Danıştay 8. Daire Başkanlığı         2019/3571 E.  ,  2020/5170 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2019/3571
Karar No : 2020/5170

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Maden San. ve Tic. A.Ş.
VEKİLLERİ : Av. …,
Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Genel Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … gün ve E:…, K:… sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: … ili, …ilçesi sınırları dahilinde ve davacı uhdesinde bulunan S:… sayılı maden işletme ruhsatının Maden Kanunu’nun 13. maddesinin 1. fıkrası uyarınca iptaline ilişkin işlemin iptali istemidir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı karar ile; usulüne uygun ilanen tebliğin yapılmasına müteakip idare tarafından tesis edilen dava konusu … İli, 42079 sayılı maden ruhsatının iptaline ilişkin işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararın hukuka ve usule uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı vekili tarafından, 2016 yılı ruhsat bedelinin üç aylık süre içinde ödenmesi gerektiğine ilişkin yazının taraflarına usulüne uygun olarak tebliğ edilmediği, dava konusu işlemin hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, 2016 yılı ruhsat bedelinin üç aylık süre içinde ödenmesi gerektiğine ilişkin yazının usulüne uygun olarak tebliğ edildiği, verilen süre içerisinde 2016 yılı ruhsat bedelinin ödenmemesi üzerinde tesis edilen dava konusu işlemin hukuka uygun olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’NIN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra 703 sayılı K.H.K. ile 3213 sayılı Maden Kanunu’na eklenen Geçici 33. madde ve 15/07/2018 tarih ve 30479 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 4 Nolu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin 766. maddesi uyarınca … Bakanlığı hasım mevkiiden çıkarılıp … Genel Müdürlüğü hasım mevkiine alınarak ve dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Davacı şirket, … İli, … İlçesi sınırları dahilinde bulunan Sicil:… sayılı II (b) grubu maden işletme ruhsatlı sahada faaliyet göstermektedir.
Sicil:… sayılı II (b) grubu maden işletme ruhsatı ile ilgili olarak, her yıl ocak ayı sonuna kadar yatırılması gereken ruhsat bedelinin 2016 yılı için yatırılmadığı davalı idarece tespit edilmiştir.
Davalı idarece, 3213 sayılı Kanunun 13. maddesi’nin 1. fıkrası uyarınca ruhsat bedelinin yatırılmadığından bahisle idari para cezası uygulanmasına ve 2016 yılı ruhsat bedelinin üç ay içinde tamamlanması gerektiği, aksi halde işletme ruhsatının iptal edileceğine ilişkin … tarih ve … sayılı işlem tesis edilmiştir.
Yükümlülüğün yerine getirilmemesi halinde ruhsatın iptal edileceğine ilişkin … tarih ve … sayılı işlem davalı idarece “… Mah. … Sok….Apt. Kat:… D:…/… …” adresine tebligata çıkarılmış, ancak anılan adreste muhatap tanınmadığından tebliğ evrakı merciine iade edilmiştir.
Davacının Mülga … Genel Müdürlüğü kayıtlarında bulunan “… Mah. … Sok….Apt. Kat:.. D:…/… …” adresine … tarih ve … sayılı işlemin tebliğ edilemediğinden bahisle … tarih ve … sayılı işlem bu defa 13/06/2017 tarih ve 30095 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak ilanen tebliğ edilmiştir.
Davalı idarece, ruhsat bedelinin yatırılması içi verilen ilave üç aylık sürenin 13/09/2017 tarihinde sona erdiğinden ve bu süre içinde ruhsat bedelinin ödenmediğinden bahisle sicil:…sayılı II (b) grubu maden işletme ruhsatının iptaline karar verilmiştir.
Bunun üzerine bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
3213 sayılı Maden Kanunu’nun dava konusu işlem tarihinde yürürlükte olan hali ile “Ruhsat bedeli, cezalar ve diğer yaptırımlar” başlıklı 13. maddesinin 1. fıkrasında; “Yürürlükteki ruhsatlar için her yıl ocak ayının sonuna kadar ruhsat bedelinin tamamının yatırılması zorunludur. İşletme ruhsat bedelinin %70’i genel bütçeye gelir kaydedilmek üzere ilgili muhasebe birimi hesabına, %30’u çevre ile uyum planı çalışmalarını gerçekleştirmek üzere ruhsatı veren idarenin muhasebe birimi hesabına aktarılmak üzere Bakanlığın belirlediği bankada açılacak teminat hesabına yatırılır. I. Grup (a) bendi madenlerin ruhsat bedelleri ise, büyükşehir belediyesi dışındaki illerde il özel idaresi hesabına yatırılır. Ruhsat bedelinin yatırılmaması veya eksik yatırılması hâlinde 20.000 TL idari para cezası verilir ve ruhsat bedelinin üç ay içinde tamamlanması istenir. Bu süre içinde ruhsat bedelinin yatırılmaması durumunda ruhsat iptal edilir. Verilen sürede yatırılmayan ruhsat bedelinin %70’ine tekabül eden tutar 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre takip ve tahsil edilmek üzere ilgili tahsil dairesine bildirilir. Kaynak tuzlalarından ruhsat bedeli alınmaz. Faaliyet sonrası sahanın çevre ile uyumlu hâle getirilmesini müteakip, çevre ile uyum bedeli iade edilir.” hükmü yer almıştır.
7201 sayılı Tebligat Kanunu’nun “İlanen Tebligat” başlıklı 28. maddesinde; Adresi meçhul olanlara tebligat ilanen yapılır.
