Danıştay 8. Daire Başkanlığı         2020/2419 E.  ,  2023/510 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2020/2419
Karar No : 2023/510

Temyiz İsteminde Bulunan (Davalı) : … Belediye Başkanlığı
Vekilleri : Av. … , Av. …
Karşı Taraf (Davacı) : … Koop.
Vekili : Av. …

İstemin Özeti :… İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının hukuka aykırı olduğu öne sürülerek, 2577 sayılı Kanunun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

Savunmanın Özeti :Savunma verilmemiştir.

Danıştay Tetkik Hakimi : …
Düşüncesi : İdare Mahkemesi kararının gerekçesi değiştirilmek suretiyle onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
Dava; Karahayıt-Pamukkale-Denizli arasında yolcu taşımacılığı yapan davacı kooperatif tarafından, kendi araçlarının kullandığı güzergahın … Kooperatifine tahsis edilmesine ilişkin Pamukkale Belediye Başkanlığı’nın … tarih ve … sayılı işleminin iptali istemiyle açılmıştır.
İdare Mahkemesince, kararının, davanın dava dışı … Kooperatifine ihbar edilmemesi sebebiyle bozulması üzerine, bozmaya uyularak dava … Kooperatifine ihbar edilmiş, anılan Kooperatifin davaya katılmadığı görülerek, idarenin güzergah değişikliliğine ilişkin olarak toplu taşıma, ulaşım ve şehircilik ilke ve esasları yönünden herhangi bir değerlendirme ya da teknik bir çalışma yapmadığı, sadece … Kopperatifi’nin talebi üzerine böyle bir değişiklik yaptığı, bu haliyle işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle işlemin iptaline karar verilmiştir.
5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 14. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde; belediyenin, mahallî müşterek nitelikte olmak şartıyla ulaşım, şehir içi trafik hizmetlerini yapma veya yaptırmak belediyenin görev ve sorumlulukları arasında olduğu, 15. maddesinin (p) bendinde; kara, deniz, su ve demiryolu üzerinde işletilen her türlü servis ve toplu taşıma araçları ile taksi sayılarını, bilet ücret ve tarifelerini, zaman ve güzergâhlarını belirlemek, durak yerleri ile karayolu, yol, cadde, sokak, meydan ve benzeri yerler üzerinde araç park yerlerini tespit etmek ve işletmek belediyenin yetki ve imtiyazları arasında yer aldığı, aynı Kanun’un 17. maddesinde; belediye meclisinin, belediyenin karar organı olduğu düzenlenmiş, 18. maddesinde; belediye meclisinin görev ve yetkilerine, 38. maddesinde, belediye başkanının görev ve yetkilerine yer verilmiş, 84. maddesinde ise; bu Kanunla, belediyenin sorumlu ve yetkili kılındığı görev ve hizmetlerle sınırlı olarak, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nda bu Kanun hükümlerine aykırılık bulunması durumunda bu Kanun hükümlerinin uygulanacağı hükmüne yer verilmiştir.
5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun 9. maddesinde, “Büyükşehir içindeki kara, deniz, su, göl ve demiryolu üzerinde her türlü taşımacılık hizmetlerinin koordinasyon içinde yürütülmesi amacıyla, büyükşehir belediye başkanı ya da görevlendirdiği kişinin başkanlığında, yönetmelikle belirlenecek kamu kurum ve kuruluşları ile, … Federasyonunun görevlendireceği ilgili odanın temsilcisinin katılacağı Ulaşım Koordinasyon Merkezi kurulur. İlçe belediye başkanları kendi belediyesini ilgilendiren konuların görüşülmesinde koordinasyon merkezlerine üye olarak katılırlar.(…) Bu Kanun ile büyükşehir belediyesine verilen trafik hizmetlerini plânlama, koordinasyon ve güzergâh belirlemesi ile taksi, dolmuş ve servis araçlarının durak ve araç park yerleri ile sayısının tespitine ilişkin yetkiler ile büyükşehir sınırları dahilinde il trafik komisyonunun yetkileri ulaşım koordinasyon merkezi tarafından kullanılır. (…).” kuralına yer verilmiştir.
