Danıştay Kararı 8. Daire 2019/9695 E. 2023/1964 K. 11.04.2023 T.

Danıştay 8. Daire Başkanlığı         2019/9695 E.  ,  2023/1964 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2019/9695
Karar No : 2023/1964

DAVACI : … Sendikası
VEKİLİ : Av. …

DAVALI : … Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

DAVANIN KONUSU :
Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı’nın, 10/10/2019 tarihli Yükseköğretim Genel Kurulu toplantısında almış olduğu “2020 YKS’de özel yetenek sınavı ile öğrenci alan, sayılı programlara merkezi yerleştirme ile öğrenci yerleştirilmesine” ilişkin kararın iptaline karar verilmesi istenilmektedir.

DAVACININ İDDİALARI :
Dava konusu işlem ile belirtilen bölümlerin çizim yeteneği, yaratıcılık, tasarım, renk vb. bilgilerine dayalı olduğu, açıklanan yeteneklerin optik okuma ile yapılan sınav ile ölçülmesinin mümkün olmadığı, öğrencilerin söz konusu bölümlere yerleşmesinde merkezi sınav sisteminin uygulanmasının, yeteneklerin ölçülmemesi anlamına geleceği, bu durumda bu bölümlerin işlerliğinin engelleneceği, merkezi sınav sistemi ile Güzel Sanatlar Liselerinin işlevsizleştirileceği, Güzel Sanatlar Liselerinin müfredatının Milli Eğitim Bakanlığı tarafından hazırlandığı, Anayasada yer alan eşitlik idari istikrar ilkelerine aykırı olan işlemin iptali gerekliliği iddia edilmektedir.

DAVALININ SAVUNMASI :
Usul yönünden; dava konusu düzenlemenin öğrencilerin bazı yükseköğretim programlarına nasıl giriş yapabileceğine ilişkin hususları içerdiği, davacı sendikanın veya sendika üyelerinin menfaatini ihlal eden bir konu içermediği, bu haliyle davacının dava açma ehliyetlerinin bulunmadığı ileri sürülmüştür.
Esas yönünden ise ilgili kararın 2547 sayılı Kanun’un verdiği yetki uyarınca alındığı, YKS’de özel yetenek sınavı ile öğrenci yerleşen programlara öğrencilerin başvuru yapabilmesi için Temel Yeterlik Testi’nden (TYT) 150 ve üzeri puan almalarının gerektiği, merkezi yerleştirme ile öğrenci alan lisans programlarında ise TYT’de 150 ve üzeri puan alan adaylardan SAY,SÖZ,EA DİL puanları 180 ve üzeri olanların bu puan türlerine öğrenci alan lisans programlarına yerleşebildiği, SAY,SÖZ,EA puanlarının hesaplanabilmesi için ise adayların TYT’den sonra Alan Yeterlik Testi’ne (AYT) girmeleri gerektiği, bölüm mezunlarının aynı haklara sahip olduğu göz önüne alındığında dava konusu düzenleme ile eşitsizliğin giderildiği, YKS sisteminde “Tasarım” ağırlıklı olan Endüstri Ürünleri Tasarımı, İç Mimarlık, İç Mimarlık ve Çevre Tasarımı gibi programlara da merkezi yerleştirme ile öğrenci alındığı, 2019 YKS’de ODTÜ Endüstri Ürünleri ve Tasarımı programına yerleşen son öğrencinin SAY puanının 432,594 olduğu, tasarım ağırlıklı programlara merkezi sınav ile öğrenci yerleştirilmesinin adayların hayal gücünü kısıtladığından bahsedilemeyeceği, öğrenciler ile öğrenci velilerinin 2020 için hazırlıklarını 2019 yılından itibaren yaptıkları dikkate alındığında, mağduriyet yaşanmaması için uygulamanın bir sene ertelendiği, Grafik, Grafik Tasarımı, Grafik Resimleme ve Baskı alanlarına merkezi sınav ile öğrenci yerleştirilmesi ile ilgili olarak; ilgili alanların görsel iletişim üzerine kurulu olan, bir iletişim amacı doğrultusunda hedef kitle üzerinde belli bir etkiyi yaratmaya yönelik mesaj kurgusunu görsel bir dille aktaran, bilgiyi görselleştirerek hedef kitle açısından anlaşılır ve etkin bir biçimde kullanılır hale getiren bir alan