Yukarı ki maddeler mucibince tebligat yapılamıyan ve ikametgahı, meskeni veya iş yeri de bulunamayan kimsenin adresi meçhul sayılır.
Adresin meçhul olması halinde keyfiyet tebliğ memuru tarafından mahalle veya köy muhtarına şerh verdirilmek suretiyle tesbit edilir. (Değişik ikinci cümle: 19/3/2003-4829/9 md.) Bununla beraber tebliği çıkaran merci, muhatabın adresini resmî veya hususi müessese ve dairelerden gerekli gördüklerine sorar ve zabıta vasıtasıyla tahkik ve tespit ettirir.
Yabancı memleketlerde oturanlara ilanen tebligat yapılmasını icabettiren ahvalde tebliği çıkaran merci, tebliğ olunacak evrak ile ilan suretlerini yabancı memlekette bulunan kimsenin malum adresine ayrıca iadeli taahhütlü mektupla gönderir ve posta makbuzunu dosyasına koyar.” hükmü yer almıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer alan mevzuatın değerlendirilmesinden, yürürlükteki ruhsatlar için her yıl ocak ayının sonuna kadar ruhsat bedelinin tamamının yatırılması gerektiği, ruhsat bedelinin yatırılmaması veya eksik yatırılması hâlinde ruhsat bedelinin üç ay içinde tamamlanmasının isteneceği, bu süre içinde ruhsat bedelinin yatırılmaması durumunda ise ruhsatın iptal edileceği açık olup, bu madde uyarınca uygulanacak yaptırımın ağırlığı dikkate alındığında ödenmeyen ruhsat bedelinin üç ay içerisinde tamamlanması gerektiği aksi halde ruhsatın iptal edileceğine ilişkin yazının usulüne uygun olarak tebliğ edilip edilmediği önem arz etmektedir.
Davacı şirket tarafından, 2016 yılı işletme ruhsat bedelinin yatırılmaması üzerine, Maden Kanunu’nun 13. maddesinin 1. fıkrası uyarınca idari para cezası uygulanmasına ve ruhsat bedelinin tebliğden itibaren üç ay içerisinde ödenmemesi halinde işletme ruhsatının iptal edileceğine ilişkin davalı idarenin … tarih ve …sayılı işleminin taraflarına tebliğ edilmediği iddia edilmektedir.
Olayda, davalı idarenin … tarih ve … sayılı işleminin tebliği amacıyla davacı şirket adına “… Mah. … Sok…. Apt. Kat:… D:…/… …” adresine çıkarılan tebliğ alındı belgesi incelendiğinde muhatabın adreste tanınmadığından merciine iade edildiği, ancak Tebligat Kanunu’nun yukarıda yer alan 28. maddesi uyarınca tebliğ memuru tarafından mahalle veya köy muhtarına davacı şirketin adreste tanınmadığına ilişkin şerh verdirilmeksizin keyfiyetin tespit edildiği, tebliğ alındı belgesinin merciine iade edilmesi üzerine de Tebligat Kanunu’nun yukarıda yer alan 28. maddesi uyarınca ilanen tebligat yapıldığı görülmektedir.
Tebligat Kanunu’nun 28. maddesi uyarınca, ilanen tebligat yapılabilmesi için muhatabın adresinin meçhul olması ve tebliği çıkaran mercinin, muhatabın adresini resmî veya hususi müessese ve dairelerden gerekli gördüklerine sorması ve zabıta vasıtasıyla tahkik ve tespit ettirmesi gerekmektedir.
Davacı şirkete ait ticari sicil kayıtlarının incelenmesinden; 13/07/2015 yılı tarihli Ticaret Sicil Gazatesinde yayınlanan 10/06/2005 tarihli Olağanüstü Genel Kurul Toplantısı ile şirket ana sözleşmesinin “Şirketin Merkez ve Şubeleri” başlıklı 4. maddesinin değiştirildiği ve şirket merkezinin “… İli, … İlçesi, … – … Karayolu, … Km … Mevkii” adresine taşındığı anlaşılmaktadır.
Davalı idarece, … tarih ve … sayılı işlem yönünden ilanen tebligat yapılmadan önce … tarih ve … sayılı işlemin öncelikle davacı şirketin ticaret sicil gazetesinde ilan edilen “… İli, … İlçesi, … – … Karayolu, …. Km … Mevkii” adresine tebligata çıkarması gerekmekte iken, “…Mah. …Sok….Apt. Kat:… D:…/… …” adresine çıkarılan tebligata yönelik tebliğ alındı belgesinin merciine iade edilmesi üzerine davalı idarece davacı şirketin adresinin tahkik ve tespit edilmesi için herhangi bir girişimde bulunulmadığı anlaşılmaktadır.
Bu durumda, … tarih ve … sayılı işlemin Tebligat Kanunu’nun yukarıda yer alan 28. maddesinde yer alan koşullar gerçekleşmeksizin usulüne aykırı olarak ilanen tebliğ edildiği görüldüğünden, … tarih ve … sayılı işlemin 13/06/2017 tarihinde ilanen tebliğ edildiğinden ve ilanen tebliğ tarihinden itibaren üç ay içerisinde 2016 yılı işletme ruhsat bedelinin ödenmediğinden bahisle de davacı uhdesinde bulunan S:… sayılı maden işletme ruhsatının iptaline ilişkin işlemde hukuka uyarlık, aksi yönde verilen Mahkeme kararında ise hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun’un 49. maddesine uygun bulunan temyiz isteminin kabulüne,
2. …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … gün ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Kullanılmayan … TL yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davacıya iadesine,
4. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 18/11/2020 tarihinde kesin olarak oybirliği ile karar verildi.