Danıştay 8. Daire Başkanlığı 2020/2939 E. , 2023/415 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2020/2939
Karar No : 2023/415
DAVACI : …
VEKİLİ : Av. …
DAVALILAR : 1- … Bakanlığı
VEKİLİ : 1. Hukuk Müşaviri Yrd. V. …
2- … Genel Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. …
DAVANIN KONUSU : … Polis Meslek Eğitim Merkezi Müdürlüğü’ne (POMEM) 24. dönem öğrencisi olarak geçici kaydı yapılan davacı tarafından,
1- Hakkında yaptırılan güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması neticesinde ilişiğinin kesilmesine ilişkin … Polis Meslek Eğitim Merkezi Yönetim Kurulunun … tarih ve … sayılı işlemi ile,
2- Anılan işleme dayanak olan Polis Meslek Eğitim Merkezleri Giriş Yönetmeliği’nin 8. maddesinin 1. fıkrasının (g) bendinde yer alan “evli ise eşinin” ibaresinin iptali istenilmektedir.
DAVACININ İDDİALARI :
Eşi hakkında … Cumhuriyet Başsavcılığı’nın … sayılı soruşturma dosyasında “FETÖ Silahlı Terör Örgütü” kapsamında soruşturmasının bulunduğu ve soruşturmanın derdest olduğu, Anayasa’nın 38. maddesinde ceza sorumluluğunun şahsiliğinden bahsedilmesine rağmen, iptali istenen Yönetmelik maddesinin bu hükme aykırı olduğu, Anayasa’nın 42. maddesi kapsamında kimsenin eğitim-öğretim hakkından yoksun bırakılamayacağı, öğrenim hakkının kapsamının kanun konusu olduğu ve bu konunun Yönetmelikle düzenlenmesinin Anayasa’ya aykırı olacağı, dava konusu işlem ve dayanağı Yönetmelik hükmünün hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.
DAVALILARIN SAVUNMALARI :
… BAKANLIĞI’NIN SAVUNMASI : 657 sayılı Kanunun Devlet Memurluğuna alımda aranacak genel ve özel şartlar başlıklı 48/B maddesinde “Kurumların özel kanun veya diğer mevzuatında aranan şartları taşımak.” hükmüne yer verildiği, Polis Meslek Eğitim Merkezleri Giriş Yönetmeliği’nin 8. maddesinin 1. fıkrasının (g) bendinde; “26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile, adayın kendisinin ve evli ise eşinin;… 2) Affa uğramış veya hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmiş olsa bile devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama, kaçakçılık veya cinsel dokunulmazlığa karşı suçlardan dolayı mahkûm olmamak veya bu suçlardan dolayı devam etmekte olan bir soruşturma veya kovuşturma bulunmamak veya kovuşturması uzlaşma ile neticelenmemiş olmak,” hükmünün yer aldığı, davacının eşi hakkında Mardin Cumhuriyet Başsavcılığınca “FETÖ Silahlı Terör Örgütü” kapsamında devam etmekte olan bir soruşturmanın bulunduğu, ilgili mevzuatta yer alan şartları taşımayan davacı hakkında verilen ilişik kesme kararının hukuka ve mevzuata uygun olduğu savunulmaktadır.
… GENEL MÜDÜRLÜĞÜ’NÜN SAVUNMASI : Davacının eşi hakkında “FETÖ Silahlı Terör Örgütü” kapsamında devam etmekte olan bir soruşturmanın bulunduğu, söz konusu soruşturmanın ilgili mevzuat çerçevesinde öğrenciliğe kesin kayda engel olduğu, ilgili mevzuatta yer alan şartları taşımayan davacı hakkında verilen ilişik kesme kararının hukuka ve mevzuata uygun olduğu savunulmaktadır.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Düzenleyici işlem yönünden ilgili düzenlemenin yürürlükten kaldırıldığından karar verilmesine yer olmadığına, bireysel işlemin ise kesin ve icrai nitelikte bir işlem olmadığından incelenmeksizin reddine karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.
