06/2020 tarihinde yapılan Yükseköğretim Kurumları Sınavında sorulan 2020 TYT Türkçe Testinin 2, 3, 4, 7, 15, 17, 18, 19, 21, 24, 26, 27, 28, 30, 31, 34, 35, 36, 39, 40 numaralı sorularının kendisi yönünden iptali istemiyle açılmıştır.
İdare mahkemesince; davacının, 2020 YKS kılavuzunun “Özel Yetenek Sınavı İle Seçme Yöntemi” başlıklı 6. bölümünde yer alan düzenlemeye uygun bir şekilde başvuru yaparak TYT puanları (Türkçe Testi, Sosyal Bilimler Testi, Temel Matematik Testi ve Fen Bilimleri Testi) değerlendirmeye katılmadan (Kılavuzda yer alan formül kullanılmadan) kendisi ile aynı durumda olan adaylar aralarında yapılacak ayrı bir yetenek sınavına girmesi gerekirken, TYT puanlarının (Türkçe Testi, Sosyal Bilimler Testi, Temel Matematik Testi ve Fen Bilimleri Testi) değerlendirildiği genel sınava bu sorulardan sorumlu olacağını bilerek başvuru yaptığı ve talebi doğrultusunda ayrı bir salonda ek süre verilerek girdiği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
2020 Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS) Kılavuzu’nun “Özel Yetenek Sınavı İle Seçme Yöntemi”başlıklı 6. Bölümünde; “Engelli adaylardan (bedensel engelli, görme engelli, işitme engelli, MR (mental retardasyon) ile “yaygın gelişimsel bozukluklar” (otizm spektrum
bozuklukları (OSB), Asperger sendromu, RETT sendromu, dezintegratif bozukluklar, sınıflanamayan grupta yer alan yaygın gelişimsel bozukluklar) TYT puanı 100 ve üzerinde olanlar, durumlarını “engelli sağlık kurulu raporu” ile ilgili yükseköğretim kurumuna belgelemeleri kaydıyla, özel yetenek sınavlarına kabul edilir. Bu adayların puanları, sınavın yapıldığı yıl dâhil 2 yıl süreyle geçerlidir. Yukarıda belirtilen engeli olan adayların, durumlarını “engelli sağlık kurulu raporu” ile belgelemeleri kaydıyla özel yetenek sınavı ile öğrenci alan programlara başvurmaları halinde TYT puanları değerlendirmeye katılmadan (Kılavuzda yer alan formül kullanılmadan) kendi aralarında yapılacak ayrı bir yetenek sınav sonucuna göre değerlendirilerek, yetenek sınavını kazanan adayların kayıtları yapılır.” düzenlemesi yer almaktadır.
Yine, Kılavuzun “Özel Durumu Bulunan Adaylar” başlıklı 7. Bölümünün “Engelli/sağlık Sorunu Olan Adaylara Sınav Uygulamaları” alt başlığında (…)
Diğer Engeli Olan Adaylar
Sağlık Durumu/Engel Bilgi Formunda Sürekli Engel Grubunda;
Süreğen Hastalık (Kronik)
Dil ve Konuşma Bozukluğu
Zihinsel (MR)
Sınıflanamayan alanlarını işaretleyen adaylar, bu grupta yer almaktadır.
Engelli Sağlık Kurulu Raporlarında/ÇÖZGER’de;
zihinsel MR (mental retardasyon) ile sınıflanamayan grupta yer alan yaygın gelişimsel bozukluk (otizm spektrum bozuklukları (OSB), asperger sendromu, RETT sendromu, dezintegratif bozukluk vb.), özgül/özel öğrenme güçlüğü (disleksi, dikkat eksikliği, hiperaktivite vb.) olduğu belirtilen adaylara ek süre ve talepleri doğrultusunda okuyucu ve/veya işaretleyici yardımı verilir. Bu adaylar tüm sorulardan sorumludur. Okuyucu yardımı alan adayların istedikleri takdirde sınav esnasında soruları kendilerinin de okumalarına izin verilir. Okuyucu ve/veya işaretleyici yardımı talep etmeyenler istedikleri takdirde tekli salonlarda sınava alınır.” düzenlemesi yer almaktadır.
