Danıştay 8. Daire Başkanlığı 2019/8313 E. , 2023/592 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2019/8313
Karar No : 2023/592
DAVACI : …
DAVALI : … Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
DAVANIN ÖZETİ :
Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı tarafından Yükseköğretim Kurumlarında Önlisans ve Lisans Düzeyindeki Programlar Arasında Geçiş, Çift Anadal, Yan Dal ile Kurumlar Arası Kredi Transferi Yapılması Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin Ek 1. maddesine dayanılarak çıkarılan Güz ve Bahar Dönemi Ek Madde 1 Uygulama İlkelerinin 17. maddesinin iptali istenilmektedir.
DAVACININ İDDİALARI :
7143 sayılı Kanundan yararlanarak Ankara Üniversitesi Kimya Mühendisliği bölümüne kaydını tekrar yaptırdığı ve İzmir’deki çeşitli üniversitelere yatay geçiş yapıp yapamayacağına ilişkin YÖK Başkanlığına dilekçe ile başvurduğu, söz konusu Başkanlık tarafından verilen cevapta Uygulama İlkelerinin 17. maddesi belirtilerek ilk kayıt yaptırdığı yıldan sonra açılan üniversitelerde kayıt olduğu yılda merkezi taban puanı oluşmadığından bahisle yatay geçiş yapamayacağının bildirildiği, düzenlemenin 7143 sayılı Kanun’un verdiği hakkı engellediği, Uygulama İlkelerinin 2. ve 17. maddelerinin çeliştiği, Uygulama İlkeleri’nin ortaya çıkan ihtiyaçları karşılayamadığı ileri sürülmektedir.
DAVALI İDARENİN SAVUNMASI :
Usul yönünden; davacıya verilen cevaptan sonra 60 gün içerisinde dava açılmadığından süre aşımı nedeniyle davanın reddedilmesi gerektiği belirtilmektedir.
Esas yönünden; 2547 sayılı Kanun’da yatay geçişe ilişkin düzenlemenin yönetmelikle yapılacağı, söz konusu hükme dayanılarak Yönetmelik çıkarıldığı ve çıkarılan Yönetmeliğin Ek 1. maddesinde merkezi yerleştirme puanı ile geçişlere ilişkin usul ve esasların Yükseköğretim Yürütme Kurulu tarafından tespit edileceğinin düzenlendiği, bu hükme dayanılarak Güz ve Bahar Dönemine İlişkin Usul ve Esasların düzenlendiği, 7143 sayılı Kanun ile 2547 sayılı Kanuna eklenen geçici 78. maddesinin uygulanmasına dair usul ve esasların belirlenmesine ilişkin YÖK’ün yetkili kılındığı, bu çerçevede YÖK Başkanlığı tarafından Af İlkelerinin tespit edildiği, İlkelerin 21. maddesinin (d) bendinde Yükseköğretim Kurumlarında Önlisans ve Lisans Düzeyindeki Programlar Arasında Geçiş, Çift Anadal, Yan Dal ile Kurumlar Arası Kredi Transferi Yapılması Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin Ek 1. maddesine ilişkin Usul ve Esaslarda yer alan şartları taşıyanların başvru yapabilmelerinin kararlaştırıldığı; Yükseköğretim Kurumlarında Önlisans ve Lisans Düzeyindeki Programlar Arasında Geçiş, Çift Anadal, Yan Dal ile Kurumlar Arası Kredi Transferi Yapılması Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin Ek 1. maddesinde; “Öğrencinin kayıt olduğu yıldaki merkezi yerleştirme puanı, geçmek istediği diploma programının taban puanına eşit veya yüksek olması durumunda, öğrenci, hazırlık sınıfı da dahil olmak üzere yatay geçiş için başvuru yapabilir.” hükmünün yer aldığı, söz konusu hüküm gereğince öğrencinin halen öğrenim görmekte olduğu diploma programına kayıt yaptırdığı yılda öğrenci kabul etmeyen bir diploma programının merkezi yerleştirme puanı oluşmayacağından düzenlemenin mevzuata uygun olduğu savunulmaktadır.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Davanın süre aşımı nedeniyle reddi gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince dava dilekçesi ve ekleri 2577 sayılı Kanunun 14. maddesi uyarınca incelenerek işin gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
USUL YÖNÜNDEN:
İlgili Mevzuat:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun “Dava açma süresi” başlıklı 7. maddesinde; “1. Dava açma süresi, özel kanunlarında ayrı süre gösterilmeyen hallerde Danıştayda ve idare mahkemelerinde altmış ve vergi mahkemelerinde otuz gündür… 4. İlanı gereken düzenleyici işlemlerde dava süresi, ilan tarihini izleyen günden itibaren başlar. Ancak bu işlemlerin uygulanması üzerine ilgililer, düzenleyici işlem veya uygulanan işlem yahut her ikisi aleyhine birden dava açabilirler. Düzenleyici işlemin iptal edilmemiş olması bu düzenlemeye dayalı işlemin iptaline engel olmaz.”, “Üst makamlara başvurma” başlıklı 11. maddesinde; “1. İlgililer tarafından idari dava açılmadan önce, idari işlemin kaldırılması, geri alınması değiştirilmesi veya yeni bir işlem yapılması üst makamdan, üst makam yoksa işlemi yapmış olan makamdan, idari dava açma süresi içinde istenebilir. Bu başvurma, işlemeye başlamış olan idari dava açma süresini durdurur. 2. Otuz gün içinde bir cevap verilmezse istek reddedilmiş sayılır. 3. İsteğin reddedilmesi veya reddedilmiş sayılması halinde dava açma süresi yeniden işlemeye başlar ve başvurma tarihine kadar geçmiş süre de hesaba katılır.” hükümlerine yer verilmiş, aynı Kanunun “Dilekçeler üzerine ilk inceleme” başlığını taşıyan 14. maddesinin 3/e bendinde, dilekçelerin süre aşımı yönünden inceleneceği; ”İlk inceleme üzerine verilecek karar” başlığını taşıyan 15. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinde, süre aşımı yönünden yapılan incelemede Kanuna aykırılık görülürse davanın reddine karar verileceği hususları düzenlenmiştir.
