Danıştay 8. Daire Başkanlığı         2020/1885 E.  ,  2023/1374 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2020/1885
Karar No : 2023/1374

DAVACI : … Taşımacılık Ticaret Limited Şirketi
VEKİLİ : Av. …

DAVALI : … Bakanlığı
VEKİLİ : Av. …

DAVANIN KONUSU : Davacı tarafından, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Karayolu Düzenleme Genel Müdürlüğü’nün 17/12/2018 tarih ve 2018/16(KDGM) sayılı “Havayolu + Karayolu Kombine Yolcu Taşımaları” konulu Genelgesinin “(1) Yerleşim Yerleri Arasında Uçak + Otobüs ile Yapılan Tarifeli Kombine Yolcu Taşımaları” başlıklı bölümünün (a) bendinin 2 numaralı kısımının, “(3) Yerleşim Yerleri Arasında Uçak + Otomobil ile Yapılan Kombine Yolcu Taşımaları” başlıklı bölümünün (b) bendinin ve “(4) Ortak ve Diğer Hükümler” başlıklı bölümünün (ç) bendinin iptali istenilmektedir.

DAVACININ İDDİALARI :
Davacı tarafından, davalı idarenin dava konusu Genelge ile yetkisinde olmayan bir düzenleme yaptığı, 5216 sayılı Yasa uyarınca Büyükşehir Belediyesi sınırları içerisinde ulaşımla ilgili yetkinin münhasıran Büyükşehir Belediyelerine ait olduğu, Karayolu Düzenleme Genel Müdürlüğünün şehir içi yolcu taşımacılığı konusunda düzenleme yetkisi bulunmadığı, kamu yararı ve hizmet gereklerine, rekabet ilkelerine ve hakkaniyete aykırı olduğu, dava konusu Genelge hükümlerinin iptali gerektiği öne sürülmektedir.

DAVALI İDARENİN SAVUNMASI :
Usule ilişkin olarak, Bakanlıkça yayımlanan 2020/03-UHDGM sayılı Genelge ile dava konusu 17.12.2018 tarih ve 2018/16-KDGM numaralı Genelgenin yürürlükten kaldırıldığı, davacı tarafından yürürlükte olmayan 2018/16- KDGM numaralı Genelgeye karşı dava açıldığı, konusu bulunmayan davanın esastan incelenmesinde hukuki bir yarar bulunmadığından esasa girilmeden davanın reddine karar verilmesi gerektiği,
Esasa yönelik ise, rekabetin korunmasını, tekelleşme ve haksız gelir sağlanmasını önlemek amacıyla, Bakanlığın karayolu taşımacılık faaliyetlerine ilişkin olarak her tür idari metinle düzenleme yapma yetkisi bulunduğu, söz konusu Genelgeyle Havayolu + karayolu şeklindeki kombine yolcu taşıma faaliyetlerinin kolaylaştırılması ve serbest rekabet ortamında daha seri, hızlı, güvenli, ekonomik ve kurallan önceden belirlenmiş bir sistem içerisinde gerçekleştirilmesi, gerek havayolunu kullanan yolcular, gerekse karayolu ile taşımacılık yapmak üzere yetkilendirilmiş taşımacılar tarafından yapılmasının amaçlandığı, dava konusu Genelgeyi Bakanlığın çıkarma yetkisinin ve görevinin bulunduğu, havaalanı yer hizmetlerinin ayrılmaz bir parçası olan havaalanları ile yerleşim yerleri arasında yapılacak taşıma hizmetlerinin yürütülme şekli ve esasları ile izinleri belirlemek hususunda Bakanlığın esas yetkili olduğu, belediyenin sadece güzergah ve durak yeri belirleme yetkisi bulunduğu, dava konusu genelgenin hukuka ve mevzuata uygun olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Dava konusu düzenlemenin yürürlükten kaldırılmış olması nedeniyle karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

