Danıştay 8. Daire Başkanlığı 2019/9457 E. , 2023/1149 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2019/9457
Karar No : 2023/1149
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Genel Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: … Polis Meslek Eğitim Merkezi Müdürlüğüne geçici kaydı yapılan davacı tarafından, hakkında yapılan güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması sonucu eğitim merkezinden ilişiğinin kesilmesine ilişkin … tarihli ve … sayılı Yönetim Kurulu kararının iptali ile işlem nedeniyle yoksun kaldığı özlük ve parasal haklarının işlem tarihinden itibaren yasal faiziyle birlikte iadesine karar verilmesi istenilmektedir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; olayda, işlem tarihi itibariyle devam eden bir soruşturma olmasına rağmen; yürütülen soruşturmanın, işlemin tesis edildiği tarihten kısa bir süre sonra ”şüpheli hakkında kamu davası açmayı gerektirir yeterli delilin dosya kapsamında bulunmadığı” gerekçesiyle ”Kovuşturmaya yer olmadığı” kararıyla sonuçlandığı dikkate alındığında, sırf davacı hakkında soruşturma açıldığından dolayı okulla ilişiğinin kesilmesinin; suçun unsurlarını tespit edecek makamlarca tespit yapılmadan kişinin cezalandırması sonucunu doğuracağı, öte yandan, ilgili Yönetmelik kapsamında, üzerine atılı bir suçtan dolayı hakkında soruşturmanın her ne sebeple olursa kovuşturmaya geçilmeden sonuçlanması halinde ilgilinin polis öğrenciliğine kabulü mümkün olmasına rağmen, öğrenciliğin devamı sırasında hakkında devam eden soruşturma bulunanların, bu aşamada bir kovuşturmaya geçilip geçilmeyeceği, devamında mahkumiyet alıp almayacakları belli olmadan, sırf hakkında devam eden bir soruşturma olduğu gerekçesiyle okulla ilişiğinin kesilmesinin, kişinin idari işlemle mahkum edilmesi sonucunu doğuracağı, bu duruma göre, davacı hakkında yapılan soruşturmada “şüpheli hakkında kamu davası açmayı gerektirir yeterli delilin dosya kapsamında bulunmadığı” gerekçesiyle ”Kovuşturmaya yer olmadığı” kararının verildiği ve davacı hakkında yapılmış başka bir olumsuz tespitin bulunmadığı dikkate alındığında; dava konusu işlemde hukuka ve hakkaniyete uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline, davacının yoksun kaldığı parasal ve özlük haklarının yasal faizi ile birlikte hesaplanarak davacıya ödenmesine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu kararın hukuka ve usule uygun olduğu, ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı hakkında yaptırılan güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması neticesinde Polis Meslek Eğitim Merkezleri Giriş Yönetmeliğinin 8. maddesinde yer alan nitelikleri taşımadığından bahisle ilişiğinin kesildiği, yapılan işlemin mevzuata uygun olduğu ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ :Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra ve dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin işin gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
… Polis Meslek Eğitim Merkezi Müdürlüğü’ne (POMEM) öğrenci adayı olarak geçici kaydı yapılan davacının, ilgili mevzuat uyarınca hakkında yaptırılan güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması neticesinde; “Silahlı Terör Örgütü Kurma Yönetme veya Üye Olma” suçundan Ergani Cumhuriyet Başsavcılığı’nda … sayılı soruşturma dosyasının mevcut olduğu ve soruşturmasının devam ettiğinin tespit edilmesi üzerine, … Polis Meslek Eğitim Merkezi Müdürlüğü Yönetim Kurulunun … tarih ve … sayılı kararıyla ilişiğinin kesilmesine karar verildiği, Polis Akademisi Başkanlığının 30/10/2017 tarihli Olur işlemi ile de ilişiğinin kesilerek dosyasının işlemden kaldırılmasına karar verildiği anlaşılmaktadır.
