Danıştay 8. Daire Başkanlığı         2019/9403 E.  ,  2020/4447 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2019/9403
Karar No : 2020/4447

DAVACI : …
VEKİLİ : Av. …

DAVALI : … Bakanlığı
VEKİLİ : Hukuk Müşaviri …

DAVANIN KONUSU :
09/02/2012 gün ve 28199 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Okul Aile Birliği Yönetmeliğinin Geçici 1. maddesinin iptali istenilmektedir.

DAVACININ İDDİALARI :
Davacı tarafından, 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu’nun 16. maddesinin 2. fıkrasında, okul aile birliklerinin okulların bünyesinde bulunan salonları işlettirebileceği veya işletebileceği kuralına yer verilmesine karşın, Kanunun bu hükmüne aykırı olarak spor salonu olarak kiraya verilen yerlerin sözleşmelerinin, sözleşme bitim tarihinden sonra yenilenmeyeceğine, dair düzenlemenin üst hukuk normuna dolayısıyla hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

DAVALININ SAVUNMASI :
1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu’nun 16. maddesine dayanılarak Maliye Bakanlığı ve davalı idare tarafından çıkarılan Yönetmeliğin iptali istenilen Geçici 1. maddesinin ilgili mevzuat hükümlerine uygun olduğu öne sürülerek davanın reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …

DÜŞÜNCESİ : Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’nun bozma kararına uyularak dava konusu Yönetmeliğin Geçici 1. maddesinde yer alan “salon” ibaresine yönelik olarak davanın reddi gerektiği düşünülmektedir.

