Danıştay 8. Daire Başkanlığı         2020/2253 E.  ,  2022/8472 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2020/2253
Karar No : 2022/8472

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. ….

KARŞI TARAF (DAVALI) : …Valiliği
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU :… Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Uşak ili, … Mahallesi, … No:… adresinde bulunan taşınmazın sahibi olan davacı tarafından, … ile işyeri açma ve çalışma ruhsatı düzenlenmeden “Apart” şeklinde oluşturulmuş öğrenci barınma yeri işletildiğinden bahisle anılan taşınmazın kapatılmasının uygun görüldüğüne ilişkin … tarih ve E…. sayılı işlem ile kapatılma kararının tebliğinden itibaren 20 gün sonra söz konusu taşınmazda mühürleme işlemi yapılacağına ilişkin … tarih ve … sayılı işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ….. İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; soruşturma neticesinde … tarih ve … sayılı raporun düzenlendiği, bu raporun işbu davada iptali istenilen işlemlere konu olan “… Apartmanına” ilişkin olarak, özetle, “… Mahallesi, … Mahallesi, No:… … adresinde bulunan binaya … tarihinde gidildiğinde, binanın zemin üzeri … kat ve çatı arası piyesi olmak üzere 7 kattan oluştuğu, bina girişinde … Apt.’ yazdığı, binanın bağımsız girişinin bulunduğu, binada yangın merdivenin olduğu, binadan üniversitede okuyan kız öğrencilerin çıktığı, bu öğrencilerin ‘Binanın tüm katlarında üniversitede okuyan kız öğrencilerin kaldığı, binada yemek odası ve yemekhane bulunmadığı, elektrik, su ve doğalgaz giderlerinin öğrenciler tarafından ödendiği, dört adet çamaşır makinesinin ortak olarak kullanıldığı’ yönünde beyanda bulundukları, ifadesine başvurulan ….’nin ifadesinde, “Apartmandaki tüm dairelerin babasına ait olduğu, apartmanın müstakil girişinin bulunduğu, kira işlerini kendisinin takip ettiği, apartmanda 20’ye yakın öğrenci olmayan bayanın; 60’a yakın ise üniversite öğrencisi kız öğrencilerin kaldığı, dairedeki elektrik, su ve doğalgaz ücretlerini kiracıların ödediği, dairelerin elekrik, su ve doğalgaz aboneliklerinin ise babasına ait olduğu, bunun dışındaki tüm ortak giderlerin yine babası tarafından ödendiği, dairelerde mutfak, tuvalet, banyo ve iki bağımsız oda bulunduğu, dairelerinin eşyalı olduğu, binanın yöneticisinin bulunmadığı, internet hizmetlerinin taraflarınca verildiği, terasta beş adet çamaşır makinesinin bulunduğu, dairelerde kalanların bu makineleri ücretsiz olarak kullandığı, kiracılardan kira ücreti dışında aidat ve başka ad altında bir ücret alınmadığı, binada yangın merdiveninin bulunduğu’ ifadelerine yer verildiği, işletme ile ilgili sosyal medya çıktılarının incelenmesinden, “Apartmanda kaldığım süre boyunca kendimi evimde gibi hissettim. Arkadaşlık ve dostluk ortamımız çok güzeldi. Tercih edecek bütün herkesin sadece mezuniyet ile ayrılacaklarından eminim.”, “… Üniversitesini kazandığımda nerede kalacağım konusunda kararsızdım. Arkadaşların tavsiyesi üzerine … Apartı tercih ettim ve mezun oluncaya kadar buradan ayrılmak istemiyorum. Buradaki ortam süper.”, “… Kız Apart, Kız Öğrenci ve Bekar Bayanlar İçin Ekonomik, Güvenli, Konforlu Apart Daireler’ şeklinde bildirimlerin bulunduğu, sosyal medyada hedef kitlenin kız öğrenciler olduğu, kız öğrencilere konaklama hizmeti verildiği , dava dosyasında yer alan bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesinden; dava konusu işlemin tesis edildiği tarih itibarıyla davacının maliki olduğu “…” isimli işletmede, izinsiz ve ruhsatsız olarak öğrencilere barınma hizmeti verildiği, anılan taşınmazın kapatılmasına ilişkin … tarih ve E…. sayılı işlem ile kapatılma kararının tebliğinden itibaren 20 gün sonra söz konusu taşınmazda mühürleme işlemi yapılacağına ilişkin … tarih ve … sayılı işlemde hukuka ve mevzuata aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…., K:… sayılı kararıyla; İstinaf başvurusuna konu kararın hukuka ve usule uygun olduğu ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, kararın hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle,
1. Temyiz isteminin reddine,
2. … Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına, posta gideri avansından artan tutarın Mahkeme tarafından iadesine,
