Danıştay 8. Daire Başkanlığı         2019/2739 E.  ,  2023/1952 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2019/2739
Karar No : 2023/1952

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Bakanlığı
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Taş. ve Sey. Adi Komandit Şirketi
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:2017/446 sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Aydın İlinde A1 yetki belgesine istinaden otomobil ile tarfesiz yurtiçinde taşımacılık yapan davacı şirket tarafından, Aydın Büyükşehir Belediye Başkanlığı’ndan alınan kararda “taşımacılık faaliyetinin arz/talep dengesi ve taşıma düzeni bakımından sakıncası olmadığına” dair ibarenin bulunmaması nedeniyle A-1 yetki belgesinin Karayolu Taşıma Yönetmeliği’nin 78. maddesinin 9. fıkrası uyarınca iptal edilmesine ilişkin davalı idare işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; davalı idare tarafından 01/10/2015 tarihinden itibaren 90 günlük süre içerisinde UKOME kararının ibraz edilmediği, bu nedenle de yetki belgesinin hukuka uygun olarak iptal edildiği ileri sürülmüşse de; davacının Aydın Büyükşehir Belediye Başkanlığı Ulaşım Koordinasyon Müdürlüğü’ne yapmış olduğu 12/11/2015 tarihli başvuru ile Yönetmelik’in ilgili maddesi gereğince gerçekleştirmekte olduğu taşıma faaliyetinin arz talep dengesi ve taşıma düzeni bakımından sakıncası olmadığına dair karar alınması talebinde bulunduğu, buna cevaben tesis edilen işlem ile davacıya 19/07/2016 tarihine kadar çalışma izni verildiği, başka bir deyişle davacının talebinin kabul edildiği, bu işlem davalı idareye sunulduğunda, davacının gerekli UKOME kararını almış olduğunun kabul edilmesi gerekirken, Yönetmelik’in ilgili maddesinde geçen ifadeleri içermediğinden ötürü reddedilmesine yönelik dava konusu işlemin açıkça hukuka aykırı olduğu, zira, davalı idarece, ilgilinin mevcut yetki belgesinin iptali gibi ağır sonuçları olan bir işlem tesis edilirken, bir tereddüt veya eksiklik durumunda, idarenin bütünlüğü ilkesi gereğince diğer idari birimlerle iletişime geçilerek, gerekli belge ve bilgilerin temin edilmesi suretiyle bir sonuca varılması gerektiği açık olduğundan kendisi de idari bir mercii olan Aydın Büyükşehir Belediye Başkanlığı Ulaşım Koordinasyon Müdürlüğü işleminde Yönetmelik’te geçen ifadelerin bulunmadığı ileri sürülerek tesis edilen işlemde hukuka uyarlık görülmediği, öte yandan, Danıştay Onbeşinci Dairesi’nin E:2013/2135 K:2015/8833 sayılı ve 16/12/2015 tarihli kararıyla Karayolları Taşıma Yönetmeliği’nin 13/1-d hükmünün iptal edilmesi nedeniyle A1 yetki belgesi için UKOME kararının aranması zorunluluğu ortadan kalktığından davacının artık UKOME kararını davalı idareye sunma zorunluluğunun kalmadığı da gözönünde bulundurulduğunda yetki belgesinin iptaline yönelik olarak tesis edilen davalı Bakanlık işleminin açıkça hukuka aykırı olduğu sonucuna varılmıştır. Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka aykırı bulunarak dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu kararın hukuka ve usule uygun olduğu ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, davacıya 26/12/2014 tarihli Bakanlık Olur’uyla 01/10/2014 tarihine kadar gerekli UKOME kararını teslim etmesi için süre verildiği, bu sürenin bitiminden itibaren ise 90 günlük yasal süre içerisinde bu şartın sağlanmadığı, yetki belgesinin iptaline yönelik işlemin hukuka uygun olduğu, UKOME kararı istenilmesine ilişkin düzenlemede mevzuata aykırılık bulunmadığı, ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’NIN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile hüküm fıkrası itibariyle usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının belirtilen gerekçe ile onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Otomobil ile tarifesiz yolcu taşımacılığı yapmak üzere davacı şirket adına 27.07.2017 tarihine kadar geçerli A1 yetki belgesi düzenlendiği, davalı idarenin … tarihli ve … sayılı yazısı ile Yönetmelik hükmüne uygun olarak UKOME veya il trafik komisyonu kararının 90 gün içinde ibraz edilmesi aksi halde A1 yetki belgesinin iptal edileceğinin bildirildiği, davacı şirket tarafından Diyarbakır Büyükşehir Belediye Başkanlığına yapılan başvuru üzerine adı geçen Belediyenin 17.12.2015 tarihli ve 296 sayılı cevabi yazısında, davacı şirketin A1 yetki belgesi ile ilgili talebinin arz ve talep dengesi ve taşıma düzeni bakımından bir sakınca olmadığını belirten alt komisyon raporunun 2016 yılı Ocak ayında gerçekleştirilecek UKOME’ye sunulacağının belirtildiği, davacı tarafından bu durumun Bakanlığa bildirildiği, Yönetmelik hükümlerine uygun olarak alınmış UKOME kararının öngörülen süre içinde sunulmadığı belirtilerek A1 yetki belgesinin Yönetmeliğin 78 inci maddesinin dokuzuncu fıkrası gereğince Karayolu Düzenleme Genel Müdürlüğünün … tarihli ve … sayılı Kurul kararı ile iptal edildiği, bu kararın … tarihli ve … sayılı yazı ile davacı şirkete bildirilmesi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
