Danıştay 8. Daire Başkanlığı         2019/2808 E.  ,  2023/1943 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2019/2808
Karar No : 2023/1943

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Bakanlığı
VEKİLİ : Hukuk Müşaviri …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Turz. Gıda ve Sos. Hizm. San. ve Tic. Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … gün ve E:…, K:… sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı şirket tarafından, otomobil ile tarifesiz yolcu taşımacılığı yapmak üzere adına düzenlenmiş olan A1 yetki belgesinin Karayolu Taşıma Yönetmeliği’nin 78. maddesinin 9. fıkrası uyarınca iptal edilmesine ilişkin … gün ve … sayılı işlemin iptaline karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi’nce verilen … gün ve E:…, K:… sayılı kararda; olayda, 23.10.2012 günlü ve 28450 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Karayolu Taşıma Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik hükümleri ile zorunlu hale gelen ve 90 gün içerisinde tamamlanması gereken şartın sağlanması amacıyla … tarihli ve … sayılı Olur ile 31.12.2014 tarihinde kadar, … tarihli ve … sayılı Olur ile de 01.10.2015 tarihinde kadar ve bu tarihten itibaren de 90 günlük yeni bir süre verilmesine rağmen davacı şirketin bu şartı yerine getirmediği iddia edilmiş ise de; dava konusu işlemin dayanağı olan Karayolu Taşıma Yönetmeliğinin 23.10.2012 günlü ve 28450 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Karayolu Taşıma Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik hükümleri ile değişik 13. maddesinin 1. fıkrasının (d) bendinin, Danıştay Onbeşinci Dairesince verilen 16.12.2015 tarihli ve E.2013/2135, K.2015/8833 sayılı karar ile iptal edilmesi nedeniyle tesis edilen dava konusu işlemin hukuki dayanağının kalmadığı, davacı şirketçe, UKOME kararının temini için davalı İdare tarafından öngörülen süre içinde yetkili belediyeye başvurulduğu, A1 yetki belgesi ile ilgili alt komisyon raporunun 2016 yılı Ocak ayında gerçekleştirilecek UKOME’ye sunulacağına ilişkin Belediye yazısının 21.12.2015 tarihli dilekçe ekinde idareye sunulduğu, davacının yürüteceği taşımacılık faaliyetinin arz ve talep dengesi ve taşıma düzeni bakımından sakınca olmadığına dair 13.01.2016 tarihli UKOME kararının Bakanlığa sunulduğu dikkate alındığında, Karayolu Taşıma Yönetmeliğinin iptal edilen hükmüne dayanılarak düzenlenen UKOME veya il trafik komisyonu kararının süresi içerisinde ibraz edilmediğinden bahisle A1 yetki belgesinin iptaline ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılarak dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, işleminin hukuka ve mevzuata uygun olduğu ileri sürülerek istinaf kararının bozulması istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’NIN DÜŞÜNCESİ : Temyize konu Bölge Mahkemesi kararının gerekçeli onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Otomobil ile tarifesiz yolcu taşımacılığı yapmak üzere davacı şirket adına 27.07.2017 tarihine kadar geçerli A1 yetki belgesi düzenlendiği, davalı idarenin … tarihli ve … sayılı yazısı ile Yönetmelik hükmüne uygun olarak UKOME veya il trafik komisyonu kararının 90 gün içinde ibraz edilmesi aksi halde A1 yetki belgesinin iptal edileceğinin bildirildiği, davacı şirket tarafından Diyarbakır Büyükşehir Belediye Başkanlığına yapılan başvuru üzerine adı geçen Belediyenin … tarihli ve … sayılı cevabi yazısında, davacı şirketin A1 yetki belgesi ile ilgili talebinin arz ve talep dengesi ve taşıma düzeni bakımından bir sakınca olmadığını belirten alt komisyon raporunun 2016 yılı Ocak ayında gerçekleştirilecek UKOME’ye sunulacağının belirtildiği, davacı tarafından bu durumun Bakanlığa bildirildiği, Yönetmelik hükümlerine uygun olarak alınmış UKOME kararının öngörülen süre içinde sunulmadığı belirtilerek A1 yetki belgesinin Yönetmeliğin 78 inci maddesinin dokuzuncu fıkrası gereğince Karayolu Düzenleme Genel Müdürlüğünün … tarihli ve … sayılı Kurul kararı ile iptal edildiği, bu kararın … tarihli ve … sayılı yazı ile davacı şirkete bildirilmesi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
23.10.2012 tarih ve 28450 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Karayolu Taşıma Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelikle değişik yetki belgesi almanın ve yenilemenin özel şartları başlıklı 13. maddesinin 1. fıkrasının (d) bendinde, “A1 veya A2 yetki belgesi için başvuranların, (c) bendinde belirtilen taşınmazda yürütecekleri taşımacılık faaliyetinin arz/talep dengesi ve taşıma düzeni bakımından sakıncası olmadığına dair büyükşehir belediye sınırları içerisinde ilgili Ulaşım Koordinasyon Merkezi (UKOME)’nden, diğer yerlerde ise ilgili il trafik komisyonundan alınmış kararı Bakanlığa sunmaları şarttır. Ancak bir kamu kurum/kuruluşuyla yapılan geçerli bir taşıma hizmet alımı sözleşmesine sahip olanlardan A1 yetki belgesi başvurusu sırasında sözleşme süresi sonuna kadar bu şart aranmaz. Sözleşme süresinin bitiminden itibaren 90 gün içerisinde söz konusu şartın gereği olan ilgili Ulaşım Koordinasyon Merkezi (UKOME) veya ilgili il trafik komisyonu kararının Bakanlığa sunulmaması halinde bu kapsamda düzenlenen yetki belgeleri iptal edilir.” hükmüne yer verilmiştir.