4. Kesin olarak, 30/12/2022 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.

KARŞI OY :
(X) 5661 sayılı Yüksek Öğretim Öğrenci Yurtları ve Aşevleri Hakkındaki Kanuna Ek Kanun’un 1. maddesi’nde; gerçek ve tüzelkişiler tarafından yemekli ve yemeksiz öğrenci yurtları ve buna benzer kurumlar açılması ve işletilmesinin Milli Eğitim Bakanlığının iznine bağlı olduğu, Milli Eğitim Bakanlığı’nın bu gibi yurt ve kurumları tespit edeceği esaslara göre denetleyeceği düzenlendikten sonra anılan maddeye 694 sayılı KHK ile eklenen (h) bendinin Ek fıkrasında; ”Yurt ve benzeri kurumlar, ortaokul, ortaöğrenim ve yükseköğrenim öğrencilerine barınma hizmeti vermek amacıyla açılır ve bu Kanun ile 25/8/2011 tarihli ve 652 sayılı Millî Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 13 üncü maddesine göre işyeri açma ve çalışma ruhsatı alırlar. Öğrenim düzeyine göre barınma hizmeti verilecek öğrenciler ile bu hizmetin verilebileceği kurumlar ve bu hizmeti sunacak gerçek ve tüzel kişilerin nitelikleri yönetmelikle belirlenir. Her ne ad altında olursa olsun, öğrenci barınma hizmetlerine ilişkin faaliyetlerin ruhsatsız yürütülmesi halinde brüt asgari ücretin yirmi katı idari para cezası uygulanır ve bu yerler valilikçe kapatılır.” hükmüne yer verilmiştir.
20/02/2017 tarih ve 2017/10090 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile kabul edilen ve 06/05/2017 tarih ve 30058 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren ve işlem tarihinde yürürlükte olan mülga Özel Öğrenci Barınma Hizmetleri Yönetmeliği’nin 1. maddesinde; bu Yönetmeliğin amacının; ortaokul, imam-hatip ortaokulu ve ortaöğretim kurumları ile yükseköğretim kurumlarında öğrenim gören öğrencilere öğrenim dönemlerinde barınma hizmetleri sunmak amacıyla gerçek ve tüzel kişiler tarafından öğrenci yurdu, öğrenci pansiyonu, öğrenci apartları ve öğrenci stüdyo daireleri açılmasına, işletilmesine ve bunların denetimine ilişkin usul ve esasları düzenlemek olduğu belirtildikten sonra, “Tanımlar” başlıklı 3. maddesinde; “Bu Yönetmeliğin uygulanmasında; (…) b) Barınma hizmeti: Öğrencilerin öğrenim dönemi boyunca konaklaması, beslenme ve sosyal ihtiyaçlarının karşılanması ve eğitim hazırlıklarını yapmasını sağlayıcı hizmetleri, g) Kurum: Bu Yönetmelik kapsamında faaliyet gösteren öğrenci yurdu, öğrenci pansiyonu, öğrenci apartları ve öğrenci stüdyo dairelerini, ı) Öğrenci apartları: Yükseköğrenim öğrencilerine barınma hizmeti vermek amacıyla açılmış, bağımsız girişi bulunan bir veya etrafı ihata duvarıyla çevrili ortak bir taşınmazın üzerinde tamamı kuruma ait birden fazla binadan oluşan ve bağımsız her dairesinde birden fazla odası bulunan kurumu, i) Öğrenci pansiyonu: Ortaöğretim kurumları ve yükseköğrenim öğrencileri için bağımsız bir bina veya etrafı ihata duvarıyla çevrili ortak bir taşınmazın üzerinde tamamı kuruma ait birden fazla binadan oluşan en az bir ay olmak üzere barınma hizmetlerinin sunulduğu kurumu, j) Öğrenci stüdyo daireleri: Yükseköğrenim öğrencilerine barınma hizmeti vermek amacıyla bir ana taşınmazın 23/6/1965 tarihli ve 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanununa göre bağımsız bölümlerinde öğrencilerin barındığı ve bazı hizmetlerin ortak sunulabildiği kurumu, k) Öğrenci yurdu: Bir binadan veya etrafı ihata duvarıyla çevrili ortak bir taşınmazın üzerinde tamamı kuruma ait birden fazla binadan oluşan, yatakhaneleri, ortak kullanım alanları bulunan ve toplu hizmetlerin sunulduğu kurumu (…) ifade eder.” hükmüne yer verilmiştir.
