Danıştay 8. Daire Başkanlığı         2019/9951 E.  ,  2023/940 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2019/9951
Karar No : 2023/940

TEMYİZ EDEN (DAVALILAR) : 1- … Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
2-… Üniversitesi
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … gün ve E:… , K:… sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Türk Hava Kurumu Üniversitesi İşletme Bölümünde tamamladığı yüksek lisans eğitiminden dolayı tarafına diploma verilmesi talebinin reddine ilişkin … tarih ve … sayılı Türk Hava Kurumu Üniversitesi işlemi ile bu işlemin dayanağı olan 18/11/2015 tarihli Yükseköğretim Yürütme Kurulu kararının iptaline karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:… , K:… sayılı kararda; dava konusu 18/11/2015 günlü Yükseköğretim Kurulu kararının davaya konu davacıya diploma verilmemesine dayanak teşkil eden kısmı hakkında, … Bölge İdare Mahkemesi … İdari dava Dairesi’nin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararı ile “programdan mezun olanlara verilen diplomaların geçersiz olduğuna yönelik 18/11/2015 gün ve Üniversite tarafından bugüne kadar Geçici Mezuniyet Belgesi, Diploma v.b. adlar altında verilmiş olanların tüm belgelerinin iptaline dair 02/08//2016 günlü işlemlerde hukuka uyarlık bulunmadığı” gerekçesiyle iptaline karar verildiği gerekçesiyle karar verilmesine yer olmadığına; anılan bölüme kaydının yapılması, okula devamı esnasında ve yüksek lisans geçici mezuniyet belgesi düzenlenirken davacının hatası, hilesi, yanıltması olmayıp, yanlış bilgi vermesi veya gerçek bilgileri saklaması suretiyle bir işlem tesisine yol açmadığı, davalı idarenin belirlediği kurallara uygun olarak başvuru yaptığı ve başarılı olmak suretiyle mezun olduğu görüldüğünden davacının diploma verilmesi isteminin reddine yönelik davaya konu bireysel işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: Davacıya diplomasının verilmemesine ilişkin birel işlemin iptaline ilişkin kısmı yönünden; söz konusu işlemin dayanağı olan 18/11/2015 tarihli Yükseköğretim Yürütme Kurulu kararı, Dairelerinin 13/06/2018 tarih ve E:2018/1887, K:2018/1997 sayılı kararı ile iptal edildiğinden, hukuki dayanağı kalmayan dava konusu bireysel işlemde bu yönüyle hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle istinaf isteminin reddine, düzenleyici işleme ilişkin kısmı yönünden ise mahkemenin gerekçesiyle istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI :
… KURULU BAŞKANLIĞI : Türk Hava Kurumu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü’nün 2012-2013 ve 2013-2014 eğitim öğretim yılı faaliyetlerinin incelenmesi sonucu hazırlanan 17/11/2014 tarihli inceleme raporunda, Kurumlarından izin alınmadan şehir dışında bir çok ilde yüksek lisans eğitimi yapıldığının tespit edildiği, bu tespit üzerine 18/11/2015 tarihli kararın alındığı, işlemin hukuka uygun olduğu ileri sürülmektedir.

… ÜNİVERSİTESİ : Kurumlarının kusurunun bulunmadığı, Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Kararı’na uymakla yükümlü oldukları, bireysel işlemin de bu kapsamda tesis edildiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : İstemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge Kararının, davacının yüksek lisans eğitiminden dolayı diploma verilmesi talebinin reddine ilişkin … tarih ve … sayılı Türk Hava Kurumu Üniversitesi işlemi yönünden bozulmasına, 18/11/2015 tarihli Yükseköğretim Yürütme Kurulu kararı yönünden belirtilen gerekçe ile onanmasına karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Dava, Türk Hava Kurumu Üniversitesi İşletme Bölümünde tamamladığı yüksek lisans eğitiminden dolayı diploma verilmesi talebinin reddine ilişkin … tarih ve … sayılı Türk Hava Kurumu Üniversitesi işlemi ile bu işlemin dayanağı olan 18/11/2015 tarihli Yükseköğretim Yürütme Kurulu kararının iptaline karar verilmesi istemiyle açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun 7. maddesinde; yükseköğretim kurumlarının bu Kanunda belirlenen amaç, hedef ve ilkeler doğrultusunda kurulması, geliştirilmesi, eğitim-öğretim faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi ve yükseköğretim alanlarının ihtiyaç duyduğu öğretim elemanlarının yurt içinde ve yurt dışında yetiştirilmesi için kısa ve uzun vadeli planlar hazırlamak, üniversitelere tahsis edilen kaynakların bu plan ve programlar çerçevesinde etkili bir biçimde kullanılmasını gözetim ve denetim altında bulundurmak yükseköğretim kurulunun görevleri arasında sayılmıştır. Lisans Üstü Eğitim-Öğretim Enstitülerinin Teşkilât ve İşleyiş Yönetmeliği’nin 4. maddesinin ikinci fıkrasında; “Lisansüstü eğitim-öğretime rektörün önerisi üzerine Yükseköğretim Kurulu karar verir.” hükmüne yer verilmiştir.