DANIŞTAY SAVCISI : …

DÜŞÜNCESİ : 09/02/2012 gün ve 28199 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Okul Aile Birliği Yönetmeliğinin Geçici 1. maddesinin iptali istemiyle açılan davada, Yönetmeliğin Geçici 1. maddesinde yer alan “salon” ibaresi dışındaki bölümü yönünden davanın ehliyet yönünden reddi, Yönetmeliğin Geçici 1. maddesinde yer alan “salon” ibaresinin ise iptali yolunda Danıştay Sekizinci Dairesince verilen 22/06/2017 tarih ve E:2016/12835, K:2017/5868 sayılı karar, temyiz incelemesi sonucunda, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 15/04/2019 tarih ve E:2018/453, K:2019/1788 sayılı kararıyla “1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu’nun 16. maddesinin 2. fıkrasında, okulların bünyesinde bulunan açık alan, kantin, salon ve benzeri yerleri
işlettirebileceği veya işletebileceği yolunda okul aile birliklerine yetki verilmiştir. Söz konusu yerlerin işletilmesi veya işlettirilmesi konusunda okul aile birliklerine tercih hakkı tanınmış, ancak bu hususta bir zorunluluk getirilmemiştir. Kanunda okul aile birliklerine tanınan bu tercih hakkının ne şekilde kullanılacağı konusunda, milli eğitimin temel strateji politikasını belirleme yetkisine sahip olan idarenin takdir yetkisi bulunduğu kuşkusuzdur.
Bu durumda, okul bünyesinde yer alan salonların okulların tatil olduğu gün ve saatlerde de öğrencilerin çeşitli amaçlarla zaman geçirdikleri yerler olduğu göz önünde bulundurulduğunda; söz konusu salonların öğretim gün ve saatleri dışında kullanılmak üzere talepte bulunanlara uzun süreli olarak kiraya verilmesi yönünde idarenin zorunlu tutulamayacağı sonucuna ulaşıldığından, bu alanların uzun süreli olarak kiralanması uygulamasını sona erdiren dava konusu düzenlemede hukuka aykırılık görülmemiştir.
Bu itibarla, davanın kısmen ehliyet yönünden reddi, kısmen dava konusu işlemin iptali yönündeki Daire kararının iptale ilişkin kısmında hukuki isabet bulunmamaktadır. “ gerekçesiyle, kararın iptale ilişkin kısmı bozulmuştur.
2575 sayılı Danıştay Kanunu’nun 38. maddesinde, İdari Dava Daireleri Kurulunun, idari dava dairelerinden ilk derece mahkemesi olarak verilen kararları temyizen inceleyeceği, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 46. maddesinin 1. fıkrasında, Danıştay Dava Dairelerinin nihai kararlarının Danıştay’da temyiz edilebileceği, 49. maddesinin 4. fıkrasında ise Danıştayın ilk derece mahkemesi olarak baktığı davaların temyizen incelenmesinde bu madde ile ısrar hariç 50’nci madde hükümlerinin kıyasen uygulanacağı öngörülmüştür. 2577 sayılı Yasanın 49. maddesinin 4. fıkrasında yer alan düzenleme ile Danıştay Dava Dairelerine, ilk derecede bakılan davalarla ilgili bozma kararlarına karşı eski kararlarında ısrar edebilme yetkisi tanınmamıştır.
Açıklanan nedenlerle Yönetmeliğin Geçici 1. maddesinde yer alan “salon” ibaresine yönelik olarak davanın reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ SÜREÇ :
Dava; 09/02/2012 gün ve 28199 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Okul Aile Birliği Yönetmeliğinin Geçici 1. maddesinin iptali istemiyle istemiyle açılmıştır.
Dairemizin 22/06/2017 tarih, E:2016/12835, K:2017/5868 sayılı kararıyla; Davanın, dava konusu Yönetmeliğin Geçici 1. maddesinde yer alan “salon” ibaresi dışındaki bölümü yönünden; … İlköğretim Okulu içerisinde bulunan spor salonunu işletmek amacıyla 15/07/2011 tarihinde kiralayan davacı, yönetmeliğin geçici 1. maddesi ile kira sözleşmesinin yenilenmemesi işleminin iptali istemiyle işbu davayı açıldığı, davacının salon işleticisi olması nedeniyle; Milli Eğitim Bakanlığı Okul Aile Birliği Yönetmeliğinin Geçici 1. maddesinin “salon” ibaresi dışındaki bölümü ile davacı arasında güncel, kişisel ve meşru bir menfaat ilişkisinin bulunduğunun kabulüne olanak bulunmadığından, Milli Eğitim Bakanlığı Okul Aile Birliği
