Danıştay 8. Daire Başkanlığı 2019/4957 E. , 2023/2029 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2019/4957
Karar No : 2023/2029
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : …Genel Müdürlüğü
KARŞI TARAF (DAVACI) : … Sanayi ve Tic. Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. …, Av. …
İSTEMİN KONUSU : …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Isparta İli, …İlçesi, …Köyü, …sicil …no’lu ruhsat sahasında faaliyet gösteren davacı tarafından, bitişiğinde olan …sayılı ruhsat sahası içerisinde bulunan alana pasa dökümü yapılmamasına yönelik …tarih ve E.…sayılı işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: …İdare Mahkemesince verilen …tarih ve E:…, K:…sayılı kararda; Maden Yönetmeliği hükümleri uyarınca ruhsat hukuku devam ettiği sürece madencilik faaliyetleri ve/veya bu faaliyetlere bağlı tesisler için verilmiş izinlerin de devam edeceği, pasa döküm alanının da kanunda alt yapı tesisi olarak kabul edildiği, davacının işletme ruhsatının devam ettiği, davalı idarenin kendi teknik personelleri tarafından hazırlanan 21.07.2014 tarihli ve 16.06.2015 tarihli raporlara istinaden …tarih ve E.…sayılı işlemle davacıya pasa döküm izni verildiği, bu sebeple davacı lehine ruhsat süresi sonuna kadar müktesep hak oluştuğunun kabulü gerektiği gibi yine …Sulh Hukuk Mahkemesi’nin …Değişik İş dosyasında yapılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen raporda pasa döküm izni verilen alanın can ve mal güvenliği açısından ihale edilmemesi yönündeki görüşü de dikkate alındığında tesis edilen işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu kararın hukuka ve usule uygun olduğu ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI :Davalı idare tarafından, Pasa döküm yeri olarak kullanılan ER:…sayılı ihalelik alanda mermer rezervinin olduğu, kamu yararı ve kaynak kaybı açısından 28.11.2017 tarihli mahallinde tetkik için yeni bir heyetin gönderildiği, bu heyet tarafından hazırlanan raporda pasa döküm yeri olarak talep edilen ihalelik alanda mermer rezervinin bulunduğunun tespit edildiği, Maden Kanunu ve Yönetmeliğine göre maden sahalarından çıkan pasanın çevre kirliliğine sebebiyet vermemesi, can ve mal güvenliğini tehlikeye atmaması ve değerlendirilmesi konularında bakanlığa yetki verildiği, işlemin hukuka uygun olduğu ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, istemin reddi gerektiği savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, 703 sayılı K.H.K. ile 3213 sayılı Maden Kanunu’na eklenen Geçici 33. madde ve 15/07/2018 tarih ve 30479 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 4 Nolu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin 766. maddesi uyarınca Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı hasım mevkiiden çıkarılıp Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü hasım mevkiine alınarak, gereği görüşüldü:
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dava; Isparta İli, …İlçesi, …Köyü, …sicil …no’lu ruhsat sahasında faaliyet gösteren davacı tarafından, bitişiğinde olan …sayılı ruhsat sahası içerisinde bulunan alana pasa dökümü yapılmamasına yönelik …tarih ve E.…sayılı işlemin iptaline karar verilmesi istemiyle açılmıştır.
Uyuşmazlıkta; 29.11.2017-02.12.2017 tarihleri arasında mahallinde yapılan incelemeler sonucu pasa dökülen yeri kapsayan alanda maden rezervi bulunduğu gerekçesiyle Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı (Maden İşleri Genel Müdürlüğü) tarafından 3213 sayılı Maden Kanunu’nun 30. maddesi uyarınca 27/12/2017 tarihinde gerçekleştirileceği duyurulan Isparta ili hudutlarında bulunan ER:…sayılı II-B Grubu maden sahası arama ruhsatı ihalesinin iptali istemiyle Isparta İdare Mahkemesi’nin E:… esasına kayden açılan davada …tarih ve K:…sayılı kararı ile ihalenin iptaline karar verildiği, anılan kararın temyizi üzerine Danıştay Onüçüncü Dairesi’nin 07/12/2022 tarih ve E:2018/2840 K:2022/4628 sayılı kararının bozulmasına karar verildiği görülmüş ise de; davaya “yetkisiz” mahkeme tarafından bakıldığı gerekçesi ile karar verilmiş olup, dava konusu işlemin hukuka aykırılığına yönelik değerlendirme olmadığı görülmüştür.
