Danıştay 8. Daire Başkanlığı         2019/6444 E.  ,  2023/61 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2019/6444
Karar No : 2023/61

TEMYİZ EDEN (DAVACILAR): 1- …Eğitim Turizm Kozmetik Spor Optik Sanayi ve Tic. A.Ş.
2- …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Valiliği
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU :… Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Konya İli, Selçuklu İlçesi, … Mahallesi, … Sokak No:… adresinde faaliyet gösteren … Yükseköğrenim Erkek Öğrenci Yurdu … Şubesi hakkında davalı idare tarafından tesis edilen, öğrenci yurdunun Mülga Milli Eğitim Bakanlığı Özel Öğrenci Yurtları Yönetmeliğinin 45. maddesinin c ve d fıkraları uyarınca bir ay süreyle geçici kapatılmasına ilişkin 22/02/2017 tarihli kapatma kararının ve uygulaması işleminin iptali istenilmektedir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; …Yükseköğrenim Erkek Öğrenci Yurdu … Şubesi hakkında otuz (30) gün süreyle kapatma kararı açısından; 22/02/2017 tarihli işleme karşı Selçuklu İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü’ne verdiği 03.03.2017 tarihli itiraz dilekçesinden işlemi öğrendiğinin (haberdar olduğu) açık olduğu, davalı idarece itiraza cevap verilmesi gereken son günün 02/05/2017 olduğu, dava açma süresinin son gününün ise 28/06/2017 olduğu, 13/09/2017 tarihinde açılan davanın bu işlemin iptaline ilişkin kısmının süreaşımı nedeniyle incelenme olanağının bulunmadığı gerekçesiyle süre yönünden reddine; kapatma kararının uygulanması işlemi açısından; öğrenci yurdu hakkında 28/04/2016 tarihli soruşturma raporu ile Yurt Açma İzin Belgesine esas yerleşim planına aykırılık teşkil eden hususların ortadan kaldırılması amacıyla uyarı yazısı yazılmasına karar verildiği, 17/11/2016 tarihinde yapılan denetim sonucunda yurdun kapasitesinin 232 olmasına rağmen öğrenci yurdunda 345 öğrencinin barındığının ve öğrencilerin sisteme işlenmediğinin tespit edildiği, bu hususa davacılar tarafından da itiraz edilmediği, 30/12/2016 tarihli soruşturma raporu ile yurdun MEB Özel Öğrenci Yurtları Yönetmeliğinin 45. maddesinin c ve d fıkraları uyarınca bir ay süreyle geçici kapatılmasının uygun olacağının belirtildiği ve kapasite artırımına ilişkin Milli Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğünün yazısının 28/02/2017 tarihli olduğu hususlarının birlikte değerlendirilmesinden, dava konusu kapatma işleminin hukuka uygun olduğu, hukuka uygun olarak verilmiş ve kesinleşmiş bulunan otuz gün süreli kapatma kararının uygulanmasında da hukuka aykırılık bulunmadığı sonuç ve kanaatine varıldığı gerekçesiyle reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; İstinaf başvurusuna konu kararın hukuka ve usule uygun olduğu ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacılar tarafından, kararın hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Konya İli, Selçuklu İlçesi, … Mahallesi, … Sokak No:… adresinde faaliyet gösteren … Yükseköğrenim Erkek Öğrenci Yurdu .. Şubesi hakkında davalı idare tarafından tesis edilen, öğrenci yurdunun Mülga Milli Eğitim Bakanlığı Özel Öğrenci Yurtları Yönetmeliğinin 45. maddesinin (c) ve (d) fıkraları uyarınca bir ay süreyle geçici kapatılmasına ilişkin 22/02/2017 tarihli kapatma kararının ve uygulaması işleminin iptali istemiyle açılan davada; davanın kısmen reddi kısmen süre aşımı nedeniyle reddi yolunda verilen Mahkeme kararına karşı yapılan istinaf kanun yolu başvurusun reddine ilişkin karar davacılar tarafından temyiz edilmektedir.