6360 sayılı On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 1. maddesinde; … (2) Adana, Ankara, Antalya, Bursa, Denizli, Diyarbakır, Eskişehir, Erzurum, Gaziantep, İzmir, Kayseri, Konya, Mersin, Sakarya ve Samsun büyükşehir belediyelerinin sınırları il mülki sınırlarıdır. (3) Birinci ve ikinci fıkrada sayılan illere bağlı ilçelerin mülki sınırları içerisinde yer alan köy ve belde belediyelerinin tüzel kişiliği kaldırılmış, köyler mahalle olarak, belediyeler ise belde ismiyle tek mahalle olarak bağlı bulundukları ilçenin belediyesine katılmıştır.” hükmü yer almaktadır.
Anılan Kanunun “Yürürlük” başlıklı 36. maddesinde ise, bu Kanunun 1. maddesinin ilk mahalli idareler genel seçiminde (30 Mart 2014) yürürlüğe gireceği kurala bağlanmıştır.
Dava dosyasının incelenmesinden; davacı kooperatifin Karahayıt-Pamukkale-Denizli arasında yolcu taşıma amacıyla kurulduğu ve merkez ilçe belediyesi olan Pamukkale Belediyesinin sınırları içinde yer alan hat üzerinde yolcu taşımacılığı yaptığı, kendi araçlarının kullandığı güzergahın … Kooperatifine tahsis edilmesi üzerine, buna ilişkin Pamukkale Belediye Başkanlığı’nın … tarih ve … sayılı işleminin iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinde, belediye ve mücavir alan sınırları içerisindeki her türlü toplu taşıma araçları ile sayılarını, zaman ve güzergâhlarını, durak yerlerini belirlemenin belediyenin yetki ve imtiyazları arasında yer aldığı açıkça belirtilmekle birlikte, anılan yetkinin belediyenin hangi organı tarafından kullanılacağı hususuna açıkça yer verilmediğinden, bu yetkinin kim tarafından kullanılacağının tespit edilmesi gerekmektedir.
Belediye Meclisi’nin, belediyenin karar organı olması ve ilgili kanunda gösterilen esas ve usûllere göre seçilmiş üyelerden oluştuğu göz önünde bulundurulduğunda, karar organı olan Belediye Meclisi’nin görev ve yetkilerinin, yasada tahdidi olarak sayılan görev ve yetkilerle sınırlı olmadığı, 5393 sayılı Yasa’da belediyenin görev ve yetkileri arasında sayılan diğer konularda da görevli ve yetkili olduğu anlaşılmaktadır.
Bu durumda, güzergah belirlenmesine ilişkin işlemin belediye meclisince değerlendirilip karara bağlanması gerekirken, herhangi bir meclis kararına dayanmaksızın belediye başkanlığınca tesis edilen dava konusu işlemde yetki yönünden hukuka uyarlık bulunmamakta ise de sonucu itibariyle yerinde görülen Mahkeme kararının yukarıda belirtilen gerekçe ile onanması gerekmiştir.
Öte yandan, Denizli Büyükşehir Belediyesi sınırlarının, 6360 sayılı Ondört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile büyükşehir il mülki sınırları olarak genişlediği de dikkate alındığında mahkeme kararının uygulanması aşamasında, güzergah belirlenmesine ilişkin bu yetkinin, Denizli Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Koordinasyon Merkezi tarafından kullanılacağı açıktır.
İdare Mahkemesince verilen karar neticesi itibariyle hukuka uygun olup, bozulmasını gerektiren bir neden bulunmadığından, temyiz isteminin reddi ile anılan kararın yukarıda belirtilen gerekçe ile onanmasına ve temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (onbeş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 10/02/2023 tarihinde oybirliği ile karar verildi.