2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun geçici 78. maddesinde “Ek: 11/5/2018-7143/15 md.) Yükseköğretim kurumlarında hazırlık dâhil bütün sınıflarda intibak, önlisans, lisans tamamlama, lisans, lisansüstü öğrenimi gören öğrencilerden bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihe kadar, kendi isteğiyle ilişikleri kesilenler dâhil, terör suçundan hüküm giyenler ile terör örgütlerine veya Milli Güvenlik Kurulunca Devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara üyeliği, mensubiyeti veya iltisakı yahut bunlarla irtibatı nedeniyle ilişiği kesilenler hariç, her ne sebeple olursa olsun ilişiği kesilenler ile bir programı kazandıkları halde kayıt yaptırmayanlar bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren dört ay içinde ilişiklerinin kesildiği yükseköğretim kurumuna başvuruda bulunmaları şartıyla bu Kanunun 44 üncü maddesinde belirtilen esaslara göre 2018-2019 eğitim-öğretim yılında öğrenimlerine başlayabilirler.
Müracaat süresi içinde askerlik zamanı gelmiş olanların askerlikleri tecil edilmiş sayılır. Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte askerlik görevini yapmakta olanlar terhislerini takip eden 2 ay içinde ilgili yükseköğretim kurumuna başvurmaları halinde bu maddede belirtilen haklardan yararlandırılır.
Bu maddede yer alan hükümlerden yararlanarak ayrıldığı yükseköğretim kurumuna kayıt yaptırıp işi veya ikametinin başka bir ilde bulunduğunu belgeleyenler, üniversiteye giriş yılı itibarıyla geçmek istediği üniversitenin taban puanını sağlamaları ve ikamet ettikleri ildeki yükseköğretim kurumlarının senatolarının da uygun görmesi halinde, senatolar tarafından belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde ikamet ettikleri ildeki üniversitelerdeki eşdeğer diploma programlarına yatay geçiş yapabilirler.
Bu maddeden yararlanıp bir yükseköğretim kurumunda öğrenci statüsü kazananlar başvurmaları halinde Anadolu Üniversitesi, Atatürk Üniversitesi ve İstanbul Üniversitesi bünyesindeki açık öğretim önlisans veya lisans düzeyindeki eşdeğer bölümlere yatay geçiş yapabilirler. Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Yükseköğretim Kurulu yetkilidir…” hükmü yer almaktadır.