Aynı Yönetmeliğin iptal başlıklı 78. maddesinin 9. fıkrasında; “Yetki belgesi sahibinin faaliyeti esnasında, yetki belgesi alma şartlarından herhangi birini kaybetmesi ve bu konuda, bu Yönetmelikte bir süre öngörülmemiş olması halinde, kaybedilen şartın veya şartların giderilmesi veya tamamlanması için Bakanlıkça 90 gün bekleneceği, bu 90 günlük süre içinde eksikliğin giderilmemesi halinde yetki belgesinin iptal edilir” kuralı yer almaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Ankara 16. İdare Mahkemesince; dava konusu işlemin dayanağı olan Karayolu Taşıma Yönetmeliği’nin 23/10/2012 günlü ve 28450 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Karayolu Taşıma Yönetmeliği’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeligin 6. maddesiyle Karayolu Taşıma Yönetmeliği’nin 13. maddesinin 1. fıkrasına eklenen (d) bendinin, Danıştay Onbeşinci Dairesi’nin 16/12/2015 tarihli ve E:2013/2135 K:2015/8833 sayılı kararı ile iptal edildiği, bu durumda tesis edilen işlemin hukuki dayanağının kalmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiş ise de Danıştay Onbeşinci Dairesinin ilgili Yönetmelik hükmüne ilişkin iptal kararı, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 31/10/2018 gün ve E:2016/2234, K:2018/4042 sayılı kararıyla bozulduğu, Dairemizin 02.02.2020 gün ve E:2019/4819 K:2020/708 sayılı bozmaya uyma suretiyle verilen dava ret kararı ile Yönetmelik hükmünün yürürlükte olduğu görüldüğünden bu gerekçeyle dava konusu işlemin iptal edilmesinde hukuki isabet bulunmamaktadır.
Öte yandan, davalı idarenin … tarihli ve … sayılı yazısı ile yönetmelik hükmüne uygun olarak UKOME veya il trafik komisyonu kararının 90 gün içinde ibraz edilmesi aksi halde A1 yetki belgesinin iptal edileceğinin davacıya bildirildiği, davacı şirket tarafından Diyarbakır Büyükşehir Belediye Başkanlığına yapılan başvuru üzerine adı geçen Belediyenin … tarihli ve … sayılı cevabi yazısında, davacı şirketin A1 yetki belgesi ile ilgili talebinin arz ve talep dengesi ve taşıma düzeni bakımından bir sakınca olmadığını belirten alt komisyon raporunun 2016 yılı Ocak ayında gerçekleştirilecek UKOME’ye sunulacağının belirtildiği, davacı tarafından bu durumun Bakanlığa bildirildiği, davacının yürüteceği taşımacılık faaliyetinin arz ve talep dengesi ve taşıma düzeni bakımından sakınca olmadığına dair 13.01.2016 tarihli UKOME kararının ise Bakanlığa sunulduğu görülmektedir.
Davacının yürüteceği taşımacılık faaliyetinin arz ve talep dengesi ve taşıma düzeni bakımından sakınca olmadığına dair 13.01.2016 tarihli UKOME kararını davalı idareye sunmak suretiyle anılan Yönetmelik hükmüyle kendisine yüklenen sorumluluğu yerine getirdiği, idarenin iç işleyişinden kaynaklı gecikmeler sebebiyle davacıya sorumluluk yüklenemeyeceği anlaşıldığından sonucu itibarıyla hukuka uygun Bölge İdare Mahkemesi kararının belirtilen gerekçe ile onanması gerekmektedir.

KARAR SONUCU:
1. Temyiz isteminin reddine,
2. … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … gün ve E:…, K:… sayılı kararının belirtilen gerekçe ile ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına, posta gideri avansından artan tutarın Mahkeme tarafından iadesine,
4. 2577 sayılı Kanunun 50. maddesi uyarınca onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de belirtilen Bölge İdare Mahkemesine gönderilmesini teminen dosyanın İdare Mahkemesine gönderilmesine,
5. Kesin olarak, 11/04/2023 tarihinde oybirliği ile karar verildi.