Danıştay Kararı 8. Daire 2019/5962 E. 2023/2020 K. 13.04.2023 T.

Danıştay 8. Daire Başkanlığı         2019/5962 E.  ,  2023/2020 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2019/5962
Karar No : 2023/2020

TEMYİZ EDENLER (DAVALILAR) : 1- … Kurulu Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
2- …Ünversitesi
VEKİLİ : Av. …
3- …Üniversitesi
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …

İSTEMİN KONUSU : …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin …gün ve E:…, K:…sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: …Üniversitesi Eğitim Fakültesi Özel Eğitim Bölümünde, Öğretim Üyesi Yetiştirme Programı (ÖYP) kapsamında, araştırma görevlisi olarak görev yapmakta iken, 2547 sayılı Kanun’un 35. maddesi uyarınca yüksek lisans eğitimi yapmak üzere kadrosu geçici olarak …Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsüne aktarılan davacının, bilimsel hazırlık programında genel not ortalaması şartını sağlayamadığı ve bilimsel hazırlık için öngörülen iki yarıyıllık süreyi aştığından bahisle kadrosunun …Üniversitesine iadesine ilişkin …Üniversitesi Rektörlüğü’nün …tarih ve …sayılı işleminin, kadro iadesine yapılan itirazın reddine ilişkin Yükseköğretim Kurulu Başkanlığının …tarih ve …sayılı işleminin ve araştırma görevliliği ile ilişiğinin kesilmesine ilişkin …Üniversitesi Rektörlüğünün …tarih ve E-…sayılı işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: …İdare Mahkemesince verilen …tarih ve E:…, K:…sayılı kararda; davacının görevledirmesinin yapıldığı tarihten itibaren iki yarıyıl içinde 3,37 not ortalamasıyla başarılı bir şekilde yüksek lisans eğitimini tamamladığı anlaşıldığından, dava konusu işlemlerin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu kararın hukuka ve usule uygun olduğu ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI : Davacının bilimsel hazırlık programını en çok iki yarıyıl içinde tamamlaması gerekirken, tamamlayamadığı anlaşıldığından, tesis edilen dava konusu işlemlerin hukuka uygun olduğu, 679 sayılı KHK ile kamu görevinden çıkarılmış olması nedeniyle davanın konusuz kaldığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ : Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Dava; … Üniversitesi Eğitim Fakültesi Özel Eğitim Bölümünde, Öğretim Üyesi Yetiştirme Programı (ÖYP) kapsamında, araştırma görevlisi olarak görev yapmakta iken, 2547 sayılı Kanun’un 35. maddesi uyarınca yüksek lisans eğitimi yapmak üzere kadrosu geçici olarak …Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsüne aktarılan davacının, bilimsel hazırlık programında genel not ortalaması şartını sağlayamadığı ve bilimsel hazırlık için öngörülen iki yarıyıllık süreyi aştığından bahisle kadrosunun …Üniversitesine iadesine ilişkin …Üniversitesi Rektörlüğü’nün …tarih ve …sayılı işleminin, kadro iadesine yapılan itirazın reddine ilişkin Yükseköğretim Kurulu Başkanlığının …tarih ve …sayılı işleminin ve araştırma görevliliği ile ilişiğinin kesilmesine ilişkin …Üniversitesi Rektörlüğünün …tarih ve E-…sayılı işleminin iptali istemiyle açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun 44. maddesinin (c) fıkrasında 19.11.2014 tarih ve 6569 sayılı Kanun’un 28. maddesiyle yapılan değişiklik ile, ”Öğrenciler, bir yıl süreli yabancı dil hazırlık sınıfı hariç, kayıt olduğu programa ilişkin derslerin verildiği dönemden başlamak üzere, her dönem için kayıt yaptırıp yaptırmadığına bakılmaksızın öğrenim süresi iki yıl olan önlisans programlarını azami dört yıl, öğrenim süresi dört yıl olan lisans programlarını azami yedi yıl, öğrenim süresi beş yıl olan lisans programlarını azami sekiz yıl, öğrenim süresi altı yıl olan lisans programlarını azami dokuz yıl içinde tamamlamak zorundadırlar. Hazırlık eğitim süresi azami iki yıldır. Azami süreler içinde katkı payı veya öğrenim ücretinin ödenmemesi ile kayıt yenilenmemesi nedeniyle öğrencilerin ilişikleri kesilmez. Ancak üniversite yetkili kurullarının kararı ve Yükseköğretim Kurulunun onayı ile dört yıl üst üste katkı payı veya öğrenim ücretinin ödenmemesi ile kayıt yenilenmemesi nedeniyle öğrencilerin ilişikleri kesilebilir. Yatay geçiş ve çift ana dal eğitiminin usul ve esasları ile azami öğrenim süreleri, lisansüstü eğitim usul ve esasları ile öğrenim süreleri Yükseköğretim Kurulu tarafından çıkarılan yönetmelikle belirlenir.” düzenlemesine, 26.11.2014 gün ve 29187 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 6569 sayılı Kanun’un 32. maddesi ile 2547 sayılı Kanun’a eklenen geçici 67. madde ile; ”Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte yükseköğretim kurumlarında kayıtlı olan öğrenciler bakımından azami sürelerin hesaplanmasında, daha önceki öğrenim süreleri dikkate alınmaz.” düzenlemesine yer verilmiştir.