Hukuki Değerlendirme:
Davacının 7143 sayılı Kanundan yararlanarak Ankara Üniversitesi Kimya Mühendisliği bölümüne kaydını tekrar yaptırdığı, 10/09/2018 ve 15/10/2018 tarihli dilekçeleriyle Yükseköğretim Kurulu Başkanlığına (YÖK) başvuru yaptığı, anılan dilekçelerde; ikamet adresinin İzmirde olması nedeniyle İzmirde bulunan Yaşar ve Ekonomi Üniversitelerinin hukuk fakültelerine; bu üniversitelerin hukuk fakültelerinin açıldığı yıllardaki taban puanlarının esas alınarak ve ilk üniversiteye girdiği yıldaki giriş puanının bu üniversitelerin hukuk fakültelerinin taban puanlarının oluştuğu yıllardaki puanlara eşit veya daha yüksek olması halinde adı geçen üniversitelere müraacat edebilmesine izin verilmesinin talep edildiği, YÖK Başkanlığının 19/10/2018 tarihli yazısında “… Yükseköğretim Kurumları tarafından anılan Yönetmeliğin Ek Madde 1’ine göre yatay geçiş işlemlerine ilişkin Usul ve Esas Kurulumuz internet sayfasında öğrenci başlığının altında yer almakta olup Başkanlığımız tarafından belirlenen takvimde dikkate alınarak işlemler yürütülmektedir. 7143 sayılı Kanun uyarınca yapılacak yatay geçiş işlemlerine ilişkin takvim ilgili yükseköğretim kurumları tarafından belirlenerek adaylara duyurulmaktadır.” şeklinde cevap verildiği, davacı tarafından 03/11/2018 tarihli dilekçesinde ise Ankara üniversitesi Kimya bölümünde (%30 ingilizce) okuduğu ve İzmirde ikamet ettiğinden Dokuz Eylül Üniversitesi İnşaat Mühendisliği bölümüne yaptığı yatay geçiş başvurusunun ilgili Üniversitede Kimya Mühendisliği bulunmadığından bahisle reddedildiği, Üniversitelerin 7143 sayılı Kanunda geçen eşdeğer kavramını yanlış anladığı ve bu konuda herhangi bir açıklığın bulunmadığı, ilgili Üniversiteye yatay geçiş yapabilme koşullarını bildirebilmesi için tarafına yazılı görüş verilmesinin YÖK Başkanlığından talep edildiği, anılan Başkanlıkça verilen 10/12/2018 tarihli yazıda; 7143 sayılı Kanun, Genel Kurul Kararı ve Ek Madde 1’e ilişkin usul ve esasların 17. maddesi belirtilerek cevap verilmesi üzerine davacı tarafından bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Dava açma süresine ilişkin kurallar ile düzenleyici işlemlere karşı iki ayrı yol izlenerek dava açma imkanı tanınmıştır. Buna göre, 2577 sayılı Kanun’un 7. maddesi uyarınca düzenleyici işlemin ilanı üzerine altmış gün içinde dava açılabileceği gibi, düzenleyici işlemin uygulanması üzerine de, uygulama işleminin tebliğ tarihinden itibaren yine altmış gün içinde düzenleyici işleme veya düzenleyici işlemle birlikte uygulama işlemine karşı dava açılabilecektir. Bu şekilde, düzenleyici işlemin ilanı üzerine düzenleyici işleme karşı dava açmamış bulunan ilgililere, dava konusu edebilecekleri bir uygulama işleminin varlığına bağlı olarak, düzenleyici işleme karşı da dava açma imkanının sağlanması amaçlanmıştır.
Uyuşmazlık konusu olayda öncelikle tartışılması gereken YÖK Başkanlığınca verilen 10/12/2018 tarihli yazının bir uygulama işlemi olup olmadığı hususudur. Yukarıda belirtilen mevzuat uyarınca yatay geçiş yapılabilmesi, ilgilinin üniversiteye giriş yılı itibarıyla geçmek istediği üniversitenin taban puanını sağlaması ve ikamet ettiği ildeki yükseköğretim kurumlarının senatolarının da uygun görmesi halinde mümkündür. Dolayısıyla ilgili mevzuat uyarınca yatay geçiş başvuruları için son kararın ilgili yükseköğretim kurumlarına ait olduğu açıktır.
Bu durumda uyuşmazlıkta YÖK Başkanlığı tarafından verilen 10/12/2018 tarihli yazı bir uygulama işlemi olmayıp, davacının istediği üzerine YÖK Başkanlığı tarafından verilen bir görüş niteliğinde olduğu, bu yazıya dayanılarak Ek Madde 1 Uygulama İlkelerine ilişkin usul ve esasların iptalinin istenemeyeceği anlaşılmaktadır.
Diğer taraftan Ek Madde 1 Uygulama İlkelerine ilişkin usul ve esasların ilanı gerekmediğinden, anılan usul ve esaslara karşı dava açma süresinin ne zamana kadar açılacağı davacının söz konusu usul ve esasları hangi tarihte öğrendiğine bağlıdır.
Dava dosyasında yer alan bilgi ve belgelerde; davalı idarenin davacıya gönderdiği 19/10/2018 tarihli yazısında söz konusu Ek Madde 1’e ilişkin usul ve esasların internet sitesinde yayınlandığının ifade edildiği, anılan yazının davacıya tebliğine ilişkin herhangi bir belgenin dava dosyasında yer almadığı ancak davacının 3/11/2018 tarihli dilekçesinde davalı idarenin 19/10/2018 tarihli yazısından bahsettiği görüldüğünden, öğrenme tarihinin en geç bu tarih olduğu göz önünde bulundurulduğunda davanın en geç 02/01/2019 tarihinde açılması gerekirken 07/01/2019 tarihinde davanın açıldığı görülmekte olup, süre aşımı nedeniyle esasının incelenmesine hukuken olanak bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davanın süreaşımı nedeniyle reddine,
2. Aşağıda dökümü yapılan … TL yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına, artan posta avansının istemi halinde davacıya iadesine,
3. Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca … TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine,
4. Kararın tebliğ tarihinden itibaren 30 (otuz) gün içerisinde, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’na temyiz yolu açık olmak üzere, 15/02/2023 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.