Lisansüstü Eğitim-Öğretim Enstitülerinin Teşkilat ve İşleyiş Yönetmeliği’nin 4.maddesinde, Lisansüstü eğitim-öğretime rektörün önerisi üzerine Yükseköğretim Kurulu’nun karar vereceği düzenlenmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Türk Hava Kurumu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Ana Bilim Dalı İşletme Bilim Dalı Tezli Yüksek Lisans programına 16/09/2014 tarihinde kaydolup 30/08/2016 tarihinde mezun olan davacının, diploma almaya hak kazandığı, Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı tarafından davalı üniversitenin faaliyetlerinin Yükseköğretim Denetleme Kurulunca incelenmesi neticesinde hazırlanan … tarih ve … sayılı İnceleme Raporu ile tespit edilen hususlar nedeniyle Türk Hava Kurumu Üniversitesi Rektörlüğü’nün 13/11/2015 günlü görüş talebi üzerine Yükseköğretim Yürütme Kurulu’nun … gün ve … sayılı kararıyla, Üniversite bünyesinde Yükseköğretim Kurulu tarafından açılmasına izin verilen lisansüstü programlardan 06/09/2012 tarihinden sonra il dışında açılan lisansüstü programlara kayıt yaptırarak mezun olan öğrencilerin diplomalarının geçersiz olduğuna ve gereğinin Türk Hava Kurumu Üniversitesi Rektörlüğü tarafından yerine getirilmesine karar verildiği, söz konusu kararın aynı gün … tarih … sayılı yazılarıyla Türk Hava Kurumu Üniversitesi Rektörlüğü’ne bildirildiği, davacının 11/10/2017 tarihinde davalı Üniversiteye yaptığı başvurusunda, ilgili müfredata ve mevzuata uygun olarak eğitimini tamamladığından diplomasının verilmesi yolundaki talebinin … tarih ve … sayılı işlem ile Yükseköğretim Kurulu Başkanlığının … tarihli ve … sayılı kararı doğrultusunda uygun görülmediği, benzer durumda olan tüm öğrencilerin mezuniyet sonunlarının çözümü amacıyla çalışmaların sürdürüldüğünün bildirilmesi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmıştır.
Bölge İdare Mahkemesi Kararının 18/11/2015 tarihli Yükseköğretim Yürütme Kurulu kararı yönünden incelenmesi;
Türk Hava Kurumu Üniversitesi Rektörlüğü’nün 13/11/2015 günlü görüş talebi üzerine Yükseköğretim Yürütme Kurulu’nun … gün ve … sayılı kararıyla, Üniversite bünyesinde Yükseköğretim Kurulu tarafından açılmasına izin verilen lisansüstü programlardan 06/09/2012 tarihinden sonra il dışında açılan lisansüstü programlara kayıt yaptırarak mezun olan öğrencilerin diplomalarının geçersiz olduğuna ve gereğinin Türk Hava Kurumu Üniversitesi Rektörlüğü tarafından yerine getirilmesine karar verildiği görülmektedir.
… Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı dosyasında Dairelerinin 29/11/2019 tarihli ara kararı ile davalı Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı’ndan, “Türk Hava Kurumu Üniversitesi bünyesinde Yükseköğretim Kurulu tarafından açılmasına izin verilen Lisansüstü programlardan 06/09/2012 tarihinden sonra il dışında açılan Lisansüstü programlara kayıt yaptırarak mezun olan öğrencilerin diplomalarının geçersiz olduğuna ve gereğinin Üniversiteniz Rektörlüğü tarafından yerine getirilerek Yükseköğretim Kuruluna bilgi verilmesine” şeklinde alınan … tarih ve … sayılı Yürütme Kurulu kararının halen yürürlükte olup olmadığı, bu karar hakkında Mahkemelerce verilmiş iptal kararı veya idarelerince bu kararın kaldırılması yönünde alınmış bir kararın bulunup bulunmadığı sorularak konuya ilişkin bilgi ve belgelerin gönderilmesi istenildiği, davalı idarece gönderilen cevap dilekçesi ve eklerinin incelenmesinden, … tarihli ve … sayılı Yükseköğretim Yürütme Kurulu kararı ile Türk Hava Kurumu Üniversitesi tarafından lisansüstü eğitimin tüm gerekliliklerini yerine getirerek diploma almaya hak kazanan öğrencilerin tespit edilerek diplomalarının düzenlenmesine ve bu gereklilikleri yerine getirmeyen öğrencilere ise diploma düzenlenmemesine karar verildiğinin görüldüğü, belirtilmiştir.