Temyize konu Mahkeme kararının davacı şirkete ait öğrenci yurdunun bir ay süreyle kapatılmasına dair 22/02/2017 tarihli işleme ilişkin kısmı yönünden yapılan inceleme:
Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
Temyize konu Mahkeme kararının uygulama işlemine ilişkin kısmı yönünden yapılan inceleme:
2577 sayılı İdarî Yargılama Usulü Kanunu’nun “İdarî Dava Türleri ve İdarî Yargı Yetkisinin Sınırı” başlıklı 2. maddesinin 1. fıkrasında, idarî dava türlerinin a) İdarî işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılan iptal davaları, b) İdarî eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları, c) Tahkim yolu öngörülen imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerinden doğan uyuşmazlıklar hariç, kamu hizmetlerinden birinin yürütülmesi için yapılan her türlü idarî sözleşmelerden dolayı taraflar arasında çıkan uyuşmazlıklara ilişkin davalar (…) olarak sayılmıştır.
Yine anılan Kanun’un 5. maddesine göre her idari işlem aleyhine ayrı ayrı dava açılır. Ancak, aralarında maddi veya hukuki yönden bağlılık ya da sebep sonuç ilişkisi bulunan birden fazla işleme karşı bir dilekçe ile de dava açılabilir.
Uyuşmazlıkta; … Erkek Öğrenci Yurdu … Şubesi hakkında Konya Valiliği’nin 22/02/2017 olur tarihli kararıyla bir ay süreyle kapatma cezasının verildiği, davacı … tarafından 03/03/2017 tarihinde cezaya itiraz edildiği, davalı tarafından itiraz konusunda bir karar verilmediği, … tarihli … sayılı kararı ile süreli kapatma cezasının 28/08/2017 tarihi itibariyle uygulanacağının bildirildiği ve yurdun 28/08/2017 tarihinden itibaren otuz (30) gün süreyle geçici olarak kapatılması üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Olayda; dava konusu kapatma işlemi ile kapatma işleminin uygulanmasına yönelik tesis edilen işlem arasında maddi ve hukuki yönden bağlılık ile sebep sonuç ilişkisinin bulunduğu, bu çerçevede; aynı dilekçe ile her iki işleme karşı dava açılabileceği tartışmasız olup; işlemlerin hukuki denetimi yapılırken; her bir işlemin yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden ayrı ayrı irdelenmesi ve her bir işlem için ayrı ayrı hüküm kurulması gerekmektedir.
Bir başka ifadeyle; kapatma işleminin hukuki denetimi yapılırken; anılan işleminin, yetkili makam tarafından tesis edilip edilmediği, mevzuatta işlem için öngörülen şekil şartlarına uyulup uyulmadığı, tesis gerekçesi olarak gösterilen maddi ve hukuki sebepler yönüyle sübuta erip ermediği; konu ve maksat yönleriyle işlemde hukuka aykırılık bulunup bulunmadığı açısından irdelenmesi; uygulama işleminin ise; uygulama işleminin icrasının yetkili makamca gerçekleştirilip gerçekleştirilmediği, uygulama işleminin içeriğini ve amacını aşan fiili ve hukuki durumların gelişip gelişmediği ya da uygulama işleminin ifasında, hukuka aykırı bir şekilde maddi manevi zarara sebebiyet verecek şekilde uygulamaların bulunup bulunmadığı gibi uygulama işleminin kendisine yönelik bir inceleme ve değerlendirme yapılması gerekmektedir.
Zira; asıl işlem ve uygulama işlemleri arasında geçen zaman da gözetildiğinde; uygulama işleminin, asıl işleme hasren incelenmesi durumunda; kamu düzeninden olan dava açma sürelerinin işlevsiz hale geleceği aşikardır.
Olayda; her ne kadar Mahkemece yapılan incelemede; uygulama işlemi, konusunu oluşturan kapatma işleminin kendisiymiş gibi irdelenmiş ise de; dava konusu uygulama işleminde, yukarıda ifade edildiği şekliyle- uygulamaya dönük hukuka aykırılık iddiaları- hukuka aykırılık görülmediğinden uygulama işlemine ilişkin hüküm fıkrası usul ve yasaya uygun olan Mahkeme kararına karşı yapılan istinaf kanun yolu başvurusunun reddi yolundaki Bölge İdare Mahkemesi kararının açıklanan gerekçe ile onanması gerekmektedir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle,
1. Temyiz isteminin reddine,
2. … Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının yukarıda yer alan gerekçe ile ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına, posta gideri avansından artan tutarın Mahkeme tarafından iadesine,
4. Kesin olarak, 19/01/2023 tarihinde oybirliği ile karar verildi.