Danıştay 8. Daire Başkanlığı         2020/3390 E.  ,  2023/1643 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2020/3390
Karar No : 2023/1643

TEMYİZ EDENLER : 1- (DAVALI) … Üniversitesi
VEKİLİ : Av. …

2- (DAVACI) …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … gün ve E:…, K:… sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: … Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümünde araştırma görevlisi iken, 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun 35. maddesine istinaden lisansüstü eğitim yapmak üzere kadrosu geçici olarak … Ünivesitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Elektrik ve Bilgisayar Mühendisliği Anabilim Dalına aktarılan davacı tarafından, bu kadrosu ile ilişiğinin kesilmesine dair … Üniversitesi Rektörlüğünün … tarih ve … sayılı işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; dava konusu işlemin sebebinin, davacının doktora programına kayıt yaptırmaması sonucu öğrencilik hakkını kaybetmesi olduğu görülmekte olup, doktora programına kayıt olmadığından bahisle üniversiteden ilişiğinin kesilmesi üzerine mazeretlerinin kabul edilerek doktora programına öğrencilik kaydı yapma hakkı tanınması talebiyle yapmış olduğu başvurusunun reddine ilişkin … Üniversitesi Yönetim Kurulu’nun 10/10/2018 tarihli kararının ise Mahkememizin … tarih ve … Esas, … sayılı kararıyla iptaline karar verildiği dikkate alındığında, dayanağının ortadan kalktığı anlaşılan dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince; istinaf istemine konu kararda bahsi geçen doktora programına öğrenci kaydı yapılmaması işleminin iptali yönünde … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve … Esas, … sayılı kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı ile reddedildiği, Mahkeme kararının hukuka ve usule uygun olduğu, davalı ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI :
Davalı … Üniversitesi tarafından; 2547 sayılı Kanun’un 35. maddesine istinaden lisansüstü eğitim yapmak üzere kadrosu geçici olarak … Üniversitesi’nden … Ünivesitesi’ne aktarılan davacının, doktora kaydını yaptırmaması ve öğrencilik hakkını kaybetmesi nedeniyle YÖK Yürütme Kurulu’nun 24/10/2018 tarihli kararı ile Üniversitelerindeki kadrosunun iptali üzerine Rektörlüğün … tarih ve … sayılı işlemi ile davacının kadrosu ile ilişiğinin kesildiği, davacı tarafından doktoraya kaydının kabul edilmemesi ve kadrosu ile ilişiğinin kesilmesi işlemlerinin iptali istemiyle iki ayrı dava açıldığı, ilişik kesme işleminin sebebini oluşturan doktora programına kayıt edilmeme işlemine karşı açılan davada işlemin mevzuata uygun şekilde teşekkül etmeyen Üniversite Yönetim Kurulu tarafından tesis edildiği gerekçesiyle verilen iptal kararının usule ilişkin olduğu, bu nedenle esasa ilişkin herhangi bir inceleme yapılmaksızın usulen bozulan karar gerekçe gösterilerek işbu dava konusu ilişik kesme işleminin hukuka aykırı olduğu sonucuna varılamayacağı, nitekim anılan usulen iptal kararı sonrasında mevzuata uygun olarak tekrar toplanan Üniversite Yönetim Kurulu tarafından davacının mazereti kabul edilmeyerek doktoraya kayıt talebinin yeniden reddedildiği, ancak haksız ve yersiz olarak verilen mahkeme kararları sonucu davacının tekrardan Niğde Ömer Halis Demir Üniveristesi’ne atamasının yapıldığı, esasen lisanüstü eğitim programlarına kayıt tarihlerinin akademik takvim ve akabinde doktora sınav sonuçları ile birlikte Üniversite resmi internet sitesinde yayımlanarak, kesin kayıtlarını yaptırmayan adayların herhangi bir hak iddia edemeyeceklerinin belirtildiği, bu kapsamda belirtilen tarihlerde doktora kesin kaydını geçerli bir mazereti olmaksızın yaptırmayan davacı hakkında tesis edilen işlemin hukuka uygun olduğu belirtilerek, hukuka ve usule aykırı temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği ileri sürülmüştür.
