Danıştay 8. Daire Başkanlığı 2019/7462 E. , 2023/339 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2019/7462
Karar No : 2023/339
TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Üniversitesi
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Hacettepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü … Anabilim Dalı’nda doktora öğrencisi olan davacı tarafından, “üst üste iki kez Tez İzleme Komitesi sınavına girmediği” gerekçesiyle 23/11/2017 tarihinden itibaren doktora öğrencilik ilişkisinin kesilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı ile; Hacettepe Üniversitesi Lisansüstü Eğitim-Öğretim ve Sınav Yönetmeliği’nin “Tez İzleme Komitesi” başlıklı 40. maddesinde “Öğrencinin tez çalışması Tez İzleme Komitesi tarafından başarılı veya başarısız olarak belirlenir. Komite tarafından üst üste iki kez veya aralıklı olarak üç kez başarısız bulunan öğrencinin ilişiği kesilir.” hükmünün olduğu, davacının iki kez üst üste Tez İzleme Komitesi sınavına girmediği tartışmasız olmakla birlikte bu fiili nedeniyle belirtilen mevzuat hükmü kapsamında ilişiğinin kesildiği, ancak söz konusu mevzuat hükmünde Tez İzleme Komitesi Sınavına girip Tez İzleme Komitesi tarafından üst üste iki kez veya aralıklı olarak üç kez başarısız bulunan öğrencinin ilişiğinin kesileceğinin düzenlendiği, davacının durumunun ise bu maddenin lafzı ve yorumuyla örtüşmediği, başka bir anlatımla davacıya iki kez üst üste Tez İzleme Komitesine girmemesi nedeniyle bu fiilinin karşılığı olan mevzuat hükmüne göre işlem tesis edilmesi gerekirken sınava girip de üst üste iki kez veya aralıklı olarak üç kez başarısız bulunan öğrenciler hakkında uygulanan mevzuat hükmü esas alınmak suretiyle işlem tesis edildiği dikkate alındığında dava konusu işlemde sebep unsuru yönünden hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:… K:… sayılı kararı ile, davacının doktora tezi için; 10/08/2011 tarihinde Tez İzleme Komitesinin belirlendiği, 04/01/2012 tarihinde doktora tez önerisinin kabul edildiği, 26/06/2012 tarihinde 1. dönem, 27/12/2012 tarihinde 2. dönem, 17/06/2013 tarihinde 3. dönem, 23/12/2013 tarihinde 4. dönem, 27/06/2014 tarihinde 5. dönem ve 02/02/2015 tarihinde 6. dönem Tez İzleme Komitesine katıldığı, 06/02/2015 tarihinde tezini İngilizce yazma isteğinin 12/02/2015 tarihli Enstitü Yönetim Kurulu kararı ile kabul edildiği ve doktora tez savunma jürisinin kabul edildiği, daha sonra davacının iki kez üst üste Tez İzleme Komitesi sınavına girmemesi nedeniyle Hacettepe Üniversitesi Lisansüstü Eğitim-Öğretim ve Sınav Yönetmeliği’nin 40. maddesinin 5. fıkrası hükmü gereğince 23/11/2017 tarihinden itibaren ilişiğinin kesilmesine karar verildiği, doktora tez önerisi kabul edilen davacının tezi ile ilgili o ana kadar yaptığı çalışmaların özetini ve bir sonraki dönemde yapacağı çalışma planını içeren, öğrencinin sorumluluğunda olan ve bizzat öğrenci tarafından yapılması gereken tez raporunu sunmak üzere üst üste iki kez Tez İzleme Komitesi sınavına girmediği, bu sebeple de başarısız olduğu açık olduğundan; doktora programından kaydının silinmesine dair dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davalı idarenin istinaf başvurusunun kabulüne ve davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, Hacettepe Üniversitesi Lisansüstü Eğitim-Öğretim ve Sınav Yönetmeliği’nin “Tez İzleme Komitesi” başlıklı 40. maddesinde “Öğrencinin tez çalışması Tez İzleme Komitesi tarafından başarılı veya başarısız olarak belirlenir. Komite tarafından üst üste iki kez veya aralıklı olarak üç kez başarısız bulunan öğrencinin ilişiği kesilir.” hükmü olduğu, anılan maddede sınava girmemenin değil sınavda başarısız olmanın ilişik kesme nedeni sayıldığı, işlemin hükmün lafzı ile örtüşmediği, doktora kayıt tarihinin 24/09/2009 olduğu ve kayıt tarihindeki Yönetmelikte bu yönde hüküm olmadığı, sonraki tarihli Yönetmeliğin uygulanamayacağı, kendisi hakkında tez izleme kararı alındığı ancak tezin verilmediği, bu nedenle Tez İzleme Komitesi sınavına girmesi ve sınav için mazeret sunmasının mümkün olmadığı ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, sınava girmeme durumunun da başarısız sayılmayı gerektirdiği, temyize konu kararın hukuka uygun olduğu, istemin reddi gerektiği savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’NİN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Hacettepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü … Anabilim Dalı’nda doktora öğrencisi olan davacının, “üst üste iki kez Tez İzleme Komitesi sınavına girmediği” gerekçesiyle … tarih ve … sayılı işlem ile 23/11/2017 tarihinden itibaren doktora öğrencilik ilişkisinin kesilmesine karar verilmiştir.
