Danıştay 8. Daire Başkanlığı 2019/6903 E. , 2020/5200 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2019/6903
Karar No : 2020/5200
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı tarafından, maliki olduğu … plakalı aracın plakasının ve plaka için verilmiş çalışma ruhsatının iptaline yönelik … tarih ve … sayılı Bursa Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Koordinasyon Merkezi (UKOME) kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: …İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; uyuşmazlıkta, Mahkemece verilen … tarih E:… ve K:… sayılı karar ile davacının da aralarında bulunduğu 17 adet aracın plakalarının hatları ile birlikte iptali talebi ile yapılan başvurunun zımnen reddine ilişkin işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle iptaline karar verildiği, iş bu kararın gereğinin yerine getirilmesi amacıyla dava konusu işlemin tesis edildiği, idarece mahkeme karar gereklerinin yerine getirilmesinin zorunlu olduğu, bu kapsamda idarenin takdir yetkisine haiz olmadığından işlemin bağlı yetki kapsamında tesis edildiği, bu haliyle dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince; dava dosyasının ve E:… sayılı bölge dosyasının birlikte incelenmesinden; davacıya ait minibüs plakasının da içerisinde bulunduğu …-… sayılı plakalar arasındaki 16 adet plakanın hatlarıyla birlikte iptal edilmesi talebiyle … ve … isimli şahıslar tarafından davalı idareye yapılan 23/12/2016 tarihli başvurunun zımnen reddi üzerine adı geçenler tarafından söz konusu zımni red işleminin iptali talebiyle … İdare Mahkemesinin E:… sayılı dosyasında dava açıldığı, Mahkemenin … tarih ve K:… sayılı karaıyla dava konusu işlemin iptaline karar verildiği, bahse konu karara karşı yapılan istinaf başvurusunun …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı ile reddedildiği, söz konusu karara yönelik temyiz başvurusunda bulunulduğu, temyiz incelemesi sırasında davacılar tarafından davadan feragat edilmesi nedeniyle Danıştay Sekizinci Dairesinin 22/01/2019 tarih ve E:2019/136, K:2019/331 sayılı kararıyla istinaf başvurusunun reddine yönelik kararın feragat nedeniyle bozulmasına karar verildiği, bunun üzerine … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla feragat nedeniyle dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verildiği; bu durumda, gelinen noktada davacıya ait minibüs plakasının hukuken geçerliliğini koruduğu sonucuna varıldığından … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı uyarınca davacıya ait minibüs plakasının iptaline ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle davacının istinaf başvurusunun kabulüne, istinafa konu İdare Mahkemesi kararının kaldırılmasına, dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, … ilinin tamamında 20/12/1990 tarihinden itibaren tahditli plaka uygulamasının bulunduğu, … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı karar ile Karacabey Belediye Meclisi tarafından usulsüz şekilde tahditli hale getirilen 17 adet araca ruhsat verilmesi işleminin iptal edildiği, davadan feragat yoluyla iptal kararının kesinleşmesinin engellendiği, mevcut durumda davacılara … plaka tahsis işleminin iptal edilmemesi halinde hukuka aykırılığın devam edeceği, iptal kararının gereğinin yerine getirilmesi için tesis edilen dava konusu UKOME kararının … tarih ve … sayılı UKOME kararı ile revize edilmesi sonucu nihai kararın oluştuğu, temyize konu kararın gerekçesinin hukuka aykırı verilmiş bir hakkın hukuka uygun hale getirilmesi şeklinde yorumlanabileceği, bu durumun ise yasamanın iradesini ve idarenin takdir yetkisini aşan bir durum oluşturduğu belirtilerek temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından; olayda 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu kapsamında ihale edilecek bir taşıma faaliyetinin söz konusu olmadığı, … Büyükşehir Belediyesi tarafından … Belediyesi sınırlarında çalışan … plakalı araçların toplu taşıma sistemine dahil edilmesinde hukuka aykırılık bulunmadığı, dava konusu işlem nedeniyle toplu ulaşım hizmetinin aksayacağı, işleme gerekçe gösterilen yargı kararı hukuka uygun olmadığından işlemin hukuki dayanaktan yoksun olduğu ileri sürülerek davalı idarenin temyiz isteminin reddi ile dava konusu işlemin iptaline yönelik Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği savunulmaktadır.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’NUN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle,
