Danıştay 8. Daire Başkanlığı         2019/8084 E.  ,  2020/4441 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2019/8084
Karar No : 2020/4441

DAVACI : … Sendikası (…)
VEKİLİ : Av. …

DAVALI : Milli Eğitim Bakanlığı
VEKİLİ : Huk. Müş. …

DAVANIN KONUSU :
Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu’nun 11/09/2009 tarih ve 151 sayılı kararıyla yeniden düzenlenen Milli Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Haftalık Ders Dağıtım Çizelgesinin tüm lise sınıflarında ortak dersler kategorisinde Resim/Müzik/Beden Eğitimi derslerinin tek dersmiş gibi değerlendirilip, aynı sütunda gösterilmesi ile söz konusu karara ilişkin olarak Ortaöğretim Genel Müdürlüğü’nün yayımladığı Milli Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Haftalık Ders Çizelgelerinde Yer Alan Derslerin Uygulanışına Yönelik Açıklamalar başlıklı yazının 4. paragrafında yer alan “öğrencilerin ilgi ve istekleri ile okulun imkanları doğrultusunda Resim/Müzik/Beden Eğitimi derslerinden birisi seçilir, aynı ders 4 yıl süresince okutulur.” cümlesinin iptali istenilmektedir.

DAVACININ İDDİALARI :
Yapılan düzenlemenin milli eğitimin temel amacına aykırı olduğu, dersin dört yıl boyunca okutulacak olması nedeniyle zorunlu hale geldiği, seçilmeyen diğer iki dersin hiç okutulmayacağı, resim, müzik ve beden eğitimi derslerinin diğer dersler arasında tali nitelikte olmadığı, öğrencinin ilgi ve isteği ile okulların imkanları doğrultusunda yapılacak seçimlerin belli bazı derslerin seçilmesi sonucunu doğuracağı ve bu durumdan tüm öğretmenlerin olumsuz etkileneceği ileri sürülmektedir.

DAVALI İDARENİN SAVUNMASI :
Yaşanan tereddütler üzerine 15/10/2009 tarihinde ilgili Genel Müdürlük ve okul temsilcilerinin katılımıyla yapılan toplantı sonrasında değişiklikler yapıldığı, 15/10/2009 tarih ve 181 sayılı Talim Terbiye Kurulu kararıyla “öğrenciler, ilgi ve istekleri ile okulun imkanları doğrultusunda resim/müzik/beden eğitimi derslerinden birisini seçer. Yönetmeliğinin 10. maddesine göre gruplar oluşturulur. Öğrenciler alt sınıfta seçtikleri bir dersi üst sınıflarda değiştirebilir. Ayrıca öğrenciler ilgi ve istekleri doğrultusunda bu ders/dersleri seçmeli ders olarak da alabilirler.” şeklinde değiştirilerek söz konusu sınırlamanın kaldırıldığı, böylece seçmeli dersler listesine resim/müzik/beden eğitimi dersleri (1-2) saat olarak eklendiği, yapılan bu değişikliğin ilgili genel müdürlüklere 16/10/2009 tarihinde gönderildiği ve internet adresinde yayınlandığı, ayrıca Milli Eğitim Bakanlığı’nın resmi internet sitesinden de basın açıklaması yapılarak kamuoyunun bilgilendirildiği, 15/10/2009 tarih ve 181 sayılı ek karar ile yapılan düzenleme sonucu 11/09/2009 tarih ve 151 sayılı kararın ortadan kalktığı ileri sürülerek davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığı kararı verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