DANIŞTAY SAVCISI: …
DÜŞÜNCESİ : Dava, … dönem POMEM giriş sınavında başarılı olan ve … Polis Meslek Eğitim Merkezi’ne geçici kaydı yapılan davacının, yapılan güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması neticesinde ilişiğinin kesilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı … Polis Meslek Eğitim Merkezi Yönetim Kurulu işlemi ile anılan işleme dayanak olan Polis Meslek Eğitim Merkezleri Giriş Yönetmeliği’nin 8. maddesinin birinci fıkrasının (g) bendinde yer alan “evli ise eşinin” ibaresinin iptali istemiyle açılmıştır.
657 sayılı Kanunun Devlet Memurluğuna Alımında Aranacak Genel ve Özel Şartlar başlıklı 48/B maddesinde ” Kurumların özel kanun veya diğer mevzuatında aranan şartları taşımak.” hükmüne yer verildiği, 3201 sayılı Emniyet Teşkilat Kanununun Ek 24 üncü maddesinde yer alan; “Polis meslek eğitim merkezlerinin kuruluş ve çalışma usûl ve esasları; bu merkezlerde eğitime alınacak öğrencilerde aranacak şartlar, (…) yapılacak sınavlar, disiplin ve eğitim-öğretimle ilgili konular, öğrenciliğin sona ermesi, tazminat ve yükümlülük esasları ile giyecekleri kıyafetler ve diğer hususlar İçişleri Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.” hükmü yer almaktadır.
Polis Meslek Eğitim Merkezleri Giriş Yönetmeliği’nin 8. maddesinin birinci fıkrasının (g) bendinde; “26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile, adayın kendisinin ve evli ise eşinin;… 2) Affa uğramış veya hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmiş olsa bile devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama, kaçakçılık veya cinsel dokunulmazlığa karşı suçlardan dolayı mahkûm olmamak veya bu suçlardan dolayı devam etmekte olan bir soruşturma veya kovuşturma bulunmamak veya kovuşturması uzlaşma ile neticelenmemiş olmak,” hükmü yer almaktadır.
Polis Meslek Eğitim Merkezleri Giriş Yönetmeliği’nin 8. maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi yönünden;
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerine bakıldığında, Polis Meslek Eğitim Merkezine giriş için adaylarda aranacak koşullarda adayın kendisi veya eşi hakkında Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar hakkında mahkumiyet kararının bulunmaması şartıyla birlikte anılan suçtan aday ve eşi hakkında soruşturma veya kovuşturma bulunmaması ve kovuşturmanın uzlaşma ile sonuçlanmamış olması şartına da yer verildiği, anılan suçtan mahkumiyet, soruşturma kovuşturma bulunması halinde ise adayın, Polis Meslek Eğitim Merkezinden ilişiğinin kesileceğinin düzenlendiği görülmüştür. Polisin; toplumun asayişini, kişilerin, tasarruf emniyetini ve konut dokunulmazlığını korumak, halkın ırz, can ve malını muhafaza ve halkın istirahatini sağlamakla görevli ve genel bir emniyet görevlisi olması nedeniyle bu mesleğe girecek ve sürdürecek olanların da hiçbir kuşkuya yer vermeyecek şekilde güvenilir, onurlu, iyi ahlaklı ve disiplinli kişiler arasından seçilmeleri gerektiği gibi eşleri yönünden de bu özelliklerin aranması tabidir.
Bu durumda, polislik mesleğinin yukarıda aktarılan özelliği gereği, bu mesleğe alınacaklarda diğer memurlardan farklı olarak bazı özel niteliklerin aranması gerektiği açıktır.
Bu doğrultuda alınacak ve devam edecek personelde bazı özel niteliklerin aranması amacına yönelik düzenlemeler yapılmasının kamu yararı ve hizmet gereği olduğu tartışmasızdır.
Davacının ilişiğinin kesilmesine ilişkin işlem yönünden;
Polis Meslek Eğitim Merkezleri Eğitim-Öğretim Yönetmeliğinin 14/3-a) maddesinde giriş ile ilgili nitelikleri taşımadıkları öğrenimleri sırasında anlaşılanların, Yönetim Kurulunun kararı, POMEM Müdürünün teklifi ve Başkanın onayı ile ilişiklerinin kesileceği,
Polis Meslek Eğitim Merkezleri Giriş Yönetmeliğinin 21/3 maddesinde, 8 inci maddede sayılan nitelikleri taşımadıkları anlaşılan adayların ilişiklerinin, POMEM Müdürünün teklifi ve Başkanın onayıyla kesileceği kurala bağlanmıştır.