1. Davalının temyiz isteminin reddine,
2. … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının ONANMASINA,
3. Kesin olarak, 18/11/2020 tarihinde esasta oybirliği, gerekçede oyçokluğu ile karar verildi.
GEREKÇEDE KARŞI OY :
(X)- Dava, Bursa ili, … ilçe sınırları içerisinde minibüs ile toplu ulaşım hizmeti yürütmekte olan davacı tarafından; … ve … isimli şahıslar tarafından “Bursa ili, … ilçesinde şehir içi toplu taşımacılık yapan …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, … numaralı plakaların usulüne uygun yolcu taşıma tahditlerinin bulunmadığından bahisle anılan plakaların hatları ile birlikte iptal edilmesi” istemiyle yapılan 23/12/2016 tarihli başvurunun zımnen reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılan davada … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve K:… sayılı iptal kararının uygulanması amacıyla davacıya ait plakanın ve bu plaka için verilmiş çalışma ruhsatının iptaline yönelik olarak tesis edilen … tarih ve … sayılı UKOME kararının iptali istemiyle açılmıştır.
Dava konusu işleme dayanak teşkil eden ve “ticari plakaların verilmesinin 2886 sayılı Kanun hükümlerine tabi olduğu, dava konusu ticari plakaların ise herhangi bir ihale yapılmaksızın ilgililerin talebi üzerine verildiği göz önüne alındığında usulüne uygun olmaksızın verilen (…) plaka ile taşımacılık yapan on yedi adet aracın plakalarının hatları ile birlikte iptali talebi ile yapılan başvurunun zımnen reddine ilişkin işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı” gerekçesiyle verilen iptal kararının, davacılar … ve …’in davadan feragat etmesi nedeniyle Dairemizin 22/01/2019 tarih ve E:2019/136, K:2019/331 sayılı kararıyla bozulduğu; … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla da feragat nedeniyle dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına kesin olarak karar verildiği görülmektedir.
Olayda, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümleri uyarınca ihale yoluyla objektif ve aleniyet ilkelerine uygun olarak herkesin ihaleye katılımını sağlamak suretiyle işlem tesis edilmesi gerekirken bu yönteme başvurulmaksızın ilgililerin talebi üzerine … plaka tahsisi suretiyle yürütülen taşımacılık faaliyetinde hukuka uyarlık bulunmamakta ise de; dava konusu işlemin, idarenin serbest irade ve tasarrufu ile tesis edilmediği, Mahkeme kararının gereğinin yerine getirilmesini teminen bağlı yetki kapsamında tesis edildiği, dava konusu işlemde bu hususa açıkça yer verilip işlemin gerekçesi olarak … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve K:… sayılı iptal kararının gösterildiği; ancak, anılan iptal kararının davadan feragat nedeniyle bozulduğu, dolayısıyla idarî işlemin hukukî sebebini oluşturan yargı kararının ortadan kalktığı, başka bir anlatımla kararın icrası amacıyla tesis edilen işlemin dayanaksız kaldığı anlaşıldığından, anılan yargı kararının uygulanmasını teminen tesis edilen dava konusu işlemde sebep unsuru yönünden hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Bu durumda, Bölge İdare Mahkemesince verilen ve hüküm fıkrası itibarıyla hukuka uygun bulunan kararın, yukarıda belirtilen gerekçeyle onanması gerektiği görüşüyle çoğunluk kararına gerekçe yönünden katılmıyoruz.