Bunun üzerine anılan işlemin iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
20/04/2016 tarih ve 29690 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği’nin ‘Tez önerisi savunması’ başlıklı 21. maddesinde; “Doktora yeterlik sınavını başarı ile tamamlayan öğrenci, en geç altı ay içinde, yapacağı araştırmanın amacını, yöntemini ve çalışma planını kapsayan tez önerisini tez izleme komitesi önünde sözlü olarak savunur. Öğrenci, tez önerisi ile ilgili yazılı bir raporu sözlü savunmadan en az on beş gün önce komite üyelerine dağıtır…Tez önerisi kabul edilen öğrenci için tez izleme komitesi, Ocak-Haziran ve Temmuz-Aralık ayları arasında birer defa olmak üzere yılda en az iki kez toplanır. Öğrenci, toplantı tarihinden en az bir ay önce komite üyelerine yazılı bir rapor sunar. Bu raporda o ana kadar yapılan çalışmaların özeti ve bir sonraki dönemde yapılacak çalışma planı belirtilir. Öğrencinin tez çalışması, komite tarafından başarılı veya başarısız olarak belirlenir. Komite tarafından üst üste iki kez veya aralıklı olarak üç kez başarısız bulunan öğrencinin yükseköğretim kurumu ile ilişiği kesilir. Tez önerisi savunmasına geçerli bir mazereti olmaksızın birinci fıkrada belirtilen sürede girmeyen öğrenci başarısız sayılarak tez önerisi reddedilir.” hükmüne yer verilmiştir.
Hacettepe Üniversitesi Lisansüstü Eğitim-Öğretim ve Sınav Yönetmeliği’nin “Tez izleme komitesi” başlıklı 40. maddesinde;” (1) Yeterlik sınavında başarılı bulunan öğrenci için bir ay içinde danışmanın ve akademik anabilim/anasanat kurulunun önerisi ve enstitü yönetim kurulunun onayı ile tez izleme komitesi oluşturulur. Tez izleme komitesi, en az biri enstitü anabilim/anasanat dalı dışından veya farklı bir yükseköğretim kurumundan olmak üzere üç öğretim üyesinden oluşur. Danışman, komitenin doğal üyesidir. İkinci danışman komite toplantılarına katılabilir.(2) Akademik anabilim/anasanat kurulunun gerekçeli önerisi ve enstitü yönetim kurulunun onayı ile komite üyeliklerinde değişiklik yapılabilir.(3) Tez izleme komitesi, yılda iki kez olmak üzere genel sınav döneminin sonuna kadar toplanır. Tez izleme tutanağı toplantıyı izleyen üç iş günü içinde enstitü müdürlüğüne gönderilir. (4) Tez izleme komitesi üyesi, kabul edilebilir bir gerekçeye dayanan sebepler dolayısıyla, toplantıya ilgili anabilim dalı başkanlığının gözetiminde hazırlanacak elektronik ortamda katılabilir. Bu şekilde yapılan sınav kaydedilir ve elektronik ortamda saklanır. (5) Öğrencinin tez çalışması tez izleme komitesi tarafından başarılı veya başarısız olarak belirlenir. Komite tarafından üst üste iki kez veya aralıklı olarak üç kez başarısız bulunan öğrencinin ilişiği kesilir.” hükmü, “Tez konusu önerisi” başlıklı 41. maddesinin 4. fıkrasında ise “Tez önerisi savunmasına geçerli bir mazereti olmaksızın birinci fıkrada belirtilen sürede girmeyen öğrenci başarısız sayılarak tez önerisi reddedilir.” hükmü bulunmaktadır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Hacettepe Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Öğretim Yönetmeliği’nin 41. maddesinin 4. fıkrası gereğince tez önerisi savunmasına geçerli bir mazereti olmaksızın süresinde girmeyen öğrencinin başarısız sayılarak tez önerisinin reddedileceğine ilişkin düzenlemeler bulunmakta iken, tez önerisi kabul edilen öğrencilerin belirlenen dönemlerde tez izleme komitesine katılmamaları halinde başarısız sayılacaklarına ilişkin benzer bir düzenlemeye yer verilmediği anlaşılmaktadır.
Davacının iki kez üst üste Tez İzleme Komitesi sınavına girmediği açık olmakla birlikte; yukarıda yer verilen mevzuat düzenlemeleri uyarınca tez çalışması değerlendirilemeyen davacının, komite tarafından üst üste iki kez başarısız olduğundan bahsedilemeyeceği sonucuna ulaşılmıştr.
Bu durumda; tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uygunluk, aksi yöndeki temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmadığı sonucuna ulaşılmaktadır.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun’un 49. maddesine uygun bulunan temyiz isteminin kabulüne,
2. … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın yukarıda belirtilen Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine,
4. Kesin olarak 03/02/2023 tarihinde oybirliği ile karar verildi.