01.07.1996 gün ve 22683 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren ve dava konusu işlemler tarihi itibarıyla yürürlükte bulunan Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği’nin 3. maddesinin (e) bendinde; Bilimsel Hazırlık Programı’nda geçirilecek sürenin en çok bir takvim yılı olduğu; bu sürenin dönem izinleri dışında uzatılamayacağı; bu programda geçirilen sürenin, bu Yönetmelikte belirtilen yüksek lisans veya doktora programı sürelerine dahil edilmeyeceği kurala bağlanmıştır.
Anadolu Üniversitesi Lisansüstü Eğitim- Öğretim ve Sınav Yönetmeliği’nin 10. maddesinin 4. fıkrasında, bilimsel hazırlık programında başarılı sayılmak için, bir yüksek lisans öğrencisinin, bu programdaki her dersten en az DC notu alması ve en az 2,20 genel not ortalaması elde etmesi gerektiği; 5. fıkrasında, bilimsel hazırlıkta geçirilecek sürenin en çok iki yarıyıl olduğu kurala bağlanmıştır.
Öğretim Üyesi Yetiştirme Programına İlişkin Usul ve Esaslar’ın “Öğrenim süresi” başlığını taşıyan 10. maddesinin 1. fıkrasında; ÖYP araştırma görevlilerinin öğrenim sürelerinin, Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliğinde belirlenen azami öğrenim süreleri olduğu belirtilerek; aynı maddenin 2. fıkrasında; “Bu Usul ve Esaslar gereğince yabancı dil yeterliliği sağlamak için verilen süreler ile Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği gereğince azami süre içinde çalışmalarını tamamlayamayan, ÖYP’ye devam etmek istemeyen, kadrosunun bulunduğu yükseköğretim kurumunda görevine başlamayan veya görevine başlayıp mecburi hizmet yükümlülüğünü yerine getirmeyen ÖYP araştırma görevlilerinin ilişikleri kesilerek haklarında taahhütname ve kefaletname senedi uyarınca işlem yapılır.” kuralı yer almıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
26.11.2014 gün ve 29187 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 6569 sayılı Kanun’un 32. maddesi ile 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’na eklenen geçici 67. maddesinde yer alan “Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte yükseköğretim kurumlarında kayıtlı olan öğrenciler bakımından azami sürelerin hesaplanmasında, daha önceki öğrenim süreleri dikkate alınmaz.” hükmünün, halen ÖYP, 50/d, 2547 sayılı Kanun’un 35. maddesi kapsamındaki araştırma görevlisi kadrolarında bulunanların lisansüstü eğitim sürelerinin hesaplanmasında uygulanmamasına ilişkin 29.07.2015 tarihli Yükseköğretim Yürütme Kurulu kararının iptali istemiyle açılan davada, Dairemizce verilen yürütmenin durdurulması isteminin reddine ilişkin karara karşı yapılan itiraz üzerine, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 26.4.2017 gün ve Yd İtiraz No:2017/231 sayılı kararıyla; 2547 sayılı Kanun’un geçici 67. maddesinde, düzenlemenin yürürlüğe girdiği 26.11.2014 tarihinde yükseköğretim kurumlarında kayıtlı olan tüm öğrenciler bakımından azami sürelerin hesaplanmasında, daha önceki öğrenim sürelerinin dikkate alınmayacağının öngörüldüğü, bu tarihte araştırma görevlisi olan ya da olmayan öğrenciler arasında herhangi bir ayrıma gidilmediği gibi söz konusu hükmün araştırma görevlilerine uygulanmamasına yönelik bir istisnanın da Kanunda yer almaması nedeniyle, kararın üst norm olan 2547 sayılı Kanun’a aykırı olduğu gerekçesiyle itirazın kabulü ile yürütmenin durdurulması isteminin kabulüne karar verilmiştir. Aynı gerekçelerle Dairemizin 14.03.2019 gün ve E:2015/11995, K:2019/1879 sayılı kararıyla Yükseköğretim Yürütme Kurulu kararının iptaline karar verilmiştir.
Yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerinin ve yargı kararının bir bütün olarak değerlendirilmesinden; ÖYP kapsamında atanan araştırma görevlilerinin, lisansüstü eğitim azami öğrencilik sürelerinin hesaplanmasında geçici 67. maddeden yararlanmalarını engelleyen ya da sınırlandıran bir düzenleme bulunmaması nedeniyle bu kapsamda yer alan araştırma görevlilerinin, lisansüstü eğitim azami öğrencilik sürelerinin hesaplanmasında geçici 67. maddenin uygulanmasının mümkün olmasına karşın; araştırma görevliliği kadrosunda bilimsel hazırlık programının tamamlanması için öngörülen bir takvim yılının (en çok iki yarıyıllık sürenin) hesaplanmasında, açık hüküm olmaması ve bu konuda başkaca lehe bir düzenlemenin bulunmaması nedeniyle 2547 sayılı Kanun’un geçici 67. maddesinin uygulanmasının mümkün olmadığı anlaşılmıştır.
Diğer bir anlatımla; Öğretim Üyesi Yetiştirme Programına İlişkin Usul ve Esaslar ile tabi olunan kuralların belirlendiği, istisnai bir program olan ÖYP kapsamında atanan araştırma görevlilerinin, Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği uyarınca öngörülen sürelerin dikkate alınması suretiyle kadrolarında bulunmaları için belirlenen süreler ile lisansüstü eğitim nedeniyle öğrencilikte azami bulunma sürelerinin farklı şekilde değerlendirilmesi gerektiği kabul edilmelidir. Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği gereğince bir takvim yılı içinde bilimsel hazırlık programını tamamlayamayan araştırma görevlilerinin kadrolarından ilişiğinin Öğretim Üyesi Yetiştirme Programına İlişkin Usul ve Esaslar’ın 10. maddesinin 2. fıkrası uyarınca kesilmesinin, kadroların amacı dışında uzun sürelerle kullanılmasının engellenerek, kaynaklardan etkin ve verimli şekilde faydalanılması amacı taşıdığı anlaşılmış olup, aksinin kabul edilmesi durumunun ise, bu kapsamdaki araştırma görevlilerinin, lisansüstü eğitimde başarısızlıklarının ödüllendirilmesine yol açacağı açıktır.
Bu bağlamda; 11.02.2014 tarihinde …Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü İşitme Engelliler Öğretmenliği yüksek lisans programına kayıt yaptırarak, bilimsel hazırlık programına başlayan ve 09.09.2015 tarihinde …Üniversitesi Eğitim Fakültesi Özel Eğitim Bölümüne, Öğretim Üyesi Yetiştirme Programı (ÖYP) kapsamında, atanan davacının, Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği gereği azami bir takvim yılı içerisinde tamamlanması gerektiği kurala bağlanan bilimsel hazırlık programını, bir takvim yılı içerisinde tamamlayamadığı ve en az 2.20 olması gereken genel not ortalamasını sağlamadığından, Öğretim Üyesi Yetiştirme Programına İlişkin Usul ve Esaslar’ın 10. maddesinin 2. fıkrasında yer alan Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği gereğince azami süre içinde çalışmalarını tamamlayanların kadroları ile ilişiğinin kesileceğine ilişkin kuralın dikkate alınması suretiyle tesis edilen dava konusu işlemlerde hukuka aykırılık olmadığı anlaşıldığından, aksi yöndeki İstinaf Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun’un 49. maddesine uygun bulunan temyiz isteminin kabulüne,
2. …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin …gün ve E:…, K:…sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın yukarıda belirtilen Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine,
4. Kesin olarak 13/04/2023 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.

KARŞI OY:
(X) Olayda; 11.02.2014 tarihinde …Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü İşitme Engelliler Öğretmenliği yüksek lisans programına kayıt yaptırarak, bilimsel hazırlık programına başlayan bilimsel hazırlık programına başlayan ve 09.09.2015 tarihinde …Üniversitesi Eğitim Fakültesi Özel Eğitim Bölümüne, Öğretim Üyesi Yetiştirme Programı (ÖYP) kapsamında atanan davacının, dava konusu işlemlerin tesis edildiği tarih itibarıyla yüksek lisans eğitiminde azami süreyi aşmaması nedeniyle dava konusu işlemlerin hukuka aykırı olduğu anlaşıldığından, İstinaf Mahkemesi kararının bu gerekçe ile onanması gerektiği oyu ile aksi yönde oluşan çoğunluk kararına katılmıyorum.