DANIŞTAY SAVCISI : …
DÜŞÜNCESİ : Dava; Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulunun 11/09/2009 günlü, 151 sayılı kararıyla yeniden düzenlenen Milli Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Haftalık Ders Dağıtım Çizelgesinin tüm lise sınıflarında ortak dersler kategorisinde Resim/Müzik/Beden Eğitimi derslerinin tek dersmiş gibi değerlendirilip aynı sütunda gösterilmesi ile söz konusu karara ilişkin olarak Ortaöğretim Genel Müdürlüğünün yayımladığı Milli Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Haftalık Ders Çizelgelerinde Yer alan Derslerin Uygulanışına Yönelik Açıklamalar Başlıklı yazının 4. paragrafında yer alan “öğrencilerin; ilgi ve istekleri ile okulun imkanları doğrultusunda Resim/Müzik/Beden Eğitimi derslerinden birisi seçilir, aynı ders 4 yıl süresince okutulur” cümlesinin iptali istemiyle açılmıştır.
Davacı Sendika tarafından, Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulunun 11/09/2009 günlü, 151 sayılı kararıyla yeniden düzenlenen Milli Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Haftalık Ders Dağıtım Çizelgesinin tüm lise sınıflarında ortak dersler kategorisinde Resim/Müzik/Beden Eğitimi derslerinin tek dersmiş gibi değerlendirilip aynı sütunda gösterilmesi ile söz konusu karara ilişkin olarak Ortaöğretim Genel Müdürlüğünün yayımladığı Milli Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Haftalık Ders Çizelgelerinde Yer Alan Derslerin Uygulanışına Yönelik Açıklamalar başlıklı yazının 4. paragrafında düzenlenen “öğrencilerin; ilgi ve istekleri ile okulun imkanları doğrultusunda Resim/Müzik/Beden Eğitimi derslerinden birisi seçilir, aynı ders 4 yıl süresince okutulur” cümlesinin iptalinin istendiği; ancak, dava konusu düzenlemenin milli eğitimin temel amacına aykırı olduğu, dersin dört yıl boyunca okutulacak olması nedeniyle zorunlu hale geldiği, Resim, Müzik ve Beden Eğitimi derslerinin diğer dersler arasında tali nitelikte olmadığı, öğrencinin ilgi ve isteği ile okulların imkanları doğrultusunda yapılacak seçimlerin belli bazı derslerin seçilmesi sonucunu doğuracağı ve bu durumdan tüm öğretmenlerin olumsuz etkileneceği iddialarıyla açılan davada, dava konusu işlemin, davanın açıldığı tarih olan 16/10/2009 gününden önceki bir tarihte tesis edilen, 15/10/2009 günlü, 181 sayılı Kurul kararı ile ortadan kalktığı anlaşılmaktadır. Açıklanan nedenlerle konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığı düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ SÜREÇ:
Dairemizin 30/01/2014 tarih ve E:2009/9315, K:2014/508 sayılı kararıyla, 11/09/2009 tarihli kurul kararı ve açıklamalarında seçmeli ders arasında yer almayan ve bir kere alındığı takdirde öğrencinin eğitim süresi boyunca almak zorunda olduğu resim, müzik ve beden eğitimi dersleri, 15/10/2009 tarihli Kurul kararı ile yapılan düzenleme ile tüm sınıflar açısından zorunlu ve seçimlik (istenirse) hale getirilerek, öğrenciye isterse üst sınıfa geçtiğinde alt sınıfta başarılı olduğu dersi değiştirebilme imkanı getirildiği, dava konusu işlemdeki açıklamanın kısa bir süre sonra değiştirildiği ve bahsi geçen derslerin öğrencilerin istek ve ilgileri ile okulların imkanları çerçevesinde seçilmesinin mevzuata ve hukuka aykırılık oluşturmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Dairemiz kararının davacı tarafından temyiz edilmesi üzerine Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’nun 20/02/2017 tarih ve E:2014/3274, K:2017/664 sayılı kararıyla, dava konusu işlemin davanın açıldığı tarih olan 16/10/2009 gününden önceki bir tarihte tesis edilen, 15/10/2009 günlü Kurul kararı ile ortadan kalktığı, sonradan tesis edilen 15/10/2009 günlü Kurul kararıyla önceki düzenlemenin, diğer bir anlatımla, dava konusu edilen 11/09/2009 günlü Kurul kararının, hukuka uygun hale geldiğinden bahisle davanın reddine karar verilmiş ise de, davaya konu 11/09/2009 günlü, 151 sayılı Talim ve Terbiye Kurulu kararı yönünden işin esasının incelenmesi suretiyle bir karar verilmesi gerekirken, söz konusu işlem yönünden hukuki bir irdeleme yapılmaksızın, sonradan yürürlüğe giren düzenleme gerekçe gösterilerek ret hükmü kurulmasında hukuki isabet bulunmadığı, yeniden karar verilmesi aşamasında, dava konusu Kurul kararının, 15/10/2009 günlü Kurul kararıyla esas yönünden tamamen veya kısmen ortadan kaldırılıp kaldırılmadığı da irdelenerek, Kurul kararının iptali istemi yönünden karar verilmesine yer olup olmadığı hususunun da dikkate alınarak hüküm kurulması ve buna göre yargılama gideri ve avukatlık ücretine hükmedilmesi gerektiği gerekçesiyle bozulmasına karar verilmiştir.
Bu nedenle, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’nun bozma kararı üzerine yeniden bir karar verilmesi gerekmektedir.