DANIŞTAY SAVCISI : …
DÜŞÜNCESİ : Dava; Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Karayolu Düzenleme Genel Müdürlüğü’nün 17/12/2018 tarih ve 2018/16(KDGM) sayılı “Havayolu + Karayolu Kombine Yolcu Taşımaları” konulu Genelgesinin “(1) Yerleşim Yerleri Arasında Uçak + Otobüs ile Yapılan Tarifeli Kombine Yolcu Taşımaları” başlıklı bölümünün (a) bendinin 2 numaralı kısımının, “(3) Yerleşim Yerleri Arasında Uçak + Otomobil ile Yapılan Kombine Yolcu Taşımaları” başlıklı bölümünün (b) bendinin ve “(4) Ortak ve Diğer Hükümler” başlıklı bölümünün (ç) bendinin iptali istemiyle açılmıştır.
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Ulaştırma Hizmetleri Düzenleme Genel Müdürlüğü’nün 04.02.2020 tarih ve 2020/03-UHDGM sayılı Genelgesinin “Geçici ve Son Hükümler” başlıklı 5. maddesinin (a) bendi ile dava konusu 17.12.2018 tarih ve 2018/16(KDGM) numaralı Genelgenin yürürlükten kaldırıldığı anlaşılmaktadır.
Davalı idare vekili tarafından da dosyaya sunulan 05.05.2020 tarihli dilekçede, dava konusu Genelgenin 04.02.2020 tarih ve 2020/3 sayılı Genelge ile yürürlükten kaldırıldığı ve bu manada açılan davanın konusuz kaldığı belirtilmiştir.
Bu durumda, dava konusu Genelgenin yürürlükten kaldırılması, bu Genelgeye dayalı olarak herhangi bir bireysel işlemin de dava konusu edilmemiş olması karşısında iptal istemi hakkında karar verilmesine hukuken olanak bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesinin uygun olacağı, düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, duruşma için taraflara önceden bildirilen 22/03/2023 tarihinde, davacı vekilinin gelmediği, davalı Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı vekili Av. …’in geldiği, Danıştay Savcısının hazır olduğu görülmekle, açık duruşmaya başlandı. Gelen tarafa usulüne uygun olarak söz verilerek dinlendikten ve Danıştay Savcısının düşüncesi alındıktan sonra gelen taraf son kez söz verilip, duruşma tamamlandı. Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:

USUL YÖNÜNDEN :
Davalı idarenin usule ilişkin iddiaları kabul edilmemiştir.

MADDİ OLAY VE HUKUKİ SÜREÇ :
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Karayolu Düzenleme Genel Müdürlüğü’nün 17/12/2018 tarih ve 2018/16(KDGM) sayılı “Havayolu + Karayolu Kombine Yolcu Taşımaları” konulu Genelgesinin “(1) Yerleşim Yerleri Arasında Uçak + Otobüs ile Yapılan Tarifeli Kombine Yolcu Taşımaları” başlıklı bölümünün (a) bendinin 2 numaralı kısımının, “(3) Yerleşim Yerleri Arasında Uçak + Otomobil ile Yapılan Kombine Yolcu Taşımaları” başlıklı bölümünün (b) bendinin ve “(4) Ortak ve Diğer Hükümler” başlıklı bölümünün (ç) bendinin iptali istenilmiştir.
İptali istenen dava konusu düzenlemede;
“(1) Yerleşim Yerleri Arasında Uçak + Otobüs ile Yapılan Tarifeli Kombine Yolcu Taşımaları
“a)Büyükşehir Belediyeleri sınırları içerisinde havalimanı kara tarafı, şehir merkezi, havalimanı kara tarafı arasında başlayıp biten karayolu kısmı;
Bu taşımalar;
2) Bu Genelge kapsamında diğer şartları sağlamaları kaydı ile Havalimanları Yer Hizmetleri Yönetmeliği uyarınca A grubu çalışma ruhsatı alan özel hukuk tüzel kişileri tafından,
yapılır.
(3) Yerleşim Yerleri Arasında Uçak + Otomobil ile Yapılan Kombine Yolcu Taşımaları
b) Havaalanı işletmecisi tarafından alan/yer tahsis edilen ticari taksiler haricinde diğer ticari taksiler havalimanından yolcu alamazlar.
(4) Ortak ve Diğer Hükümler
ç) (1) inci maddede belirtilen taşımalar Bakanlık iznine tabidir.” hükmü yer almaktadır.

İNCELEME VE GEREKÇE :
Dava konusu Genelgenin 04.02.2020 tarih ve 2020/3 sayılı Genelge ile yürürlükten kaldırıldığı ve açılan davanın konusuz kaldığı anlaşılmıştır.
Bu itibarla; dava konusu Genelge yürürlükten kalktığından karar tarihinde yürürlükte bulunmayan anılan düzenleme hakkında karar verilmesine hukuken olanak bulunmadığından, konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerekmektedir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. KONUSU KALMAYAN DAVA HAKKINDA KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA
2. Ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam …-TL yargılama gideri ile karar tarihinde yürürlükte olan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre belirlenen …- TL vekalet ücretinin dava açılmasına sebebiyet veren davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
3. Posta giderleri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra istemi halinde davacıya iadesine,
4. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere,
22/03/2023 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.