Bakılan davada İdare Mahkemesince ruhsat hukuku devam ettiği sürece madencilik faaliyetleri ve/veya bu faaliyetlere bağlı tesisler için verilmiş izinlerin de kazanılmış hak olarak devam edeceği, gerekçesiyle de dava konusu işlemin iptaline karar verilmiş olduğu görülmektedir. Fakat Maden Kanunu hükümleri doğrultusunda genel yetkili olarak belirlenen idarece, madencilik faaliyetlerinin yapılması ve ruhsatlandırma işlemlerinin yürütülmesi ile ilgili olarak yeni verilecek ruhsat alanlarına maden işletme yöntemi, faaliyetin yapıldığı bölge, madenin cinsi, yapılacak yatırımın çevresel etkileri, şehirleşme ve benzeri hususlar dikkate alınarak, temdit talepleri dahil ruhsat verilen alanlarda kazanılmış haklar korunmak kaydıyla, ilgili kurumların görüşleri alınarak Bakanlık tarafından kısıtlama getirilebileceği düzenlenmiştir. Mevzuat doğrultusunda madencilik faaliyetleri ve/veya bu faaliyetlere bağlı tesisler için verilmiş izinlerin temditi talep edilen alanın müracaat tarihinde idarece madencilik faaliyetinin yapılmasına uygun koşulların oluşup oluşmadığı yönünden incelenebileceği, ancak daha önce verilen iznin devam ettirilmesinde sakınca olmadığının tespitinin davalı idarece inceleme yapılması gerektiği, anılan izinlerin devamının mutlak olmadığı açıktır.
Nitekim, Isparta İli …İlçesi …Köyü …sicil …nolu ruhsat sahasında faaliyet gösteren davacı şirkete 19.11.2012 tarihinde işletme ruhsatı verildiği, davacı tarafından ruhsat sahası dışındaki alana pasa döküm talebinde bulunulduğu, 21.07.2014 tarihli mahallinde tetkik ve değerlendirme raporunda özetle” üretim yapılan ocakların dik bir dağ yamacında olduğu, üretim faaliyetleri sırasında meydana gelen pasa ve bakiye yığınlarının stoklanacağı başka bir alanın olmadığı, zorunlu olarak bu pasaların aşağıya doğru dökülmesi gerektiği, pasanın döküleceği alternatif başka bir alanın olmadığı, bu sahada üretim faaliyetleri devam ederken ER:…sayılı sahada faaliyette bulunulmasının can ve mal güvenliği bakımından uygun olmayacağının” belirtilmiştir. 16.06.2015 tarihli mahallinde tetkik ve değerlendirme raporunda özetle ise “pasa döküm alanı olarak talep edilen ihalelik sahadaki mermer oluşumunun mücavir durumundaki …ve …sayılı sahadaki mermer oluşumlarının devamı durumunda olduğu, üst kotlarda bulunan bu mermerin üretilmeden ihalelik sahadaki mermerin üretilme imkanının olmadığı, pasa döküm alanı olarak talep edilen alanın en uygun alan olduğu” belirtilmiştir.
Bu durumda gerekli araştırma yapılarak temdit talebinin reddine ilişkin işlemde hukuku uyarlık bulunmaması nedeniyle Mahkeme kararının gerekçesi değiştirilerek kararın onanması gerekmektedir.
Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen belirtilen açıklamalar ile karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle,
1. Temyiz isteminin reddine,
2. … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının belirtilen gerekçe ile ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına, posta gideri avansından artan tutarın Mahkeme tarafından iadesine,
4. 2577 sayılı Kanunun 50. maddesi uyarınca onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de belirtilen Bölge İdare Mahkemesine gönderilmesini teminen dosyanın İdare Mahkemesine gönderilmesine,
5. Kesin olarak, 13/04/2023 tarihinde oybirliği ile karar verildi.