Yönetmeliğinin Geçici 1. maddesinde yer alan “salon” ibaresi dışındaki bölümü yönünden davanın ehliyet yönünden reddine karar verilmesi gerektiği; Davanın, dava konusu Yönetmeliğin Geçici 1. maddesinde yer alan “salon” ibaresi yönünden; 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu’nun 16. maddesinin 2. fıkrasında, okul aile birliklerinin okulların bünyesinde bulunan açık alan, kantin, salon ve benzeri yerleri işlettirebileceği veya işletebileceği kuralına yer verilmiş, söz konusu açık alan, kantin, salon ve benzeri yerlerin işlettirilmesi veya işletilmesinden sağlanan gelirlerin dağıtım yerleri ve oranları, harcanması ve denetlenmesine dair usul ve esasların ise yönetmelikle düzenleneceğinin belirtildiği, anılan Kanunun 16. maddesinin 2. fıkrasında verilen yetki uyarınca, Maliye Bakanlığı ve Milli Eğitim Bakanlığınca müştereken hazırlanan dava konusu Milli Eğitim Bakanlığı Okul Aile Birliği Yönetmeliğinin “Birliğin görev ve yetkileri” başlıklı 6. maddesinin (g) bendinde ise, okul aile birliklerinin okulların bünyesinde bulunan kantin ve benzeri yerleri işlettirebileceği veya işletebileceği düzenlemesine yer verildiği, dava konusu Geçici 1. maddesinde, bu Yönetmelik yürürlüğe girmeden önce salon, açık alan ve otopark olarak kiraya verilen yerlerin sözleşmelerinin, sözleşme bitim tarihinden sonra yenilenmeyeceği, Geçici 2. maddesinde ise, bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce sözleşmesi sona eren veya devam eden ve sözleşme bitim tarihi itibarıyla sözleşmeden doğan yükümlülüklerini yerine getiren kantin, yemekhane, kafeterya ve benzeri yerleri işleten kiracıların talep etmeleri halinde mevcut kiracılara bu yerlerin pazarlık usulü ile kiralanacağının belirtildiği; 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu’nun 16. maddesinin 2. fıkrasında, okul aile birliklerinin okulların bünyesinde bulunan salonları işlettirebileceği veya işletebileceği kuralına yer verilmesine karşın, Kanunun bu hükmüne aykırı olarak spor salonu olarak kiraya verilen yerlerin sözleşmelerinin, sözleşme bitim tarihinden sonra yenilenmeyeceğine, başka bir ifadeyle okul aile birliklerinin söz konusu salonları işletme veya işlettirme yetkisinin ortadan kaldırılmasına ilişkin dava konusu ibarede hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle “salon” ibaresinin iptaline bu ibare dışındaki kısımların ehliyet yönünden reddine karar verilmiştir.
Davalı idarenin anılan kararı temyiz etmesi üzerine İdari Dava Daireleri Kurulu’nun 15/04/2019 tarih E:2018/453, K:2019/1788 sayılı kararıyla; 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu’nun 16. maddesinin 2. fıkrasında, okulların bünyesinde bulunan açık alan, kantin, salon ve benzeri yerleri işlettirebileceği veya işletebileceği yolunda okul aile birliklerine yetki verildiği, söz konusu yerlerin işletilmesi veya işlettirilmesi konusunda okul aile birliklerine tercih hakkı tanınmış, ancak bu hususta bir zorunluluk getirilmemiştir. Kanunda okul aile birliklerine tanınan bu tercih hakkının ne şekilde kullanılacağı konusunda, milli eğitimin temel strateji politikasını belirleme yetkisine sahip olan idarenin takdir yetkisi bulunduğu, okul bünyesinde yer alan salonların okulların tatil olduğu gün ve saatlerde de öğrencilerin çeşitli amaçlarla zaman geçirdikleri yerler olduğu göz önünde bulundurulduğunda; söz konusu salonların öğretim gün ve saatleri dışında kullanılmak üzere talepte bulunanlara uzun süreli olarak kiraya verilmesi yönünde idarenin zorunlu tutulamayacağı sonucuna ulaşıldığından, bu alanların uzun süreli olarak kiralanması uygulamasını sona erdiren dava konusu düzenlemede hukuka aykırılık görülmediği, davanın kısmen ehliyet yönünden reddi, kısmen dava konusu işlemin iptali yönündeki Daire kararının iptale ilişkin kısmında hukuki isabet bulunmadığı gerekçesiyle temyiz isteminin kabulü ile kararın bu kısmının bozulmasına karar verilmiştir.
Bu nedenle, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun bozma kararı üzerine bozulan kısım yönünden yeniden bir karar verilmesi gerekmektedir.