olduğu, Resim ve Heykel gibi sanatın geleneksel alanlarında sanatçının eserini oluştururken hedef kitle veya ihtiyaç kaygısı içinde olmadığı, dolayısıyla sanatçının bireysel olarak hareket edebildiği, Tasarım alanlarında ise sanatçının belli bir hedef kitle için bir amaca yönelik oluşturduğu tasarımlarını bir ihtiyaç gidermek, bir sorunu çözmek, hedef kitlede belli bir düşünce veya davranış biçimi oluşturmak için, planlı bir mesajı doğru bir biçimde hedef kitleye aktardığı, tasarımın diğer alanlarında olduğu gibi yeteneği ve analitik zekası güçlü olan öğrencilerin merkezi sınav sistemi sonucu grafik tasarım bölümlerine yerleşmesinin, ülkemizin tasarım alanında ilerlemesi açısından olumlu sonuçlar getireceği, Moda Tasarımı, Moda Giyim Tasarımı, Moda ve Tekstil Tasarımı, Tekstil Geliştirme ve Pazarlama, Tekstil Tasarımı, Tekstil alanlarına merkezi sınav ile öğrenci yerleştirilmesi ile ilgili olarak; Moda ve Tekstil alanlarının eğitiminin sanatsal olduğu kadar teknik bilgi ve beceri kazandırmayı da amaçladığı, Uluslararası Eğitim Sınıflandırma Standardı (ISCED) incelendiğinde, Sanat ve Tasarım alanının (grafik tasarım, endüstriyel tasarım, moda, tekstil) Güzel Sanatlar alanından (Resim, Heykel, Baskı) ayrılarak farklı bir kodla sınıflandırıldığının görüldüğü, dolayısıyla ilgili bölümlere merkezi sınav ile öğrenci alınmasının uluslararası eğitim standartları açısından da anlamlı olduğu, öğrencilerin sanatsal yaratım becerileri güçlü olsa bile teknik yönleri yeterince geliştirilmediği takdirde, teknik beceri beklentisi olan hazır giyim sektöründe istihdamda sıkıntı yaşanacağı, Spor Yönetimi, Spor Bilimleri ve Rekreasyon alanlarına merkezi sınav ile öğrenci yerleştirilmesi ile ilgili olarak; söz konusu spor bilimleri programlarının amaçları ile sağlayacağı bilgi, beceri ve yeterlilikler göz önünde bulundurulduğunda, öğrencilerin yükseköğretim öncesinde özel bir yetenek sınavına tabi tutulmasını gerektiren programlar olmadığı, bu programların yükseköğretim eğitimi içerisinde kazandırılabilecek bilgi, beceri ve yeterlilikleri hedeflediğinin görüldüğü, sonuç olarak hem merkezi yerleştirme hem de özel yetenek sınavıyla öğrenci alan bu programların giriş sınavlarının tüm okullar için merkezi bir yöntemle uygulanmasının, farklı okul ve bölümlerin farklı yetenek sınavı uygulamalarından kaynaklı eşitsizliğin önüne geçebileceği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı’nın, 10/10/2019 tarihli Yükseköğretim Genel Kurulu toplantısında almış olduğu “2020 YKS’de özel yetenek sınavı ile öğrenci alan, sayılı programlara merkezi yerleştirme ile öğrenci yerleştirilmesine” ilişkin kararının; Çizgi Film (Animasyon), Grafik, Grafik Resimleme ve Baskı, Grafik Tasarım bölümleri yönünden karar verilmesine yer olmadığına; Moda Giyim Tasarımı, Moda Tasarımı, Moda ve Tekstil Tasarımı, Tekstil Tasarımı, Tekstil ve Moda Tasarımı bölümleri yönünden iptaline; Rekreasyon, Spor Bilimleri, Spor Yöneticiliği, Tekstil, Tekstil Geliştirme ve Pazarlama bölümleri yönünden davanın reddine karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

DANIŞTAY SAVCISI : …
DÜŞÜNCESİ : Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı’nın, 10/10/2019 tarihli Yükseköğretim Genel Kurulu toplantısında almış olduğu “2020 YKS’de özel yetenek sınavı ile öğrenci alan, sayılı programlara merkezi yerleştirme ile öğrenci yerleştirilmesine” ilişkin kararın iptali istemiyle açılmıştır.
