Danıştay 8. Daire Başkanlığı 2019/5656 E. , 2023/882 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2019/5656
Karar No : 2023/882
TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Yapı Limited Şirketi
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Genel Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. …
DAVALI YANINDA MÜDAHİLLER: 1- … İnş. Malz. İmalat ve Paz. San. ve Tic. Ltd. Şti.
2- … İnşaat Sanayi Turizm ve Ticaret Anonim Şirketii
VEKİLLERİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: İstanbul İli, Çatalca İlçesi, …Mahallesi hudutları dahilinde ve davacı şirket uhdesinde bulunan …numaralı işletme ruhsatına konu Kalker Madeni sahasına rödövansçı olarak faaliyet gösteren … İnş.Tur. ve Tic. A.Ş. ve … Adi Ortaklığının Maden Kanunu ve Maden Yönetmeliğine aykırı olarak çakışık alanda faaliyet gösterdiklerinden bahisle söz konusu rödövans sözleşmelerinin iptal edilmesi, faaliyetlerinin durdurulması ve sözü edilen firmalara verilen patlayıcı madde ruhsatlarının iptali istemiyle yapılan … tarih ve …sayılı başvurunun reddine ilişkin Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Maden İşleri Genel Müdürlüğü’nün … tarih ve …sayılı işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararında; davacı şirket tarafından … tarih ve …sayılı dilekçeyle yapılan başvuruda Rödovansçı şirketler ile akdedilen Rödovans Sözleşmelerinin maden sicil kayıtlarından terkin edilmesinin talep edildiği, yapılan bu başvurunun reddedilmesi üzerine, 02.12.2015 tarihinde … İdare Mahkemesi’nde E:… sayılı davanın açıldığı, Mahkemenin … tarih ve K:…sayılı davanın reddine dair verilen kararının …Bölge İdare Mahkemesi … İdare Dava Dairesi’nin … tarih, E…ve K…sayılı istinaf talebinin reddine ve Danıştay Sekizinci Dairesi’nin 09.11.2017 tarih, E:2017/7036 ve K:20177817 sayılı Onama kararı ile kesinleşmesi nedeni ile davacı şirket tarafından … İnş.Tur. ve Tic. A.Ş. ve … Adi Ortaklığının Maden Kanunu ve Maden Yönetmeliğine aykırı olarak çakışık alanda faaliyet gösterdiklerinden bahisle söz konusu rödövans sözleşmelerinin iptal edilmesi, faaliyetlerinin durdurulması ve sözü edilen firmalara verilen patlayıcı madde ruhsatlarının iptali istemiyle davalı idareye yapılan başvurunun reddine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılarak davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu kararın hukuka ve usule uygun olduğu ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, yapılan rödövans sözleşmeleri ile belirlenen alanların çakıştığı, Maden Kanunu’nun 101/5. maddesi gereği aynı alanda çalışma yapılamayacağı, mahkemece çakışıklık konusunda keşif ve bilirkişi incelemesi yapılmak suretiyle gerçek durumun aydınlatılması gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, istemin reddi gerektiği savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’İN DÜŞÜNCESİ : Ruhsat sahalarındaki madenlerin işletilerek değerlendirilmesi amacıyla üçüncü kişilere veya kuruluşlara tasarruf hakkı sağlamak üzere ruhsat sahasının tamamı ya da bir kısmı için ruhsat sahiplerinin, bu kişilerle yapmış oldukları rödovans sözleşmelerinin iptali hususundaki uyuşmazlığın çözümünün adli yargının görev alanında olması nedeniyle davalı idarece bu yönde yapılan başvurunun reddi işleminin hukuken kesin ve yürütülebilir olmadığı bu nedenle davanın esasını girilmeden kısmen incelenmeksizin reddine; davacının maden sahasındaki faaliyetin durması talebi yönünden ise sahada keşif ve bilirkişi incelemesi yapılarak mecvut rödovans sözleşme alanlarının çakışıp çakışmadığı hususunun araştırılması gerektiği, yine patlayıcı madde ruhsat iptali talebi yönünden ise davalı idarenin yetkilendirilmemesi nedeniyle davanın kısmın iptalin gerektiği tüm bu nedenlerle temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle,
1. Temyiz isteminin reddine,
2. … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına, posta gideri avansından artan tutarın Mahkeme tarafından iadesine,
4. 2577 sayılı Kanunun 50. maddesi uyarınca onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de belirtilen Bölge İdare Mahkemesine gönderilmesini teminen dosyanın … İdare Mahkemesine gönderilmesine,
5. Kesin olarak, 28/02/2023 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.
KARŞI OY :
(X)- Dava, İstanbul İli, Çatalca İlçesi, … Mahallesi hudutları dahilinde ve davacı şirket uhdesinde bulunan 680 numaralı işletme ruhsatına konu maden sahasına rödövansçı olarak faaliyet gösteren … İnş.Tur. ve Tic. A.Ş. ve … Adi Ortaklığının Maden Kanunu ve Maden Yönetmeliğine aykırı olarak çakışık alanda faaliyet gösterdiklerinden bahisle söz konusu rödövans sözleşmelerinin iptal edilmesi, faaliyetlerinin durdurulması ve sözü edilen firmalara verilen patlayıcı madde ruhsatlarının iptali istemiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin … tarih ve … sayılı işleminin iptali istemiyle açılmıştır.
3213 sayılı Maden Kanunu’nun uygulanması ile ilgili usul ve esasları düzenlemek amacıyla anılan Kanun hükümlerine dayanılarak çıkartılan ve 21.09.2017 tarih, 30187 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yayımı tarihinde yürürlüğe giren Maden Yönetmeliği’nin “Tanımlar ve kısaltmalar” başlıklı 4. maddesinde, “Rödövans sözleşmesi: Ruhsat sahalarındaki madenlerin işletilerek değerlendirilmesi amacıyla üçüncü kişilere veya kuruluşlara tasarruf hakkı sağlamak üzere ruhsat sahasının tamamı ya da bir kısmı için ruhsat sahiplerinin, bu kişilerle yapmış oldukları sözleşmeleri.” olarak düzenlenmiştir.
Olayda, davacının farklı istemler ile idareye başvurduğu, çakışık alanda faaliyet gösterdiklerinden bahisle söz konusu rödovans sözleşmelerinin iptal edilmesi , faaliyetlerinin durdurulması ile sözü edilen firmalara verilen patlayıcı madde ruhsatlarının iptali talepleri yönünden; rödovans sözleşmelerinin iptali hususundaki uyuşmazlığın çözümünün adli yargının görev alanında olduğu yine patlayıcı madde ruhsatlarının iptali yetkisinin de mevzuat uyarınca Valiliklere verildiği bu nedenlerle davalı idarenin herhangi bir yetkisinin bulunmadığı, yetki yönünden hukuka aykırı bulunan dava konusu işlemin iptali gerektiği açıktır.
Bu durumda temyize konu kararın bozulması gerektiği görüşüyle aksi yöndeki çoğunluk kararına katılmıyorum.