Dava dosyasının incelenmesinden, … Dönem POMEM sınavında başarılı olarak … Polis Meslek Eğitim Merkezine planlaması yapılan davacının, eşi … Hakkında “FETÖ/PDY Silahlı Terör Örgütüne Üye Olma” suçundan … Cumhuriyet Başsavcılığınca … sayılı soruşturma yürütüldüğünün Mardin Valiliği İl Emniyet Müdürlüğünün 27.11.2019 tarihli yazı ile … Polis Meslek Eğitim Merkezi Müdürlüğüne bildirildiği, … Polis Meslek Eğitim Merkezi Müdürlüğünce 06.12.2019 tarihli yazı ile Mardin Cumhuriyet Başsavcılığından davacının eşi hakkında yürütülen soruşturma dosyasının akıbetinin sorulduğu, Mardin Cumhuriyet Başsavcılığınca 18.12.2019 tarihli yazı ile soruşturmanın derdest olduğu yönünde cevap verilmesi üzerine Yozgat Polis Meslek Eğitim Merkezi Müdürlüğü Yönetim Kurulunca … tarihli … sayılı toplantıda davacının ilişiğinin kesilmesine karar verildiği, davanın bu işleme karşı açıldığı, davacının Başkanlık makamının 07/01/2020 tarihli Olur ile de ilişiğinin kesildiği bu işleme karşı açılan davada, verilen …. İdare Mahkemesinin 31/03/22020 günlü yürütmenin durdurulması kararı uyarınca davacının kaydının yapılmasına karar verildiği, bilahare Mahkemenin … gün ve … sayılı kararıyla dava konusu işlemin iptal edildiği, anlaşılmaktadır.
Bu durumda, yönetim kurulu kararının kesin ve yürütülmesi gereken bir işlem olmadığı, tek başına davaya konu edilemeyeceği, asıl işlemin başkanlık oluru olduğu ve bu işleme karşı da açılan davanın iptalle sonuçlandığı görülmektedir.
Açıklanan nedenlerle, yönetmeliğin 8/1-g maddesi yönünden davanın reddi, ilişik kesme işlemi yönünden ise davanın incelenmeksizin reddine karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
HUKUKİ SÜREÇ :
Dava konusu Yönetmelik; 4/6/1937 tarihli ve 3201 sayılı Emniyet Teşkilat Kanunu’nun ek 24 üncü maddesinde yer alan “Polis meslek eğitim merkezlerinin kuruluş ve çalışma usûl ve esasları; bu merkezlerde eğitime alınacak öğrencilerde aranacak şartlar, (…) yapılacak sınavlar, disiplin ve eğitim-öğretimle ilgili konular, öğrenciliğin sona ermesi, tazminat ve yükümlülük esasları ile giyecekleri kıyafetler ve diğer hususlar İçişleri Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.” hükmüne dayanılarak hazırlanmıştır.