2547 sayılı Kanunun 6. maddesinin (a) fıkrasında Yükseköğretim Kurulunun, tüm yüksek öğretimi düzenleyen ve yükseköğretim kurumlarının faaliyetlerine yön veren bir kuruluş olduğu; 7. maddesinin (b) fıkrasında, Yükseköğretim kurumları arasında bu Kanunda belirlenen amaç, ilke ve hedefler doğrultusunda birleştirici, bütünleştirici, sürekli, ahenkli ve geliştirici işbirliği ve koordinasyonu sağlayacağı, (h) fıkrasında da üniversitelerin her eğitim – öğretim programına kabul edeceği öğrenci sayısı önerilerini inceleyerek kapasitelerini tespit edeceği, insangücü planlaması, kurumların kapasiteleri ve öğrencilerin ilgi ve yetenekleri doğrultusunda ortaöğretimdeki yönlendirme esaslarını da dikkate alarak öğrencilerin seçilmesi ve kabul edilmesi ile ilgili esasları belirleyeceği hüküm altına alınmıştır.
Yukarıda belirtilen kanun hükümlerinden Yükseköğretim Kurulunun üniversiteler arasında koordinasyonu sağlamakta ve her eğitim – öğretim programına ilişkin öğrencilerin seçilmesi ve kabul edilmesine ilişkin esasları belirlemekte yetkisinin olduğu anlaşılmaktadır.
Dosyanın incelenmesinden, Yükseköğretim Genel Kurulunca 10/10/2019 tarihli kararıyla 2020 YKS’ de özel yetenek sınavı ile öğrenci alan çizgi film (animasyon), Grafik, grafik resimle ve baskı, grafik tasarım, Moda Tasarımı, Moda Giyim Tasarımı, Moda ve Tekstil Tasarımı, rekreasyon, spor bilimleri, tekstil, Tekstil Geliştirme ve Pazarlama, Tekstil Tasarımı, Tekstil ve moda tasarımı programlarının merkezi yerleştirme sınavı ile öğrenci almasına karar verildiği, davanın bu kararın iptali istemiyle açıldığı anlaşılmaktadır.
Davalı idarece, söz konusu kararın, 2547 sayılı Kanun’un verdiği yetki uyarınca alındığı, YKS’de özel yetenek sınavı ile öğrenci yerleşen programlara öğrencilerin başvuru yapabilmesi için Temel Yeterlik Testi’nden (TYT) 150 ve üzeri puan almalarının gerektiği, merkezi yerleştirme ile öğrenci alan lisans programlarında ise TYT’de 150 ve üzeri puan alan adaylardan SAY,SÖZ,EA DİL puanları 180 ve üzeri olanların bu puan türlerine öğrenci alan lisans programlarına yerleşebildiği, SAY,SÖZ,EA puanlarının hesaplanabilmesi için ise adayların TYT’den sonra Alan Yeterlik Testi’ne (AYT) girmeleri gerektiği, bölüm mezunlarının aynı haklara sahip olduğu göz önüne alındığında dava konusu düzenleme ile eşitsizliğin giderildiği, YKS sisteminde “Tasarım” ağırlıklı olan Endüstri Ürünleri Tasarımı, İç Mimarlık, İç Mimarlık ve Çevre Tasarımı gibi programlara da merkezi yerleştirme ile öğrenci alındığı, Grafik, Grafik Tasarımı, Grafik Resimleme ve Baskı alanlarına merkezi sınav ile öğrenci yerleştirilmesi ile ilgili olarak; ilgili alanların görsel iletişim üzerine kurulu olan, bir iletişim amacı doğrultusunda hedef kitle üzerinde belli bir etkiyi yartamaya yönelik mesaj kurgusunu görsel bir dille aktaran, bilgiyi görselleştirerek hedef kitle açısından anlaşılır ve etkin bir biçimde kullanılır hale getiren bir alan olduğu, Resim ve Heykel gibi sanatın geleneksel alanlarında sanatçının eserini oluştururken hedef kitle veya ihtiyaç kaygısı içinde olmadığı, dolayısıyla sanatçının bireysel olarak hareket edebildiği, Tasarım alanlarında ise sanatçının belli bir hedef kitle için bir amaca yönelik oluşturduğu tasarımlarını bir ihtiyaç gidermek, bir sorunu çözmek, hedef kitlede belli bir düşünce veya davranış biçimi oluşturmak için, planlı bir mesajı doğru bir biçimde hedef kitleye aktardığı, tasarımın diğer alanlarında olduğu gibi yeteneği ve analitik zekası güçlü olan öğrencilerin merkezi sınav sistemi sonucu grafik tasarım bölümlerine yerleşmesinin, ülkemizin tasarım alanında ilerlemesi açısından olumlu sonuçlar getireceği, Moda Tasarımı, Moda Giyim Tasarımı, Moda ve Tekstil Tasarımı, Tekstil Geliştirme ve Pazarlama, Tekstil