İLGİLİ MEVZUAT:
06/06/2015 tarihli ve 29378 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Polis Meslek Eğitim Merkezleri Giriş Yönetmeliği’nin “Adaylarda Aranacak Nitelikler” başlıklı 8. maddesinde “(1) POMEM’lere başvuru yapacak adaylarda aşağıdaki şartlar aranır…. g) 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile, (Mülga ibare:RG-19/3/2022-31783); 1) Kasten işlenen bir suçtan dolayı hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmiş olsa dahi bir yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına mahkûm olmamak, 2) Affa uğramış veya hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmiş olsa bile devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama, kaçakçılık veya cinsel dokunulmazlığa karşı suçlardan dolayı mahkûm olmamak veya bu suçlardan dolayı devam etmekte olan bir soruşturma veya kovuşturma bulunmamak veya kovuşturması uzlaşma ile neticelenmemiş olmak,…”, “İntibak eğitimi” başlıklı 18. maddesinde “(1) POMEM’lere geçici kaydı yapılan adaylar Başkanlığın belirleyeceği takvim doğrultusunda intibak eğitimine tabi tutulurlar. Bu süre içinde POMEM Müdürlükleri tarafından Sağlık Yönetmeliği hükümlerine göre sağlık kurulu raporları aldırılır. Ayrıca, intibak eğitimi başlangıcından itibaren adayların güvenlik soruşturmaları ve arşiv araştırmaları yaptırılır. Yapılan güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması ile ilgili sonuçlar POMEM Yönetim Kurulunca değerlendirilerek karara bağlanır….”, “İntibak eğitimi döneminde POMEM’den çıkma veya çıkarılma” başlıklı 21. maddesinde ” …(3) 8 inci maddede sayılan nitelikleri taşımadıkları anlaşılan adayların ilişikleri, POMEM Müdürünün teklifi ve Başkanın onayıyla kesilir…”, “Kesin kayıt-kabul” başlıklı 22. maddesinde “(1) Geçici kaydı yapılan adayların 8 inci maddede belirtilen esaslara göre POMEM Müdürlüklerince güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması tamamlattırılır. Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması ile sağlık kurulu raporu sonucu olumlu olan adayların kesin kayıtları yapılır. (2) Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması olumsuz olan veya Sağlık Yönetmeliğinde belirtilen nitelikleri taşımadıkları anlaşılan, istifa eden ya da vefat eden adayların dosyaları POMEM Müdürlüğü tarafından Başkanın onayı ile işlemden kaldırılmak üzere Başkanlığa gönderilir.” düzenlemelerine yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Uyuşmazlık konusu olayda; davacının … Polis Meslek Eğitim Merkezi Müdürlüğü’ne (POMEM) öğrenci adayı olarak geçici kaydının yapıldığı, hakkında yaptırılan güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması neticesinde; “Silahlı Terör Örgütü Kurma Yönetme veya Üye Olma” suçundan Ergani Cumhuriyet Başsavcılığı’nda … sayılı soruşturma dosyasının mevcut olduğu ve soruşturmasının devam ettiğinin tespit edilmesi üzerine, … Polis Meslek Eğitim Merkezi Müdürlüğü Yönetim Kurulunun … tarih ve … sayılı kararıyla ilişiğinin kesilmesine karar verildiği, Polis Akademisi Başkanlığının 30/10/2017 tarihli Olur işlemi ile de ilişiğinin kesilerek dosyasının işlemden kaldırılmasına karar verilmesi üzerine bakılmakta olan davayı açtığı, işbu dava devam ederken Ergani Cumhuriyet Başsavcılığınca devam eden soruşturmada yetkisizlik kararı verilerek dosyanın … Cumhuriyet Başsavcılığına gönderildiği ve anılan Başsavcılık tarafından yapılan soruşturma sonucunda verilen … tarih ve S:…, K:… sayılı karar ile ”şüpheli hakkında kamu davası açmayı gerektirir yeterli delilin dosya kapsamında bulunmadığı” gerekçesiyle ”Kovuşturma Yapılmasına Yer Olmadığına” kararının verildiği görülmektedir.