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Yozgat Polis Meslek Eğitim Merkezi Müdürlüğünde (POMEM) 24. dönem öğrenci adayı olarak geçici kaydı yapılan davacının, hakkında yaptırılan güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması neticesinde; eşi hakkında … Cumhuriyet Başsavcılığının … sayılı soruşturma dosyasında “FETÖ Silahlı Terör Örgütü” kapsamında soruşturmasının bulunduğun tespit edilmesi üzerine Yozgat Polis Meslek Eğitim Merkezi Müdürlüğü Yönetim Kurulunun … tarih ve … sayılı kararıyla ilişiğinin kesilmesine karar verildiği, Polis Akademisi Başkanlığının 07/01/2020 tarihli Olur işlemi ile de ilişiğinin kesilerek dosyasının işlemden kaldırılmasına karar verildiği, anılan Başkanlık Olurunun iptali istemiyle … İdare Mahkemesinde dava açıldığı, Yönetim Kurulu kararı ve dayanağı Yönetmelik maddesinin iptali istemiyle de bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
İLGİLİ MEVZUAT:
5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun “tanımlar” başlıklı 2. maddesinde “e) Soruşturma: Kanuna göre yetkili mercilerce suç şüphesinin öğrenilmesinden iddianamenin kabulüne kadar geçen evreyi, f) Kovuşturma: İddianamenin kabulüyle başlayıp, hükmün kesinleşmesine kadar geçen evreyi, …ifade eder.”, “Kovuşturmaya yer olmadığına dair karar” başlıklı 172. maddesinde “(1) Cumhuriyet savcısı, soruşturma evresi sonunda, kamu davasının açılması için yeterli şüphe oluşturacak delil elde edilememesi veya kovuşturma olanağının bulunmaması hâllerinde kovuşturmaya yer olmadığına karar verir. Bu karar, suçtan zarar gören ile önceden ifadesi alınmış veya sorguya çekilmiş şüpheliye bildirilir. Kararda itiraz hakkı, süresi ve mercii gösterilir. (2) (Değişik: 2/1/2017-KHK-680/10 md.; 1/2/2018-7072/9 md.) Kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verildikten sonra kamu davasının açılması için yeterli şüphe oluşturacak yeni delil elde edilmedikçe ve bu hususta sulh ceza hâkimliğince bir karar verilmedikçe, aynı fiilden dolayı kamu davası açılamaz.”, “İddianamenin kabulü ve duruşma hazırlığı” başlıklı 175. maddesinde “(1) İddianamenin kabulüyle, kamu davası açılmış olur ve kovuşturma evresi başlar. (2) Mahkeme, iddianamenin kabulünden sonra duruşma gününü belirler ve duruşmada hazır bulunması gereken kişileri çağırır.” hükmüne yer verilmiştir.
3201 sayılı Emniyet Teşkilat Kanunu’nun ek 24 üncü maddesinde “Polis meslek eğitim merkezlerinin kuruluş ve çalışma usûl ve esasları; bu merkezlerde eğitime alınacak öğrencilerde aranacak şartlar, (…) yapılacak sınavlar, disiplin ve eğitim-öğretimle ilgili konular, öğrenciliğin sona ermesi, tazminat ve yükümlülük esasları ile giyecekleri kıyafetler ve diğer hususlar İçişleri Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.” hükmüne yer verilmiş olup, anılan hükme dayanılarak çıkarılan 06/06/2015 tarihli ve 29378 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Polis Meslek Eğitim Merkezleri Giriş Yönetmeliği’nin “Adaylarda Aranacak Nitelikler” başlıklı 8. maddesinde “(1) POMEM’lere başvuru yapacak adaylarda aşağıdaki şartlar aranır…. g) 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile, adayın kendisinin ve evli ise eşinin; 1) Kasten işlenen bir suçtan dolayı hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmiş olsa dahi bir yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına mahkûm olmamak, 2) Affa uğramış veya hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmiş olsa bile devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama, kaçakçılık veya cinsel dokunulmazlığa karşı suçlardan dolayı mahkûm olmamak veya bu suçlardan dolayı devam etmekte olan bir soruşturma veya kovuşturma bulunmamak veya kovuşturması uzlaşma ile neticelenmemiş olmak,…”, “İntibak eğitimi” başlıklı 18. maddesinde “POMEM’lere geçici kaydı yapılan adaylar Başkanlığın belirleyeceği takvim doğrultusunda intibak eğitimine tabi tutulurlar. Bu süre içinde POMEM Müdürlükleri tarafından Sağlık Yönetmeliği hükümlerine göre sağlık kurulu raporları aldırılır. Ayrıca, intibak eğitimi başlangıcından itibaren adayların güvenlik soruşturmaları ve arşiv araştırmaları yaptırılır. Yapılan güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması ile ilgili sonuçlar POMEM Yönetim Kurulunca değerlendirilerek karara bağlanır…”, “İntibak eğitimi döneminde POMEM’den çıkma veya çıkarılma” başlıklı 21. maddesinde “(1) Adaylar, intibak eğitiminin herhangi bir aşamasında POMEM Müdürlüğüne yazılı başvuruları ile POMEM’den çıkma isteklerini bildirerek ayrılabilirler. Çıkan adayların geri dönme istekleri kabul edilmez. (2) Sağlık Yönetmeliği hükümleri hariç, POMEM’den çıkarılan adaylar bir daha POMEM giriş sınavlarına başvuruda bulunamazlar. Bu durum, çıkarılan adaylara yazılı olarak tebliğ edilir. (3) 8 inci maddede sayılan nitelikleri taşımadıkları anlaşılan adayların ilişikleri, POMEM Müdürünün teklifi ve Başkanın onayıyla kesilir…” hükümleri yer almaktadır.