Tasarımı, Tekstil alanlarına merkezi sınav ile öğrenci yerleştirilmesi ile ilgili olarak; Moda ve Tekstil alanlarının eğitiminin sanatsal olduğu kadar teknik bilgi ve beceri kazandırmayı da amaçladığı, Uluslararası Eğitim Sınıflandırma Standardı (ISCED) incelendiğinde, Sanat ve Tasarım alanının (grafik tasarım, endüstriyel tasarım, moda, tekstil) Güzel Sanatlar alanından (Resim, Heykel, Baskı) ayrılarak farklı bir kodla sınıflandırıldığının görüldüğü, dolayısıyla ilgili bölümlere merkezi sınav ile öğrenci alınmasının uluslararası eğitim standartları açısından da anlamlı olduğu, öğrencilerin sanatsal yartaım becerileri güçlü olsa bile teknik yönleri yeterince geliştirilmediği takdirde, teknik beceri beklentisi olan hazır giyim sektöründe istihdamda sıkıntı yaşanacağı, Spor Yönetimi, Spor Bilimleri ve Rekreasyon alanlarına merkezi sınav ile öğrenci yerleştirilmesi ile ilgili olarak; söz konusu spor bilimleri programlarının amaçları ile sağlayacağı bilgi, beceri ve yeterlilikler göz önünde bulundurulduğunda, öğrencilerin yükseköğrteim öncesinde özel bir yetenek sınavına tabi tutulmasını gerektiren programlar olmadığı, bu programların yükseköğretim eğitimi içerisinde kazandırılabilecek bilgi, beceri ve yeterlilikleri hedeflediğinin görüldüğü, sonuç olarak hem merkezi yerleştirme hem de özel yetenek sınavıyla öğrenci alan bu programların giriş sınavlarının tüm okullar için merkezi bir yöntemle uygulanmasının, farklı okul ve bölümlerin farklı yetenek sınavı uygulamalarından kaynaklı eşitsizliğin önüne geçebileceği gerekçeleriyle alındığı anlaşılmaktadır.
Bu durumda, davalı idarenin üniversiteler arasında koordinasyonu sağlamakta ve her eğitim- öğretim programına ilişkin öğrencilerin seçilmesi ve kabul edilmesine ilişkin esasları belirlemekte yetkisinin bulunduğu açık olup söz konusu programların giriş sınavlarının tüm okullar için merkezi bir yöntemle uygulanmasının farklı okul ve bölümlerin farklı yetenek sınavı uygulamalarından kaynaklı eşitsizliklerin önüne geçeceği, ayrıca bazı bölümlerin gerek özel yetenek gerekse merkezi sınavla öğrenci aldığı , mezun olduklarında aynı haklara sahip bu öğrenciler arasında sınavda başarı göstererek bu bölümleri kazanan öğrenciler yönünden eşitsizlik doğuracağı hususları dikkate alındığında dava konusu kararda kamu yararı ve hizmet gereklerine aykırılık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, davanın gerektiği, düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, Üye …’nın davacı sendikanın ancak, tüzel kişiliğinden kaynaklanan genel hak ve fiil ehliyetine dayanarak, menfaatinin ihlal edilmesi, üyelerinin ortak çıkarlarının etkilenmesi ya da Yönetmelik uygulamaları ile ilgili olarak üyelerinden birinin menfaatini ihlal eden bir işlem tesisi ve hukuki yardım gerekliliğinin ortaya çıkması durumunda üyesini temsil ederek dava açmasının mümkün olduğu, dava konusu edilen düzenlemenin kapsamında öğrencilerin yer alması dikkate alındığında anılan Sendika’nın dava açma ehliyetinin bulunmadığı görüşüyle davanın ehliyet yönünden reddine karar verilmesi gerektiği yönündeki azlık oyuna karşı, davacının dava açma ehliyeti olduğu kabul edilerek işin gereği görüşüldü:
HUKUKİ SÜREÇ :
Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı’nın, 10/10/2019 tarih ve 2019.13.584 sayılı Yükseköğretim Genel Kurulu toplantısında almış olduğu karar ile, 2020 YKS’de özel yetenek sınavı ile öğrenci alan ‘Çizgi Film (Animasyon), Grafik, Grafik Resimleme ve Baskı, Grafik Tasarım, Moda Giyim Tasarımı, Moda Tasarımı, Moda ve Tekstil Tasarımı, Rekreasyon, Spor Bilimleri, Spor Yöneticiliği, Tekstil, Tekstil Geliştirme ve Pazarlama, Tekstil Tasarımı, Tekstil ve Moda Tasarımı bölümlerine merkezi yerleştirme ile öğrenci yerleştirilmesine karar verilmiştir.
Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı’nın … tarih ve … sayılı kararı ile; dava konusu kararın 2021 YKS’den itibaren uygulanmasına karar verilmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:
İLGİLİ MEVZUAT
Anayasa’nın “Yükseköğretim Üst Kuruluşları” başlıklı 131. maddesinde “Yükseköğretim kurumlarının öğretimini planlamak, düzenlemek, yönetmek, denetlemek, yükseköğretim kurumlarındaki eğitim – öğretim ve bilimsel araştırma faaliyetlerini yönlendirmek bu kurumların kanunda belirtilen amaç ve ilkeler doğrultusunda kurulmasını, geliştirilmesini ve üniversitelere tahsis edilen kaynakların etkili bir biçimde kullanılmasını sağlamak ve öğretim elemanlarının yetiştirilmesi için planlama yapmak maksadı ile Yükseköğretim Kurulu kurulur.” hükmü yer almaktadır.
2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun 7. maddesinde Yükseköğretim Kurulu’nun görevlerinin “a) Yükseköğretim kurumlarının bu Kanunda belirlenen amaç, hedef ve ilkeler doğrultusunda kurulması, geliştirilmesi, eğitim – öğretim faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi ve yükseköğretim alanlarının ihtiyaç duyduğu öğretim elemanlarının yurt içinde ve yurt dışında yetiştirilmesi için kısa ve uzun vadeli planlar hazırlamak, üniversitelere tahsis edilen kaynakların, bu plan ve programlar çerçevesinde etkili bir biçimde kullanılmasını gözetim ve denetim altında bulundurmak, b) Yükseköğretim kurumları arasında bu Kanunda belirlenen amaç, ilke ve hedefler doğrultusunda birleştirici, bütünleştirici, sürekli, ahenkli ve geliştirici işbirliği ve koordinasyonu sağlamak,…h) Üniversitelerin her eğitim – öğretim programına kabul edeceği öğrenci sayısı önerilerini inceleyerek kapasitelerini tespit etmek; insangücü planlaması, kurumların kapasiteleri ve öğrencilerin ilgi ve yetenekleri doğrultusunda ortaöğretimdeki yönlendirme esaslarını da dikkate alarak öğrencilerin seçilmesi ve kabul edilmesi ile ilgili esasları tespit etmek,” olduğu hüküm altına alınmıştır.
Aynı Kanunun 45. maddesinde de “Yükseköğretim kurumlarına giriş ve yerleştirme işlemleri imkân ve fırsat eşitliğini sağlayacak tedbirleri almak kaydıyla, Yükseköğretim Kurulu tarafından belirlenen usul ve esaslara göre yapılır.” hükmüne yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı’nın, 10/10/2019 tarihli Yükseköğretim Genel Kurulu toplantısında almış olduğu “2020 YKS’de özel yetenek sınavı ile öğrenci alan, sayılı programlara merkezi yerleştirme ile öğrenci yerleştirilmesine” ilişkin kararının Çizgi Film (Animasyon), Grafik, Grafik Resimleme ve Baskı, Grafik Tasarım bölümleri yönünden incelenmesi;
Çizgi Film (Animasyon), Grafik, Grafik Resimleme ve Baskı, Grafik Tasarım Programlarının merkezi yerleştirme sınavına tabi tutulmasına ilişkin Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı’nın, … tarih ve … sayılı Yükseköğretim Genel Kurulu toplantısında almış olduğu “2020 YKS’de özel yetenek sınavı ile öğrenci alan, sayılı programlara merkezi yerleştirme ile öğrenci yerleştirilmesine” ilişkin kararın iptali istemiyle Danıştay Sekizinci Dairesinin E:2019/10278 esasına kayden açılan dava sonucunda; 01/12/2021 tarih ve K:2021/5856 sayılı karar ile anılan bölümler yönünden Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı’nın, … tarih ve … sayılı kararın iptaline karar verilmiştir.