Anılan Yönetmeliğin 4. maddesinin 1. fıkrasında; kurumların, kurum açma izni ile işyeri açma ve çalışma ruhsatlarının Bakanlık tarafından verileceği düzenlenmiş ve “Bakanlıkça ve valilikçe yapılacak işlemler” başlıklı 5. maddesinin 6. fıkrasında; “Kurum açma izni ile işyeri açma ve çalışma ruhsatı düzenlenmeden her ne ad altında olursa olsun öğrenci barınma hizmeti veren yerler ile öğrenci ibaresi kullanılarak faaliyet gösteren barınma yerleri açılamaz ve işletilemez. 14/7/2005 tarihli ve 2005/9207 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik uyarınca yetkili idareden otel, motel, pansiyon ve benzeri konaklama tesisi ruhsatı alarak bu Yönetmelik kapsamında öğrenci barınma hizmeti veren veya öğrenci yurdu, öğrenci pansiyonu, öğrenci apartları, öğrenci stüdyo daireleri gibi işletilen ya da tabelasında öğrenci ibaresi bulunduran yerlerin işyeri açma ve çalışma ruhsatları yetkili idare tarafından iptal edilir. Bu yerler, ruhsatı veren yetkili idarece işlem yapılmaması veya ruhsatlarının bulunmaması halinde 10/6/1949 tarihli ve 5442 sayılı İl İdaresi Kanunu hükümleri uyarınca valilikçe kapatılır.” hükmüne; “Kurum açma izni ile işyeri açma ve çalışma ruhsatının iptali ve idari para cezaları” başlıklı 42. maddesinin 4. fıkrasında; “Her ne ad altında olursa olsun öğrenci barınma hizmetlerine ilişkin faaliyetlerin, Kanunun 1 inci maddesinin dördüncü fıkrasında belirtilen ruhsat alınmadan yürütülmesi halinde aynı fıkrada belirtilen idari para cezası verilir ve bu yerler valilikçe kapatılır.” hükmüne yer verilmiştir.
Yukarıda yer alan mevzuat hükümlerinden anlaşıldığı üzere; dava konusu işlem tarihi itibarıyla öğrencilere yönelik barınma hizmeti sunulmasına yönelik olarak öğrenci apartı öğrenci pansiyonu, öğrenci stüdyo dairesi ya da öğrenci yurdu şeklinde sunulan bütün barınma hizmetlerin Milli Eğitim Bakanlığı’nın denetim ve gözetimi altında yapılması gerektiği açık olup; izinsiz ve ruhsatsız olarak hizmet sunumunun tespiti halinde ilgili yerlerin Valiliklerce kapatılması gerekmektedir.