23.10.2012 tarihli ve 28450 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Karayolu Taşıma Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelikle değişik yetki belgesi almanın ve yenilemenin özel şartları başlıklı 13. maddesinin 1. fıkrasının (d) bendinde, “A1 veya A2 yetki belgesi için başvuranların, (c) bendinde belirtilen taşınmazda yürütecekleri taşımacılık faaliyetinin arz/talep dengesi ve taşıma düzeni bakımından sakıncası olmadığına dair büyükşehir belediye sınırları içerisinde ilgili Ulaşım Koordinasyon Merkezi (UKOME)’nden, diğer yerlerde ise ilgili il trafik komisyonundan alınmış kararı Bakanlığa sunmaları şarttır. Ancak bir kamu kurum/kuruluşuyla yapılan geçerli bir taşıma hizmet alımı sözleşmesine sahip olanlardan A1 yetki belgesi başvurusu sırasında sözleşme süresi sonuna kadar bu şart aranmaz. Sözleşme süresinin bitiminden itibaren 90 gün içerisinde söz konusu şartın gereği olan ilgili Ulaşım Koordinasyon Merkezi (UKOME) veya ilgili il trafik komisyonu kararının Bakanlığa sunulmaması halinde bu kapsamda düzenlenen yetki belgeleri iptal edilir.” hükmüne yer verilmiştir.
Aynı Yönetmeliğin iptal başlıklı 78. maddesinin 9. fıkrasında; “Yetki belgesi sahibinin faaliyeti esnasında, yetki belgesi alma şartlarından herhangi birini kaybetmesi ve bu konuda, bu Yönetmelikte bir süre öngörülmemiş olması halinde, kaybedilen şartın veya şartların giderilmesi veya tamamlanması için Bakanlıkça 90 gün bekleneceği, bu 90 günlük süre içinde eksikliğin giderilmemesi halinde yetki belgesinin iptal edilir” kuralı yer almaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Ankara 3. İdare Mahkemesince; dava konusu işlemin dayanağı olan Karayolu Taşıma Yönetmeliği’nin 23/10/2012 günlü ve 28450 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Karayolu Taşıma Yönetmeliği’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeligin 6. maddesiyle Karayolu Taşıma Yönetmeliği’nin 13. maddesinin 1. fıkrasına eklenen (d) bendinin, Danıştay Onbeşinci Dairesi’nin 16/12/2015 tarihli ve E:2013/2135 K:2015/8833 sayılı kararı ile iptal edildiği, bu durumda tesis edilen işlemin hukuki dayanağının kalmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiş ise de Danıştay Onbeşinci Dairesinin ilgili Yönetmelik hükmüne ilişkin iptal kararı, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 31/10/2018 gün ve E:2016/2234, K:2018/4042 sayılı kararıyla bozulduğu, Dairemizin 02.02.2020 gün ve E:2019/4819 K:2020/708 sayılı bozmaya uyma suretiyle verilen dava ret kararı ile Yönetmelik hükmünün yürürlükte olduğu görüldüğünden bu gerekçeyle dava konusu işlemin iptal edilmesinde hukuki isabet bulunmamaktadır.
Öte yandan, Bakanlığın … tarih ve … sayılı yazısı sonrasında, davacı şirket tarafından, gerçekleştirmekte olduğu taşıma faaliyetinin arz talep dengesi ve taşıma düzeni bakımından sakıncası olmadığına dair karar alınması talebinde bulunulması üzerine, … tarih ve … sayılı UKOME kararı ile davacıya 19/07/2016 tarihine kadar çalışma izni verildiği ve bu UKOME kararının Bakanlığa sunulduğu görülmektedir.
Bu durumda davacının, yürüteceği taşımacılık faaliyeti için 19/07/2016 tarihine kadar çalışma izni verildiğine dair … tarih ve … sayılı UKOME kararını davalı idareye sunmak suretiyle anılan Yönetmelik hükmüyle kendisine yüklenen sorumluluğu yerine getirdiği anlaşıldığından sonucu itibarıyla hukuka uygun Bölge İdare Mahkemesi kararının belirtilen gerekçe ile onanması gerekmektedir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle,
1. Temyiz isteminin reddine,
2. … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının yukarıda belirtilen gerekçeyle ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına, posta gideri avansından artan tutarın Mahkeme tarafından iadesine,
4. 2577 sayılı Kanunun 50. maddesi uyarınca onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de belirtilen Bölge İdare Mahkemesine gönderilmesini teminen dosyanın İdare Mahkemesine gönderilmesine,
5. Kesin olarak, 11/04/2023 tarihinde oybirliği ile karar verildi.