Anılan kararın temyiz edilmesi üzerine Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’nun 16/01/2023 tarih ve E:2022/1063, K:2023/4 sayılı kararı ile temyiz başvurusunun reddine karar verilmiştir.
Bu durumda, Mahkeme kararı ile özel yetenek sınavı ile öğrenci alan Çizgi Film (Animasyon), Grafik, Grafik Resimleme ve Baskı, Grafik Tasarım Programları’na merkezi yerleştirme ile öğrenci yerleştirilmesine ilişkin karar iptal edildiğinden, dava konusu Programlar yönünden Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı’nın, … tarih ve … sayılı kararının konusunun kalmadığı anlaşılmaktadır.
Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı’nın, 10/10/2019 tarihli Yükseköğretim Genel Kurulu toplantısında almış olduğu “2020 YKS’de özel yetenek sınavı ile öğrenci alan, sayılı programlara merkezi yerleştirme ile öğrenci yerleştirilmesine” ilişkin kararının Moda Giyim Tasarımı, Moda Tasarımı, Moda ve Tekstil Tasarımı, Tekstil Tasarımı, Tekstil ve Moda Tasarımı bölümleri yönünden incelenmesi;
İdareler, normlar hiyerarşisine aykırı olmayacak şekilde, hizmet etkinliğinin sağlanması için gerekli önlemleri alma, bu kapsamda mevzuat değişikliği yapma hususunda takdir yetkisine sahiptirler. Kamu hizmetlerinin hangi koşullar altında ve nasıl yürütüleceğini önceden saptamak her zaman mümkün olmadığı için, gelişen durumlara ayak uydurmak ve ortaya çıkan ihtiyaçları karşılayabilmek amacıyla düzenleyici işlemler üzerinde gerekli değişiklikleri yapma hususunda idarelerin takdir yetkisi bulunduğu hususunda kuşku bulunmamaktadır.
İdareye tanınan bu takdir yetkisinin, idarenin keyfi olarak hareket edebileceği anlamına gelmeyeceği de izahtan varestedir. Takdir yetkisinin yargısal denetimi, bu yetkinin hukuka, eşitlik ilkesine ve kamu yararına uygun olup olmadığı ile sınırlıdır.
Her ne kadar davalı idarece dava konusu düzenlemenin kamu yararı ve hizmet gerekleri gözetilerek yapıldığı ve bu konuda idarenin takdir yetkisi olduğu iddia edilmekte ise de; dosyada yer alan bilgi ve belgelerin incelenmesi neticesinde davalı idarenin bu iddialarını destekleyen ve düzenlemenin yapılmasına esas teşkil eden gerekçelerin ve akademik gerekliliğin varlığını ortaya koyan verilerin veya bu yöndeki akademik çevrelerden alınmış bilimsel görüşlerin dikkate alınarak düzenleme yapıldığını gösteren bilgi ve belgelerin sunulmadığı anlaşılmaktadır.
Diğer yandan; dava konusu düzenlemeden önce ilgili bölümlere merkezi yerleştirme sınavı ile birlikte yetenek sınavı yapıldığı görülmektedir.
Tasarım; zihinde canlandırılan biçim, tasavvur, bir sanat eserinin, yapının veya teknik ürünün ilk taslağı, tasar çizim, dizayn, bir araştırma sürecinin çeşitli dönemlerinde izlenecek yol ve işlemleri tasarlayan çerçeve, tasar çizim, dizayn, daha önce algılanmış olan bir nesne veya olayın bilinçte sonradan ortaya çıkan kopyası anlamlarını taşımaktadır.
Dava konusu düzenleme ile Moda Giyim Tasarımı, Moda Tasarımı, Moda ve Tekstil Tasarımı, Tekstil Tasarımı, Tekstil ve Moda Tasarımı Programlarına sadece merkezi yerleştirme sınavı ile öğrenci alınacağı, ancak belirtilen alanların hayal gücü, çizim yeteneği, yaratıcılık ve görsel algıya dayalı bölümler olduğu, soyut düşünceyi somuta aktarma becerisinin bu alanlar için önemli olduğu, bölümlerin amacının teorik ve pratik bilgiyi görsel bir sistem içinde sunan ve soruna, yapacağı tasarım ile çözüm getiren tasarımcılar yetiştirmek olduğu, merkezi yerleştirme sınavıyla düşünebilen ve fikirlerini çizerek ifade edebilen, hayalden çizim yeteneğiyle var olmayanı kurgulayarak var eden kişileri bulmanın mümkün olmadığı açıktır.