Davacı tarafından; İdare Mahkemesi kararının netice itibariyle doğru olmakla birlikte gerekçesinin eksik ve yanlış olduğu, zira davacının açtığı iki dava taraflarının aynı olması nedeni ile bağlantılı olarak görülmekle birlikte, sonuçlarının birbirini etkiler nitelikte olmadığı, açılan ilk davada öğrencilik hakkının verilmemesine yönelik idari işlem iptal edilmeseydi dahi, işbu dava konusu idari işlemin davalı … Üniversitesince tesis edilmesinin mümkün bulunmadığı, nitekim 2547 sayılı Kanun’un 35. maddesi uyarınca davacının, davalı Üniversitede geçici kadro ile görev yaptığı ve öğrenim gördüğü, yüksek lisans eğitimini tamamlayan davacının davalı Üniversitede doktora programına kayıt hakkını kaybetmesi durumunda görevlendirmesinin konusuz kalması nedeniyle kadrosunun Niğde Ömer Halis Demir Üniversitesi’ne iade edilmesi gerektiği, nitekim YÖK Yürütme Kurulu kararında da açıkça görevlendirme tahsisinin iptaline karar verildiği, davalı idarenin ilişik kesme işlemine öncelikle 2547 sayılı Kanun’un 38. maddesini ve bu maddenin uygulanmasına ilişkin YÖK Personel Dairesi Başkanlığı’nın 15/11/2017 tarihli yazısını dayanak gösterdiği, ancak davacının başarısızlığı ve azami sürede eğitimini tamamlaması sözkonusu olmadığından, 17/12/2018 tarihli yazıları ile ilişik kesme işleminin dayanağını değiştirerek 2547 sayılı Kanun’un 50/d maddesini gösterdiği, bu suretle işlemin hatalı olduğunun davalı Üniversite tarafından da kabul edildiği, bu nedenle İdare Mahkemesi kararının dayandığı gerekçenin hatalı olduğu, Üniversite Yönetim Kurulunun tekrar toplanarak davacının doktora öğrenciliğine kabul edilmemesi yönünde karar aldığı belirtilerek, hukuka ve usule aykırı temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği ileri sürülmüştür.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı ve davalı idare tarafından temyiz istemlerinin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’NIN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının belirtilen gerekçe ile onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MEVZUAT :
2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun “Öğretim elemanı yetiştirme” başlıklı 35. maddesi; “Yükseköğretim kurumları; kendilerinin ve yeni kurulmuş ve kurulacak diğer yükseköğretim kurumlarının ihtiyacı için yurt içinde ve dışında, kalkınma planı ilke ve hedeflerine ve Yükseköğretim Kurulunun belirteceği ihtiyaca ve esaslara göre öğretim elemanı yetiştirirler.
Öğretim elemanı yetiştirilmesi amacıyla üniversitelerin araştırma görevlisi kadroları, araştırma veya doktora çalışmaları yaptırmak üzere başka bir üniversiteye, Yükseköğretim Kurulunca geçici olarak tahsis edilebilir. Bu şekilde doktora veya tıpta uzmanlık veya sanatta yeterlik payesi alanlar, bu eğitimin sonunda kadrolarıyla birlikte kendi üniversitelerine dönerler.
Yurt içi veya yurt dışında yetiştirilen öğretim elemanları, genel hükümlere göre bağlı oldukları yükseköğretim kurumlarında mecburi hizmetlerini yerine getirmek zorundadırlar.
Bu mecburi hizmet, eş durumu ve sağlık mazeretleri hariç olmak üzere başka yükseköğretim kurumlarında ve kamu kurum ve kuruluşlarında yerine getirilemez. Bu yükümlülüğü yerine getirmeyenlere, yükseköğretim kurumlarında görev verilmez. Özel kanunlarla getirilen mecburi hizmet çalışmaları bu hüküm dışındadır.” hükmünü içermektedir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dava konusu olayda; … Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümünde araştırma görevlisi olarak görev yapmakta olan davacının, 2547 sayılı Kanun’un 35. maddesine istinaden yüksek lisans yapmak üzere kadrosunun geçici olarak … Ünivesitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Elektrik ve Bilgisayar Mühendisliği Anabilim Dalına 01/09/2016 tarihinde aktarıldığı, yüksek lisans eğitimini başarı ile tamamlayan davacının doktoraya kabul alması üzerine davalı … Üniversitesince görevlendirilmesinin uzatılması için yapılan teklifin YÖK Başkanlığı’nın 22/06/2018 tarihli yazısı ile kabul edildiği, davacıya doktor ünvanlı kimlik kartı verildiği, 27/08/2018-14/09/2018 tarihleri arasında izinli olan davacının 20/09/2018 tarihinde ders