Dosyanın incelenmesinden; davacı tarafından, 27/06/2020 tarihinde yapılan Yükseköğretim Kurumları Sınavında sorulan 2020 TYT Türkçe Testi 2, 3, 4, 7, 15, 17, 18, 19, 21, 24, 26, 27, 28, 30, 31, 34, 35, 36, 39, 40 numaralı sorularının kendisi yönünden; asperger sendromu olduğu,”Asperger tanılı kişilerin genellikle ortalama üstü zekaya sahip olduğu, (özellikle sözel açıdan) ama yüksek düzeyde düşünme ve anlama yeteneğinden yoksun olduğu, düz ve yalın olma eğiliminde olduğu, hayallerinin somut olduğu, soyutlamalarının ise zayıf olduğu, kullanılan kelimelerin mecazi anlamını bilmemediklerini, mecazi kelime ve kavramları anlama engeli olmasına rağmen diğer öğrencilerle aynı sorulardan sorumlu tutulduğu, eğitim hakkına ve eşitlik ilkesine aykırı olduğu iddia edilerek iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Her ne kadar Mahkemece yapılan hukuki değerlendirmede, davacının engel durumuna uygun olarak özel yetenek sınavına girmesi gerekirken, tüm adayların girdiği genel nitelikteki Temel Yetenek Sınavı’na girdiği tespitlerine yer verilmiş ise de; özel yetenek sınavının engelli adaylar için yapılan ayrı bir sınav olmadığı, anılan sınavın güzel sanatlar, (resim, müzik, tiyatro vb.) spor gibi alanlarda özel yetenek gerektiren programlara girmek isteyen adaylara yönelik olarak yükseköğretim kurumlarınca yapılan sınav olduğu, ancak; bu sınava girebilmek için, adayların 2020-TYT sınavından en az 150 puan almaları gerektiği, özel yetenek sınavı ile öğrenci alan yükseköğretim programlarına yerleşmek isteyen engelli adaylara yönelik olarak Kılavuz’da asgari puanın 100 olarak belirlendiği, bu haliyle davacının mevcut engel durumu sebebiyle anılan sınava girmek gibi bir zorunluluğunun bulunmadığı açıktır.
Uyuşmazlık konusu olayda, davacı tarafından 2020 Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS) Kılavuzu’na uygun olarak sınav başvurusunda bulunulduğu, başvuru döneminde davacının velisi tarafından, Kılavuz’da yer alan düzenlemeye göre engelli sağlık kurulu raporlarında sınıflanamayan grupta yer alan asperger sendromu tanılı davacıya ait ÇÖZGER/Rapor, Sağlık durumu/ engel bilgi formu ile davalı idareye başvuru yapılarak, davacıya verilebilecek maksimum ek sürenin verilebilmesi, davacının tek başına ayrı bir salonda alınması ve dikkatinin dağılmaması için kafasını kaldırdığında öğretmenleri ile göz teması kurma ihtiyacı olduğundan, okul idaresince uygun görülen bir öğretmenin uzaktan gözetmen olarak görevlendirilmesi talebinde bulunulduğu, davacının engel durumu dikkate alınarak, talebi doğrultusunda, davalı idarece, Kılavuz hükümleri çerçevesinde alınabilecek tüm tedbirlerin alındığı ve bu kapsamda Kılavuz hükümleri uyarınca davacının tekli salonda sınava alındığı, davacıya ek süre verildiği görülmekte olup; Kılavuz hükümlerine aykırı bir uygulama tespit edilmemiştir.
Öte yandan, Kılavuz’da engelli adaylara yönelik uygulamalara ilişkin hükümler içerisinde anılan engel durumlarına yönelik muafiyet/istisna uygulaması da öngörülmemiştir.
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Bu durumda, temyizen incelenen karar, sonucu itibariyle hukuka uygun olup; kararın yukarıda yer alan gerekçe ile onanması gerektiği, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenlerinin ise; kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2. … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı temyize konu kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından anılan Mahkeme kararının yukarıda yer alan gerekçe ile ONANMASINA,
3. Posta giderleri avansından artan tutar ile, kullanılmayan … TL yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davacıya iadesine,
4. Dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine, 2577 sayılı Kanun’un 20/B maddesi uyarınca kesin olarak 03/11/2020 tarihinde oybirliği ile karar verildi.