Danıştay 8. Daire Başkanlığı         2020/2635 E.  ,  2023/681 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2020/2635
Karar No : 2023/681

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Üniversitesi
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Eczacılık Fakültesi …Anabilim Dalı’nda 2547 sayılı Kanun’un 50/d maddesi kapsamında araştırma görevlisi olarak görev yapan davacı tarafından, lisansüstü eğitimini azami öğrenim süresi içerisinde tamamlayamadığı gerekçesiyle araştırma görevlisi statüsünün sonlandırılarak ilişiğinin kesilmesine dair … tarih ve … sayılı işlem ile bu işleme karşı yapılan itirazın reddine dair … tarih ve … sayılı işlemin iptaline karar verilmesi istenilmektedir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararında; 2547 sayılı Kanun’un geçici 67. maddesindeki düzenlemenin yürürlüğe girdiği 26/11/2014 tarihinde yüksek lisans programına kayıtlı olan davacının azami öğrenim süresinin hesaplanmasında, Kanun’un açık hükmü ve ilgili yargı kararı uyarınca, bu tarihten önceki öğrenim süresinin dikkate alınmaması gerektiği, tesis edilen dava konusu işlemin hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu kararın hukuka ve usule uygun olduğu ve ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, tesis edilen işlemin hukuka uygun olduğu, Mahkeme kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : İstemin gerekçeli reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Eczacılık Fakültesi … Anabilim Dalı’nda 2547 sayılı Kanun’un 50/d maddesi kapsamında araştırma görevlisi olarak görev yapan davacı tarafından, lisansüstü eğitimini azami öğrenim süresi içerisinde tamamlayamadığı gerekçesiyle araştırma görevlisi statüsünün sonlandırılarak ilişiğinin kesilmesine dair … tarih ve … sayılı işlem ile bu işleme karşı yapılan itirazın reddine dair … tarih ve … sayılı işlemin iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun (dava konusu işlemin tesis edildiği tarihteki haliyle) ‘Tanımlar’ başlıklı 3. maddesinin (p) fıkrasında; öğretim yardımcıları, yükseköğretim kurumlarında, belirli süreler için görevlendirilen, araştırma görevlileri, uzmanlar, çeviriciler ve eğitim-öğretim planlamacıları olarak tanımlanmış olup ‘Lisans üstü öğretim’ başlıklı 50. maddesinin 1. fıkrasının (d) bendinde; “Lisans üstü öğretim yapan öğrenciler, kendilerine tahsis edilebilecek burslardan yararlanabilecekleri gibi, her defasında bir yıl için olmak üzere öğretim yardımcılığı kadrolarından birine de atanabilirler.” hükmü, geçici 67. maddesinde ise; “Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte yükseköğretim kurumlarında kayıtlı olan öğrenciler bakımından azami sürelerin hesaplanmasında, daha önceki öğrenim süreleri dikkate alınmaz.” hükmü yer almıştır.
13/10/1984 tarih ve 18544 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Lisansüstü Öğrenim Görenlerden Öğretim Yardımcısı Kadrolarına Atanacakların Hak ve Yükümlülükleri ile Tıpta Uzmanlık Öğrencilerinin Giriş Sınavları Hakkında Yönetmeliğin ‘Kadroyu Boşaltma’ başlıklı 10. maddesinde; “2547 sayılı Kanun’un 50. maddesine göre öğretim yardımcılığı kadrolarına geçici olarak atanıp, yükseklisans, doktora, sanatta yeterlik ve tıpta uzmanlık öğrenimlerini başarı ile tamamlayarak yükseklisans, doktora veya sanatta yeterlik diploması veya tıpta uzmanlık belgesi alanların kadro ile ilişkileri kendiliğinden kesilir…” düzenlemesine yer verilmiştir.
20/04/2016 tarih ve 29690 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği’nin doktora programını düzenleyen kısmının ‘Süre’ başlıklı 17. maddesinde; “Doktora programı, bilimsel hazırlıkta geçen süre hariç tezli yüksek lisans derecesi ile kabul edilenler için kayıt olduğu programa ilişkin derslerin verildiği dönemden başlamak üzere, her dönem için kayıt yaptırıp yaptırmadığına bakılmaksızın sekiz yarıyıl olup azami tamamlama süresi on iki yarıyıl; lisans derecesi ile kabul edilenler için on yarıyıl olup azami tamamlama süresi on dört yarıyıldır…” düzenlemesi yer almıştır.
28/11/2016
tarih ve 29902 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Ankara Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Öğretim Yönetmeliği’nin ‘Doktora Programı’ üst başlıklı ‘Süre’ başlıklı 22. maddesinde; “Doktora programı, bilimsel hazırlıkta geçen süre hariç tezli yüksek lisans derecesi ile kabul edilenler için kayıt olduğu programa ilişkin derslerin verildiği dönemden başlamak üzere, her dönem için kayıt yaptırıp yaptırmadığına bakılmaksızın sekiz yarıyıl olup azami tamamlama süresi on iki yarıyıl; lisans derecesi ile kabul edilenler için on yarıyıl olup azami tamamlama süresi on dört yarıyıldır.