15/07/2015 tarihli ve 29417 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Polis Meslek Eğitim Merkezleri Eğitim-öğretim Yönetmeliğinin “Okuldan ayrılma ve çıkarılma” başlıklı 14. maddesinde “(1) Adaylar, intibak eğitiminin herhangi bir aşamasında POMEM Müdürlüğüne yazılı başvuruları ile POMEM’den çıkma isteklerini bildirerek ayrılabilirler. Çıkan adayların geri dönme istekleri kabul edilmez. (2) Sağlık Yönetmeliği hükümleri hariç, POMEM’den çıkarılan adaylar bir daha POMEM giriş sınavlarına başvuruda bulunamazlar. Bu durum, çıkarılan adaylara yazılı olarak tebliğ edilir. (3) 8 inci maddede sayılan nitelikleri taşımadıkları anlaşılan adayların ilişikleri, POMEM Müdürünün teklifi ve Başkanın onayıyla kesilir.” düzenlemesi bulunmaktadır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Polis Meslek Eğitim Merkezleri Giriş Yönetmeliği’nin 8. maddesinin 1. fıkrasının (g) bendinde yer alan “evli ise eşinin” ibaresi yönünden inceleme;
Hukuk düzenimizde var olan normlar (Anayasa, kanun, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi, tüzük, yönetmelik ve adsız düzenleyici işlemler) belli bir sıralamaya ve hiyerarşiye, yani astlık-üstlük ilişkisine tabi tutularak düzenlenmiştir. Bu hiyerarşi gereği, her norm kendisinden bir üstteki norma uygun olarak düzenlenmek ve bu normlara aykırı hükümler taşımamak; başka bir anlatımla, üst normun kendisine verdiği hukuksal sınırın içinde kalmak zorunda olup, kendisinden üst bir norma aykırı veya bu normu değiştirici nitelikte bir hüküm içermesi durumunda hukuka aykırı olacağı tabiidir.
Kanun koyucu tarafından idareye tanınan düzenleme yetkisinin başta kamu yararı olmak üzere hizmet gereklerine, hukuk devleti, hukuk güvenliği ve kazanılmış haklara riayet ilkelerine uygun olarak kullanılması gerekmektedir.
Kamu yararı kavramı, tüm devlet organlarının işlem ve eylemlerinin genel nitelikteki amacını ve aynı zamanda nedenini oluşturmakta, çeşitli hak ve özgürlükler açısından bir sınırlama nedeni niteliği de taşımakta olup; bu kavram genel bir ifadeyle bireysel, özel çıkarlardan ayrı ve bunlara üstün olan toplumsal yararı ifade etmektedir.
Genel bir emniyet görevlisi olarak polislere, toplumun her anlamda huzur ve güvenliğini sağlamak, korumak ve devam ettirmek konusunda yetki, görev ve sorumluluklar tanınmıştır. Yürüttükleri hizmetin niteliği ve sahip oldukları yetki ve sorumluluklar, polislerin güvenilir ve disiplinli kişiler olmasını gerektirmektedir. Bu doğrultuda bu mesleğe alınacak ve devam edeceklerde bazı özel niteliklerin aranması amacına yönelik düzenlemeler yapılmasının kamu yararı ve hizmet gereği olduğu tartışmasızdır.
Yukarıda belirtildiği üzere polislik mesleğinin özelliği gereği, bu mesleğe alınacaklarda diğer memurlardan farklı olarak bazı özel niteliklerin aranması amacıyla Kanun’un verdiği yetki uyarınca Yönetmelik düzenlenmiştir.
Uyuşmazlık konusu olayda Yönetmelikte yer alan “evli ise eşinin” ibaresinin iptali istenilmekte ise de; davacının eşi hakkında “FETÖ Silahlı Terör Örgütü” kapsamında soruşturma bulunduğundan bahisle işlem tesis edildiği görüldüğünden, incelemenin “evli ise eşinin” ibaresi kapsamında Polis Meslek Eğitim Merkezleri Giriş Yönetmeliği’nin 8. maddesinin 1. fıkrasının (g) bendinin (2) numaralı bendinde yer alan “soruşturma veya” ibaresine hasren yapılmıştır.