Bu durumda; dava konusu … tarih ve … sayılı Yürütme Kurulu kararının … tarihli ve … sayılı Yükseköğretim Yürütme Kurulu kararı ile değiştirildiği görüldüğünden; davanın bu kısmının konusunun kalmadığı anlaşılmaktadır.
Bölge İdare Mahkemesi Kararının … tarih ve … sayılı Türk Hava Kurumu Üniversitesi işlemi yönünden incelenmesi;
… tarih ve … sayılı İnceleme Raporu ile tespit edilen hususlar nedeniyle Türk Hava Kurumu Üniversitesi Rektörlüğü’nün 13/11/2015 tarihli görüş talebi üzerine; Yükseköğretim Yürütme Kurulu’nun … tarih ve … sayılı kararıyla, Üniversite bünyesinde Yükseköğretim Kurulu tarafından açılmasına izin verilen lisansüstü programlardan 06/09/2012 tarihinden sonra il dışında açılan lisansüstü programlara kayıt yaptırarak mezun olan öğrencilerin diplomalarının geçersiz olduğuna ve gereğinin Türk Hava Kurumu Üniversitesi Rektörlüğü tarafından yerine getirilmesine karar verildiği, söz konusu kararın aynı gün … tarih … sayılı yazılarıyla Türk Hava Kurumu Üniversitesi Rektörlüğü’ne bildirildiği, görülmektedir.
Yükseköğretim Yürütme Kurulu’nun … tarih ve … sayılı kararıyla ise, Yükseköğretim Kurulu tarafından Türk Hava Kurumu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü bünyesinde İşletme Yüksek Lisans programı açılmasına izin verilmediğinin anlaşıldığı belirtilerek, Yükseköğretim Yürütme Kurulundan izin alınmadan açılan lisansüstü programların kapatılmasına, bu programdan mezun olanlara verilen diplomaların geçersiz olduğuna ve gereğinin Türk Hava Kurumu Üniversitesi Rektörlüğü tarafından yerine getirilmesine karar verildiği, söz konusu kararın aynı gün … tarih … sayılı yazılarıyla Türk Hava Kurumu Üniversitesi Rektörlüğü’ne bildirildiği, görülmektedir.
Davacının 16/09/2014 tarihinde Türk Hava Kurumu Üniversitesi Yüksek Lisans programına kayıt olduğu, kaydını Ankara’da yaptırdığı ancak eğitimini İzmir’de aldığı, 30/08/2016 tarihinde programdan mezun olduğu, bu haliyle davacıya uygulanan kararın Yükseköğretim Yürütme Kurulu’nun … gün ve … sayılı kararı olduğu açıktır.
Bununla birlikte, Türk Hava Kurumu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yönetim Kurulu’nun … tarih ve … sayılı “Karar 5” numaralı kararıyla; Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı’nın … tarihinde Üniversiteye ulaşan … sayılı yazısında, Yükseköğretim Yürütme Kurulu’nun … gün ve … ile … sayılı yazıları kapsamında olan öğrencilere Lisansüstü Eğitim Öğretim Yönetmeliğinde yer alan gerekliliklerin sağlanması koşuluyla “İşletme Tezli/Tezsiz yüksek lisans diplomalarının düzenlenmesi”nin belirtilmesi üzerine, davacının mezuniyet işlemlerinin yapılarak İşletme (Türkçe) Tezli Yüksek Lisans diplomasının düzenlenmesine karar verildiği görülmektedir.
Bu durumda, konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerekirken, dava konusu işlemin iptaline ilişkin Bölge İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun’un 49. maddesine uygun bulunan temyiz isteminin kabulüne,
2. … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … gün ve E:…, K:… sayılı kararının,
a) 18/11/2015 tarihli Yükseköğretim Yürütme Kurulu kararı yönünden belirtilen GEREKÇE İLE ONANMASINA,
b) … tarih ve … sayılı Türk Hava Kurumu Üniversitesi işlemi yönünden BOZULMASINA,
3. Bozulan kısım yönünden yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın yukarıda belirtilen Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine,
4. Kesin olarak 01/03/2023 tarihinde oybirliği ile karar verildi.