İNCELEME VE GEREKÇE:
İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun ‘Kararlarda bulunacak hususlar’ başlıklı 24. maddesinin 1. fıkrasının (f) bendinde; kararlarda, yargılama giderleri ve hangi tarafa yükletildiğinin belirtileceği hüküm altına alınmış, ‘Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu ile Vergi Usul Kanununun uygulanacağı haller’ başlıklı 31. maddesinin yargılama giderleri konusunda yollamada bulunduğu 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun yerine yürürlüğe giren 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun ‘Yargılama giderlerinin kapsamı’ başlıklı 323. maddesinin 1. fıkrasının (ğ) bendinde; vekâlet ücretine yargılama giderleri arasında yer verilmiş, ‘Yargılama giderlerinden sorumluluk’ başlıklı 326. maddesinde; Kanun’da yazılı hâller dışında, yargılama giderlerinin, aleyhine hüküm verilen taraftan alınmasına karar verileceği, davada iki taraftan her biri kısmen haklı çıkarsa, mahkemenin, yargılama giderlerini tarafların haklılık oranına göre paylaştıracağı hüküm altına alındıktan sonra, ‘Esastan sonuçlanmayan davada yargılama gideri’ başlıklı 331. maddesinde; “davanın konusuz kalması sebebiyle davanın esası hakkında bir karar verilmesine gerek bulunmayan hâllerde, hâkim, davanın açıldığı tarihteki tarafların haklılık durumuna göre yargılama giderlerini takdir ve hükmeder.” hükmüne yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dava, Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu’nun 11/09/2009 tarih ve 151 sayılı kararıyla yeniden düzenlenen Milli Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Haftalık Ders Dağıtım Çizelgesinin tüm lise sınıflarında ortak dersler kategorisinde Resim/Müzik/Beden Eğitimi derslerinin tek dersmiş gibi değerlendirilip, aynı sütunda gösterilmesi ile söz konusu karara ilişkin olarak Ortaöğretim Genel Müdürlüğü’nün yayımladığı Milli Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Haftalık Ders Çizelgelerinde Yer Alan Derslerin Uygulanışına Yönelik Açıklamalar başlıklı yazının 4. paragrafında yer alan “öğrencilerin ilgi ve istekleri ile okulun imkanları doğrultusunda Resim/Müzik/Beden Eğitimi derslerinden birisi seçilir, aynı ders 4 yıl süresince okutulur.” cümlesinin iptali istemiyle açılmıştır.
15/10/2009 tarih ve 181 sayılı karar ile 11/09/2009 tarih ve 151 sayılı kararıyla uygulanmakta olan Ortaöğretim Kurumları Haftalık Ders Çizelgelerinin ekinde yer alan açıklamalar bölümünde değişiklik yapılmasına karar verilerek öğrencilerin, ilgi ve istekleri ile okulun imkânları doğrultusunda Resim/Müzik/Beden Eğitimi derslerinden birisini seçecekleri, sınıf/sınıflarda Milli Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Sınıf Geçme ve Sınav Yönetmeliği’nin 10.maddesine göre gruplar oluşturulacağı, öğrencilerin alt sınıfta seçtikleri bir dersi, üst sınıflarda değiştirebilecekleri, öğrencilerin ilgi ve istekleri doğrultusunda bu ders/dersleri seçmeli ders olarak da alabilecekleri yönünde düzenleme yapılmış olup anılan düzenlemeyle; öğrenciler tarafından, resim/müzik/beden eğitimi dersleri hem zorunlu hem de seçmeli ders olarak alınabilmesine, istek halinde aynı dersin seçilmesi durumunda 9. sınıfta hem zorunlu hem seçmeli ders olarak toplam 4 saat, 10-12. sınıflarda ise aynı ders 3’er saat olarak; farklı dersler seçilmesi halinde ise, 9. sınıfta 2 saat zorunlu, 2 saat seçmeli, 10-12. sınıflarda ise 1 saat zorunlu, 2 saat seçmeli ders olarak alınabilmesine yönelik değişiklikler yapılmıştır.
Bu kapsamda; dava konusu düzenleme 15/10/2009 tarih ve 181 sayılı kararla değiştirilerek kaldırıldığından, konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerekmektedir.
Diğer taraftan; bakılmakta olan davanın 16/10/2009 tarihinde açıldığı ve 15/10/2009 tarih ve 181 sayılı kararın ise 16/10/2009 tarihinde ilgili genel müdürlüklere gönderilerek, davalı idarenin internet sayfasında yayımlandığı ve basın açıklaması yapılarak kamuoyuna da duyurulduğu hususu dikkate alındığında, davada tarafların haklılık oranlarının tespitine yönelik bir değerlendirme yapılmadığından, vekalet ücretine hükmedilmemesi ve tarafların yaptıkları yargılama giderlerinin üzerlerinde bırakılması gerektiği sonucuna ulaşılmaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1.KONUSU KALMAYAN DAVA HAKKINDA KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA oybirliğiyle,
2.Vekalet ücretine hükmedilmemesine ve yargılama giderlerinin taraflar üzerinde bırakılmasına oyçokluğuyla,
3.Posta gideri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra davacıya iadesine,
4.Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere,
15/10/2020 tarihinde karar verildi.

