Danıştay 8. Daire Başkanlığı 2020/2817 E. , 2023/87 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2020/2817
Karar No : 2023/87
TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Üniversitesi
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … gün ve E:…, K:… sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Kastamonu Üniversitesi İlahiyat Fakültesi … Bölümü’nde 2547 sayılı Kanunu’nun 33/a maddesi uyarınca araştırma görevlisi olarak görev yapan davacının, görev süresinin uzatılmamasına ilişkin … tarih ve … sayılı işlemin iptaline karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; davacının 2547 sayılı Kanun’un 33/a maddesi kapsamında davalı idare bünyesinde araştırma görevlisi olarak çalıştığı, 20.01.2018 tarihinde yukarıda yer verilen mevzuat uyarınca görevinin kendiliğinden son bulduğu, görev süresinin bitmesinin ardından Rektörlük makamınca yeniden atanabileceği noktasında şüphe bulunmadığı ancak idarenin yeniden atama hususunda takdir yetkisinin bulunduğu, FETÖ/PDY terör örgütü ile bağlantı, iltisak ya da irtibatı olma durumu şüphesiyle görevden uzaklaştırılan davacının yeniden atanmamasının takdir yetkisi çerçevesinde değerlendirilmesi gerektiği açık olduğundan, kamu hizmetinin verimliliği göz önünde bulundurularak tesis edilen dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu kararın hukuka ve usule uygun olduğu ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Sebebinin somut olarak ortaya konulmadığı, görev süresinin uzatılması yönünde bağlı bulunduğu dekanlıktan olumlu görüş alındığı ve kendisinde haklı beklenti oluştuğu, terör örgütüyle bir bağlantısının bulunmadığı ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ : Bölge Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Dava, Kastamonu Üniversitesi İlahiyat Fakültesi … Bölümü’nde 2547 sayılı Kanunu’nun 33/a maddesi uyarınca araştırma görevlisi olarak görev yapan davacının, görev süresinin uzatılmamasına ilişkin … tarih ve … sayılı işlemin iptaline karar verilmesi istemiyle açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
2547 Sayılı Yükseköğretim Kanununun 33/a maddesinde; “Araştırma görevlilerinin, yüksek öğretim kurumlarında yapılan araştırma, inceleme ve deneylerde yardımcı olan ve yetkili organlarca verilen ilgili diğer görevleri yapan öğretim yardımcıları olduğu, bunların ilgili ana bilim veya ana sanat dalı başkanlarının önerisi, Bölüm Başkanı, Dekan, enstitüsü, yüksekokul veya konservatuar müdürünün olumlu görüşü üzerine rektörün onayı ile araştırma görevlisi kadrolarına en çok üç yıl süre ile atanacakları, atanma süresi sonunda görevlerinin kendiliğinden sona ereceği, bunların aynı usulle yeniden atanabileceği” belirtilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
İdari işlemlerin bir sebebe ve gerekçeye dayalı olması hukukun genel ilkelerinden olup bu ilke genel anlamda düzenleme veya işlem yapan idareyi, uyguladığı ve düzenleme yaptığı alanda, doğru ve anlamlı olgular ortaya koymaya ve denetim yapmaya zorlar.
İdarelerin, işlem tesis ederken Anayasa ve yasalarla çizilen çerçeve içinde takdir hakkına sahip oldukları açık ise de, bu takdir hakkı, serbestçe ve keyfi şekilde kullanılanabilecek bir durumu ifade etmeyip, kamu yararı ve hizmet gerekleri açısından hukuka uygun olarak temellendirilmiş olgularla desteklenmelidir.
Dava dosyasının incelenmesinden; Kastamonu Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Felsefe ve Din Bilimleri Bölümü’nde 2547 sayılı Kanunu’nun 33/a maddesi uyarınca araştırma görevlisi olarak görev yapan davacının, görev süresinin 20.01.2018 tarihi itibariyle sona ermesi nedeniyle yeniden atanmasının uygun görülmemesine ilişkin … tarih ve … sayılı işlemin davacıya bildirilmesinin ardından, söz konusu işlemin iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Dava konusu işleme gerekçe olarak davacının, FETÖ/PDY silahlı terör örgütü ile bağlantılı veya destek ya da yardımcı olma şüphesinin olduğu belirtilmiştir. Bu kapsamda davacı 18/12/2017 tarihli olur işlemi ile görevden uzaklaştırılmış ve hakkında disiplin soruşturması başlatılmıştır. Soruşturma sonucunda komisyonca hazırlanan … tarih ve …sayılı soruşturma raporunda “terör örgütlerine veya Milli Güvenlik Kurulu’nca devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara üyeliği, mensubiyeti veya iltisakı yahut bunlarla irtibatı olmadığı gerekçesiyle kamu görevinden çıkarılmamasının teklif edilmesi” üzerine … tarih ve … sayılı Kastamonu Üniversitesi Yönetim Kurulu Kararı ile kamu görevinden çıkarılmamasına karar verilmiştir.