seçmek için yaptığı başvurunun doktora kaydını yaptırmadığı gerekçesiyle reddedildiği, davacı tarafından Niğde Üniversitesi’nce görevlendirmesinin uzatıldığına dair bilgilendirme yapıldığından doktora programına kayıt olduğunu düşündüğü, ayrı olarak başvurması gerektiğini farketmediğini belirtilerek Fen Bilimleri Enstitüsüne 26/09/2018 tarihinde yaptığı başvurunun geçerli mazeret kabul edilmeyerek reddedildiği ve üniversiteden ilişiğinin kesilmesine 27/09/2018 tarihinde karar verildiği, davacının 01/10/2018 tarihinde yaptığı ikinci başvurusunda belirttiği mazeretlerin kayıt için geçerli olup olmadığının Üniversite Yönetim Kurulu’na gündem olarak sunulmasına karar verildiği, Üniversite Yönetim Kurulu’nun … tarih ve … sayılı kararı ile davacının 05-06 Eylül 2018 tarihlerinde doktora programına kayıt yaptırmaması nedeniyle öğrencilik hakkını kaybettiğinden bahisle yeniden öğrencilik kaydı yapma hakkı tanınması talebinin reddedildiği, davalı idarece … tarih ve … sayılı yazı ile davacının mazeretinin kabul edilmeyerek öğrencilik hakkını kaybettiğinin Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı’na bildirildiği, Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı’nın … tarih ve … sayılı yazısı ile davacının kadrosunun 2547 sayılı Kanun’un 35. maddesi uyarınca lisansüstü eğitim yaptırılmak üzere geçici olarak … Üniversitesi’ne tahsis edilmesi işleminin iptali teklifinin Yürütme Kurulu’nun 24/10/2018 tarihli toplantısında uygun bulunduğunun davalı idareye bildirildiği, bunun üzerine davacının doktora programına kayıt yaptırmaması sonucu öğrencilik hakkını kaybettiği gerekçesiyle kadrosu ile ilişiğinin kesilmesine dair … Üniversitesi Rektörlüğünün … tarih ve … sayılı işlemin tesis edildiği, akabinde davacı tarafından, kadrosu ile ilişiğinin kesilmesine ilişkin işlemin hukuka aykırı olduğu belirtilerek 12/11/2018 tarihli dilekçe ile Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı’na itirazda bulunulduğu, bunun üzerine … Üniversitesi Rektörlüğü’nün 30/11/2018 tarih ve 1245 sayılı işlemi ile davacının kadrosu ile ilişiğinin sehven 2547 sayılı Kanun’un Ek 38. maddesi gereğince kesildiği anlaşıldığından, 2547 sayılı Kanun’un 50/d maddesi uyarınca kadrosu ile ilişiğinin kesilmesine karar verildiği anlaşılmaktadır.
Konuya ilişkin mevzuat hükümleri ve yukarıda yapılan açıklamalardan anlaşılacağı üzere; öğretim elemanı yetiştirilmesi amacıyla üniversitelerin araştırma görevlisi kadrolarından, araştırma veya doktora çalışmaları yaptırmak üzere başka bir üniversiteye Yükseköğretim Kurulunca tahsis edilenlerin bu eğitim sonunda kadrolarıyla birlikte kendi üniversitelerine dönecekleri hüküm altına alınmış olup, anılan hüküm kapsamında yüksek lisans eğitimi yapmak üzere davalı üniversiteye geçici olarak görevlendirilen davacının anılan eğitimi başarı ile tamamladığı ve doktoraya kabul aldığı, doktoraya kesin kayıt süresini kaçırdığı gerekçesiyle öğrencilik hakkını kaybeden davacı hakkında, Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı’nın … tarih ve … sayılı yazısı ile de belirtildiği üzere, 2547 sayılı Kanun’un 35. maddesi uyarınca lisansüstü eğitim yaptırılmak üzere geçici olarak … Üniversitesi’ne tahsis edilmesi işleminin iptali ile kadrosunun … Üniversitesi’ne iade edilmesi gerekirken, davacının kadrosu ile ilişiğinin kesilmesine yönelik dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığından, Bölge İdare Mahkemesince verilen ve hüküm fıkrası itibarıyla hukuka uygun bulunan kararın, yukarıda belirtien gerekçe ile onanması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle,
1. Temyiz isteminin reddine,
2. … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … gün ve E:…, K:… sayılı kararının belirtilen GEREKÇE İLE ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunanlar üzerinde bırakılmasına, posta gideri avansından artan tutarın Mahkeme tarafından iadesine,
4. 2577 sayılı Kanunun 50. maddesi uyarınca onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de belirtilen Bölge İdare Mahkemesine gönderilmesini teminen dosyanın İdare Mahkemesine gönderilmesine,
5. Kesin olarak, 05/04/2023 tarihinde oybirliği ile karar verildi.