KARŞI OY:

(X)- Dava, Talim ve Terbiye Kurulunun 11/09/2009 tarih ve 151 sayılı kararıyla yeniden düzenlenen Ortaöğretim Kurumları Haftalık Ders Dağıtım Çizelgesinin tüm lise sınıflarında ortak dersler kategorisinde Resim/Müzik/Beden Eğitimi derslerinin tek dersmiş gibi değerlendirilip, aynı sütunda gösterilmesi ile söz konusu karara ilişkin olarak Ortaöğretim Genel Müdürlüğünün yayımladığı Ortaöğretim Kurumları Haftalık Ders Çizelgelerinde Yer Alan Derslerin Uygulanışına Yönelik Açıklamalar başlıklı yazının 4. paragrafında yer alan “öğrencilerin ilgi ve istekleri ile okulun imkanları doğrultusunda Resim/Müzik/Beden Eğitimi derslerinden birisi seçilir, aynı ders 4 yıl süresince okutulur.” cümlesinin iptali istemiyle açılmıştır.
Uyuşmazlıkta; Talim ve Terbiye Kurulunun 11/09/2009 tarih ve 151 sayılı kararıyla yeniden düzenlenen Ortaöğretim Kurumları Haftalık Ders Dağıtım Çizelgesinin tüm lise sınıflarında ortak dersler kategorisinde Resim/Müzik/Beden Eğitimi derslerinin tek dersmiş gibi değerlendirilip, aynı sütunda gösterilmesi ile söz konusu karara ilişkin olarak Ortaöğretim Genel Müdürlüğünün yayımladığı Ortaöğretim Kurumları Haftalık Ders Çizelgelerinde Yer Alan Derslerin Uygulanışına Yönelik Açıklamalar başlıklı yazının 4. paragrafında yer alan “öğrencilerin ilgi ve istekleri ile okulun imkanları doğrultusunda Resim/Müzik/Beden Eğitimi derslerinden birisi seçilir, aynı ders 4 yıl süresince okutulur.” düzenlemesinin 15/10/2009 tarih ve 181 sayılı kararla değiştirilerek kaldırıldığı ve bu kararın davanın açıldığı tarih olan 16/10/2009 tarihinde ilgili genel müdürlüklere gönderilerek internet sayfasında yayımlandığı anlaşılmaktadır.
Davanın konusuz kalması nedeniyle, davanın açılmasına davalı idarece sebebiyet verildiğinden, yargılama giderlerinin davalı idare üzerinde bırakılarak, davacı lehine vekalet ücretine hükmedilmesi gerektiği görüşüyle aksi yönde verilen çoğunluk kararının vekalet ücreti ve yargılama giderlerine ilişkin kısmına katılmıyorum.