Ceza hukukunda usul hükümlerini düzenleyen 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu, ceza yargılamasını soruşturma ve kovuşturma şeklinde iki kısıma ayırmış, Kanunun 2. maddesinde soruşturma; “Kanuna göre yetkili mercilerce suç şüphesinin öğrenilmesinden iddianamenin kabulüne kadar geçen evre” olarak tanımlanmıştır.
Soruşturma aşaması yukarıda belirtildiği üzere, iddianamenin Mahkemece kabulüne kadar geçen evreyi ifade etmekte olup, bu süreçte Cumhuriyet savcısı, kamu davasının açılması için yeterli şüphe oluşturacak delil elde edilememesi veya kovuşturma olanağının bulunmaması hâllerinde kovuşturmaya yer olmadığına karar verir.
İptali istenilen düzenleme ile ilgili Yönetmelikte yer alan “Sağlık Yönetmeliği hükümleri hariç, POMEM’den çıkarılan adaylar bir daha POMEM giriş sınavlarına başvuruda bulunamazlar.” hükmü birlikte değerlendirildiğinde; davacı gibi hakkında yürütülen adli bir soruşturma bulunanların bir daha Polis Amirleri Eğitimi Merkezine girişi engellenmektedir.
Her ne kadar Dairemizce daha önce verilen kararlarda polislik mesleğinin özelliği gereği ilgili mevzuatta sayılan suçlardan dolayı hakkında adli bir soruşturma yürütülenlerin söz konusu mesleğe alınmamasının hukuka uygun olduğu değerlendirilmiş ise de, haklarında yürütülen soruşturma sonucunda masum oldukları ortaya çıkanların tekrardan Polis Meslek Eğitim Merkezine alınmamasının, yani henüz kovuşturma aşamasına gelmemiş (iddianamenin Mahkemece kabulü aşaması) bir evreden dolayı adayların bir daha Polis Meslek Eğitim Merkezine giremeyecek olmasının ölçüsüz olduğu görüldüğünden, henüz kovuşturma aşamasına gelmemiş bir evreden dolayı adayların bir daha Polis Meslek Eğitim Merkezine girmesini engelleyecek olan düzenlemedeki “soruşturma veya” kısmı yönünden hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Diğer taraftan yargılama devam etmekte iken 19/03/2022 tarih ve 31783 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Yönetmelik değişikliği ile “adayın kendisinin ve evli ise eşinin” ibarelerinin yürürlükten kaldırıldığı görüldüğünden, dava konusu düzenleme yönünden davanın konusunun kalmadığı anlaşılmaktadır.
… Polis Meslek Eğitim Merkezi Yönetim Kurulunun … tarih ve … sayılı işleminin incelenmesi;
Uyuşmazlıkta; davacı hakkında yaptırılan güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması neticesinde; Polis Meslek Eğitim Merkezleri Giriş Yönetmeliği’nin 8. maddesinin 1. fıkrasının (g) bendi uyarınca Yozgat Polis Meslek Eğitim Merkezi Müdürlüğü Yönetim Kurulunun 30/12/2019 tarih ve 2019/46 sayılı kararıyla ilişiğinin kesilmesine karar verildiği ve akabinde söz konusu kararın Polis Akademisi Başkanlığının 07/01/2020 tarihli Olur işlemi ile onandığı, anılan Başkanlık Olurunun iptali istemiyle Ankara 2. İdare Mahkemesinde dava açıldığı, Yönetim Kurulu kararı ve dayanağı Yönetmelik maddesinin iptali istemiyle de bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Yukarıda belirtilen Polis Meslek Eğitim Merkezleri Giriş Yönetmeliği’nin “İntibak eğitimi döneminde POMEM’den çıkma veya çıkarılma” başlıklı 21. maddesi ve Polis Meslek Eğitim Merkezleri Eğitim-öğretim Yönetmeliğinin “Okuldan ayrılma ve çıkarılma” başlıklı 14. maddesi uyarınca okuldan çıkma veya çıkarılma işleminin Polis Akademisi Başkanının onayıyla tamamlandığı görülmektedir.