Polisin; toplumun asayişini, kişilerin, tasarruf emniyetini ve konut dokunulmazlığını korumak, halkın ırz, can ve malını muhafaza ve halkın istirahatini sağlamakla görevli ve genel bir emniyet görevlisi olması nedeniyle bu mesleğe girecek ve sürdürecek olanların da hiçbir kuşkuya yer vermeyecek şekilde güvenilir, onurlu, iyi ahlaklı ve disiplinli kişiler arasından seçilmeleri gerekmektedir. Bu nedenle polislik mesleğinin yukarıda aktarılan özelliği gereği, bu mesleğe alınacaklarda diğer memurlardan farklı olarak bazı özel niteliklerin aranması gerektiği açıktır.
Somut olaya benzer bir uyuşmazlığa ilişkin Dairemizin E:2016/14464 sayılı esasına kayıtlı dosyasında Polis Meslek Eğitim Merkezi öğrencisi olan davacının hakkında yürütülen kovuşturma sonrası yargılanıp beraat ettiğinin görüldüğü, davacının okul ile ilişkisinin kesilmesi neticesini doğuran bireysel işlemin hukuka aykırı olduğu ve uygulanması halinde telafisi güç ve imkansız zararları doğuracağı gerekçesiyle 16/05/2017 tarihinde yürütmenin durdurulması isteminin kabulüne karar verildiği, söz konusu karara itiraz edilmesi üzerine Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 22/11/2017 tarih ve E:2017/990 sayılı kararıyla her ne kadar davacı hakkında yapılan yargılama sonucunda beraatine karar verilmiş ise de, Polis Meslek Eğitim Merkezi sınavına girdiği ve Elmadağ Polis Meslek Eğitim Merkezi’ne kayıt yaptırdığı dönemde, Polis Meslek Eğitim Merkezleri Giriş Yönetmeliği’nin 8. maddesinin 1. fıkrasının (g) bendinin (2) numaralı alt bendinde sayılan suçlardan olan “zimmet” suçundan dolayı ceza kovuşturması geçirdiği ve yargılanmakta olduğu sabit olan ve bu konumu itibarıyla Polis Meslek Eğitim Merkezi’ne kayıt için gerekli şartları taşımayan davacı hakkında, Polis Meslek Eğitim Merkezleri Giriş Yönetmeliği’nin 8. maddesinin 1. fıkrasının (g) bendinin (2) numaralı alt bendinin uygulanması suretiyle tesis edilen işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle yürütmenin durdurulmasına itiraz isteminin kabulüne karar verildiği, söz konusu karar doğrultusunda Dairemizin 13/10/2020 tarih ve E:2016/14464, K:2020/4324 sayılı kararı ile davanın reddine karar verildiği görülmektedir.
Dairemizin önceki içtihatlarında davacının durumuyla benzer durumda olanlara, başka bir deyişle soruşturma sonucu takipsizlik alan veya yargılama sürecinde beraat edenlere ilişkin olarak dava konusu işlemin sebebinin ortadan kalktığı gerekçesiyle ilişik kesme kararları hukuka aykırı bulunmuş ise de, yukarıda belirtilen karardan da anlaşıldığı üzere Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu ilişik kesme kararının işlem tarihi itibarıyla ilgili mevzuata uygun olarak tesis edildiğini belirterek ilişik kesme kararını hukuka uygun bulduğu görüldüğünden, Dairemizce söz konusu Kurul kararı uyarınca dava dosyası karara bağlanmıştır.
Bu durumda; dava konusu işlem tarihinde davacı hakkında Yönetmeliğin ilgili maddesi kapsamındaki suçlardan dolayı devam eden bir soruşturmanın bulunduğu anlaşıldığından, polislik mesleğinin yukarıda belirtilen özelliği de dikkate alınarak dava konusu ilişik kesme kararının hukuka uygun olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun’un 49. maddesine uygun bulunan temyiz isteminin kabulüne,
2. .. Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın yukarıda belirtilen Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine,
4. Kesin olarak 10/03/2023 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.
KARŞI OY :
(X)- Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Yasasının 49. maddesinde yer alan nedenlerin bulunmasına bağlıdır.
… Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince verilen kararın dayandığı gerekçe usul ve yasaya uygun olup, temyiz isteminin reddi ile temyize konu kararın onanması gerektiği düşüncesiyle çoğunluk kararına katılmıyorum.