Danıştay 8. Daire Başkanlığı 2020/2639 E. , 2023/1940 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2020/2639
Karar No : 2023/1940
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Teknik Üniversitesi
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Kilis 7 Aralık Üniversitesi’ne öğretim üyesi yetiştirme programı (ÖYP) kapsamında araştırma görevlisi olarak atanan, 27/09/2011 tarihinde ÖYP kapsamında bütünleşik doktora öğrencisi olarak 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun 35. maddesi uyarınca görevlendirilen davacının, azami lisansüstü eğitim süresini doldurmadığından araştırma görevlisi kadrosu sözleşmesinin uzatılması istemiyle yaptığı başvurunun, Yüksek Öğretim Kurulu Yürütme Kurulu’nun 10/10/2017 tarihli kararına dayalı olarak 27/09/2018 tarihinde azami öğrenim süresini dolduracağı gerekçesiyle reddine ilişkin … tarih ve … sayılı işlem ile araştırma görevlisi kadrosu ile ilişiğinin kesilmesine ilişkin işlemlerin iptali ile yoksun kalınan maddi ve özlük hakların başvuru tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte tazminine karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; 20.04.2016 tarihli ve 29690 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yayımı tarihinde yürürlüğe giren Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği’nin geçici 1. maddesi göz önünde bulundurulmaksızın hesaplanan lisansüstü azami eğitim süresi esas alınmak suretiyle; başka bir ifade ile anılan Yönetmeliğin geçici 1.maddesi ve 17. maddesi uyarınca yürürlük tarihi olan 20.04.2016 tarihinden itibaren 14 yarıyıl olması gereken azami tamamlama süresi göz ardı edilerek tesis edilen dava konusu işlemlerde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu kararın hukuka ve usule uygun olduğu ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacının ÖYP araştırma görevlisi olarak atandığı tarih ve lisansüstü eğitime başladığı tarihte yürürlükte olan Lisansüstü Eğitim Öğretim Yönetmeliği’nde “bütünleşik doktora” eğitimin azami süresinin 7 yıl olmasına rağmen Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı’nın … tarih ve … sayısı yazısı ile gönderilen 13/04/2017 tarihli yürütme kurulu kararının ÖYP kurum koordinatörlüğü ve davacıya gönderildiği, nitekim ilgililere bildirim yapılacağı yönünde bir düzenleme bulunmadığı halde 2017-2018 bahar döneminde lisansüstü eğitiminin tamamlanması gerektiğinin 01/03/2018 tarih ve 25075 sayılı yazı ile davacıya bir kez daha bildirildiği, Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Yürütme Kurulu’nun 10/10/2017 tarihinde ile 2547 sayılı Kanun’un geçici 67. maddesi hükümlerinin 2547 sayılı Kanun’un 50/1-d maddesi kapsamında atanan araştırma görevlileri ile ÖYP kapsamında araştırma görevlisi kadrosunda bulunanların araştırma görevlisi kadrosunda azami bulunma sürelerinin hesaplanmasında uygulanmamasına, bu kapsamda yer alan araştırma görevlilerinin lisansüstü eğitim öğrencilik statülerinin hesaplanmasında ise uygulanmasına şeklinde karar verildiği, anılan karara dayalı olarak davacının kadrosu ile ilişiğinin kesilerek boş kadrosunun YÖK’ün uygun görmesi ile Kilis 7 Aralık Üniversitesi’ne iade edilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
MADDİ OLAY :
Dava; Kilis 7 Aralık Üniversitesi’ne öğretim üyesi yetiştirme programı (ÖYP) kapsamında araştırma görevlisi olarak atanan, 27/09/2011 tarihinde ÖYP kapsamında bütünleşik doktora öğrencisi olarak 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun 35. maddesi uyarınca görevlendirilen davacının, azami lisansüstü eğitim süresini doldurmadığından araştırma görevlisi kadrosu sözleşmesinin uzatılması istemiyle yaptığı başvurunun, Yüksek Öğretim Kurulu Yürütme Kurulu’nun 10/10/2017 tarihli kararına dayalı olarak 27/09/2018 tarihinde azami öğrenim süresini dolduracağı gerekçesiyle reddine ilişkin … tarih ve … sayılı işlem ile araştırma görevlisi kadrosu ile ilişiğinin kesilmesine ilişkin işlemlerin iptali ile yoksun kalınan maddi ve özlük hakların başvuru tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte tazminine karar verilmesi istemiyle açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun 44. maddesinin (c) fıkrasında 19.11.2014 tarih ve 6569 sayılı Kanun’un 28. maddesiyle yapılan değişiklik ile, ”Öğrenciler, bir yıl süreli yabancı dil hazırlık sınıfı hariç, kayıt olduğu programa ilişkin derslerin verildiği dönemden başlamak üzere, her dönem için kayıt yaptırıp yaptırmadığına bakılmaksızın öğrenim süresi iki yıl olan önlisans programlarını azami dört yıl, öğrenim süresi dört yıl olan lisans programlarını azami yedi yıl, öğrenim süresi beş yıl olan lisans programlarını azami sekiz yıl, öğrenim süresi altı yıl olan lisans programlarını azami dokuz yıl içinde tamamlamak zorundadırlar. Hazırlık eğitim süresi azami iki yıldır. Azami süreler içinde katkı payı veya öğrenim ücretinin ödenmemesi ile kayıt yenilenmemesi nedeniyle öğrencilerin ilişikleri kesilmez. Ancak üniversite yetkili kurullarının kararı ve Yükseköğretim Kurulunun onayı ile dört yıl üst üste katkı payı veya öğrenim ücretinin ödenmemesi ile kayıt yenilenmemesi nedeniyle öğrencilerin ilişikleri kesilebilir. Yatay geçiş ve çift ana dal eğitiminin usul ve esasları ile azami öğrenim süreleri, lisansüstü eğitim usul ve esasları ile öğrenim süreleri Yükseköğretim Kurulu tarafından çıkarılan yönetmelikle belirlenir.” düzenlemesine, 26.11.2014 gün ve 29187 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 6569 sayılı Kanun’un 32. maddesi ile 2547 sayılı Kanun’a eklenen geçici 67. madde ile; ”Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte yükseköğretim kurumlarında kayıtlı olan öğrenciler bakımından azami sürelerin hesaplanmasında, daha önceki öğrenim süreleri dikkate alınmaz.” düzenlemesine yer verilmiştir.