… İdare Mahkemesi’nin 19/12/2018 tarihli, 09/01/2019 tarihli ve Dairemizin 30/11/2022 tarihli ara kararları ile Emniyet Genel Müdürlüğü, Kastamonu İl Emniyet Müdürlüğü ve Kastamonu Cumhuriyet Başsavcılığı’ndan davacı hakkında bilgi ve belge istenilmiştir. Kastamonu Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından … tarih ve İhbar No:…, K:… sayılı kararla soruşturma açılmasına yer olmadığına karar verildiğinin; Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından davacı hakkında açık soruşturma, kovuşturma, adli işlem, tahdit ve pasaport şerh kaydının olmadığının, hakkında ifade/beyan kaydının bulunmadığının belirtildiği görülmüştür.
Üniversitelerde görev yapan öğretim elemanlarının sözleşmelerinin feshi veya görev sürelerinin uzatılmaması durumlarında, fesih veya görev süresini uzatmamaya gerekçe olarak gösterilen tüm hususların, somut bilgi ve belgelerle idarelerce ortaya konulması gerekmektedir. Somut bilgi veya belgeye dayandırılmadan salt takdir yetkisi kapsamında işlemin tesis edildiği yönündeki idare savunmalarına itibar edilmeyip, takdir yetkisinin kamu yararına ve hukukun temel ilkelerine uygun olarak tesis edilip edilmediğinin denetlenmesi idare hukukunun temel ilkelerindendir.
İdari işlemlerde sebep unsuru, idari işlemden önce gelen ve onun dışında yer alan, idareyi bir işlem yapmaya sevkeden hukuki ve fiili etkenlerdir. İptal davalarında, sebep unsuru yönünden hukuki denetim yapılırken idareyi o işlemi yapmaya sevk eden gerekçelerin hukuka uygunluğunun incelemesi yapılmaktadır. Sebep unsurundaki bir sakatlığın işlemi de sakat hale getireceği tartışmasızdır.
Uyuşmazlıkta; üniversitede 2547 sayılı Kanun’un 33/a maddesi ile öğretim görevlisi olarak görev yapan ve görev süresinin sona ermesi üzerine, hakkında yürütülen idari soruşturma gerekçe gösterilerek Rektör oluru ile görev süresinin uzatılmadığı anlaşılmaktadır.
Bu durumda; dava konusu işlemin gerekçesini oluşturan FETÖ/PDY silahlı terör örgütü ile bağlantılı veya destek ya da yardımcı olma şüphesi gerekçesiyle davacı hakkında açılan idari soruşturma sonucunda kamu görevinden çıkarılmamasına karar verildiği, davacı hakkında başka bir bilgi ve belgenin de bulunmadığı görüldüğünden, dava konusu işlemin gerekçesinin hukuken ortadan kalktığı ve sebep yönünden hukuka aykırı hale geldiği anlaşılmaktadır.
Bu itibarla, davanın reddi yönündeki İdare Mahkemesi kararına yönelik istinaf isteminin reddine ilişkin temyize konu Bölge Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.
Öte taraftan, dava konusu işlemin sebep yönünden hukuka aykırı bulunarak iptal edilmesi, davacının görev süresinin başka bir işleme gerek kalmaksızın doğrudan uzayacağı anlamına gelmeyeceği, dolayısıyla davacının görev süresinin uzatılması istemi yönünden idarece yapılacak yeniden değerlendirme sonrası sözleşmesinin uzatılıp uzatılmaması konusunda yeni bir karar verileceğinin de tartışmasız kabulü gerekmektedir.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun’un 49. maddesine uygun bulunan temyiz isteminin kabulüne,
2. … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … gün ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Kullanılmayan … TL yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davacıya iadesine,
4. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın yukarıda belirtilen Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine,
5. Kesin olarak 20/01/2023 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.
KARŞI OY :
(X)- İdare ve Vergi Mahkemeleri tarafından verilen kararların temyiz yolu ile incelenip bozulabilmeleri 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Yasasının 49. maddesinin 1. fıkrasında yazılı nedenlerin bulunmasına bağlıdır.
Bölge İdare Mahkemesince verilen kararın dayandığı gerekçe usul ve yasaya uygun olup, bozulmasını gerektiren bir neden bulunmadığından, temyiz isteminin reddi ile anılan kararın onanması gerektiği oyu ile aksi yöndeki karara katılmıyorum.