Bu durumda, dava konusu yapılan Yönetim Kurulu Kararının kesin ve yürütülmesi gereken bir işlem olmadığı, tek başına davaya konu edilemeyeceği, asıl işlemin Başkanlık Oluru olduğu ve söz konusu işleme karşı da Ankara 2. İdare Mahkemesinde davanın açıldığı görüldüğünden, dava konusu Yönetim Kurulu Kararının esasının incelenemeyeceği sonucuna ulaşılmıştır.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Polis Meslek Eğitim Merkezleri Giriş Yönetmeliği’nin 8. maddesinin 1. fıkrasının (g) bendinde yer alan “evli ise eşinin” ibaresi yönünden konusu kalmayan dava hakkında KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA esasta oybirliği, gerekçede oyçokluğu ile,
2. … Polis Meslek Eğitim Merkezi Yönetim Kurulunun … tarih ve … sayılı işlemi yönünden davanın İNCELENMEKSİZİN REDDİNE oybirliği ile,
3. Dava kısmen karar verilmesine yer olmadığı, kısmen incelenmeksizin ret şeklinde sonuçlandığından aşağıda dökümü yapılan yargılama giderlerinin yarısı olan … TL’nin davacı üzerine bırakılmasına, karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca … TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalı idarelere verilmesine; yargılama giderlerinin diğer yarısı olan … TL’nin ve Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca … TL vekalet ücretinin davalı idarelerden alınarak davacıya verilmesine,
4. Posta giderleri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra istemi halinde davacıya iadesine,
5. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere,
07/02/2023 tarihinde karar verildi.
KARŞI OY :
(X)- Dava; Yozgat Polis Meslek Eğitim Merkezi Müdürlüğü’ne (POMEM) 24. dönem öğrencisi olarak geçici kaydı yapılan davacı tarafından, hakkında yaptırılan güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması neticesinde ilişiğinin kesilmesine ilişkin Yozgat Polis Meslek Eğitim Merkezi Yönetim Kurulunun … tarih ve … sayılı işlemi ile anılan işleme dayanak olan Polis Meslek Eğitim Merkezleri Giriş Yönetmeliği’nin 8. maddesinin 1. fıkrasının (g) bendinde yer alan “evli ise eşinin” ibaresinin iptali istemiyle açılmıştır.
Uyuşmazlık konusu olayda Yönetmelikte yer alan “evli ise eşinin” ibaresinin iptali istenilmekte ise de; davacının eşi hakkında “FETÖ Silahlı Terör Örgütü” kapsamında soruşturma bulunduğundan bahisle işlem tesis edildiği görüldüğünden, incelemenin “evli ise eşinin” ibaresi kapsamında Polis Meslek Eğitim Merkezleri Giriş Yönetmeliği’nin 8. maddesinin 1. fıkrasının (g) bendinin (2) numaralı bendinde yer alan “soruşturma veya” ibaresine hasren yapılmıştır.
Genel bir emniyet görevlisi olarak polislere, toplumun her anlamda huzur ve güvenliğini sağlamak, korumak ve devam ettirmek konusunda yetki, görev ve sorumluluklar tanınmıştır. Yürüttükleri hizmetin niteliği ve sahip oldukları yetki ve sorumluluklar, polislerin güvenilir ve disiplinli kişiler olmasını gerektirmektedir. Bu doğrultuda bu mesleğe alınacak ve devam edeceklerde bazı özel niteliklerin aranması amacına yönelik düzenlemeler yapılmasının kamu yararı ve hizmet gereği olduğu tartışmasızdır.
Yukarıda belirtildiği üzere polislik mesleğinin özelliği gereği, bu mesleğe alınacaklarda diğer memurlardan farklı olarak bazı özel niteliklerin aranması amacıyla Kanun’un verdiği yetki uyarınca hazırlanan düzenlemede hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Diğer taraftan yargılama devam etmekte iken 19/03/2022 tarih ve 31783 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Yönetmelik değişikliği ile “adayın kendisinin ve evli ise eşinin” ibarelerinin yürürlükten kaldırıldığı görüldüğünden, dava konusu düzenleme yönünden davanın konusunun kalmadığı anlaşılmakta olup, anılan gerekçe ile çoğunluk kararına katılmıyoruz.