01.07.1996 tarih ve 22683 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliğinin 19.08.2003 tarih ve 25204 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yönetmelikle değişik ”Süre” başlığını taşıyan 19. maddesinin (a) bendinde; doktora programını tamamlama süresi yüksek lisans derecesi ile kabul edilenler için sekiz yarıyıl, lisans derecesi ile kabul edilenler için on yarıyıl olarak kabul edilmiştir. Anılan madde, 06.02.2013 tarih ve 28551 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yönetmelikle değiştirilerek, ”Doktora programını tamamlama süresi yüksek lisans derecesi ile kabul edilenler için azami altı yıl, lisans derecesi ile kabul edilenler için azami dokuz yıl olup, uygulamaya ilişkin düzenlemeler konusunda ilgili üniversite senatoları yetkilidir.” şeklinde düzenlenmiştir.
20.04.2016 tarih ve 29690 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliğinin 17. maddesinin 1. fıkrasında, ”Doktora programı, bilimsel hazırlıkta geçen süre hariç tezli yüksek lisans derecesi ile kabul edilenler için kayıt olduğu programa ilişkin derslerin verildiği dönemden başlamak üzere, her dönem için kayıt yaptırıp yaptırmadığına bakılmaksızın sekiz yarıyıl olup azami tamamlama süresi on iki yarıyıl; lisans derecesi ile kabul edilenler için on yarıyıl olup azami tamamlama süresi on dört yarıyıldır.” kuralı yer almıştır.
Öğretim Üyesi Yetiştirme Programına İlişkin Usul ve Esaslar’ın “Öğrenim süresi” başlığını taşıyan 10. maddesinin 1. fıkrasında; ÖYP araştırma görevlilerinin öğrenim sürelerinin, Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliğinde belirlenen azami öğrenim süreleri olduğu belirtilerek; aynı maddenin 2. fıkrasında; “Bu Usul ve Esaslar gereğince yabancı dil yeterliliği sağlamak için verilen süreler ile Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği gereğince azami süre içinde çalışmalarını tamamlayamayan, ÖYP’ye devam etmek istemeyen, kadrosunun bulunduğu yükseköğretim kurumunda görevine başlamayan veya görevine başlayıp mecburi hizmet yükümlülüğünü yerine getirmeyen ÖYP araştırma görevlilerinin ilişikleri kesilerek haklarında taahhütname ve kefaletname senedi uyarınca işlem yapılır.” kuralı yer almıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
26.11.2014 gün ve 29187 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 6569 sayılı Kanun’un 32. maddesi ile 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’na eklenen geçici 67. maddesinde yer alan “Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte yükseköğretim kurumlarında kayıtlı olan öğrenciler bakımından azami sürelerin hesaplanmasında, daha önceki öğrenim süreleri dikkate alınmaz.” hükmünün, halen ÖYP, 50/d, 2547 sayılı Kanun’un 35. maddesi kapsamındaki araştırma görevlisi kadrolarında bulunanların lisansüstü eğitim sürelerinin hesaplanmasında uygulanmamasına ilişkin 29.07.2015 tarihli Yükseköğretim Yürütme Kurulu kararının iptali istemiyle açılan davada, Dairemizce verilen yürütmenin durdurulması isteminin reddine ilişkin karara karşı yapılan itiraz üzerine, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 26.4.2017 gün ve Yd İtiraz No:2017/231 sayılı kararıyla; 2547 sayılı geçici 67. maddesinde, düzenlemenin yürürlüğe girdiği 26.11.2014 tarihinde yükseköğretim kurumlarında kayıtlı olan tüm öğrenciler bakımından azami sürelerin hesaplanmasında, daha önceki öğrenim sürelerinin dikkate alınmayacağının öngörüldüğü, bu tarihte araştırma görevlisi olan ya da olmayan öğrenciler arasında herhangi bir ayrıma gidilmediği gibi söz konusu hükmün araştırma görevlilerine uygulanmamasına yönelik bir istisnanın da Kanunda yer almaması nedeniyle, kararın üst norm olan 2547 sayılı Kanuna aykırı olduğu gerekçesiyle itirazın kabulü ile yürütmenin durdurulması isteminin kabulüne karar verilmiştir. Aynı gerekçelerle Dairemizin 14.03.2019 gün ve E:2015/11995, K:2019/1879 sayılı kararıyla Yükseköğretim Yürütme Kurulu kararının iptaline karar verilmiştir.
Yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerinin ve yargı kararının bir bütün olarak değerlendirilmesinden; ÖYP kapsamında atanan araştırma görevlilerinin, lisansüstü eğitim azami öğrencilik sürelerinin hesaplanmasında geçici 67. maddeden yararlanmalarını engelleyen ya da sınırlandıran bir düzenleme bulunmaması nedeniyle bu kapsamda yer alan araştırma görevlilerinin, lisansüstü eğitim azami öğrencilik sürelerinin hesaplanmasında geçici 67. maddenin uygulanmasının mümkün olmasına karşın; araştırma görevliliği kadrosunda azami bulunma sürelerinin hesaplanmasında, açık hüküm olmaması ve bu konuda başkaca lehe bir düzenlemenin bulunmaması nedeniyle 2547 sayılı Kanunun geçici 67. maddesinin uygulanmasının mümkün olmadığı anlaşılmıştır.
Diğer bir anlatımla; istisnai bir program olan ÖYP kapsamında, Öğretim Üyesi Yetiştirme Programına İlişkin Usul ve Esaslara tabi olarak atanan araştırma görevlilerinin, lisansüstü eğitim nedeniyle öğrencilikte azami bulunma süreleri ile araştırma görevliliği kadrosunda bulunma sürelerinin farklı şekilde değerlendirilmesi gerekmektedir. ÖYP kapsamında atanan araştırma görevlilerinin, Öğretim Üyesi Yetiştirme Programına İlişkin Usul ve Esasların 10. maddesinin 2. fıkrası uyarınca Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği gereğince azami süre içinde çalışmalarını tamamlayamamaları nedeniyle kadrolarıyla ilişiklerinin kesilmesi, kadronun amacı dışında uzun sürelerle kullanılmasının engellenmesi, kaynaklardan etkin ve verimli şekilde faydalanılması amacı taşımaktadır. Aksinin kabul edilmesi durumunda, bu kapsamdaki araştırma görevlilerinin, lisansüstü eğitimde başarısızlıklarının ödüllendirilmesine yol açacağı açıktır.
Olayda; … Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bilgisayar Mühendisliği Anabilim Dalı bütünleşik doktora programına, 27/09/2011 tarihinde kayıt yaptıran davacının, lisansüstü eğitimine devam ettiği aşamada, 01/07/1996 tarih ve 22683 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği’nin, 06/02/2013 tarih ve 28551 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelikle değişik 19. maddesinde, doktora programını tamamlama süresinin lisans derecesi ile kabul edilenler için azami dokuz yıl olarak belirlendiği ve anılan Yönetmelik değişikliğinde aksine bir düzenlemenin ya da bir geçiş hükmünün bulunmadığı dikkate alındığında, bu dönem itibarıyla lisansüstü eğitim yapan davacının, azami öğrenim süresinin dokuz yıl olarak hesaplanması gerektiği açıktır.
Bu bağlamda; ÖYP kapsamında araştırma görevliliği kadrosunda bulunan davacının, 27/09/2011 tarihinde, … Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bilgisayar Mühendisliği Anabilim Dalı bütünleşik doktora (birleştirilmiş yüksek lisans- doktora) programına kayıt yaptırdığı dikkate alındığında, bilimsel hazırlık programında geçen süre hariç olmak üzere Öğretim Üyesi Yetiştirme Programı kapsamında araştırma görevliliği kadrosunun ihdas amacı gereği, azami öğrenim süresi içerisinde tamamlanması gereken bütünleşik doktora programı için öngörülen dokuz yıllık azami öğrenim süresini tamamlamadığı anlaşıldığından, 27/09/2018 tarihi itibarıyla araştırma görevliliği ile ilişiğinin kesilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmaması nedeniyle Bölge İdare Mahkemesi kararında sonucu itibariyle hukuka aykırılık olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle,
1. Temyiz isteminin reddine,
2. … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının belirtilen GEREKÇE İLE ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına, posta gideri avansından artan tutarın Mahkeme tarafından iadesine,
4. 2577 sayılı Kanunun 50. maddesi uyarınca onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de belirtilen Bölge İdare Mahkemesine gönderilmesini teminen dosyanın İdare Mahkemesine gönderilmesine,
5. Kesin olarak, 11/04/2023 tarihinde oybirliği ile karar verildi.