İNCELEME VE GEREKÇE:
ESAS YÖNÜNDEN:
İlgili Mevzuat:
1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu’nun 5917 sayılı Kanun’un 17. maddesi ile değişik 16. maddesinde; “Aynı alan içinde birden fazla örgün ve/veya yaygın eğitim kurumunun bir arada bulunması halinde eğitim kampüsü kurulabilir ve bunların ortak ihtiyaçlarını karşılamak üzere eğitim kampüsü yönetimi oluşturulabilir. Eğitim kampüsü bünyesindeki ortak açık alan, kantin, salon ve benzeri yerlerin işlettirilmesi veya işletilmesi kampüs yönetimince yerine getirilir. Bu şekilde elde edilen gelirler, kampüsün ortak giderlerinde kullanılır. Eğitim kampüslerinin kuruluşu, yönetiminin oluşumu, gelirlerinin harcanması ve denetlenmesi ile bu fıkrada belirtilen diğer hususlar Maliye Bakanlığı ve Milli Eğitim Bakanlığınca müştereken hazırlanan yönetmelikle düzenlenir.
Eğitim kurumlarının amaçlarının gerçekleştirilmesine katkıda bulunmak için okul ile aile arasında işbirliği sağlanır. Bu amaçla okullarda okul-aile birlikleri kurulur. Okul-aile birlikleri, okulların eğitim ve öğretim hizmetlerine etkinlik ve verimlilik kazandırmak, okulların ve maddi imkânlardan yoksun öğrencilerin zorunlu ihtiyaçlarını karşılamak üzere; aynî ve nakdî bağışları kabul edebilir, maddi katkı sağlamak amacıyla sosyal ve kültürel etkinlikler ve kampanyalar düzenleyebilir, okulların bünyesinde bulunan açık alan, kantin, salon ve benzeri yerleri işlettirebilir veya işletebilirler. Öğrenci velileri hiçbir surette bağış yapmaya zorlanamaz. Okul-aile birliklerinin kuruluş ve işleyişi, birlik organlarının oluşturulması ve seçim şekilleri, sosyal ve kültürel etkinliklerden sağlanan maddi katkılar, bağışların kabulü, harcanması ve denetlenmesi ile açık alan, kantin, salon ve benzeri yerlerin işlettirilmesi veya işletilmesinden sağlanan gelirlerin dağıtım yerleri ve oranları, harcanması ve denetlenmesine dair usul ve esaslar, Maliye Bakanlığı ve Milli Eğitim Bakanlığınca müştereken hazırlanan yönetmelikle düzenlenir …” hükmüne yer verilmiştir.
09/02/2012 tarih ve 28199 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Okul Aile Birliği Yönetmeliğinin “Birliğin görev ve yetkileri” başlıklı 6. maddesinde “(1) Birliğin görev ve yetkileri şunlardır:
a) Öğrencilerin, Türk millî eğitiminin genel ve özel amaçları ile temel ilkeleri ve millî manevi değerler doğrultusunda yetiştirilmeleri için okul yönetimi, öğretmenler, veliler ve ailelerle iş birliği yapmak.
b) Okulun amaç ve hedeflerinin gerçekleştirilmesine, eğitimde kalite ve başarı için okulun stratejik plan çalışmalarına ve uygulamasına destek olmak, eğitimde fırsat eşitliğine imkân vermek ve öğretmenler kurulunca alınan kararların uygulanmasını desteklemek amacıyla velilerle iş birliği yapmak.
c) Öğrencilerin başarısını artırmak amacıyla okul yönetimince planlanan kurs, sınav, seminer, müzik, tiyatro, spor, sanat, gezi, kermes ve benzeri eğitim faaliyetlerinin düzenlenmesine katkı sağlamak.
ç) Okul yönetimiyle iş birliği yaparak eğitim ve öğretim faaliyetleri dışındaki zamanlarda okulun derslik, spor salonu, kütüphane, laboratuvar ve atölyeleri gibi eğitim ortamlarının değerlendirilmesine katkı sağlamak.
d) Okulun ihtiyaçlarını karşılamak için mal ve hizmet satın almak, bu hizmetlere ilişkin sosyal güvenlik primi, vergi ve benzeri ödemelerin yapılmasını sağlamak.
e) Millî bayramlar, belirli gün ve haftalar ile kültürel yarışmaların düzenlenmesi giderlerine katkıda bulunmak.
f) Okula yapılan ayni ve nakdî bağışları kabul ederek kayıtlarını tutmak, sosyal, kültürel etkinlikler ve kampanyalar düzenlemek, şartlı bağışları amacına uygun olarak kullanmak.
g) Kantin ve benzeri yerleri işlettirmek veya işletmek.
ğ) Okul yönetimi ile iş birliği yaparak, imkânları yeterli olmayan öğrencilere maddi ve manevi destek sağlamak, aynı amaçla kardeş okullara da katkıda bulunmak.
h) 28/8/2007 tarihli ve 26627 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Okul Servis Araçları Hizmet Yönetmeliği’nde belirtilen yükümlülükleri yerine getirmek.
ı) Eğitim ve öğretimle ilgili kurumlar ve sivil toplum kuruluşlarıyla iş birliği yapmak.
i) Eğitim ve öğretimi geliştirmek amacıyla oluşturulan çalışma komisyonlarına katkı sağlamak.
j) Ulusal ve uluslararası projelere katılmak ve proje amaçlarının gerçekleşmesine katkıda bulunmak.
k) Eğitim ve öğretimle ilgili diğer etkinliklere destek olmak.” hükmü yer almaktadır.
Anılan Yönetmeliğin “Mevcut Sözleşme” başlıklı dava konusu Geçici 1. maddesinde “Bu Yönetmelik yürürlüğe girmeden önce salon, açık alan ve otopark olarak kiraya verilen yerlerin sözleşmeleri, sözleşme bitim tarihinden sonra yenilenmez.” hükmüne, “Kiralama” başlıklı Geçici 2. maddesinde ise “Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce sözleşmesi sona eren veya devam eden ve sözleşme bitim tarihi itibarıyla sözleşmeden doğan yükümlülüklerini yerine getiren kantin, yemekhane, kafeterya ve benzeri yerleri işleten kiracıların talep etmeleri halinde mevcut kiracılara bu yerler pazarlık usulü ile kiralanır.” hükmüne yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu’nun 16. maddesinin 2. fıkrasında, okulların bünyesinde bulunan açık alan, kantin, salon ve benzeri yerleri işlettirebileceği veya işletebileceği yolunda okul aile birliklerine yetki verilmiştir. Söz konusu yerlerin işletilmesi veya işlettirilmesi konusunda okul aile birliklerine tercih hakkı tanınmış, ancak bu hususta bir zorunluluk getirilmemiştir. Kanunda okul aile birliklerine tanınan bu tercih hakkının ne şekilde kullanılacağı konusunda, milli eğitimin temel strateji politikasını belirleme yetkisine sahip olan idarenin takdir yetkisi bulunduğu kuşkusuzdur.
Bu durumda, okul bünyesinde yer alan salonların okulların tatil olduğu gün ve saatlerde de öğrencilerin çeşitli amaçlarla zaman geçirdikleri yerler olduğu göz önünde bulundurulduğunda; söz konusu salonların öğretim gün ve saatleri dışında kullanılmak üzere talepte bulunanlara uzun süreli olarak kiraya verilmesi yönünde idarenin zorunlu tutulamayacağı sonucuna ulaşıldığından, bu alanların uzun süreli olarak kiralanması uygulamasını sona erdiren dava konusu düzenlemede hukuka aykırılık görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1.Yönetmeliğin Geçici 1. maddesinde yer alan “salon” ibaresi yönünden DAVANIN REDDİNE,
2. Dava konusu Yönetmeliğin Geçici 1. maddesinde yer alan “salon” ibaresi dışında kalan bölümleri yönünden verilen ehliyet ret kararının temyiz edilmeyerek kesinleştiği görüldüğünden ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam … TL yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
3. Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca …TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine,
5. Posta gideri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra istemi halinde davacıya iadesine,
6. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere,
15/10/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.