Dava dosyasının incelenmesinden; bir kısım şikayetler üzerine Uşak ilinde bulunan 11 taşınmaz hakkında, “izinsiz olarak öğrenci barınma hizmeti verildiği” iddiasına ilişkin soruşturma başlatıldığı, soruşturma neticesinde … tarih ve … sayılı raporun düzenlendiği, bu raporun işbu davada iptali istenilen işlemlere konu olan “…” ilişkin olarak, özetle, “… Mahallesi, … Mahallesi, No:… … adresinde bulunan binaya 04/12/2017 tarihinde gidildiğinde, binanın zemin üzeri 6 kat ve çatı arası piyesi olmak üzere 7 kattan oluştuğu, bina girişinde ….’ yazdığı, binanın bağımsız girişinin bulunduğu, binada yangın merdivenin olduğu, binadan üniversitede okuyan kız öğrencilerin çıktığı, bu öğrencilerin ‘Binanın tüm katlarında üniversitede okuyan kız öğrencilerin kaldığı, binada yemek odası ve yemekhane bulunmadığı, elektrik, su ve doğalgaz giderlerinin öğrenciler tarafından ödendiği, dört adet çamaşır makinesinin ortak olarak kullanıldığı’ yönünde beyanda bulundukları, ifadesine başvurulan …’nin ifadesinde, “Apartmandaki tüm dairelerin babasına ait olduğu, apartmanın müstakil girişinin bulunduğu, kira işlerini kendisinin takip ettiği, apartmanda 20’ye yakın öğrenci olmayan bayanın; 60’a yakın ise üniversite öğrencisi kız öğrencilerin kaldığı, dairedeki elektrik, su ve doğalgaz ücretlerini kiracıların ödediği, dairelerin elekrik, su ve doğalgaz aboneliklerinin ise babasına ait olduğu, bunun dışındaki tüm ortak giderlerin yine babası tarafından ödendiği, dairelerde mutfak, tuvalet, banyo ve iki bağımsız oda bulunduğu, dairelerinin eşyalı olduğu, binanın yöneticisinin bulunmadığı, internet hizmetlerinin taraflarınca verildiği, terasta beş adet çamaşır makinesinin bulunduğu, dairelerde kalanların bu makineleri ücretsiz olarak kullandığı, kiracılardan kira ücreti dışında aidat ve başka ad altında bir ücret alınmadığı, binada yangın merdiveninin bulunduğu’ ifadelerine yer verildiği, sosyal medya çıktılarında ise, … … gelen öğrencilere güvenli …, … Apart, Kız Öğrenci ve Bekar Bayanlar İçin Ekonomik, Güvenli, Konforlu Apart Daireler’ şeklinde bildirimlerin bulunduğu, bu haliyle anılan binanın girişinde … Apt.”nı yazmakta ise de, sosyal medyada hedef kitlenin kız öğrenciler olduğunun anlaşıldığı, binadaki tüm dairelerin … ait olduğu, binada 60 civarında bayan üniversite öğrencisinin kaldığı, binanın yöneticisinin bulunmadığı, kiracılardan aidat alınmadığı, ancak bu binaya ilişkin ilgili idaresinden ilgili mevzuatı uyarınca alınmış bir ruhsat/izin bulunmadığı, bu nedenle ilgili düzenlemeler uyarınca davacının idari para cezası ile cezalandırılması ve apartın kapatılması gerektiği” yolunda görüşe yer verilmesi ve bu görüş doğrultusunda dava konusu işlemlerin tesis edilmesi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Dava dosyasında yer alan bilgi ve belgeler ile mevzuat hükümlerinin değerlendirilmesinden; Yönetmelik hükümleri uyarınca, barınma hizmetinin, öğrenci apartı öğrenci pansiyonu, öğrenci stüdyo dairesi ya da öğrenci yurdu şeklinde sunulmasının mümkün olduğu, her bir hizmet sunum şekline ilişkin izin ve ruhsat alımı, hizmetin sunumu, sonlandırılması, bu çerçevede hak ve yükümlülüklerin Yönetmelikte ayrı ayrı hükme bağlandığı görüldüğü, uyuşmazlıkta ise; davacının sahibi olduğu işletmede izinsiz ve ruhsatsız olarak öğrencilere yönelik barınma faaliyeti sunulduğu yolundaki iddiaların kesin ve hiçbir şüpheye yer vermeyecek şekilde somut olarak ortaya konulmadan işlem tesis edildiği, eksik incelemeye dayalı işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı kanaatine varılmıştır.
Öte yandan; öğrenci apartı, öğrenci pansiyonu, öğrenci stüdyo dairesi ya da öğrenci yurdu adı altında ve/veya niteliği itibariyle anılan hizmet türleri kapsamında (kurum adında “öğrenci” ifadesi olmamakla birlikte fiiliyatta öğrenci barınma faaliyeti sunulması) barınma hizmeti sunulması için ilgili mevzuat kapsamında kurum açma izni ile iş yeri açma çalışma ruhsatı alınmasının yasal zorunluluk olduğu dikkate alındığında, anılan yerde izinsiz ve ruhsatsız öğrenci barınma hizmeti sunulduğunun kesin, somut delillerle ortaya konulması halinde her zaman işlem tesis edilebileceği açıktır.
Açıklanan nedenlerle temyize konu kararın bozulması gerektiği görüşüyle aksi yöndeki çoğunluk kararına katılmıyoruz.