” düzenlemesi, ‘Öğrencilik veya sınav hakkını saklı tutma’ başlıklı 43. maddesinde; “Kayıt, devam, uygulama ve sınav gibi yükümlülüklerinden herhangi birini yerine getiremeyen öğrencinin hakları, başvurusu üzerine Senato tarafından belirlenen haklı ve geçerli nedenler çerçevesinde değerlendirilerek, enstitü yönetim kurulu kararıyla saklı tutulur. Öğrencilerin öğrencilik hakları yüksek lisans süresi içinde en çok iki yarıyıl, doktora süresi içinde en çok dört yarıyıl saklı tutulabilir.” düzenlemesi bulunmaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun geçici 67. maddesinde yer alan “Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte yükseköğretim kurumlarında kayıtlı olan öğrenciler bakımından azami sürelerin hesaplanmasında, daha önceki öğrenim süreleri dikkate alınmaz.” hükmünün halen ÖYP, 50. maddenin 1. fıkrasının (d) bendi ve 2547 sayılı Kanun’un 35. maddesi kapsamındaki araştırma görevlisi kadrolarında bulunanların lisansüstü eğitim sürelerinin hesaplanmasında uygulanmamasına ilişkin 29/07/2015 tarihli Yükseköğretim Yürütme Kurulu kararının iptali istemiyle açılan davada, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’nun 26/04/2017 tarih ve YD İtiraz No: 2017/231 sayılı kararıyla, anılan kararın yürütmesinin durdurulmasına karar verilmiş; yürütmeyi durdurma kararının yerine getirilmesini teminen Yükseköğretim Yürütme Kurulu’nun 29/07/2015 tarihli kararı değiştirilerek, 2547 sayılı Kanun’un geçici 67. maddesinin, 2547 sayılı Kanun’un 50. maddesinin 1. fıkrasının (d) bendi kapsamında atanan araştırma görevlileri ile ÖYP kapsamında araştırma görevlisi kadrosunda bulunanların araştırma görevlisi kadrolarında azami bulunma sürelerinin hesaplanmasında uygulanmamasına, bu kapsamda yer alan araştırma görevlilerinin lisansüstü eğitim öğrencilik statülerinin hesaplanmasında ise uygulanmasına ilişkin Yükseköğretim Yürütme Kurulunca 10/10/2017 tarihli karar alınmış olup, bu kararın iptali istemiyle açılan davada Dairemizin 10/02/2021 tarih ve E:2017/7164, K:2021/748 sayılı kararıyla davanın reddine karar verilmiştir.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri ile YÖK Yürütme Kurulu kararları ve anılan kararlar hakkında verilen yargı kararlarının birlikte değerlendirilmesi neticesinde; 2547 sayılı Kanun’un 50. maddesinin 1. fıkrasının (d) bendi kapsamında, Tıpta Uzmanlık Sınavını kazanan öğrencilerle, yüksek lisans, sanatta yeterlilik ve doktora öğrencilerinin, öğrenim süreleri ile sınırlı olmak üzere araştırma görevlisi kadrosuna atanabileceği, Lisansüstü Öğrenim Görenlerden Öğretim Yardımcısı Kadrolarına Atanacakların Hak ve Yükümlülükleri ile Tıpta Uzmanlık Öğrencileri Hakkında Yönetmeliğin 10. maddesi gereği, 2547 sayılı Kanunun 50. maddesine göre öğretim yardımcılığı kadrolarına geçici olarak atanıp, yüksek lisans, doktora, sanatta yeterlik ve tıpta uzmanlık öğrenimlerini başarı ile tamamlayarak yüksek lisans, doktora veya sanatta yeterlik diploması veya tıpta uzmanlık belgesi alanların kadro ile ilişkilerinin kendiliğinden kesileceği, Yükseköğretim kurumlarında lisansüstü eğitim yapmak isteyenlerin, 2547 sayılı Kanunun 50. maddesinin 1. fıkrasının (d) bendi ve ÖYP kapsamında, araştırma görevlisi kadrosunda azami bulunma sürelerine ilişkin kurallar koyan düzenlemelerin, araştırma görevlisi kadrolarının amacı dışında uzun sürelerle kullanılmasının engellenerek, kaynaklardan etkin ve verimli şekilde faydalanılması amacını taşıdığı, aksinin kabul edilmesi durumunda bu kapsamdaki araştırma görevlilerinin, lisansüstü eğitimde başarısızlıklarının ödüllendirilmesine yol açacağı anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlıkta, doktora eğitimine 11/02/2013 tarihinde başlayan davacı hakkında alınan … tarih ve … sayılı Enstitü Yönetim Kurulu kararında; … tarih ve … sayılı Yükseköğretim Genel Kurul kararı uyarınca azami öğrenim süresinin 11/09/2019 tarihi olarak belirlendiği, ancak dava konusu … tarih ve … sayılı işlemle davacının doktora programı süresini 11/02/2019 tarihinde tamamlaması nedeniyle kadrosuyla ilişiğinin kesilmesine karar verildiği, davacının ise 18/06/2019 tarihinde doktora programını tamamladığı anlaşılmaktadır.
Bu durumda, kendisine verilen öğrenim süresi içerisinde doktora programını tamamlayan davacı hakkında, tesis edilen dava konusu işlemlerde hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna ulaşılmaktadır.
Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1.Temyiz isteminin reddine,
2…. Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının yukarıda belirtilen gerekçeyle ONANMASINA,
3.Temyiz giderinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına, posta gideri avansından varsa artan tutarın Mahkeme tarafından taraflara iadesine,
4.2577 sayılı Kanunun 50. maddesi uyarınca onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de belirtilen Bölge İdare Mahkemesine gönderilmesini teminen dosyanın İdare Mahkemesine gönderilmesine,
5.Kesin olarak, 17/02/2023 tarihinde oybirliği ile karar verildi.