Bununla birlikte, merkezi sınav yoluyla yapılacak sınavda adaylar alan odaklı değerlendirilemeyeceği için, ilgili alanın nitelik yönünden de zayıflayacağı tabiidir.
Bu nedenle, Moda Giyim Tasarımı, Moda Tasarımı, Moda ve Tekstil Tasarımı, Tekstil Tasarımı, Tekstil ve Moda Tasarımı Programlarının merkezi yerleştirme sınavına tabi tutulmasına ilişkin Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı’nın, 10/10/2019 tarihli Yükseköğretim Genel Kurulu toplantısında almış olduğu “2020 YKS’de özel yetenek sınavı ile öğrenci alan, sayılı programlara merkezi yerleştirme ile öğrenci yerleştirilmesine” ilişkin kararda hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı’nın, 10/10/2019 tarihli Yükseköğretim Genel Kurulu toplantısında almış olduğu “2020 YKS’de özel yetenek sınavı ile öğrenci alan, sayılı programlara merkezi yerleştirme ile öğrenci yerleştirilmesine” ilişkin kararının Rekreasyon, Spor Bilimleri, Spor Yöneticiliği, Tekstil, Tekstil Geliştirme ve Pazarlama bölümleri yönünden incelenmesi;
Kanun hükümlerinden, Yükseköğretim Kurulunun üniversiteler arasında koordinasyonu sağlamakta ve her eğitim-öğretim programına ilişkin öğrencilerin seçilmesi ve kabul edilmesine ilişkin esasları belirlemek yetkisi bulunduğu anlaşılmaktadır.
Dava konusu Yükseköğretim Kurulu kararının, Rekreasyon, Spor Bilimleri, Spor Yöneticiliği, Tekstil, Tekstil Geliştirme ve Pazarlama Programlarına merkezi yerleştirme ile öğrenci alımına ilişkin olduğu ve idarece yukarıda aktarılan mevzuatta yer alan yetkiler çerçevesinde alındığı görüldüğünden, bu haliyle dava konusu işlemde üst hukuk normuna aykırılık bulunmamaktadır.
Diğer yandan, anılan bölümlerin tasarım ağırlıklı bölümler olmadığı, dava konusu karar ile anılan bölümlere her yükseköğretim kurumuna göre değişen ve subjektif bir değerlendirme içeren jüri üyeleri tarafından yetenek sınavı yapılması yerine merkezi sınavla öğrencilerin yerleştirilmesi ile nesnel bir sıralama yapılacağı ve adil olmayan sonuçların engelleneceği de dikkate alındığında; dava konusu işlemin kamu yararına da uygun olduğu anlaşılmaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı’nın, 10/10/2019 tarihli Yükseköğretim Genel Kurulu toplantısında almış olduğu “2020 YKS’de özel yetenek sınavı ile öğrenci alan, sayılı programlara merkezi yerleştirme ile öğrenci yerleştirilmesine” ilişkin kararının;
a) Çizgi Film (Animasyon), Grafik, Grafik Resimleme ve Baskı, Grafik Tasarım bölümleri yönünden dava hakkında KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA,
b) Moda Giyim Tasarımı, Moda Tasarımı, Moda ve Tekstil Tasarımı, Tekstil Tasarımı, Tekstil ve Moda Tasarımı bölümleri yönünden İPTALİNE,
c) Rekreasyon, Spor Bilimleri, Spor Yöneticiliği, Tekstil, Tekstil Geliştirme ve Pazarlama bölümleri yönünden DAVANIN REDDİNE,
2. Dava sonuç olarak kısmen ret, kısmen iptal, kısmen karar verilmesine yer olmadığına şeklinde sonuçlandığından; ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam … TL yargılama giderinin haklılık oranlarına göre 2/3’ü oranında olan … TL’sinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine; kalan 1/3 ‘ü oranında olan … TL’sinin davacı üzerinde bırakılmasına,
3. Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca … TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine,
4. Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca … TL vekâlet ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine,
5. Posta gideri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra istemi halinde davacıya iadesine,
6. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere,
11/04/2023 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.